DANH TÍNH NHỮNG NGƯỜI ĐƯỢC ĐẠI HỌC ĐÔNG ĐÔ CẤP BẰNG GIẢ

Cơ quan an ninh điều tra tống đạt quyết định khởi tố hiệu phó Lê Ngọc Hà (đầu tiên bên trái) - Ảnh: Bộ Công an

Danh tính nhiều người được Đại học Đông Đô cấp bằng giả

Tuổi trẻ
17/02/2021 13:25 GMT+7

TTO - Trong bản kết luận điều tra bổ sung, Cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an đã liệt kê danh tính nhiều cá nhân được ĐH Đông Đô cấp văn bằng 2 tiếng Anh giả.

Làm rõ thêm 10 người được Đại học Đông Đô cấp bằng giả
Bộ Công an thông báo tìm người dùng bằng giả của Đại học Đông Đô

 

Cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an vừa ban hành kết luận điều tra bổ sung, đề nghị Viện KSND tối cao truy tố 10 bị can về tội 'giả mạo trong công tác' trong vụ ĐH Đông Đô cấp hàng trăm bằng cử nhân giả.

Trong vụ án, cơ quan điều tra xác định bị can Dương Văn Hòa (cựu hiệu trưởng Đông Đô) phải chịu trách nhiệm hình sự đối với 203 trường hợp đã được ĐH Đông Đô cấp văn bằng giả.

Có vai trò đồng phạm với ông Hòa, bị can Lê Ngọc Hà (cựu phó hiệu trưởng) phải chịu trách nhiệm hình sự đối với 110 trường hợp, Trần Ngọc Quang (58 tuổi, cựu phó phòng quản lý đào tạo và quản lý sinh viên) 111 trường hợp.

Ngoài ra còn có 7 bị can khác là các nguyên lãnh đạo, cán bộ ĐH Đông Đô vì động cơ, vụ lợi nên tham gia cấp hàng trăm bằng cử nhân tiếng Anh cho các cá nhân mà không qua tuyển sinh, đào tạo hoặc chưa đủ điều kiện cấp bằng.

KHI LỊCH SỬ ĐƯỢC GIẢI MÃ BẰNG... ĐOÁN MÒ

Khi Lịch sử được giải mã bằng… phán đoán! 

(Nhân đọc cuốn “Việt Nam thế kỷ X: những mảnh vỡ lịch sử” của Trần Trọng Dương,
NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội, 2019) 

Phạm Hoàng Mạnh Hà

.

Văn hóa Nghệ An
Thứ tư, 17 Tháng 7 2019 10:17 

Cuốn “Việt Nam thế kỷ X: những mảnh vỡ lịch sử” (từ đây gọi tắt là Việt Nam thế kỷ X) của tác giả Trần Trọng Dương (TTD), cán bộ Viện Nghiên cứu Hán Nôm ngay sau khi xuất hiện đã thu hút sự chú ý của dư luận bởi nhiều nguyên nhân: nhà xuất bản tổ chức ra mắt sách khá “rầm rộ”, các bài viết hầu hết đều là những vấn đề lớn, “phức tạp”; thậm chí, có thể nói, Trần Trọng Dương đã “lật nhào” không ít quan điểm của các sử gia tiền bối… khiến chúng tôi không thể không lên tiếng sau khi đọc hết cuốn sách.

PHẢN BIỆN SÁCH “VIỆT NAM THẾ KỶ X - NHỮNG MẢNH VỠ LỊCH SỬ”

Bìa cuốn sách “Việt Nam thế kỷ thứ X – Những mảnh vỡ lịch sử” 

Phạm Trung Đà:

MƯỜI BÀI PHẢN BIỆN CUỐN SÁCH
“VIỆT NAM THẾ KỶ X – NHỮNG MẢNH VỠ LỊCH SỬ”
CỦA TIẾN SĨ TRẦN TRỌNG DƯƠNG

Sách do Nhà xuất bản Đại học Sư phạm ấn hành năm 2019.

Bài 1: THẤY GÌ TỪ 1 CUỐN SÁCH SỬ ĐÃ NHẮC ĐẾN WIKIPEDIA:
“VIỆT NAM THẾ KỶ X – NHỮNG MẢNH VỠ LỊCH SỬ”? 

Bài viết của Phạm Trung Đà
Văn Nghệ xứ Đoài 
24/04/2019 

 
Lịch sử Việt Nam thế kỷ 10 vốn thiếu rất nhiều sử liệu và nhiều vấn đề vẫn là câu đố cho giới nghiên cứu nói riêng cũng như những người muốn tìm hiểu nói chung. Cũng chính vì thiếu thông tin, thiếu tài liệu, việc “giải mã” các sự kiện, các nhân vật, mối quan hệ của họ với các nhân vật khác cũng như tuổi tác… giai đoạn này đã trở thành chủ đề rất thú vị. Từ nhiều năm qua, mới có một tác giả dám “động chạm” vào khu vực mà không nhiều người muốn xông vào. “Việt Nam thế kỷ X – những mảnh vỡ lịch sử” của TS. Trần Trọng Dương do NXB Đại học Sư phạm xuất bản năm 2019 là một cuốn sách như vậy.

TS TRẦN TRỌNG DƯƠNG TRẢ LỜI HỌC GIẢ AN CHI

Mỗi chữ là một lần tri ân: 

Thư cảm ơn học giả An Chi  

Trần Trọng Dương
Chủ Nhật, 25 tháng 2, 2018 

Tễu Blog: Xin xem lại bài của học giả An Chi, phê bình cuốn sách Khảo cứu từ điển song ngữ Hán Việt Nhật dụng thường đàm của Phạm Đình Hổ (Nxb Văn học, Hà Nội, 2016) do TS Trần Trọng Dương biên soạn, tại đây:
https://xuandienhannom.blogspot.com/2018/01/hoc-gia-chi-phe-binh-cuon-sach-cua-ts.html

*CHÚ Ý: Do giao diện BLOG có giới hạn về trình bày và bài hơi dài (gần 25.000 lượt chữ), nên quý vị có thể download toàn bài của chúng tôi ở đây:

HỌC GIẢ AN CHI PHÊ BÌNH CUỐN SÁCH CỦA TS TRẦN TRỌNG DƯƠNG

Từ phiên âm đến hiệu khảo đều kém cỏi

An Chi
31 Tháng 1 2018
(Bài viết để đưa vào Rong chơi miền chữ nghĩa, tập 4)

 
Với danh nghĩa của Trung tâm Nghiên cứu Quốc học & Viện nghiên cứu Hán Nôm, tác phẩm Nhật dụng thường đàm của Phạm Đình Hổ đã được Trần Trọng Dương khảo cứu và công bố dưới nhan đề Khảo cứu từ điển song ngữ Hán Việt Nhật dụng thường đàm của Phạm Đình Hổ (Nxb Văn học, Hà Nội, 2016). Sách có sao chụp đầy đủ nguyên văn Hán Nôm của bản mang ký hiệu R.1726 với sự phiên âm của Lê Văn Cường. Trong sách, bản phiên âm này đã được Trần Trọng Dương hiệu khảo và chú thích. Rất đáng tiếc là tuy mới sơ bộ khảo sát mà chúng tôi đã thấy có đến 135 chỗ từ phiên âm đến hiệu khảo đều kém cỏi, thậm chí có những chỗ sai rất hài hước. Điều này làm chúng tôi thực sự bất bình vì TS Trần Trọng Dương là người mà An Chi hằng ái mộ. Không ngờ quyển sách này lại chứa đựng những cái lỗi không thể tha thứ được và riêng với nó thì chúng tôi hoàn toàn thất vọng. Trước nhất xin nhận xét về Lời dẫn của Phạm Đình Hổ do Trần Trọng Dương dịch và chú thích. 

Bài đặc biệt: ĐÊM ĐỘNG PHÒNG QUANG TRUNG "CHỊCH" NGỌC HÂN

Đêm động phòng của Vua Quang Trung Nguyễn Huệ và Công chúa Ngọc Hân. 

Tranh: Cuộc sống Việt.

TƯ LIỆU ĐẶC BIỆT:
ĐẶC TẢ ĐÊM TÂN HÔN CỦA VUA QUANG TRUNG VÀ NGỌC HÂN

Lời dẫn của Lâm Khang chủ nhân:

Thưa chư vị, tôi cũng đã từng nhiều năm ngụp lặn trong kho sách Hán Nôm, cũng bận tâm tra cứu các thư tịch cổ về các chuyện "nguyệt hoa hoa nguyệt" đã nhiều phen, song chưa bao giờ có được may mắn như Tam Uyên Trần Quang Đức ở Nhã Nam. Trưa hôm qua, được Chuyết Chuyết Trần Trọng Dương phô rằng có cái này hay lắm, bèn đứng lại ở sảnh Hàn Lâm viện để truy vấn. Chuyết Chuyết kể câu chuyện – mà chư vị sẽ xem dưới đây. Tôi choáng quá!

NHÀ VĂN, DỊCH GIẢ NHƯỢNG TỐNG - AI NHỚ, AI QUÊN?

TƯỜNG THUẬT CUỘC TỌA ĐÀM VỀ NHƯỢNG TỐNG
MỘT DỊCH GIẢ, NHÀ VĂN TÀI HOA, LÃNH TỤ VIỆT NAM QUỐC DÂN ĐẢNG, 

SAU BỊ CÔNG AN HN THỦ TIÊU NĂM 1949 TẠI CHỢ HÔM 

Nguyễn Lâm Khang

.

Chiều nay (09.12.2015), trong không gian ấm cúng của Thư viện Trung tâm VH Pháp, cuộc tọa đàm Nhượng Tống – Nhà văn, nhà báo, dịch giả do Nhã Nam phối hợp với Trung tâm Văn hóa Pháp L’Espace tổ chức đã diễn ra với sự hiện diện của khoảng 50 cử tọa, trong đó có nhiều nhà chuyên môn, nhà báo, và các con cháu của Nhượng Tống Hoàng Phạm Trân.

QUAN HỆ VIỆT - TRIỀU: TỪ GÓC ĐỘ LỊCH SỬ - VĂN HÓA

Quan hệ Việt - Triều: từ góc độ lịch sử - văn hóa

Trần Trọng Dương

Tiến sĩ, Viện Nghiên cứu Hán Nôm

Tia Sáng (29.10.2012)

Quan hệ ngoại giao Việt - Hàn bắt đầu từ năm 1992, trong khi quan hệ ngoại giao Việt - Triều có trước đó 42 năm (1950). Đây là những quan hệ song phương giữa các nhà nước. Tuy nhiên, từ góc độ lịch sử - văn hóa, mối quan hệ hữu nghị giữa hai dân tộc Việt - Triều đã có từ thời Trung đại, dài hơn rất nhiều so với mối quan hệ ngoại giao giữa các nhà nước hiện nay. Bài viết này chủ yếu mang tính chất giới thiệu những thành quả mới nhất trong nhiều năm qua về mối quan hệ đặc biệt này.

Thuyết trình: BIỂU TƯỢNG RỒNG VIỆT NAM TRÊN CƠ TẦNG VH CHÂU Á

CÀ PHÊ GẶP GỠ & ĐỐI THOẠI


“Cà phê” với TS TRẦN TRỌNG DƯƠNG
chủ đề: “BIỂU TƯỢNG RỒNG VIỆT NAM TRÊN CƠ TẦNG VĂN HÓA CHÂU Á”

Thời gian: 14h30 chiều thứ bảy 04/04//2015.
Địa điểm:CÀ PHÊ THỨ BẢY, Số 3, Ngô Quyền, Q. Hoàn Kiếm - HN
 
Dẫn chương trình: TS GIÁP VĂN DƯƠNG

MỘT CUỐN TỪ ĐIỂN RẤT QUÝ, RẤT CÔNG PHU VỪA ĐƯỢC ẤN HÀNH

.
CÙNG KHƠI ĐỈNH TRẦM 
TƯỞNG VỌNG ĐẠI THI HÀO NGUYỄN TRÃI

Lâm Khang Nguyễn Xuân Diện

Tôi xin trân trọng giới thiệu với tất cả những ai trân quý và có lòng mong muốn hiểu nhiều hơn nữa về văn hóa và ngôn ngữ của Đại Việt một công trình rất công phu, rất giá trị của bạn tôi: Tiến sĩ Trần Trọng Dương, cuốn Nguyễn Trãi Quốc âm từ điển.

Ở Việt Nam, đây là lần thứ 3 có một cuốn từ điển riêng về một tác phẩm. Hai từ điển trước là Từ điển Truyện Kiều (của Đào Duy Anh) và Từ điển Lục Vân Tiên (Nhóm Nguyễn Quảng Tuân).

Cuốn từ điển gồm 478 trang, cỡ chữ nhỏ li ty, trong cuốn sách khổ 16 x 24 cm. Sách được Trần Trọng Dương (sinh năm 1980) hoàn thành trong 5 năm (2010 – 2014) bằng tất cả tấm lòng nâng niu trân trọng đối với di cảo của Đại thi hào Nguyễn Trãi và Chữ Nôm – thứ chữ do người Việt Nam sáng tạo dựa trên ký tự chữ Hán để ghi âm tiếng Việt khiến người Trung Hoa không đọc được. 5 năm lầm lụi với các phiếu từ điều, trong hoàn cảnh ốm đau, vợ thất nghiệp và đang bụng mang dạ chửa, khi ngoài kia Thăng Long đã cập đến đại lễ 1.000 năm tuổi với cờ phướn rợp đất, trống phách vang trời, với các gói dự án được chi tiêu bạt mạng và vô lối. Trong niềm đau ấy, Trần Trọng Dương đã đề từ bằng mấy câu thơ cho cuốn sách của mình: 

HÔM NAY TẠI CHÙA ĐỌI: LỄ CÔNG NHẬN "ĐÃ PHÁ XONG BẢO VẬT QUỐC GIA"

Bia chùa Đọi trông như "mặt giặc":

LỄ CÔNG NHẬN VÀ PHÁ HOẠI BẢO VẬT QUỐC GIA

Trần Trọng Dương

Ngày mai, 18 tháng 4 năm 2014, UBND huyện Duy Tiên sẽ khai mạc Lễ hội chùa Long Đọi Sơn và công bố quyết định công nhận bảo vật quốc gia bia Sùng Thiện Diên Linh.

Tôi hăm hở về chùa để chiêm ngưỡng báu vật mà bấy lâu nay tôi hằng mong đợi. Nhưng khi đến nơi thì ôi thôi! 

Báu vật Quốc gia đã bị phá hoại nghiêm trọng với một phương thức khá tàn bạo. Theo lời kể của bà con bán hàng quán trong chùa, phòng văn hóa huyện đã hăm hở thuê một tốp thợ xây, dùng đá mài, giấy ráp, bàn chải sắt, phoi bào sắt,... kì cọ cho mặt bia "nhẵn thín" hòng xóa đi những "rêu phong cổ kính ngàn năm". Mục đích của họ đơn giản là chỉ định làm vệ sinh bia cho bà con chiêm ngưỡng trong dịp trọng đại này. Nhưng quả là " ngu dốt + nhiệt tình = phá hoại". Những người làm văn hóa mà lại không có văn hóa thì đúng là phản văn hóa rồi!

Thôi chả muốn nói nhiều, đính ảnh lên để xem cho nó đau vậy!
.

Đây là tấm biến hoành tráng của ban tổ chức.

GS NGÔ ĐỨC THỌ VÀ NHỮNG CỐNG HIẾN CHO KHOA HỌC VÀ VĂN HÓA VIỆT NAM

.

Giáo sư Ngô Đức Thọ và những cống hiến

cho khoa học và văn hóa Việt Nam 

TS. Trần Trọng Dương

Trong giới nghiên cứu khoa học xã hội ở Việt Nam vẫn truyền tụng về các nhà nghiên cứu đầu ngành của thế kỷ XX như Nguyễn Văn Huyên, Đào Duy Anh, Hoàng Xuân Hãn, Trần Văn Giáp,… là thế hệ “một đi không trở lại”. Sự ca ngợi ấy cũng là một lối nói, một cách diễn ngôn. Bởi như ta biết, lớp kế cận ngay sau đó là những tên tuổi như Nguyễn Tài Cẩn, Hà Văn Tấn, Ngô Đức Thọ, Nguyễn Huệ Chi,… Nếu như Nguyễn Tài Cẩn, Hà Văn Tấn, Nguyễn Huệ Chi là những đại thụ, là những người xây nền móng của các ngành ngôn ngữ học, khảo cổ học và văn học trung đại, thì Ngô Đức Thọ là người đi “be bờ đắp đập” cho nhiều chuyên ngành khoa học chuyên sâu khác nhau, từ văn tự học, văn bản học, thư tịch học, cho đến sử liệu học, bi ký học, phiên dịch học…  Ở mỗi một mảng chuyên ngành ấy, Giáo sư Ngô Đức Thọ luôn để lại những công trình quan trọng. Bài viết này, sẽ lần lượt điểm ra những cống hiến của giáo sư ở những bình diện trên. 

Trần Trọng Dương: TỪ NGUYÊN MỘT SỐ TỪ TRỎ THỰC VẬT

Thông báo Hán Nôm học năm 2013:

TỪ NGUYÊN MỘT SỐ TỪ TRỎ THỰC VẬT

Trần Trọng Dương*
Viện Nghiên cứu Hán Nôm

Trong tiếng Việt hiện nay còn bảo lưu một số từ gốc Hán và gốc Nam Á dùng để trỏ thực vật. Các từ gốc Nam Á sẽ được làm rõ khi đối chiếu với các ngôn ngữ cùng nguồn gốc với tiếng Việt. Tuy nhiên, đó không phải là phạm vi của chúng tôi. Trong bài viết này, chúng tôi chỉ khảo sát một số từ gốc Hán trỏ thực vật qua các tư liệu từ điển song ngữ- song văn tự Hán Nôm, ví dụ Nhật dụng thường đàm, Chỉ Nam ngọc âm, Đại Nam quốc ngữ. Một số từ gốc Hán trỏ thực vật trước nay từng được biết đến bao gồm các từ đọc theo âm Hán Việt như trúc, mai, đào, lựu, tiêu, phong lan, thược dược, mã đề,… hoặc theo âm Phi Hán Việt như gừng, sen, ngó (ngẫu sen), cải (giới), sẽ không được đề cập đến ở đây. Vì khuôn khổ có giới hạn, nên chúng tôi chủ yếu đưa ra cứ liệu. Những trường hợp phức tạp mới có biện luận cụ thể.Đinh: Thiết đinh mộc (鉄釘木) là gỗ đinh kết. [Nhật dụng thường đàm 1827:49a]. Thiết đinh: gỗ đinh kết. [Đại Nam 1899: 70b]

1-Lim: Thiết lâm mộc (鉄林木) là gỗ lim. [Nhật dụng thường đàm 1827:49a]. Thiết lâm: gỗ lim.  [Đại Nam 1899: 70b], Thiết lâm lim cả giữa rừng, Cột cái chùa đình lõi bền muôn thu [Chỉ nam tk 17], Mầu lim là thiết lâm khuân [Chỉ nam tk17]. Cứ liệu bổ sung: Lim hay Đống Lim còn là tên Nôm của làng Đông Lâm 東林 (Bắc Ninh)

TS. Trần Trọng Dương: VỀ THỜI ĐIỂM KẾT THÚC 1.000 NĂM BẮC THUỘC

LỊCH SỬ CỦA NHỮNG QUAN NIỆM:
THỜI ĐIỂM KẾT THÚC NGÀN NĂM BẮC THUỘC

Trần Trọng Dương

Bất kỳ người dân thường hay nhà nghiên cứu nào ở Việt Nam ngày nay nếu được hỏi về thời điểm kết thúc ngàn năm Bắc thuộc mở đầu cho kỷ nguyên độc lập, hẳn ai cũng trả lời rằng đó là năm 938. Dấu chấm hết cho một giai đoạn lệ thuộc là chiến thắng của Ngô Quyền trên sông Bạch Đằng trước quân Nam Hán. Tuy nhiên, ít người để ý đến việc vì sao các sử gia, các nhà nghiên cứu lịch sử lại CHỌN thời điểm đó, tiêu chí để xác định là gì, và họ chọn thời điểm đó với mục đích gì. Ngoài ra, còn có những thời điểm nào khác đã được đề xuất, với tiêu chí khác, và dĩ nhiên với những mục đích khác? Bài viết này sẽ giới thiệu CÁC mốc thời gian đã từng được đề xuất cũng như thảo luận về những vấn đề có liên quan như đã nêu.

NNC HÀ VĂN THÙY TRAO ĐỔI VỀ BÀI VIẾT CỦA TIẾN SĨ TRẦN TRỌNG DƯƠNG

Tôi khẳng định Kinh Dương vương là thủy tổ người Việt Nam

Hà Văn Thùy

Lời dẫn của Hà Văn Thùy: Dăm năm trước, để phản bác ý tưởng “Từ những dấu vết ngữ pháp Việt trong cổ thư Trung Hoa có thể nhận ra tiếng Việt là cội nguồn của ngôn ngữ Hán” của GS. Lê Mạnh Thát, ông Trần Trọng Dương có bài “Lâu đài cất bằng hơi nước.” Là người có sử dụng tư liệu của học giả họ Lê cho bài viết “Tiếng Việt chủ thể tạo nên ngôn ngữ Hán,” tôi có bài “Lâu đài trên mây hay dự cảm sáng suốt” nói lại. Ông Trần Trọng Dương đáp lại bằng bài “Một lần và lần cuối thưa chuyện với ông Hà Văn Thùy,”  Khi biết tác giả là Thạc sĩ Hán Nôm rất trẻ, tôi nhận ra mình dại.

Mấy năm nay, với nguồn tư liệu dồi dào, tôi không chỉ khẳng định “Tiếng Việt là chủ thể tạo nên ngôn ngữ Trung Hoa” mà còn phát hiện “Giáp cốt văn là sản phẩm của người Việt.” Đọc một số bài của Tiến sĩ Trần Trọng Dương mới đây, tôi mừng nhận ra một khuôn mặt mới, sắc sảo.

Tuy nhiên, với bài viết đang chấn động dân cư mạng và gây hoang mang cho bạn đọc này, tôi buộc phải lên tiếng, dù có dại thêm một lần.

Trong bài viết “Kinh Dương Vương – ngài lài ai?”* đăng trên tạp chí Tia sáng, Tiến sĩ Trần Trọng Dương cho rằng:  “(Kinh Dương Vương) chỉ là ảo ảnh diễn hóa từ nhân vật Kinh Xuyên trong tiểu thuyết truyền kỳ của Trung Quốc.” Bài viết dẫn nhiều tài liệu tham khảo với chứng lý chặt chẽ, khiến cho những học giả Hán Nôm dù với lòng tự hào dân tộc tràn ứ cũng khó lòng phản bác.  Chắc chắn không ít người sẽ tin theo tác giả!

Tuy nhiên, chỉ trong câu ngắn dẫn trên, sự nông cạn hàm hồ của vị tiến sĩ đã bộc lộ. Thứ nhất, tuy xuất hiện lần đầu trong Đường kỷ nhưng câu chuyện về Liễu Nghị không phải là sáng tác của đời Đường mà là một truyền thuyết dân gian. Truyền thuyết, như ta biết, là “ánh xạ của những sự kiện có ý nghĩa lớn của quá khứ, được ghi lại trong ký ức cộng đồng rồi lưu truyền trong dân gian.” Cố nhiên, trong khi được kể lại qua truyền miệng, truyền thuyết sẽ có những dị bản với sai khác ít nhiều về tên nhân vật, về địa danh hoặc một số tình tiết… Tới lúc nào đó,  người ta sử dụng nó vào những mục đích khác nhau: nhà văn chế tác thành tiểu thuyết truyền kỳ, người viết sử liên kết với những chi tiết khác để phục dựng sự kiện xảy ra trong quá khứ.

KINH DƯƠNG VƯƠNG - "ÔNG NỘI CỦA VUA HÙNG" LÀ SẢN PHẨM VĂN HÓA TÀU

Kinh Dương Vương- ông là ai?

TS. Trần Trọng Dương

Lời dẫn của Lâm Khang chủ nhân: Vừa qua, được biết tỉnh Bắc Ninh đã triển khai một dự án khôi phục và tăng quy mô xây dựng khu di tích thờ "Thủy tổ Kinh Dương Vương - ông nội của Vua Hùng", với vốn đầu tư 500 tỷ đồng. Thật là hãi hùng về con số chi phí khổng lồ này, trong khi tình hình kinh  tế đang hồi bấn loạn, ngân khố cạn kiệt, nhân tâm đang xáo động. 

"Ông nội của Vua Hùng" - chính điều này đã thôi thúc một số nhà nghiên cứu trong và ngoài nước lại cất công truy tìm nguồn gốc của Kinh Dương Vương. Và thật bàng hoàng: Kinh Dương Vương phải chăng chỉ là một sự cóp nhặt của Ngô Sĩ Liên từ nhân vật Kinh Xuyên trong tiểu thuyết truyền kỳ Trung Hoa? Phải chăng, chúng ta đã và đang, và còn mãi về sau thờ một ông vua giả có nguồn gốc của Tàu? - Lâm Khang.

Trần Trọng Dương: ĐINH BỘ LĨNH - HUYỀN THOẠI VÀ LỊCH SỬ

Đinh Bộ Lĩnh: HUYỀN THOẠI VÀ LỊCH SỬ

Trần Trọng Dương

Đại Việt sử ký toàn thư trước nay vẫn được coi là bộ chính sử quan trọng nhất đối với các nhà sử học, văn hóa học,… Tính chính sử của nó được coi như cái mác bảo hành cho những gì được ghi chép bên trong. Song do tình trạng thiếu khuyết tư liệu trầm trọng, mà văn bản này đã sưu tập không ít những huyền thoại, thần tích trong dân gian. Điều đó có thể hiểu được trong bối cảnh “văn- sử- triết bất phân”, là nơi chủ thể văn hóa không quan tâm, hoặc không thể phân biệt được ranh giới giữa các lĩnh vực khoa học. Song điều nguy hiểm là ở chỗ, trong suốt thế kỷ XX và cho đến tận ngày nay, tư duy huyền thoại ngày càng lấn át tư duy sử học trong đời sống người Việt. Chúng ta đánh đồng huyền thoại và lịch sử. Ở một số trường hợp cụ thể, chúng ta “làm sử” chỉ là kéo dài cách nghĩ của từ vài trăm năm trước. Nói cách khác đó là lối làm sử “hậu phong kiến”.

Một ví dụ tiêu biểu cho việc đan xen giữa huyền thoại và lịch sử là chi tiết về cuộc đời ấu thơ của Đinh Bộ Lĩnh. Đại Việt sử ký toàn thư ghi như sau: “Xưa, cha của vua là Đinh Công Trứ làm nha tướng của Dương Đình Nghệ, được Đình Nghệ giao giữ chức quyền Thứ sử châu Hoan, sau theo về với Ngô Vương, vẫn được giữ chức cũ, rồi mất. Vua mồ côi cha từ bé, mẹ họ Đàm đưa gia thuộc vào ở cạnh đền sơn thần trong động. Vào tuổi nhi đồng, vua thường cùng bọn trẻ con chăn trâu ngoài đồng. Bọn trẻ tự biết kiến thức không bằng vua, cùng nhau suy tôn làm trưởng. Phàm khi chơi đùa, thường bắt bọn chúng chéo tay làm kiệu khiêng và cầm hoa lau đi hai bên để rước như nghi trượng thiên tử. Ngày rỗi, thường kéo nhau đi đánh trẻ con thôn khác, đến đâu bọn trẻ đều sợ phục, hàng ngày rủ nhau đến phục dịch kiếm củi thổi cơm. Bà mẹ thấy vậy mừng lắm, mổ lợn nhà cho chúng ăn. Phụ lão các sách bảo nhau: "Đứa bé này khí lượng như thế ắt làm nên sự nghiệp, bọn ta nếu không theo về, ngày sau hối thì đã muộn". Bèn dẫn con em đến theo, rồi lập làm trưởng ở sách Đào Áo. Người chú của vua giữ sách Bông chống đánh với vua. Bấy giờ, vua còn ít tuổi, thế quân chưa mạnh, phải thua chạy. Khi qua cầu ở Đàm Gia Nương Loan, cầu gãy, vua rơi xuống bùn, người chú toan đâm, bỗng thấy hai con rồng vàng hộ vệ vua, nên sợ mà lui. Vua thu nhặt quân còn sót, quay lại đánh, người chú phải hàng. Từ đấy ai cũng sợ phục, phàm đi đánh đến đâu đều dễ như chẻ tre, gọi là Vạn Thắng Vương”[1].

TS. Trần Trọng Dương: GIÁ TRỊ CỦA TƯ DUY SỬ HỌC

GIÁ TRỊ CỦA TƯ DUY SỬ HỌC

Trần Trọng Dương

Sử học là một trong những phân môn của khoa học xã hội và nhân văn đem lại những LỢI ÍCH VỀ TƯ DUY, nhưng trong nhiều thập kỷ qua môn sử học không được đưa vào trong nhà trường, thay vào đó là một biến tướng sai lạc của nó: môn lịch sử.

Sử học là gì? Có thể nói một cách ngắn gọn, sử học là khoa học về lịch sử, hay cao hơn là khoa học về nhận thức lịch sử. Lịch sử là toàn bộ những sự kiện đã xảy ra trong quá khứ, nhưng không ai dám chắc chắn và khẳng định rằng mình có thể nhận thức được đúng đắn toàn bộ về nó. Cái lịch sử mà chúng ta biết đến chỉ là những kết quả sau những chuỗi dài của hoạt động nhận thức, trong đó không tránh khỏi có sự chủ quan, phiến diện, nếu không muốn nói có khi là sai lầm. Sai lầm trong nhận thức lịch sử được tạo nên bởi nhiều nguyên nhân. Có thể là sai lầm khi ta chỉ có một số dữ liệu giả tạo, hoặc trầm trọng hơn, là sai lầm về mặt phương pháp luận và mục đích luận. Sai lầm về phương pháp luận là sai lầm về mặt tư duy, còn sai lầm do mục đích luận là sai lầm về đạo đức khoa học. Để tránh sai lầm trong nhận thức lịch sử, người làm sử học tuyệt đối không được mang trong mình một một đích nào khác ngoài mục đích thuần túy duy nhất là NHẬN THỨC LỊCH SỬ. Khi biện hộ rằng vì có lợi cho mục đích dân sinh, có lợi cho mục đích chính trị mà ta phải chứng minh một dữ kiện lịch sử nào đó, thì việc chứng minh ấy đã tiềm ẩn sẵn nguy cơ bị thiên lệch, không đúng với thực tế. 

GIỚI THIỆU "KIẾN TRÚC MỘT CỘT THỜI LÝ" CỦA TS. TRẦN TRỌNG DƯƠNG

KIẾN TRÚC MỘT CỘT THỜI LÝ
Tác giả: Trần Trọng Dương
(Suối Nguồn 9, Trung tâm dịch thuật Hán Nôm Huệ Quang. 

Nxb Hồng Đức. Tp Hồ Chí Minh. 2013. 305 trang, 96 hình minh họa)
 
Lời của BBT
Lời mở  

Chương 1: Chùa Một Cột hay Liên Hoa Đài chùa Diên Hựu
1. Tình hình nghiên cứu về kiến trúc, biểu tượng
2. Lịch sử và bản chất khái niệm “chùa Một Cột”
3. Giải mã kiến trúc một cột
4. Nguồn gốc và ý nghĩa biểu tượng của “Liên Hoa Đài”  

Chương 2: Phục dựng Liên Hoa Đài trong mandala chùa Diên Hựu
1. Đề xuất thứ nhất: đài sen nghìn cánh là cấu trúc chịu lực
2. Đề xuất thứ hai: Thích Ca Liên Hoa Đài chỉ là một phần của mandala chùa Diên Hựu
3. Đề xuất thứ ba: một cầu, hai cầu hay là tám cầu?
4. Đề xuất thứ tư: tám tháp hay hai tháp?
5. Đề xuất thứ năm: Tứ thiên vương trong cấu trúc mandala

Chương 3: Mandala chùa Diên Hựu trong văn hóa Phật giáo
1. Giới thuyết về mandala và đồ hình mandala trong văn hóa Phật giáo
2. Đồ hình mandala trong lịch sử kiến trúc Việt Nam  

Chương 4: Liên Hoa Đài - núi vũ trụ Tu Di trong văn hóa Phật giáo
1. Giới thuyết về núi Meru- Tu Di
2. Núi Meru- Tu Di trong văn hóa Đông Á
3. Núi Meru -Tu Di trong văn hóa Việt Nam  

Chương 5: Phục dựng chùa Diên Hựu thời Lý từ hiện vật khảo cổ
1. Bản vẽ phục dựng Liên Hoa Đài trong tổng thể chùa Diên Hựu
2. Những đề xuất phục dựng từ hiện vật khảo cổ
2.1 Cột đá chùa Dạm- hay mô hình nguyên bản của Liên Hoa Đài thời Lý
2.2. Các cầu vồng bắc qua Linh Chiêu và Bích Trì
2.3. Phục dựng các tháp lưu ly
2.4. Phục dựng bạch tháp
2.5. Phục dựng tượng Phật Thích Ca Mâu Ni trong Liên Hoa Đài
2.6. Phục dựng tượng Tứ thiên vương  

Phụ chương: Biểu tượng xi vẫn ở chùa Diên Hựu
Phụ lục 1: Một số tư liệu về kiến trúc một cột tại Trung Hoa
Phụ lục 2: Liên Hoa Đài xưa (ảnh)
Phụ lục 3: Hoa tạng thế giới (đồ họa cổ qua kinh sách)
Phụ lục 4: Chùa Một Cột ban đầu (Ngô Văn Doanh)
Phụ lục 5: Tiếp tục quan sát cột đá chùa Dạm (Nguyễn Hùng Vĩ)
Phụ lục 6: Chùa Một Cột (Nguyễn Bá Lăng)
Phụ lục 7: Một số góp ý, trao đổi  

Phụ lục 8: Giới thiệu, dịch chú văn bia Sùng Thiện Diên Linh
Tài liệu tham khảo
Bảng tra

Hán Nôm học - khoa học liên ngành để phát triển đất nước 

Trần Trọng Dương

VNN - Hán Nôm học là một ngành khoa học liên kết con người hiện đại, xã hội hiện đại với lịch sử và truyền thống văn hóa. Ngành khoa học này có một độ lùi nhất định so với cách ngành sử học, triết học, văn hóa..., nhưng độ lùi đó là cần thiết cho những nghiên cứu chuyên sâu luôn được khai thác từ những tư liệu gốc (original texts).

Ở khía cạnh rộng rãi, Hán Nôm học là một khoa học liên ngành, ngoài ba chuyên ngành “chính danh” là văn bản học, thư tịch học và văn tự học ra, thì Hán Nôm học còn bao quát một phạm vi rộng lớn của rất nhiều ngành khoa học khác như trình bày dưới đây. 

Hán Nôm học là ngành nghiên cửu về cổ sử và lịch sử Trung đại Việt Nam. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói “dân ta phải biết sử ta, cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”. Muốn biết lịch sử Việt Nam 4000 năm ra sao chúng ta chỉ có hai ngành khoa học chính đó là Khảo cổ học và Hán Nôm học. Khảo cổ học cho ta những hiện vật của quá khứ để giải mã lịch sử của con người Việt Nam từ thuở mới xuất hiện loài người trên lãnh thổ Việt Nam cho đến các giai đoạn văn minh Đông Sơn, Óc Eo, Sa Huỳnh … Còn Hán Nôm học cho chúng ta biết các sử liệu thành văn (chữ Hán và chữ Nôm) trong khoảng thời gian 2000 năm trở lại đây. Người làm về lịch sử cổ - trung cận đại Việt Nam biết Hán Nôm cũng như đã nắm được chiếc chìa khóa vạn năng để nghiên cứu về lịch sử của dân tộc. Những bản dịch, những công trình nghiên cứu của giới Hán Nôm học trong nhiều thập kỷ qua là những thành quả khó có thể bác bỏ, ví dụ Giáo sư Đào Duy Anh với các công trình Đất nước Việt Nam qua các đời, Lịch sử cổ đại Việt Nam, giáo sư Hà Văn Tấn với các công trình Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông, Giáo sư Trần Quốc Vượng với bản dịch Việt sử lược, Tiến sĩ Hoàng Văn Lâu, Pgs Ngô Đức Thọ với các bài nghiên cứu chuyên sâu và bản dịch nổi tiếng của sách Đại Việt sử ký toàn thư…