SẮP HỘI DIỀM 6.2: NÓI CHUYỆN VỀ QUAN HỌ & VĂN HOÁ KINH BẮC

KHÔNG CÓ DỊCH THÌ GIỜ NÀY ĐÃ Ở LÀNG DIỀM RỒI ĐỂ ĂN CƠM QUAN HỌ, ĐÊM NGHE HÁT CANH RỒI! 

Nhớ nhau, nương vào câu ca quan họ

Nguyễn Xuân Diện

Cho đến nay, đã từng có rất nhiều giả thuyết về sự ra đời và nguồn gốc của quan họ nhưng chưa có giả thuyết nào được chấp nhận một cách tuyệt đối. Ngay chữ Quan họ, chúng ta cũng chưa tìm được một văn bản Hán Nôm nào chép hai chữ này. Quan họ có từ bao giờ cũng chưa có câu trả lời xác quyết! 

Không gian văn hóa quan họ trải dài khắp 49 làng quan họ cổ của trấn Kinh Bắc xưa, nay thuộc hai tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang. Đó là vùng đất cổ xưa, với những ngôi chùa hàng ngàn năm tuổi, những hội hè đình đám, những phong tục tốt đẹp, những vị công hầu khanh tướng, những ông nghè ông trạng và những giai nhân tài sắc. Người Kinh Bắc có câu: Em đi khắp bốn phương trời/ Không đâu lịch sự bằng người ở đây.

CỔ TỤC BÓP VÚ TRONG MỘT SỐ LỄ HỘI XỨ KINH BẮC

Cổ tục xứ Kinh Bắc

Những tài liệu dưới đây được viết bằng chữ Hán - Nôm, là những ghi chép về dân tục của vùng Kinh Bắc, vào năm Khải Định thứ 5 (1920), do Viễn Đông Bác Cổ chủ trương và các nhà nho Việt Nam tiến hành khai báo.

Tài liệu này đã được các nhà nghiên cứu thuộc Viện nghiên cứu Hán Nôm biên dịch trong cuốn sách: Địa phương chí tỉnh Bắc Ninh qua tư liệu Hán Nôm, do GS Đinh Khắc Thuân chủ biên. Nhà xuất bản Khoa học Xã hội năm 2009.

Phần biên dịch được trích dẫn dưới đây do Nguyễn Thị Hường - Nguyễn Tô Lan dịch, Đinh Khắc Thuân hiệu đính.

Nguyễn Phan Khiêm: QUAN HỌ CỔ

Nguyễn Phan Khiêm

QUAN HỌ CỔ

Vương quốc của lễ hội - Bắc Ninh, đã khai hội mở đầu bằng Hội Lim, từ nay suốt ba tháng xuân các làng lần lượt mở hội cùng ca Quan họ. Không đi hội được cũng sốt ruột lắm, nhân có mấy bạn hỏi về vài thuật ngữ Quan họ, xin chia sẻ chút xíu.

CHUYỆN HAI BÀ HOÀNG CÙNG TÊN, CÙNG LÀ VỢ VUA LÊ THẦN TÔNG

Tượng Hoàng hậu Trịnh Thị Ngọc Trúc. (Bảo tàng Mỹ thuật VN).

Chuyện đời...

Nhà văn Trần Thanh Cảnh
BĐS Việt Nam

Là chuyện đời của hai người đàn bà cùng họ tên, cùng chồng. Một người quê vùng Kinh Bắc. Một người sinh sống ở kinh thành, về ở, rồi chết cũng chôn nơi đây.

Họ đều có tên là Trịnh Thị Ngọc Trúc. Trong Đại Việt Sử Ký toàn thư còn ghi đầy đủ. Chồng họ là ông vua Lê Thần Tông đời Lê Trung Hưng. Ông vua này trị vì nước ta từ những năm 1619 - 1662. Giữa họ chỉ có điều khác nhau là một bà được phong hoàng hậu, còn một bà thì không.

THI SĨ HOÀNG CẦM ĐÃ "VỀ KINH BẮC" NHƯNG CHƯA VỀ LÀNG?

Trần Thanh Cảnh

CHUYỆN NGƯỜI KINH BẮC: 

Thi sĩ Hoàng Cầm- giai Làng Hồ chính hiệu

Hồi năm 1995, làng Lạc Thổ (tức Làng Hồ) khánh thành đình làng tái lập sau bao năm không có. Trong tài liệu sách vở thì nói là Tây đốt, nhưng nghe mấy ông du kích cũ thầm thì là, ta đốt chứ Tây đéo nào vào đấy! Chẳng là hồi đó, Pháp đóng bốt Hồ rất to, nên mấy ông du kích đốt mẹ nó cái đình gỗ lim to vật cạnh đê đi cho bọn nó hết chỗ ở ! Mấy chục năm sau cả làng mới hò nhau rồi xin phép chính quyền vật vã để xây lại đình! Lại còn phải viện đến một ông anh hùng liệt sĩ của làng, đã từng theo Việt Nam Thanh Niên Cách Mạng Đồng Chí Hội từ năm 1924 mới xong...

TRÒN 8 NĂM, MỘT KẺ SĨ KINH BẮC "VỀ BÊN KIA SÔNG ĐUỐNG"

Thi sĩ Hoàng Cầm - Kẻ sĩ Kinh Bắc. Ảnh: Tư liệu

HOÀNG CẦM - KẺ SĨ KINH BẮC

Hồ Hoàng
29.03.2017

Kinh Bắc có hai người con kiệt xuất, cùng thời nhưng cuộc đời đầy tai ương bất trắc. Có thể hai người này là hai vết khắc sâu đậm của văn hóa Việt Nam hiện đại. Nghiệt ngã thay, cả hai ông đều là nạn nhân của những gì các ông theo đuổi; bị truy đuổi đến tận cùng bởi tài năng xuất chúng; bởi trung thành với chính mình. Cuối đời các ông đều được tặng thưởng những phần thưởng cao quý: Trần Đức Thảo được truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học xã hội, Hoàng Cầm được giải thưởng nhà nước về Văn học Nghệ thuật.

Hoàng Cầm tên thật là Bùi Tằng Việt, (sinh 22 tháng 2 năm 1922, tại xã Phúc Tằng, nay là thôn Phúc Tằng, xã Tăng Tiến, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang – mất 6 tháng 5 năm 2010 tại Hà Nội), là một nhà thơ Việt Nam.

Với nhà thơ Hoàng Cầm, mình bị mê hoặc bởi những câu thơ lộng lẫy của ông. Nhưng những câu thơ đi vào tâm khảm đầu tiên, thuộc ngay tắp lự là: 

SAY CANH HÁT ĐẦU XUÂN TẠI NHÀ ANH HAI CHIẾN

'Say' trong hát Canh giao duyên 

ở “Quan họ du ca tại gia”

Yến Oanh
14:21 28/02/2018

Nếu đi hội Lim mà ta không ghé thăm và lắng nghe điệu hát Canh quan họ thì chuyến du xuân đã thiếu đi một nửa bởi hát Canh chính là thứ “vàng ròng”, hiếm khi có dịp được thưởng thức.

BỘ VĂN HÓA SẼ VỀ GIÁO DỤC CÁC CỤ GIÀ LÀNG NÉM THƯỢNG?

Bộ Văn hóa sẽ về Bắc Ninh làm việc 

về lễ hội chém lợn

VNExpress
Thứ sáu, 2/10/2015 | 17:35 GMT+7

'Chúng tôi sẽ tuyên truyền, giáo dục để người dân thay đổi hình thức tổ chức, không để lễ hội năm 2016 diễn ra như năm trước gây bức xúc dư luận', Phó chánh thanh tra Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch nói.

Dân Ném Thượng chém lợn bất chấp tranh cãi 

Tranh cãi gay gắt quanh lễ hội chém lợn ở Ném Thượng

Sáng 2/10, tại hội nghị sơ kết công tác 9 tháng đầu năm của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, Phó chánh thanh tra Phạm Xuân Phúc cho biết, Thanh tra Bộ đang xây dựng kế hoạch cùng Cục Văn hoá cơ sở về làm việc với Sở Văn hoá tỉnh Bắc Ninh về tổ chức lễ hội năm 2016.

Phó chánh thanh tra nhấn mạnh, sẽ làm việc cụ thể về lễ hội chém lợn làng Ném Thượng với nghi thức gây bức xúc dư luận thời gian qua. "Phong tục của nhân dân cấp quản lý không ngăn cấm và khó có thể xử phạt được, nhưng chúng tôi sẽ tuyên truyền, giáo dục để họ thay đổi hình thức tổ chức, không để lễ hội năm 2016 diễn ra như năm trước gây bức xúc dư luận", ông Phúc nói. 

Con lợn trước khi chém sẽ được chở đi quanh làng. Ảnh: Quý Đoàn.

Tại hội nghị trực tuyến sơ kết công tác quản lý, tổ chức lễ hội 6 tháng đầu năm 2015, lãnh đạo thanh tra Bộ đã nêu rõ vấn đề gây tranh cãi trong dư luận là tục hiến sinh ở một số lễ hội, trong đó có hội làng Ném Thượng (Bắc Ninh). Đơn vị này kiến nghị nghiên cứu, cái gì tốt thì phát huy, cái gì không phù hợp và cản trở sự phát triển của xã hội thì có sự điều chỉnh theo hướng vừa đảm bảo giữ gìn và phát huy giá trị di sản văn hóa.

Bắc Ninh: DÂN LÀNG VÀ NHỮNG NGƯỜI YÊU DI SẢN DẸP SƯ TỬ TÀU

Bắc Ninh di dời hiện vật, linh vật “lạ” 
ra khỏi đình Hồi Quan

Báo Tổ quốc
22/03/2015 19:50 

Nhân dịp lễ hội đình Hồi Quan, xã Tương Giang, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh, ngày 22/3/2015 (tức ngày 3/2 âm lịch), nhân dân địa phương đã tổ chức di dời các hiện vật “lạ” ra khỏi đình.

Những hiện vật, linh vật được di dời bao gồm: đèn đá, nhan án, lư hương đặc biệt là đôi sư tử kiểu Trung Quốc, trả lại cảnh quan di tích được nguyên trạng như buổi đầu theo đúng tinh thần công văn số 2662/BVHTTDL-MTNATL ngày 8/8/2014 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc không sử dụng các sản phẩm, biểu tượng, linh vật không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam. 

Cặp sư tử đá ở Đình Hồi Quan trước khi được di dời

Được biết, các đồ thờ gồm hương án đá, đèn đá, lư hương, tượng sư tử kiểu Trung Quốc được một hội đồng niên do không biết đã phát tâm công đức cúng tiền vào bày đặt trước đình làng từ năm 2011, 2012.

BỘ TRƯỞNG BỘ VĂN HÓA SẼ CHỈ ĐẠO XỬ LÝ NHƯ THẾ NÀO VỀ VỤ NÀY?

Hôm nay (18.2.2014) chúng tôi đi thăm chùa Dâu, xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Khi đến tòa Đại hùng bảo điện, còn gọi là Tam bảo hậu thì thực sự choáng váng vì ở đây có một pho tượng "lạ" chễm chệ ngay sau bức tượng cổ thuần Việt.

Hà Nội đã dẹp được pho tượng Tàu ở chùa Bà Đá. Vậy ngành văn hóa tỉnh Bắc Ninh có làm được điều tương tự là đưa pho tượng này ra khỏi chùa, hoặc cất giữ trong kho của chùa để trả lại vẻ đẹp thuần khiết và cổ kính cho chùa Dâu - ngôi chùa cổ nhất Việt Nam? 

 

 Ban thờ Tam Bảo hậu, hoành phi có bốn chữ "Đại Hùng Bảo Điện", 

và là nơi bài trí những pho tượng cổ.
.

Thư giãn cuối tuần: NGÀY XUÂN, RƯỚC ÔNG CỤ ĐI XEM CHÉM LỢN

Lễ hội chém lợn ở làng Ném Thượng (Khắc Niệm, Bắc Ninh) được tổ chức vào mùng 6 tháng Giêng hàng năm. Dân làng rước ông cụ ra xem chém lợn:

Lễ hội chém lợn gây tranh cãi ở làng Ném Thượng

Lễ hội chém lợn ở làng Ném Thượng (Khắc Niệm, Bắc Ninh) luôn gây tranh cãi. Dân làng muốn duy trì nguyên sơ những nghi thức truyền thống, còn dư luận cảm thấy quá bạo lực.

NNC HÀ VĂN THÙY TRAO ĐỔI VỀ BÀI VIẾT CỦA TIẾN SĨ TRẦN TRỌNG DƯƠNG

Tôi khẳng định Kinh Dương vương là thủy tổ người Việt Nam

Hà Văn Thùy

Lời dẫn của Hà Văn Thùy: Dăm năm trước, để phản bác ý tưởng “Từ những dấu vết ngữ pháp Việt trong cổ thư Trung Hoa có thể nhận ra tiếng Việt là cội nguồn của ngôn ngữ Hán” của GS. Lê Mạnh Thát, ông Trần Trọng Dương có bài “Lâu đài cất bằng hơi nước.” Là người có sử dụng tư liệu của học giả họ Lê cho bài viết “Tiếng Việt chủ thể tạo nên ngôn ngữ Hán,” tôi có bài “Lâu đài trên mây hay dự cảm sáng suốt” nói lại. Ông Trần Trọng Dương đáp lại bằng bài “Một lần và lần cuối thưa chuyện với ông Hà Văn Thùy,”  Khi biết tác giả là Thạc sĩ Hán Nôm rất trẻ, tôi nhận ra mình dại.

Mấy năm nay, với nguồn tư liệu dồi dào, tôi không chỉ khẳng định “Tiếng Việt là chủ thể tạo nên ngôn ngữ Trung Hoa” mà còn phát hiện “Giáp cốt văn là sản phẩm của người Việt.” Đọc một số bài của Tiến sĩ Trần Trọng Dương mới đây, tôi mừng nhận ra một khuôn mặt mới, sắc sảo.

Tuy nhiên, với bài viết đang chấn động dân cư mạng và gây hoang mang cho bạn đọc này, tôi buộc phải lên tiếng, dù có dại thêm một lần.

Trong bài viết “Kinh Dương Vương – ngài lài ai?”* đăng trên tạp chí Tia sáng, Tiến sĩ Trần Trọng Dương cho rằng:  “(Kinh Dương Vương) chỉ là ảo ảnh diễn hóa từ nhân vật Kinh Xuyên trong tiểu thuyết truyền kỳ của Trung Quốc.” Bài viết dẫn nhiều tài liệu tham khảo với chứng lý chặt chẽ, khiến cho những học giả Hán Nôm dù với lòng tự hào dân tộc tràn ứ cũng khó lòng phản bác.  Chắc chắn không ít người sẽ tin theo tác giả!

Tuy nhiên, chỉ trong câu ngắn dẫn trên, sự nông cạn hàm hồ của vị tiến sĩ đã bộc lộ. Thứ nhất, tuy xuất hiện lần đầu trong Đường kỷ nhưng câu chuyện về Liễu Nghị không phải là sáng tác của đời Đường mà là một truyền thuyết dân gian. Truyền thuyết, như ta biết, là “ánh xạ của những sự kiện có ý nghĩa lớn của quá khứ, được ghi lại trong ký ức cộng đồng rồi lưu truyền trong dân gian.” Cố nhiên, trong khi được kể lại qua truyền miệng, truyền thuyết sẽ có những dị bản với sai khác ít nhiều về tên nhân vật, về địa danh hoặc một số tình tiết… Tới lúc nào đó,  người ta sử dụng nó vào những mục đích khác nhau: nhà văn chế tác thành tiểu thuyết truyền kỳ, người viết sử liên kết với những chi tiết khác để phục dựng sự kiện xảy ra trong quá khứ.

Trần Thị Kim Anh: CỘT ĐÁ CHÙA DẠM KHÔNG PHẢI LÀ LINGA (DƯƠNG VẬT)

Cột đá chùa Dạm là một Phật tràng

Trần Thị Kim Anh

- bài gửi riêng NXD- Blog

Về cột đá chùa Dạm, cũng như Nhà nghiên cứu Nguyễn Hùng Vĩ, tôi cũng có ý kiến phủ nhận đây là một linga. 

Nữ sĩ Trần Thị Kim Anh

Gần đây tôi có bài viết về chùa Một Cột trong đó có đưa ra ý kiến về kiến trúc Kinh tràng Phật tràng ở Phật giáo thời Đinh - Lê - Lý, trong đó có cho rằng Chùa Một cột nguyên là một Phật tràng - một loại hình kiến trúc Phật giáo thời cổ. Xin được dẫn lại một đoạn trong bài viết này:

“Ban sơ, khi xây dựng chùa Diên Hựu, trước chùa, người ta cho dựng một cột đá lớn trên mặt đất, với đỉnh cột là tượng Phật Quan Âm ngồi trên tòa sen. Lối kiến trúc này cho phép liên tưởng đến cấu tạo của các Phật tràng, Kinh tràng – một loại kiến trúc Phật giáo thường được dựng lên để kiến tạo công đức. Loại kiến trúc này bắt đầu thịnh hành vào thời Đường, lan truyền đến Triều Tiên Nhật Bản và Việt Nam. Thời Đinh - Lê ở nước ta, kinh tràng được tạo dựng khá nhiều, Nam Việt vương Đinh Liễn từng dựng 100 tòa kinh tràng vào năm Quý Dậu (973).

BẮC NINH: BỆNH NHÂN Ồ ẠT RỜI BỆNH VIỆN KINH BẮC SAU VỤ SẢN PHỤ CHẾT

Bệnh nhân ồ ạt rời BV Kinh Bắc sau vụ sản phụ chết

VNN – Sau vụ thai phụ bị tử vong tại bệnh viện Đa khoa Kinh Bắc, các bệnh nhân đã rời khỏi bệnh viện này vì quan ngại về chất luợng của bệnh viện.

 
Náo loạn bệnh viện vì sơ sinh và sản phụ tử vong
Sản phụ chết vì bác sĩ không cho mổ kịp thời
Vụ sản phụ chết ở BV: Cháu bé vẫn nguy kịch

Sự việc người thân của thai phụ Trần Thị Loan (TP Bắc Ninh) mang quan tài và di ảnh đến bao vây bệnh viện Đa khoa Kinh Bắc đã gây hoang mang cho cả y – bác sĩ và những bệnh nhân đang điều trị tại đây.

Theo ông Lê Văn Nam – Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh, khoảng 17h chiều 21/4, sau khi các cơ quan chức năng tiến hành xong các thủ tục giám định, gia đình thai phụ Trần Thị Loan đã mang quan tài về an táng. 

.

Người nhà thai phụ kéo đến bệnh viện đòi người

Sau sự việc, bệnh viện Đa khoa Kinh Bắc cũng không còn một bệnh nhân nào.

Sáng nay 22/4, bệnh viện Đa khoa Kinh Bắc cũng tạm đóng cửa để tiến hành dọn dẹp và giải quyết sự việc.

Cũng về sự việc trên, ông Nam cho biết, Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh đã yêu cầu Ban giám đốc bệnh viện Đa khoa Kinh Bắc phải có văn bản báo cáo chính thức, giải trình toàn bộ sự việc với Sở Y tế Bắc Ninh vào ngày hôm nay (22/4).

BẮC NINH: THAI PHỤ TỬ VONG, NGƯỜI NHÀ MANG QUAN TÀI ĐẾN VIỆN

Thai phụ tử vong, người nhà mang quan tài đến viện

VNN - Nghi ngờ trước cái chết bất thường của thai phụ Trần Thị Loan (SN 1978) trong đêm 20/4, hàng trăm người đã kéo đến Bệnh viện Đa Khoa Kinh Bắc – TP Bắc Ninh để yêu cầu những lời giải thích xác đáng, gây ra cảnh hỗn loạn tại đây.

>> Náo loạn bệnh viện vì sơ sinh và sản phụ tử vong

Theo lời kể của bà Nguyễn Thị Se (SN 1951), mẹ của thai phụ Trần Thị Loan (TP.Bắc Ninh, thì buổi sáng ngày 20/4, chị Loan có biểu hiện sắp sinh. Gia đình đã nhanh chóng đưa tới Bệnh viện Đa khoa Kinh Bắc để khám.

TIN MỚI NHẤT VỤ SẢN PHỤ TỬ VONG Ở BỆNH VIỆN KINH BẮC (BẮC NINH)

Tin mới nhất vụ sản phụ tử vong ở BV Kinh Bắc

21/04/2012 21:56:16

Vào lúc 16h chiều nay (21/4), đại diện phía Bệnh viện Đa khoa Kinh Bắc đã hỗ trợ gia đình sản phụ tử vong tiền mai táng phí với số tiền là 20 triệu đồng.

TIN LIÊN QUAN
Sản phụ và con chết “bất thường” ở Bệnh viện Kinh Bắc Con tử vong sau khi sinh, mẹ chết tại bệnh viện

Trao đổi với Kienthuc.net.vn, ông Nguyễn Đăng Trụng – Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Kinh Bắc thừa nhận: “Vụ việc sản phụ bị tử vong trong khi sinh xảy ra vào rạng sáng ngày 21/4, đó là điều đáng tiếc. Vụ việc trên đã khiến người người nhà bức xúc và kéo đến bệnh viện gây nên cảnh hỗn loạn. Chiều nay chúng tôi cũng đã có buổi làm việc cùng với đại diện phía gia đình để bàn cách giải quyết.” 
.

Di ảnh sản phụ xấu số được gia đình treo lên.