Nhật ký: THĂM LAM KINH

THĂM LAM KINH

Nguyễn Xuân Diện

Lam Kinh là chính là Lam Sơn, một vùng núi và là nơi phát tích của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Lam Kinh có diện tích quy hoạch 200 héc ta, thuộc địa bàn hai huyện Thọ Xuân và Ngọc Lặc tỉnh Thanh Hóa và cách TP Thanh Hóa hơn 50 km về phía Tây Bắc. 

 

Năm 1430, hoàng đế Lê Lợi cho đổi Lam Sơn thành Tây Kinh (tức Lam Kinh). Ba năm sau, các cung điện được xây dựng ở đây, có lẽ ban đầu là nơi tổ chức thiết triều, như một kinh đô thứ hai. Nhưng cũng trong năm đó, sau khi hoàng đế Lê Lợi băng hà, di hài được đưa về đây để an táng tại Vĩnh Lăng, thì Lam Kinh chính thức trở thành một sơn lăng. Và những cung điện to lớn được xây dựng các năm sau đó chủ yếu để phục vụ cho vua và hoàng tộc mỗi khi về thăm quê, bái yết sơn lăng như một biệt điện, hành cung. 

 

Trải qua 6 thế kỷ thăng trầm, qua nhiều biến cố, Lam Kinh trở thành phế tích.

 

MỘT CUỐN SÁCH RẤT HAY VỀ NGHỆ THUẬT VIỆT NAM

MỘT CUỐN SÁCH RẤT HAY VỀ NGHỆ THUẬT VIỆT NAM CỦA HỌC GIẢ LỖI LẠC BEZACIER VỪA ĐƯỢC DỊCH VÀ XUẤT BẢN 

Nghệ thuật An Nam

Tác giả Louis Bezacier (bản tiếng Pháp xuất bản tại HN năm 1944)
Dịch và chú giải: Trang Thanh Hiền và Mai Yên Thi.
Nxb. Mỹ thuật, 2023. 218 trang.

LOUIS BEZACIER (1906 -1966) là kiến trúc sư vô cùng tâm huyết với nghệ thuật của người An Nam, ông đến Hà Nội từ năm 1935 và dốc toàn bộ tâm sức để nghiên cứu, tu bổ các công trình kiến trúc cổ, tiêu biểu là Bút Tháp và Phật Tích. 

Tên tuổi của ông gắn liền với kỹ thuật “anastylose” - kỹ thuật bơm loại bê tông đặc biệt vào bên trong các cột gỗ bị mọt rỗng, giúp khôi phục các cột gỗ đã bị hỏng, để bảo tồn được cấu trúc gỗ bên ngoài. Kỹ thuật này, sau đó đã được áp dụng rộng rãi trong việc trùng tu di tích.

Ngày 10 tháng 6 năm 1944, trong lời nói đầu của sách Người phát ngôn của Viện Viễn Đông bác cổ Pháp là Ngài G.Coede's có viết:

ĂN CHƠI KIỂU HÀ NỘI: ĐEM 3280 TỶ LÀM ĐỒ GIẢ NGẮM CHƠI

ĂN CHƠI KIỂU HÀ NỘI:
đem 3280 tỷ vnđ làm đồ giả ngắm chơi!

 

Bài của Nhà văn Trần Thanh Cảnh

 
Đọc trên báo chí thấy bảo Hà Nội dự định chi 1480 tỷ vnđ cho dựng lại "Hệ thống thủy văn thời An Dương Vương" quanh khu vực Cổ Loa. Và 1800 tỷ vnđ để "Phục dựng điện Kính Thiên". Phát hoảng!

 
Thành Cổ Loa vốn gắn với nhà nước Âu Lạc và vị vua An Dương Vương cùng câu chuyện tình huyền sử Mỵ Châu- Trọng Thủy xưa. Đến nay đọc thư tịch còn sót lại, chỉ thấy ít dòng mù mờ, hầu như không có mô tả nào cụ thể về quy mô, hình dáng, kích thước, bố phòng...của thành. Trên thực địa, cũng chỉ còn vài gò đất mơ hồ, được coi là tường thành sót lại. Vậy muốn phục dựng thì căn cứ vào đâu mà làm? Chắc là vẽ đại, làm đại đi, rồi muốn ra sao, thành gì thì thành! Miễn là giải ngân 1480 tỷ kia xong là OK!
Điện Kính Thiên trong hoàng thành Hà Nội cũng vậy. Vốn được xây dựng từ thời Lê. Đến thời Nguyễn điện đã bị hạ giải đem đồ mộc vào Huế làm, còn sót lại mỗi đôi rồng đá như ta thấy hiện nay. Thời Pháp, bọn thực dân san bằng luôn cả thành Hà Nội. Thời nay, hồi chống Mỹ quân đội lập tổng hành dinh trong đó, đào bới đục phá tứ tung hết lên. Đọc trong sách báo thư tịch thời Lê- Trịnh- Nguyễn cũng chẳng tìm thấy bóng dáng điện Kính Thiên đâu: chắc cha con rủ nhau vào kinh thành Huế, coppy vài cái điện nhà Nguyễn về vẽ thêm râu ria rồi trưng ra, dựng lên! Sao mà chả được, cốt tiêu cho hết 1800 tỷ là OK!

TÔN TẠO ĐỀN NHÀ LÊ: CỤ NGUYỄN TRÃI HAY ÔNG HOÀNG MƯỜI?

CỤ NGUYỄN TRÃI HAY ÔNG HOÀNG MƯỜI?

 

TS. Nguyễn Xuân Diện

 

Trong ba bức ảnh trên, bức tranh Ức Trai Nguyễn Trãi là tranh lụa cổ vốn ở đền thờ Cụ ở Nhị Khê, huyện Thường Tín, tỉnh Hà Tây (nay là Hà Nội). Bức tranh này được in trong SGK, trên các sách báo và trở nên vô cùng quen thuộc với tất cả mọi người Việt Nam. 

 

Trong khi tại Thái miếu Nhà Lê (còn gọi là đền Nhà Lê) ở Phường Đông Vệ, TP Thanh Hoá, tỉnh Thanh Hoá có một khám thờ và tượng “Công thần Nguyễn Trãi” thì lại là một Nguyễn Trãi hoàn toàn khác, mình khoác áo vàng. 

 

Tượng Nguyễn Trãi ở Di tích Quốc gia (Xếp hạng năm 1995) Thái miếu Nhà Lê có vẻ giống như tượng Quan Hoàng Mười trong các đền phủ của tín ngưỡng thờ Mẫu. 

 

Khi ngắm nhìn tượng Nguyễn Trãi ở Thái miếu Nhà Lê trong tôi có rất nhiều suy nghĩ:

 

1- Có tài liệu lịch sử nào cho biết rằng Thái miếu có phối thờ Nguyễn Trãi (và Lê Lai) cùng 27 vị vua nhà Hậu Lê? 

 

2- Tại sao lại có Nguyễn Trãi và Lê Lai được phối thờ ở đây. Đối với Nguyễn Trãi, ông đã từng bị án “tru di tam tộc”.

MỘT DỰ ÁN TU BỔ DI TÍCH NHIỀU SAI PHẠM VÀ VÔ NGUYÊN TẮC

VỀ DỰ ÁN TÔN TÔN TẠO DI TÍCH ĐỀN THỜ LÊ VĂN HƯU

Nguyễn Xuân Diện

Đền tọa lạc ngay bên cạnh chùa Hương Nghiêm (tên trên bia là Càn Ni Hương Nghiêm tự, là ngôi chùa cổ nhất Xứ Thanh), vốn chung một khuôn viên và dùng chung một giếng nước, gọi là giếng Ngọc (giếng Mắt Rồng).

Năm 1990, Đền thờ Lê Văn Hưu tại làng Diên Hào (tên Nôm là Kẻ Rị), xã Thiệu Trung đã được Bộ Văn hóa - Thông tin công nhận Di tích lịch sử quốc gia.

Từ năm 2018 đến năm 2022, tỉnh Thanh Hóa đã có chủ trương đầu tư Dự án tu bổ, tôn tạo Di tích lịch sử đền thờ Lê Văn Hưu với tổng mức đầu tư 38 tỷ đồng và khánh thành vào tháng 4/2022. Chủ đầu tư là UBND huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa. 

 
Dự án được Bộ Văn hóa phê duyệt, UBND huyện Thiệu Hóa làm chủ đầu tư. Kinh phí hoàn toàn lấy từ ngân sách nhà nước.

GIẾNG MẮT RỒNG THUỘC LONG MẠCH QUÝ BỊ PHÁ HỦY THU HẸP

Nghiêm trọng nhất của Dự án tôn tạo Đền thờ Nhà sử học Lê Văn Hưu do Bộ Văn hóa phê duyệt là phá hủy và thu hẹp giếng Mắt Rồng (giếng Ngọc) để làm đường đi.

Giếng được Tả Bộc Xạ Lê Lương (tổ 7 đời của Lê Văn Hưu) dùng để nuôi 3.000 môn đệ, và tiếp đãi vua Đinh, Lê Hoàn, cùng thời với sự hình thành chùa Hương Nghiêm (Càn Ni Hưng Nghiêm tự).

Giếng cổ mạch nước tuôn trào, chính là mắt rồng (xem ảnh chụp từ vệ tinh: Điểm trắng là giếng Mắt Rồng, khu dân cư và sông nhà Lê là con rồng. Thiệu Trung là đầu rồng, Đông Thanh (nơi thờ Nguyễn Văn Nghi, thầy dạy hai vua một chúa) là thân rồng.

Mạch nước này bồi đắp văn mạch và thịnh vượng cho đất Kẻ Rị (tức Thiệu Trung hôm nay).

Kẻ Rị địa linh nhân kiệt, sinh ra nhiều người tài giỏi, có văn có võ, có các quan chức cao cấp trong triều đình. Riêng về khoa bảng, Kẻ Rị là quê hương của 2 Trạng nguyên Đào Tiêu và Lê Quát (trong lịch sử khoa cử xưa, từ năm 1070 đến năm 1919, cả nước chỉ có 47 Trạng nguyên), 01 bảng nhãn là Lê Văn Hưu và 7 tiến sĩ. Đời nay, Bộ trưởng Tư pháp họ Lê là con cháu của Tạ Bộc Xạ Lê Lương, thuộc một nhánh ra định cư tại làng Hòa Chúng, xã Quảng Thọ, huyện Quảng Xương. 

 

Khi xây dựng khu vực tường bao và thu hẹp giếng cổ, bê tông đã lấp mạch nước, khiến cho suốt thời gian đó nước giếng cứ dần cạn. Lấp giếng nhưng họ lại đào một cái hồ hình chữ nhật bên cạnh để thả hoa súng. Ao này mới đào không có mạch, nước tù, nên họ phải bơm nước ở giếng sang.

Triệt phá long mạch, lấp giếng cổ của di tích cấp Quốc gia; tự đào ao tùy tiện không có trong hồ sơ xếp hạng, Dự án này đã bị dân làng phản đối mạnh mẽ, đơn từ nhiều nơi, nhiều cấp, nhưng đến nay, hiện trạng Giếng Mắt Rồng vẫn đang tan hoang.

XÂY NHÀ VỆ SINH XÂY TRÊN NỀN CŨ ĐỀN THỜ LÊ VĂN HƯU
VÀ ĐIỆN THỜ MẪU (CHÙA HƯƠNG NGHIÊM)

Trong ảnh là nhà vệ sinh trong khuôn viên Đền thờ Lê Văn Hưu mà Bộ Văn hoá phê duyệt xây dựng vừa hoàn thành, chủ đầu tư là UBND huyện Thiệu Hoá, Thanh Hoá.

Đền Lê Văn Hưu cũ đã bị phá. Nhà vệ sinh này vừa xây, nằm trên một phần đền Lê Văn Hưu đã bị phá và điện thờ Mẫu của chùa Hương Nghiêm bên cạnh. (Tam toà Tứ phủ bây giờ thờ ở trên ban thờ giữa sân, dưới mái che tạm).

Ngay cạnh nhà vệ sinh này là giếng khoan để lấy nước ăn của chùa Hương Nghiêm (tức chùa Càn Ni Hương Nghiêm có từ thế kỷ 10, là ngôi chùa cổ nhất Xứ Thanh).

Vậy là rất vô văn hoá và thất đức vì dám xây nhà vệ sinh trên khu vực nền cũ của đền và điện Mẫu. Vi phạm nguyên tắc tu bổ phục hồi các công trình văn hoá.

Dân làng yêu cầu dỡ bỏ nhà vệ sinh này, lát gạch làm sân khuôn viên đền.

QUÁI THÚ XUẤT HIỆN TRƯỚC CỬA ĐỀN SỬ THẦN LÊ VĂN HƯU

Hai quái thú vẫn nhe nanh dữ tợn trước cửa Đền thờ Nhà sử học Lê Văn Hưu, xã Thiệu Trung, huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá.

Bản vẽ này do Bộ Văn hoá phê duyệt. Chủ đầu tư là UBND huyện Thiệu Hoá.
Ảnh chụp sáng 25/2/2023.

CHẲNG QUA VÌ … NHIỀU TIỀN QUÁ

Di tích Đền thờ Sử thần Lê Văn Hưu ở Kẻ Rị, xã Thiệu Trung, huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá là Di tích lịch sử văn hoá Cấp Quốc gia.

Di tích Quốc gia thì có mức kinh phí cấp Quốc gia. Vì vậy dự án tu bổ tôn tạo được phê duyệt ở mức cao chỉ sau di tích quốc gia ĐẶC BIỆT.

Dự án này được cấp đến 38 tỷ. Nhưng đền này vốn nhỏ bé về quy mô. Giờ là lúc phải làm thật hoành tráng thì mới tương xứng tầm quốc gia và mới tiêu hết tiền, giải ngân cho hết.

Một đình làng Bắc bộ được tái hiện nơi đây với kiến trúc mái cong, sân gạch, cổng “đồng trụ”, ao nước.

Đền là đền. Đình là đình. Kiến trúc khác nhau. Sao Bộ Văn hoá lại phê duyệt như thế được! Chả nhẽ Bộ Văn hoá lại kém về văn hoá đến thế!?

Và đất thì không nở ra được nên tất cả các hạng mục chỉ trong mảnh đất ấy, khiến cho cái gì cũng nhỏ và dẫn đến là cái gì cũng như thu nhỏ như một mô hình sa bàn: Toà nhà bái đường mái cong nhỏ hơn đình làng, sân đền không chứa đủ sáu cái kiệu của sáu làng về tế lễ, cột đồng trụ và lối đi kẹp giữa sân và ao. Cái nọ kẹp cái kia, tạo ra cảm giác chật trội, ức chế, đè nén, vướng víu.

Vì thế dân làng kiến nghị Bộ Văn hoá điều chỉnh lại: Lấp ao tạo ra khoảng sân lớn, rộng rãi để tế lễ và sáu kiệu của 6 làng đặt trong sân đền cùng lúc; chuyển cột “đồng trụ” ra giáp mặt đường cho đúng vị trí của cổng. Thế thôi!

Dân nêu rõ trong kiến nghị: Nếu nhà nước thiếu kinh phí thì dân đóng góp để chỉnh trang lại theo hình thức xã hội hoá.

Thế thì làng Kẻ Rị phải có tấm bia đá ghi lại sự kiện này để lưu truyền cho hậu thế biết!

5 KIẾN NGHỊ VỀ CÔNG TRÌNH TU BỔ ĐỀN THỜ LÊ VĂN HƯU
DÂN SẴN SÀNG BỎ TIỀN CÙNG SỬA CHỮA CÁI SAI CỦA BỘ VĂN HOÁ

Kiến nghị do Ông Nguyễn Xuân Văn đại diện.

1- Phục hồi nguyên trạng Giếng Mắt Rồng;

2- Phá dỡ tường rào chọc thẳng vào cổng chùa và đè lên lòng giếng cổ Mắt Rồng;

3- Phá dỡ nhà vệ sinh mới xây trên khu vực nền đền cũ.

4- Lấp bỏ ao trước cửa đền (ao này xưa không có). Chuyển cổng đồng trụ mới xây ra bên ngoài để đền có sân rộng;

5- Nếu nhà nước thiếu kinh phí thì dân đóng góp theo hình thức xã hội hóa. 

 

 

HÃY CỨU GIẾNG NGỌC 1000 NĂM TUỔI Ở ĐỀN THỜ SỬ GIA LÊ VĂN HƯU

HÃY CỨU GIẾNG NGỌC 1000 NĂM TUỔI

BỘ VĂN HÓA CẦN KHẨN CẤP ĐIỀU CHỈNH DỰ ÁN 32 TỶ BẢO TỒN TÔN TẠO DI TÍCH QUỐC GIA ĐỀN THỜ SỬ GIA LÊ VĂN HƯU Ở KẺ RỊ, XÃ THIỆU TRUNG, HUYỆN THIỆU HOÁ TỈNH THANH HOÁ 

Đền thờ nhà sử học Lê Văn Hưu được Bộ Văn hóa công nhận di tích lịch sử cấp Quốc giạ tại Quyết định số 208 ngày 13/3/1990, bao gồm diện tích chùa Hương Nghiêm.

Chùa Hương Nghiêm do ông tổ 7 đời của Lê Văn Hưu là Bộc xạ tướng công Lê Lương xây từ đầu thế kỷ X. Chùa Hương Nghiêm và đền thờ Lê Văn Hưu cùng chung một khuôn viên, và do nhà Chùa quản lý, trông coi Chùa và Đền từ lâu. 

Thực hiện Dự án bảo tồn, tôn tạo đền thờ Lê Văn Hưu, từ năm 2020, chính quyền địa phương đã di rời 6 hộ dân để lấy đất mở rộng khuôn viên, phá dỡ đền thờ cũ để xây mới đền thờ Lê Văn Hưu.

Thông báo: HỦY CUỘC GẶP GỠ VỚI NHÀ VĂN NGUYÊN NGỌC

Thông báo: 0900 sáng nay, Nhạc sĩ Dương Thụ thông báo buổi Gặp gỡ và Đối thoại với Nhà văn Nguyên Ngọc chiều nay đã bị hủy, vì lý do....kỹ thuật.

CHƯƠNG TRÌNH CÀ PHÊ GẶP GỠ & ĐỐI THOẠI

Cà phê Gặp gỡ & Đối thoại chuyên đề:
ẢNH HƯỞNG CỦA VĂN HÓA PHÁP ĐỐI VỚI VIỆC HÌNH THÀNH NỀN VĂN HÓA MỚI CỦA VIỆT NAM NỬA ĐẦU THẾ KỶ 20

Chủ đề : GIÁO DỤC Ở VIỆT NAM THỜI PHÁP THUỘC

Diễn giả : Nhà văn NGUYÊN NGỌC

cùng sự tham gia của : Thầy giáo NGUYỄN MINH VŨ & GS NGUYỄN NGỌC LANH

Chủ trì : Chu Hảo

Thời gian : 14:30-17:00 thứ Bảy, ngày 22/6/2019

Địa điểm : Cà phê thứ Bảy Hà Nội, 3A Ngô Quyền, Q.Hoàn Kiếm

Hà Nam: SƠN ĐÌNH ĐỎ CHOÉT, MẤT CỔ VẬT QUÝ

Đình Văn Xá. Ảnh: Hiếu Trần 

Đình Văn Xá bị sơn đỏ choét, mất khay thờ tiền tỉ

Trinh Nguyễn

Thanh Niên

06:26 - 27/05/2019

Theo GS Trần Lâm Biền, khay thờ thời Mạc ở đình Văn Xá (Hà Nam) có giá trị tiền tỉ nếu mang đấu giá đã bị mất. Chưa hết, đình cũng bị sơn đỏ choét như... thịt quay.

Mất “hiện vật đẹp nhất, quý nhất” 

GS Trần Lâm Biền đã rất hào hứng khi đưa đoàn cán bộ Trường ĐH Mỹ thuật Hà Nội đến di tích quốc gia đình Văn Xá (H.Lý Nhân, Hà Nam) vào ngày 25.5, với mong muốn sẽ được ngắm chiếc khay thờ quý giá tại đây. Nhưng điều đó đã không thể thực hiện. “Tôi mới đi hôm qua (25.5) với Trường ĐH Mỹ thuật để giới thiệu cho anh em ở trường thấy một hiện vật cực đẹp như thế, nhưng cuối cùng không thấy đâu cả. Các cụ bảo vẫn để ở đây nhưng không thấy nữa, tức là mất, chứ không phải cất đi mà không ai biết. Ông từ ở đó không biết thì chả ai biết”, chuyên gia di sản văn hóa này nói. Ông Biền là người đã đưa hình ảnh của chiếc khay thờ này vào cuốn sách Đồ thờ trong di tích của người Việt của ông.

“Trong cuốn sách, vì sao tôi lại chọn khay đó mà không chọn khay khác ở di tích khác để đưa vào? Cái khay ấy về kỹ thuật rất cao, nghệ thuật rất cao, niên đại là sớm nhất trong số các khay gỗ tương đồng. Niên đại từ thời Mạc. Không có cái nào cao hơn cái đó về niên đại”, GS Biền nói và nhấn mạnh: “Nó hoàn toàn xứng đáng là bảo vật quốc gia. Cái đó đem bán đấu giá là tiền tỉ đấy. Cái bậy nhất là hiện vật đẹp nhất nước, quý nhất thì họ đánh mất rồi. Họ để mất cắp rồi mà mọi người cứ dửng dưng như không. Đó là cái đau”. 
.

Khay thờ quý thời Mạc của đình Văn Xá nay không còn
Ảnh: Hoài Nam

Ngay lập tức, lời kêu gọi tìm kiếm cũng được một số nhà nghiên cứu di sản đưa ra trên trang cá nhân và trong một số nhóm yêu di sản. “Về khay gỗ bị mất ở đình Văn Xá, khi đăng ảnh hiện vật thuộc hàng quý hiếm, anh em chúng tôi đều bảo nhau giấu địa chỉ, đề phòng mất cắp. Nhưng nay chúng tôi đăng ảnh chi tiết để giúp cho bên điều tra có căn cứ tìm manh mối, đồng thời để ai có ý định tiêu thụ đồ gian thì hãy coi chừng. Nó là hiện vật độc bản, duy nhất trong giai đoạn ấy còn tồn tại đến nay, không chỉ ở Hà Nam mà còn ở cả VN. Nó cũng thể hiện trình độ tạo tác siêu đẳng của các cụ nhà ta”, ông Nguyễn Hoài Nam, hội viên Hội Di sản VN, chia sẻ trên các nhóm để tìm kiếm. 

Sơn đình “đỏ như miếng thịt lợn quay”

Không chỉ mất đồ thờ quý, bản thân ngôi đình cũng bị sơn đỏ làm cho biến dạng. TS Trần Hậu Yên Thế, ĐH Mỹ thuật Hà Nội, chia sẻ những hình ảnh bên trong đình bị sơn đỏ choét. “Đình làng đang đẹp là thế, bỗng một ngày đem sơn đỏ choe choét thế này. Đỏ như miếng thịt lợn quay, đau lắm thay”, ông Thế không giấu nổi sự thất vọng. 
.

Mạc Văn Trang: TẢN MẠN VỀ BẢO TỒN DI SẢN VẬT THỂ

Tản mạn về bảo tồn di sản vật thể

Mạc Văn Trang
10-5-2019

Nhân chuyện tôi bày tỏ tiếc nuối Nhà thờ Bùi Chu 134 năm lịch sử sẽ bị phá đi xây mới, nhiều bạn “mắng”: “Sao phải thương vay, khóc mướn, khi tất cả giáo dân trong Giáo phận đều đồng ý”! Tôi ngẫm ra, giáo dân thì cũng là người Việt, sống trong thể chế này mấy mươi năm, cũng có tâm lý chung: Cái cũ kỹ, nhỏ bé, nay không sử dụng được thì còn giá trị gì, phá bỏ làm cái mới hiện đại, hoành tráng mới giá trị (!).

CHÙA BỐI KHÊ (THANH OAI) ĐÃ BỊ LÀM BIẾN DẠNG CẢNH QUAN

Cổng mới được xây dựng tại chùa Bối Khê được cho là không ăn nhập 

với cảnh quan di tích 

Xây mới nhiều hạng mục làm biến dạng cảnh quan, ai cấp phép cho chùa Bối Khê?

An Ninh Thủ đô
16:42 17/04/2019

ANTD.VN -Thời gian gần đây, người dân ở xã Tam Hưng, huyện Thanh Oai, Hà Nội vô cùng ngạc nhiên khi 2 chiếc cổng cũ giáp với gác chuông chùa Bối Khê đột ngột bị dỡ bỏ và thay vào đó là chiếc cổng hoàn toàn mới, kiến trúc khác hẳn cổng cũ, đầu đao đắp nổi rồng phượng, không liên quan gì đến kiến trúc di sản…Hiện tại, công trình này đã hoàn thành một cổng bên trái gác chuông, cổng phía bên phải, đang trong quá trình xây dựng dở dang.

VÌ SAO NHIỀU DI TÍCH Ở HÀ NỘI BỊ XÂM HẠI NGHIÊM TRỌNG?

Ngôi đình 300 tuổi bị bê tông hoá ở huyện Ứng Hoà 

Xâm hại di tích ở Hà Nội, chạy theo sai phạm tới bao giờ?

Tiền Phong 24/09/2018 08:20 TPO - Sau hàng loạt sai phạm nghiêm trọng xảy ra ở nhiều di tích, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội có thêm văn bản tăng cường quản lý hoạt động tu bổ di tích. Văn bản tưởng chừng mang tính tích cực này, thực tế chứng tỏ tình trạng bị động, chạy theo sai phạm bấy lâu nay.

Ai chịu trách nhiệm vụ xóa sổ ngôi đình 300 tuổi?
Kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm vụ phá đình 300 tuổi
Đình 300 tuổi bị xóa sổ: Sở Văn hóa Thể thao Hà Nội có trách nhiệm
Vụ phá đình 300 tuổi: Chấp nhận phương án đình bê tông?
Vụ phá đình 300 tuổi: Sở Văn hoá yêu cầu phương án 'cứu vãn' tối ưu

Vi phạm ngày càng tăng 

Hà Nội: MỘT NGÔI ĐÌNH CỔ 300 NĂM TUỔI BỊ ĐẬP BỎ, XÂY LẠI

Mặt trước của đình Lương Xá có tuổi đời 300 năm đã thay mới hoàn toàn. 

Huyện Ứng Hòa: Đình 300 tuổi bị phá bỏ, 
xây mới sai quy định

 
Hà Nội Mới
16:30 Thứ Hai ngày 30/07/2018

 
(HNMO) - Ngôi đình Lương Xá 300 năm tuổi tại xã Liên Bạt, huyện Ứng Hoà vừa bị tháo dỡ thô bạo, xây dựng mới hoàn toàn với nhiều kết cấu bê tông hóa. Sở Văn hóa và Thể thao (VH-TT) Hà Nội đã yêu cầu UBND huyện có báo cáo cụ thể về vấn đề này để sau đó báo cáo với UBND thành phố Hà Nội.

ĐẬP BỎ TAM QUAN CHÙA BỔ ĐÀ ĐỂ GIỮ NGHIÊM PHÉP NƯỚC

Cổng chùa Bổ Đà đang được tháo dỡ. Ảnh: Báo Bắc Giang.

Vi phạm, cổng chùa Bổ Đà bị tháo dỡ

Đại Đoàn Kết
08:00:21 - Thứ tư, 02/05/2018

Từ ngày 27/4 đến 1/5, UBND huyện Việt Yên cùng với sư trụ trì chùa Bổ Đà (xã Tiên Sơn, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) tổ chức hạ giải và phá bỏ công trình cổng chùa Bổ Đà.

Đây là công trình vi phạm Luật Di sản mà báo Đại Đoàn Kết đã phản ánh ngày 26/3 trong bài “Xây mới tam quan chùa Bổ Đà có phạm luật?”.

Vụ xây Tam quan Chùa Bổ Đà: NHỮNG AI PHẢI BỊ XỬ LÝ ?

Cổng tam quan mới được xây dựng tại chùa Bổ Đà (huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang).

Bộ Văn hóa yêu cầu kiểm điểm trách nhiệm việc tu bổ chùa Bổ Đà

Báo Giáo dục
09:48 16/04/18   

(GDVN) - Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã có ý kiến yêu cầu Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Giang xử lý vi phạm trong hoạt động xây dựng Tam quan chùa Bổ Đà (huyện Việt Yên).
 
Theo công văn số 1359/BVHTTDL-DSVH do Thứ trưởng Đặng Thị Bích Liên ký ngày 5/4/2018, Bộ VHTTDL nhận được Báo cáo số 57/BC-SVHTTDL ngày 20/3/2018 của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Giang về việc xây dựng một số hạng mục trong khuôn viên di tích chùa Bổ Đà, xã Tiên Sơn, huyện Việt Yên. Bộ Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Giang chỉ đạo cơ quan chức năng đình chỉ thi công hạng mục cổng chùa Bổ Đà và đề xuất phương án xử lý công trình đang xây dựng theo hồ sơ đã được Bộ Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch thỏa thuận; kiểm điểm trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc buông lỏng quản lý hoạt động tu bổ di tích trên địa bàn.

SỬNG SỐT! HỌ PHAN SẮP ĐẬP BỎ NHÀ THỜ HỌ

Nguyễn Phan Khiêm

MỘT CÔNG TRÌNH QUÝ GIÁ SẮP MẤT

Từ đường họ Phan Lạc, xã Hữu Bằng, Thạch Thất, Hà Nội mang phong cách kiến trúc đặc trưng cuối triều Nguyễn, là Từ đường có kiến trúc và vị trí đẹp nhất xã này... đang đứng trước quyết định tồn vong.

Từ đường được một cụ Tú nổi tiếng về phong thủy chọn đất. Thế đất hình con rùa, từ đường xây trên vai rùa. Rùa thò cổ xuống uống nước ở mấy cái ao phía trước... Nay ao đã biến mất, may có cái giếng có nước trên đất ao xưa... nên họ Phan qua bao thăng trầm còn thịnh vượng như ngày nay.

Vụ Chùa Bổ Đà: XIN CHUYỂN ĐẾN BÀ THỨ TRƯỞNG BỘ VĂN HÓA

Một tam quan khác đang được xây dựng tại chùa Bổ Đà. Ảnh: Mạnh Thắng. 

Từ Khôi

Bộ Văn hóa có phạm luật di sản văn hóa khi thỏa thuận cho xây mới tam quan tại chùa Bổ Đà? Thứ trưởng Liên đã ký, nhưng văn bản nước đôi và ký trước khi Di tích được xếp hạng quốc gia đặc biệt. Việc cố tình xây mới không quan tâm tới có phù hợp hay ko, và mình có quyền ký là đúng quy trình đã gây ra hệ lụy... Dưới đây là bài viết về vấn đề này trên Đại đoàn kết.

BỘ VĂN HÓA LÊN TIẾNG VỀ TAM QUAN CHÙA BỔ ĐÀ

Tam quan chùa Bổ Đà đang xây dựng chưa đúng với hồ sơ được phê duyệt. 

Ảnh:Minh Khang. 

 

Bộ Văn hóa lên tiếng về tam quan chùa Bổ Đà

Tiền Phong

16/03/2018 06:26

TP - Sau bài “Chùa Bổ Đà mới mọc tam quan” trên Tiền Phong số 71 ngày 12/3, phóng viên trao đổi với đại diện Cục Di sản Văn hóa, Bộ VHTTDL để làm rõ hơn về công trình này. 

 
Di tích quốc gia đặc biệt chùa Bổ Đà có tam quan mới, TS Nguyễn Hồng Kiên nói đây là “hành động vô minh” bởi nhiều đời nay ngôi chùa này không có tam quan, hà cớ gì bây giờ lại xây mới. Thứ trưởng Đặng Thị Bích Liên ký văn bản đồng ý cho Bắc Giang xây dựng tam quan chùa vào cuối năm 2016. Theo thông tin từ Phòng Quản lý Di tích, Bộ phê duyệt chủ trương dựng tam quan tại thời điểm chùa Bổ Đà vẫn là di tích quốc gia.

HỘI ĐỒNG NÀO QUYẾT ĐỊNH XÂY TAM QUAN CHÙA BỔ ĐÀ?

Hội đồng nào quyết định trùng tu và xây 
cổng tam quan chùa Bổ Đà?

Minh Anh
Dân Việt Chủ Nhật, ngày 11/03/2018

Trong thời gian gần đây, việc tu bổ tôn tạo các di tích lịch sử, văn hóa, đặc biệt là những di tích lịch sử văn hóa tâm linh đang có dấu hiệu xâm hại nghiêm trọng đến kiến trúc và dấu ấn riêng đã làm nên diện mạo của di tích. 

"Choáng" với cổng tam quan mới đồ sộ ở chùa Bổ Đà rêu phong cổ kính. 
Ngôi chùa với nhiều bí ẩn "độc nhất vô nhị": Tiêu Sơn cổ tự

Việc lập dự án trùng tu, tôn tạo và xây mới một số hạng mục nằm trong quần thể di tích đặc biệt chùa Bổ Đà, nhằm bảo quản, khai thác và quảng bá du lịch văn hóa tâm linh đang gây nhiều ý kiến trái chiều trong dư luận.

 

Cổng tam quan được xây mới trong quần thể di tích cấp quốc gia chùa Bổ Đà.
.

 

Thêm một công trình nữa đang được xây dựng phía trước cổng tam quan mới. 

Ảnh chụp ngày 10.3.2018.

Trước hiện trạng trùng tu xây mới chùa Bổ Đà, nhiều nhà nghiên cứu khoa học, các kiến trúc sư và những người gắn bó, yêu thích ngôi chùa cổ Bổ Đà đã có những ý kiến tranh luận gay gắt về việc giữ gìn giá trị công trình kiến trúc văn hóa tâm linh đã tồn tại hàng trăm năm đặc biệt là về địa thế, lịch sử hình thành, giá trị văn hóa tâm linh qua 3 thế kỷ.

GIẢI THÍCH NÓNG VỀ VIỆC CHÙA BỔ ĐÀ MỌC THÊM CỔNG TAM QUAN

Cổng tam quan được xây mới trong quần thể di tích cấp quốc gia chùa Bổ Đà. 

Chùa Bổ Đà mọc thêm cổng tam quan: 

Giải thích nóng

Dân Việt

Chủ Nhật, 11/03/2018 18:29

Việc xây dựng thêm cổng tam quan mới tại chùa Bổ Đà đã nhận được sự đồng ý của Sở VHTT-DL Bắc Giang, Bộ VHTT-DL.

Về thăm chốn Tổ Bổ Đà
Chùa Bổ Đà mọc thêm cổng tam quan bề thế

Phải xin ý kiến Sở, Bộ VHTT-DL

Trước thông tin du khách xôn xao khi vãn cảnh chùa Bổ Đà (xã Tiên Sơn, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) vào những ngày đầu năm mới, thấy xuất hiện trước mặt chùa là một cổng tam quan mới cứng, đồ sộ, bề thế đang được xây dựng, nhiều cơ quan quản lý di sản trên đã lên tiếng giải thích.

Tin NÓNG: BỘ VĂN HÓA VI PHẠM LUẬT DI SẢN, LÀM HỎNG CHÙA BỔ ĐÀ

 

 Tam quan mới tinh mọc lên ở chùa Bổ Đà. Ảnh: Hà Phạm.

Chùa cổ Bổ Đà mới mọc tam quan

Tiền Phong

12/03/2018 06:16 

TP - Điểm độc đáo của di tích quốc gia đặc biệt chùa Bổ Đà theo giới nghiên cứu là không có tam quan, tuy nhiên địa phương vừa xây dựng tam quan rất bề thế và chuẩn bị khánh thành.

Quảng Nam: Cho vay không tính lãi để tu sửa di tích
Tu bổ di tích như tu sửa nhà cửa
TPHCM: Kiến nghị tu sửa mái ngói Nhà thờ Đức Bà

Biến không thành có