HAI CHỨNG CỨ CHỨNG MINH ĐÀN BẦU LÀ CỦA VIỆT NAM

HAI TRONG NHIỀU CHỨNG CỨ CHỨNG MINH
ĐÀN BẦU LÀ CỦA NGƯỜI VIỆT NAM 

Nguyễn Xuân Diện

Lê Quý Đôn (1726 – 1784)(1) trong Vân đài loại ngữ và Kiến văn tiểu lục đã ghi nhận nhiều tư liệu về âm nhạc và vũ đạo các đời. Kiến văn tiểu lục chép: "Sứ Giao tập chép: [Trần Cương Trung] “thường dự yến ở điện Tập Hiền, thấy con trai đóng vai kép, con gái đóng vai đào, mỗi bên 10 người, đều ngồi dưới đất; các thứ đàn, có đàn tì bà, đàn tranh và đàn bầu, v.v.”.(Bản dịch của Phạm Trọng Điềm) (2).

Cũng đoạn văn trên, bản dịch của Trúc – Viên Lê Mạnh Liêu xuất bản tại Sài Gòn năm 1963 như sau: 

“Tập Sứ-giao lại chép rằng: Tôi được Vua đãi yến ở điện Tập-hiền, phường hát trò chừng 10 người con trai và 10 con gái, đều ngồi cả dưới đất, có đàn tỳ bà, đàn tranh, đàn một dây”(3).

DIỄN XƯỚNG THANH NHẠC PHẬT GIÁO TRONG NGHI LỄ CẦU SIÊU

DIỄN XƯỚNG THANH NHẠC PHẬT GIÁO 

TRONG NGHI LỄ CẦU SIÊU

Nguyễn Đình Lâm

Trong cuốn Từ điển Từ và Ngữ Việt Nam, thanh nhạc được định nghĩa như sau: “Thanh nhạc (Thanh: tiếng; nhạc: âm nhạc), ngành nhạc luyện giọng hát: nghệ sĩ về thanh nhạc”¹. Theo chúng tôi, định nghĩa này đúng nhưng chưa đủ. Vậy xin bổ sung và làm rõ thêm: Thanh nhạc là một bộ môn âm nhạc mà ở đó, con người sử dụng thanh đới phối hợp với khoang miệng và mũi làm cơ sở diễn xướng. Tất cả những diễn xướng từ nguồn gốc trên, như hát, gọi, kể, khóc... đều thuộc đối tượng nghiên cứu của thanh nhạc. Vậy, thanh nhạc bao gồm cả những phát âm - diễn xướng kèm theo lời nói, có nội dung truyền đạt một thông tin cụ thể, nhưng cũng có khi chỉ là những âm thanh mà thông tin đơn giản là những tín hiệu dưới dạng nguyên âm đơn hay những hư từ ngẫu nhiên, nội dung không được xác định rõ ràng. 

TỔ CHỨC DÀN NHẠC TRONG NGHI LỄ CẦU SIÊU

Lễ cầu siêu tại Chùa Ngọc Trục, Hà Đông. Ảnh: Ng. Xuân Diện

TỔ CHỨC DÀN NHẠC TRONG NGHI LỄ CẦU SIÊU

Nguyễn Đình Lâm (Viện Âm nhạc)

Lễ cầu siêu là nghi lễ Phật giáo, gắn liền với không gian thiêng của ngôi chùa. Âm nhạc và các khoa cúng - bước lễ có quan hệ hữu cơ với nhau, quy định nhau trong suốt quá trình hành lễ. Bởi, một mặt, âm nhạc trong nghi lễ này không chỉ được nhìn nhận trong tổng thể của môi trường và không gian diễn xướng, mà còn cần được soi xét, bóc tách từng bộ phận trong đó để đi sâu tìm hiểu, làm rõ vị trí và chức năng của các thành viên, trong đó có vai trò của từng nhóm nhạc cụ gắn với các thành tố cụ thể. Nói cách khác, mỗi bước lễ, mỗi một tổ chức âm nhạc, trong đó có những cặp nhạc cụ được sử dụng, trình tấu theo những nguyên tắc và sự gắn kết nhất định theo từng nghi lễ. Mặt khác, việc nghiên cứu tổ chức dàn nhạc còn làm rõ sự khác nhau trong biên chế ở mỗi ngôi chùa, mỗi đội cúng1 và trong mỗi địa điểm và khu vực khác nhau; trong đó, bên cạnh những nhạc cụ được biên chế cố định, bắt buộc còn có những nhạc cụ được bổ sung theo phong cách riêng của mỗi đội cúng và địa điểm cụ thể. Quan trọng hơn, nghiên cưu, tìm hiểu vấn đề này còn góp phần làm sáng tỏ cơ cấu tổ chức nhạc cụ và vai trò của chúng đối với nghi lễ cũng như diện mạo chung của âm nhạc nói chung, dàn nhạc nói riêng trong quan hệ với toàn bộ nghi lễ.

GS.TS Trần Quang Hải: ĐÀN BẦU CỦA VIỆT NAM HAY TRUNG QUỐC ?

GS.TS Trần Quang Hải
ĐÀN BẦU CỦA VIỆT NAM HAY TRUNG QUỐC?

Trần Quang Hải , CREM (Research Center of Ethnomusicology), FRANCE

Đàn bầu (từ này chỉ được phổ biến rộng rãi từ khi thành lập nhạc viện Hà nội năm 1956 – nay trở thành học viện âm nhạc quốc gia) hay đờn độc huyền hay độc huyền cầm (獨絃琴) hay đờn một dây (phổ biến ở miền Nam Việt Nam) thuộc nhạc cụ Việt Nam có từ lâu đời . Dân tộc Mường cũng có cây đàn một dây  Tàn Máng và dân tộc Chăm có đàn một dây Rabap Katoh.

THÔNG BÁO: CUỘC THI TÌM HIỂU "GS TRẦN VĂN KHÊ VÀ ÂM NHẠC VN"

 

Năm 2021 là tròn 6 năm ngày mất và 100 năm ngày sinh của cố Giáo sư Trần Văn Khê

MỜI THAM GIA CUỘC THI TÌM HIỂU VỀ "GIÁO SƯ TRẦN VĂN KHÊ & ÂM NHẠC TRUYỀN THỐNG VIỆT NAM"

(NHÂN DỊP 100 NĂM NGÀY SINH GIÁO SƯ TRẦN VĂN KHÊ)

1. Mục đích – Ý nghĩa – Người dự thi:

- Thiết thực kỷ niệm 100 năm ngày sinh của cố Giáo sư Trần Văn Khê – Người có đóng góp lớn cho nền âm nhạc truyền thống Việt Nam, nhất là nghiên cứu và quảng bá âm nhạc Việt Nam ra thế giới;

- Tôn vinh giá trị của nền âm nhạc truyền thống Việt Nam;

- Khuyến khích giới trẻ tìm hiểu, học hỏi và giữ gìn nền âm nhạc dân tộc;

- Âm nhạc truyền thống có ý nghĩa rất lớn đối với ngành Du lịch nên đặc biệt hướng đối tượng tham gia cuộc thi vào Hướng dẫn viên du lịch và người làm Du lịch;

- Người dự thi: tuổi từ 16 đến 70, không giới hạn địa phương hay lĩnh vực hoạt động, khuyến khích các bạn học sinh, sinh viên và người làm văn hóa – du lịch.

Nguyễn Phan Khiêm: QUAN HỌ CỔ

Nguyễn Phan Khiêm

QUAN HỌ CỔ

Vương quốc của lễ hội - Bắc Ninh, đã khai hội mở đầu bằng Hội Lim, từ nay suốt ba tháng xuân các làng lần lượt mở hội cùng ca Quan họ. Không đi hội được cũng sốt ruột lắm, nhân có mấy bạn hỏi về vài thuật ngữ Quan họ, xin chia sẻ chút xíu.

VTV8 DỪNG PHÁT HÀNH MỘT PHIM TÀU VÌ CÓ VẤN ĐỀ VỀ ÂM NHẠC

VTV8 tạm ngưng phát sóng phim cổ trang
Trung Quốc 'Thịnh Đường huyễn dạ'

 

Tuổi trẻ
02/05/2020 20:16 GMT+7

TTO - Vừa qua, một bạn đọc gởi email đến báo Tuổi Trẻ phản ánh, trong bộ phim Trung Quốc Thịnh Đường huyễn dạ (chiếu trên VTV8 và các trang mạng) có sử dụng một bài bản cổ của âm nhạc truyền thống Việt Nam vào một cảnh đám cưới trong phim.

Đoạn phim Thịnh Đường huyễn dạ có phát bản hòa tấu bài Lưu thủy - Kim tiền

Bạn đọc chỉ rõ đoạn nhạc là bản Lưu thủy được dùng ở tập 4, phút thứ 39. Thật ra, tập 9 của bộ phim này cũng có một đoạn phát bản hòa tấu bài Lưu thủy - Kim tiền. 

Gần hai năm trước, các khán giả đã xem phim Thịnh Đường huyễn dạ cũng từng ngạc nhiên và bức xúc trên một diễn đàn phim cổ trang khi phát hiện nhã nhạc triều Nguyễn - di sản văn hóa được UNESCO ghi tên vào danh mục Kiệt tác phi vật thể và truyền khẩu của nhân loại - xuất hiện trong phim. 

TRẦN LONG ẨN - TÊN MA ĐẦU TRONG GIỚI VĂN NGHỆ TP HCM

ÔNG NHẠC SĨ TRẦN LONG ẨN MUỐN CÓ THẬT NHIỀU CHƯƠNG TRÌNH “CHỐNG PHẢN ĐỘNG VÀ MUỐN DẸP NHẠC VIỆT NAM CỘNG HÒA - KHI MA QUỶ CŨNG LÀ NHÀ NGHỆ THUẬT

Trần Đình Thu

Thời sinh viên tôi mê bài hát “Một đời người một rừng cây” của Trần Long Ẩn nhưng bây giờ thì tôi muốn phát ói mửa khi nghe tên ông ấy.

Tôi vừa đọc vừa muốn ói trước phát biểu của ông ta trong cái hội đồng mang tên “Hội đồng lý luận phê bình văn học nghệ thuật TP.HCM” mà ông ta là thành viên. Những cái hội đồng chỉ tiêu xài thuế máu của nhân dân là giỏi.

Ông Ẩn than vãn: “63 tỉnh, thành thì có được bao nhiêu đài có phản bác các luận điệu sai trái của các thế lực thù địch? Ít lắm”.

Này ông Ẩn, nếu ông muốn thì ông có thể lập trang “Chống phản động” cũng được mà. Lập đi ông, mạng xã hội bây giờ nhiều phản động lắm, ông tha hồ mà chống.

Không chỉ muốn “chống phản động”, ông ta còn căm ghét nhạc Việt Nam Cộng Hòa lắm. Ông ta nói:

“Cục Biểu diễn nghệ thuật từng bảo tôi, làm sao nhờ anh Năm Ẩn phát biểu giùm rằng, hiện nay không còn khái niệm nhạc cũ trước giải phóng nữa. Tôi nghe sốc và đau lắm”.

Chà, vậy thì đề xuất Cục ấy cấm nhạc miền Nam trước 1975 là xong ông Ẩn à.

Có vẻ ông ta cũng muốn cấm để cho nhạc ông ta không bị cạnh tranh nên ông ta nói tiếp: “Chúng tôi đề xuất phải hết sức thận trọng với trang sử đen tối của miền Nam Việt Nam lúc bấy giờ là bị xâm lược. Văn học, nghệ thuật độc hại của nó xuyên tạc đường lối cách mạng đúng đắn của Đảng ở miền Nam và hiện nay không thể tẩy xóa” và “Phong trào cách mạng ở miền Nam trong văn học, nghệ thuật rất dữ dội, rất lớn thì không biểu dương, không tôn vinh, không học tập, không nhân rộng mà lại đòi xóa nhòa không còn khái niệm âm nhạc cũ trước giải phóng nữa”.

Ô la la. Nhẽ ra phải tôn vinh nhạc ông Ẩn lên hàng quốc bảo mới đúng chứ, ai lại làm thế!

Hai za! Tâm hồn của quỷ đôi lúc nấp trong vỏ bọc của kẻ sĩ nhe mọi người.

Link bài viết:
https://www.phunuonline.com.vn/van-hoa-giai-tri/truyen-thong-dinh-huong-thi-truong-dang-tao-ra-gam-mau-toi-cho-doi-song-van-hoa-168957/

TRẦN VĂN KHÊ - MỘT BIỂU TƯỢNG LỚN, MỘT NHÂN CÁCH LỚN

'Sẽ không ai thay thế
được GS-TS Trần Văn Khê'

Khánh An-VOA

VOA
24.06.2015

GS-TS. Trần Văn Khê, một cây “đại thụ” trong làng văn hóa Việt Nam, vừa từ trần vào lúc 2:55 ngày 24/6/2015 ở tuổi 94. Với bề dày đồ sộ các công trình nghiên cứu âm nhạc, ông là thành viên danh dự Hội đồng Quốc tế Âm nhạc thuộc UNESCO và là người có công đầu trong việc giới thiệu âm nhạc dân tộc Việt Nam đến với thế giới. Ngoài vốn kiến thức lỗi lạc, GS-TS. Trần Văn Khê còn được giới văn nghệ sĩ Việt Nam kính phục vì những phẩm chất đáng quý của một người làm văn hóa một cách nghiêm túc và tử tế.

CUỘC ĐỜI, SỰ NGHIỆP VÀ DI SẢN TRẦN VĂN KHÊ

.

Trần Văn Khê

.

Trần Quang Hải
16.8.2004

Vietsciences

Cái khó nhứt của tôi là viết về cha tôi , một người rất nổi tiếng trong giới nghiên cứu nhạc Việt Nam và Á châu. Nếu viết khen nhiều hơn chê thì thiên hạ sẽ cho là thiên vị, là người trong nhà khen lẫn nhau. Dù ai có muốn nói gì, nghĩ gì, đối với tôi không quan trọng. 

 
Tôi viết về cha tôi cũng như tôi đã viết về nhiều nhạc sĩ, ca sĩ khác. Tôi chỉ ghi những gì tôi biết về cha tôi với một cái nhìn khách quan tối đa. Nhân dịp Lễ Các Người Cha (Father's Day), tôi ghi lại một số hình ảnh của một người cha, một người thầy và một nhà nghiên cứu âm nhạc đã mang lại cho nền âm nhạc Việt Nam những hào quang rực rỡ chói sáng trên thế giới mà chưa có ai có thể làm được cho tới ngày hôm naỵ 

Trần Mạnh Hảo: VĂN CAO – MỘT THIÊN TÀI BỊ LƯU ĐẦY

VĂN CAO – MỘT THIÊN TÀI BỊ LƯU ĐẦY 

Trần Mạnh Hảo

“Trong âm nhạc, Văn Cao sang trọng như một ông hoàng. Trên cánh đồng ca khúc, tôi như một đứa bé ước mơ mặt trời là con diều giấy thả chơi. Âm nhạc của anh Văn là âm nhạc của thần tiên bay bổng. Tôi la đà đi giữa cõi con người. Anh cứ bay và tôi cứ chìm khuất. Bay và chìm trong những thân phận riêng tư….”

Trịnh Công Sơn

NHÂN KỶ NIỆM 95 NĂM SINH NHẠC SĨ VĂN CAO (15.11.1923 - 15.11.2018)

Nhớ giai điệu u buồn Cung đàn xưa 

Đào Tiến Thi

Nhạc sỹ Văn Cao lớn lên và bước vào nền Tân nhạc Việt Nam tại đất cảng Hải Phòng. Từ nhỏ sống với cha trong nhà máy bơm nước, kê tấm phản bên cạnh cái máy bơm làm bàn học, lớn lên đi làm ở nhà bưu điện rồi thất nghiệp, thế nhưng mảng nhạc tình của ông trước Cách mạng tháng Tám, viết trên cái nền bụi bặm của phố cảng và giữa cuộc sống nghèo khó, bấp bênh của mình, lại không gợn chút “bụi trần”. Cung đàn xưa, Thiên thai, Suối mơ, Bến xuân, Buồn tàn thu,... đều như những cõi mộng đẹp của một tâm hồn yêu đời, ham sống. 

NHẠC GIAO HƯỞNG PHỤC VỤ CHO AI?

Chu Mộng Long

NHẠC GIAO HƯỞNG PHỤC VỤ CHO AI?

Bà Quyết Tâm coi như đã thành công khi thuyết phục Hội đồng nhân dân TP Hồ Chí Minh thực hiện quyết tâm xây nhà hát giao hưởng trị giá trên cả ngàn tỉ đồng.

Theo tôi, khách quan mà nói, một công trình văn hóa mang tầm nhân loại được xây dựng tại thành phố hòn ngọc Viễn Đông là xứng đáng, nếu hiện tại đúng là hòn ngọc Viễn Đông.

Nghệ thuật đỉnh cao mang lại lợi ích ngàn đời chứ không thể tính toán ích lợi trước mắt.

04-5-2018: KHAI TRƯƠNG ĐÊM “ÂM VANG DI SẢN DÂN CA VIỆT NAM”

  Một số hình ảnh hoạt động của Trung tâm phát triển Nghệ thuật Âm nhạc Việt Nam.

Nguyễn Trọng Cử

KHAI TRƯƠNG ĐÊM
“ÂM VANG DI SẢN DÂN CA VIỆT NAM”
 

Tại Nhà hàng Cá Cử 46 An Dương – Hà Nội

Bạn đọc thân mến,

Một hoạt động văn hóa đặc sắc - Đêm “Âm vang di sản dân ca Việt Nam” - sẽ được khai trương vào lúc 20 giờ, thứ sáu, ngày 04/05/2018 tại Nhà hàng Cá Cử 46 An Dương (nối dài đường Thanh Niên, quận Tây Hồ, Hà Nội).

Hằng tuần, chương trình sẽ được diễn ra vào hai ngày:
Thứ sáu, 20 giờ và Chủ nhật, 15 giờ.

TỐI NAY, KHAI TRƯƠNG "CÀ PHÊ LỘC VÀNG" TẠI 46 AN DƯƠNG - HN

TỐI NAY, KHAI TRƯƠNG SINH HOẠT VĂN NGHỆ
"CÀ PHÊ LỘC VÀNG" TẠI 46 AN DƯƠNG - HN
 
Dòng nhạc Tiền chiến với những nhạc sỹ tên tuổi như Văn Cao, Phạm Duy, Dương Thiệu Tước, Nguyễn Văn Thương, Hoàng Giác, Đoàn Chuẩn,... và những ca khúc bất hủ như Trương Chi, Thiên Thai, Đàn chim Việt, Cung đàn xưa, Chiều, Đêm đông, Con thuyền không bến, Ngày về, Ngày trở về,... nay đã trở thành dòng nhạc cổ điển, có giá trị vào bậc nhất của nền âm nhạc Việt Nam.

LỖI NGOẠI GIAO - VĂN HÓA CỦA THỦ TƯỚNG VN BÊN LỀ G20

Ông Phúc liên tay quạt xoành xoạch trong buổi hòa nhạc.

Truyền thông quốc tế kinh ngạc khi quan sát
ông Phúc nghe nhạc bên lề G20

Thời Báo
11.07.2017 18:08 40136 

Bên lề G20, sau một ngày thảo luận căng thẳng, vào tối 7.7 bà Thủ tướng Đức Angela Merkel đã mời ông Nguyễn Xuân Phúc cùng phu nhân và các nguyên thủ các quốc gia khác đi nghe hòa nhạc. 

ÔNG NGUYỄN ĐĂNG CHƯƠNG SẼ VỀ QUÀN TẠI VĂN PHÒNG BỘ

Nguyễn Đăng Chương - Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn, Bộ Văn hóa.

Ông Nguyễn Đăng Chương được chuyển 

về văn phòng Bộ Văn hóa

VNE
Thứ ba, 30/5/2017 | 15:15 GMT+7

Cục trưởng Nghệ thuật Biểu diễn sẽ có sáu tháng làm việc tại văn phòng Bộ trong lúc chờ vị trí mới.

Cục trưởng Nghệ thuật Biểu diễn: 'Lập danh sách ca khúc cấm là bất khả thi' 

Cục Nghệ thuật Biểu diễn xin lỗi công luận về sai sót khâu quản lý ca khúc

Ngày 30/5, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thông báo về việc xử lý vụ cập nhật, bổ sung danh sách hơn 300 ca khúc cách mạng gây hiểu nhầm gần đây của Cục Nghệ thuật Biểu diễn.

GS. Nguyễn Đăng Hưng: THẤY GÌ SAU VỤ CẤM 5 BÀI HÁT TRƯỚC 75

THẤY GÌ SAU VỤ CẤM 5 BÀI HÁT XUẤT BẢN TRƯỚC 30/4/1975, VÀI ĐỀ NGHỊ CỤ THỂ

Nguyễn Đăng Hưng

Phản ứng dữ dội và đồng loạt của lề dân thông qua phây, vụ việc dần dần lấn sang lề đảng và nhà cầm quyền đã đi đến quyết định khá khôn ngoan sáng suốt : Rút văn bản cấm hát và bắt Cục Nghệ thuật Biểu diễn (Bộ VH-TT&DL) tổ chức kiểm điểm các cá nhân liên quan.

BÁO LAO ĐỘNG: ÔNG NGUYỄN ĐĂNG CHƯƠNG NÊN TỪ CHỨC ĐI

Ông Nguyễn Đăng Chương - Cục trưởng Cục NTBD. Ảnh: Năng Lượng Mới.

Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn 

nên từ chức

Lê Thanh Phong
Lao Động
11:0 AM, 17/04/2017

Sau khi có chỉ đạo của Bộ VHTTDL vào ngày 14.4, yêu cầu Cục Nghệ thuật biểu diễn (NTBD) phải thu hồi quyết định tạm dừng 5 bài hát trước năm 1975 (Cánh thiệp đầu xuân, Con đường xưa em đi, Rừng xưa, Chuyện buồn ngày xuân, Đừng gọi anh bằng chú) vì chưa đúng quy định của pháp luật, Cục NTBD đã tiến hành thu hồi, vì xét thấy chưa đủ cơ sở tạm thời dừng phổ biến 5 bài hát trên. 

Xử lý Nguyễn Đăng Chương: ĐỂ CON ĐƯỜNG XƯA... TA LẠI ĐI

Cục Nghệ thuật Biểu diễn thu hồi quyết định tạm dừng 5 ca khúc

Dân trí Thứ bảy, 15/04/2017 - 10:03

Bài hát “Con đường xưa em đi” và 4 bài hát sáng tác trước năm 1975 khác như “Rừng xưa”, “Cánh thiệp đầu xuân”, “Chuyện buồn ngày xuân”, “Đừng gọi anh bằng chú” đã chính thức được hát trở lại.