NHÂN NGÀY DI SẢN VĂN HOÁ VN 23.11

Lâu nay báo chí, truyền thông, quan chức ngành văn hóa đã tuyên truyền sai lệch, khoác lác về các danh hiệu mà UNESCO ghi nhận đối với các di sản của Việt Nam:

1. UNESCO Không vinh danh Quan họ, mà chỉ ghi danh "Không gian Văn hóa Quan họ".

2. UNESCO Không vinh danh Cồng chiêng, mà chỉ ghi danh "Không gian văn hóa Cồng chiêng".

3. UNESCO Không vinh danh Ca trù mà chỉ ghi danh "Hát Ca trù của Người Việt".

4. UNESCO Không phải vinh danh Đạo Mẫu hay Lên Đồng, mà chỉ ghi danh “Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu TAM PHỦ của người Việt”. 

 TỨ PHỦ hẳn hoi mà sao VN lại chỉ đưa TAM PHỦ? Một phủ nữa đâu?! 

Nhà văn HOÀNG QUỐC HẢI LÊN TIẾNG VỀ DỰ ÁN QUANH HỒ GƯƠM

Nhà văn Hoàng Quốc Hải lên tiếng:

 

HÃY DỪNG NGAY DỰ ÁN CHỈNH TRANG HỒ HOÀN KIẾM VÀ CÔNG VIÊN LÝ THÁI TỔ!!!

 
Quận Hoàn Kiếm đã công bố chỉnh trang bờ hồ Hoàn Kiếm và công viên Lý Thái tổ. Trong đó có 11 trụ sở cơ quan Nhà nước và 42 ngôi nhà dân phải di dời.

 
Vườn hoa Lý Thái tổ sẽ bứng đi 25 cây xanh (không phải chặt như nhiều người lo lắng). Và phía sau Nhà kèn sẽ lắp dàn nhạc nước. Đương nhiên còn nhiều hạng mục khác nữa.

 
Về phía Đông bờ hồ Hoàn Kiếm, tòa nhà mà dân thường gọi “Hàm cá mập” phá dỡ. Tại đó sẽ xây Tháp ánh sáng. Nghe nói đó là tòa siêu thị. Riêng phần hầm đã có tới 4 tầng.

 
HỒ HOÀN KIẾM được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng DI TÍCH QUỐC GIA ĐẶC BIỆT theo Quyết định số 2383/QĐ TTg ngày 09/12/2013.

 
Tất cả các hạng mục được bảo vệ từ bờ hồ, trong lòng hồ đều có ghi đầy đủ trong hồ sơ được công nhận.

 
Vậy cơ quan chủ quản của di tích này là Sở Văn hóa TT Hà Nội chứ không phải UBND quận Hoàn Kiếm. Vì Di tích nằm trên địa bàn quận, về mặt hành chính, địa phương có trách nhiệm giám sát an ninh, ngăn cấm việc xâm hại Di tích quốc gia đặc biệt. 

Huy Đức: VIỆT PHỦ THÀNH CHƯƠNG

VIỆT PHỦ KHÔNG CÒN CỦA RIÊNG THÀNH CHƯƠNG 

 
Bài: Huy Đức 

 
Đôi khi, sự… thiếu hiểu biết lại mang đến những cảm giác thật tươi mới. Tôi nhận thấy điều này khi một mình ngồi trong Việt Phủ Thành Chương.

 
Không phải tự nhiên, có những nhà nghiên cứu như Phan Cẩm Thượng hàng chục năm đi - về, ăn - ngủ trong chùa Bút Tháp. Mỗi khi, đi cùng các học giả như TS Nguyễn Xuân Diện hay các họa sĩ như Lê Thiết Cương, Bùi Hoài Mai… về các đình chùa Bắc Bộ, nghe các anh giải thích mới thấy sở học quá mênh mông. 

 
Một đầu đao, bờ nóc hay một bậu cửa cũng chứa không biết bao nhiêu dằn vặt trong đời sống tinh thần người Việt. 

Nhật ký: THĂM LAM KINH

THĂM LAM KINH

Nguyễn Xuân Diện

Lam Kinh là chính là Lam Sơn, một vùng núi và là nơi phát tích của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Lam Kinh có diện tích quy hoạch 200 héc ta, thuộc địa bàn hai huyện Thọ Xuân và Ngọc Lặc tỉnh Thanh Hóa và cách TP Thanh Hóa hơn 50 km về phía Tây Bắc. 

 

Năm 1430, hoàng đế Lê Lợi cho đổi Lam Sơn thành Tây Kinh (tức Lam Kinh). Ba năm sau, các cung điện được xây dựng ở đây, có lẽ ban đầu là nơi tổ chức thiết triều, như một kinh đô thứ hai. Nhưng cũng trong năm đó, sau khi hoàng đế Lê Lợi băng hà, di hài được đưa về đây để an táng tại Vĩnh Lăng, thì Lam Kinh chính thức trở thành một sơn lăng. Và những cung điện to lớn được xây dựng các năm sau đó chủ yếu để phục vụ cho vua và hoàng tộc mỗi khi về thăm quê, bái yết sơn lăng như một biệt điện, hành cung. 

 

Trải qua 6 thế kỷ thăng trầm, qua nhiều biến cố, Lam Kinh trở thành phế tích.

 

Nhà văn Phạm Lưu Vũ: THẬT LÀ ĐÁNG SỢ

Nhà văn Phạm Lưu Vũ

Nhà văn Phạm Lưu Vũ lên tiếng:

SỰ IM LẶNG ĐÁNG SỢ 

 
Vụ mất sách cổ của ông cha để lại ở Viện Hán Nôm xảy ra đã có hệ thống từ lâu, đã được tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện lên tiếng nhiều lần, lần này thật kinh khủng.

 
Hàng trăm cuốn mất tích, hàng trăm cuốn khác bị mục nát, không thể cứu vãn.

 
Song song với việc ăn cắp và hủy hoại, một việc quái đản chưa từng có đã xảy ra: lại thừa ra hàng trăm cuốn khác.

 
Sách cổ là linh hồn của cha ông, là hồn vía của Dân tộc, là bằng chứng của non sông... Còn ai muốn đánh cắp và hủy hoại vào đây nữa?

 
Đã có vụ nữ quái học giả của Trung Cộng dùng thẻ đọc sách để chụp trộm hàng trăm cuốn, hàng ngàn trang sách cổ...

 
Ăn cắp và hủy hoại để xóa đi những bằng chứng lịch sử. Cho nên mất sách...

CHUYẾN THĂM BẤT NGỜ CỦA THỦ TƯỚNG TỚI VIỆN HÁN NÔM

Chuyến thăm bất ngờ của Thủ tướng

tới Viện Nghiên cứu Hán Nôm

Nguyễn Xuân Diện

Trong số các Thủ tướng từ năm 1945 đến nay có hai ông là những người rất trân quý di sản cha ông và phong cách toát lên văn cách. Đó là ông Phạm Văn Đồng và ông Võ Văn Kiệt. Chuyện Thủ tướng Phạm Văn Đồng sẽ kể trong một dịp khác.

Ông Võ Văn Kiệt rất quý trọng văn nghệ sĩ trí thức. Ông luôn gần gũi và lắng nghe tâm tư của họ và chuyển hoá thành những quyết định rất tốt đẹp cho đất nước. 

 

Riêng với di sản Hán Nôm và với Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Thủ tướng Võ Văn Kiệt để lại một dấu son, âm thầm mà hiệu quả.

 

Năm 1992, vào cuối giờ chiều một ngày cuối thu, rất bất ngờ, Thủ tướng Võ Văn Kiệt lặng lẽ đến thăm Viện Nghiên cứu Hán Nôm tại 183 Đặng Tiến Đông, phía sau gò Đống Đa. Khi ông đến, không có xe hú còi, không có vệ sĩ, các hàng quán xung quanh vẫn hoạt động. Và không có bức ảnh nào ghi lại việc ông đến. 

Đón tiếp ông, chỉ có lãnh đạo Viện và một số ít cô bác. Trong buổi gặp gỡ ông nói rằng, gần đây trên cương vị Thủ tướng, ông đi thăm các nước trong khu vực tận mắt thấy các nước họ giữ gìn và bảo tồn di sản rất bài bản, rất đáng học tập và áp dụng. Ông muốn Viện Nghiên cứu Hán Nôm lập và triển khai một dự án lớn để sưu tầm và bảo quản thật tốt di sản Hán Nôm của cha ông để lại đang tản mát trong dân gian mà ở địa phương còn rất ít người đọc và khai thác hiệu quả. 

VỤ MẤT SÁCH CỔ - KIẾN NGHỊ LÊN THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự Do – Hạnh phúc
…&…

ĐƠN KIẾN NGHỊ XỬ LÝ NGHIÊM
VỤ MẤT 121 CUỐN SÁCH CỔ TẠI VIỆN NGHIÊN CỨU HÁN NÔM

 

Kính gửi: - Ông PHẠM MINH CHÍNH,

                 Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam,

Tôi là: Nguyễn Xuân Diện, Tiến sĩ, Nghiên cứu viên cao cấp,
Công tác tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm, thuộc Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam.
Địa chỉ: 183 Đặng Tiến Đông, phường Trung Liệt, Quận Đống Đa, Hà Nội.

Thưa Thủ tướng,
Từ cuối năm 2022 đến nay đã có hàng chục bài báo đưa tin về vụ việc Viện Nghiên cứu Hán Nôm để mất 121 cuốn sách cổ và để hư nát xuống cấp hàng trăm cuốn khác. Dư luận vô cùng bức xúc. Giới chuyên gia vô cùng xót xa. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử 53 năm của Viện Nghiên cứu Hán Nôm mất số lượng lớn sách cổ như vậy.

Kho sách cổ Hán Nôm là di sản vô cùng quan trọng của đất nước, kết tinh cả ngàn năm văn hiến của dân tộc, mà Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam vinh dự được giao giữ gìn, bảo quản; và Viện Nghiên cứu Hán Nôm trực tiếp được giao quản lý.

Những cuốn sách đã mất là các cổ vật được các thế hệ ông cha lưu truyền gửi lại hậu thế, có giá trị tiêu biểu về lịch sử, văn hóa, khoa học, và đều có tuổi đời từ một trăm năm tuổi trở lên, là một phần ký ức văn hóa và lịch sử dân tộc Việt Nam.

Trong ý nghĩa đó, tôi khẩn thiết kiến nghị Thủ tướng sớm nắm bắt vụ việc mất mát và hư hại cổ thư ở Viện Nghiên cứu Hán Nôm, chỉ đạo các bộ ngành hữu quan như Bộ Công an, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, Hội đồng Di sản Văn hoá quốc gia, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam sớm có kết quả điều tra; xử lý đúng người đúng tội theo pháp luật; chấn chỉnh công tác ở Viện Nghiên cứu Hán Nôm, loại khỏi đội ngũ những kẻ vô trách nhiệm với tiền nhân để đảm bảo an toàn cho kho di sản quý báu - hiện thân văn hiến của dân tộc.

Tôi xin gửi tới Thủ tướng lời kính chúc sức khỏe và thành tựu!

Hà Nội, Ngày 04 tháng 4 năm 2023.
Người làm đơn
Nguyễn Xuân Diện

THƯỢNG GIA HẠ KIỀU

CẦU NGÓI BÌNH VỌNG - THƯỜNG TÍN - HÀ TÂY (CŨ)

 
Thượng gia hạ kiều là kiến trúc cầu phổ biến ở đồng bằng Bắc bộ, dùng hàng cột (đá, gỗ tứ thiết) cắm xuống nước để nâng đỡ bộ vì kèo gỗ bên trên, tạo ra kiến trúc trên là nhà (có mái che, xà ngang xà dọc, rui mè, ngói) dưới là cầu. 

 
Năm 2004, dân làng Bình Vọng, xã Văn Bình, huyện Thường Tín, Hà Tây cũ xây một cây cầu ngói bắc qua con ngòi đi vào đình chùa bên kia. Kiến trúc rất thanh thoát và đẹp, tạo ra một cảnh quan rất thanh nhã, tô điểm thêm cho làng quê văn hiến này.

 
Thế mới hay! Người đời nay nếu hiếu cổ và đặt hết tâm trí của mình vào một việc, thì cũng bén gót người xưa vậy! 

 
Nhân đang nói về cầu ngói, xin giới thiệu vài hình ảnh cầu ngói Bình Vọng (tức làng Bằng) mà tôi đã về hóng mát cách đây vài năm.

Hoàng Tuấn Công: LÀM GÌ CÓ “THẦN TRỐNG ĐỒNG” MÀ THỀ?

LÀM GÌ CÓ “THẦN TRỐNG ĐỒNG” MÀ THỀ?

Bài: Hoàng Tuấn Công

Hôm nay, các báo lớn đồng loạt đưa tin về “Hội thề trung hiếu” diễn ra vào 21 - 22/5/2023 ở đền thờ “thần Trống Đồng” (quận Tây Hồ, Hà Nội).

Thế nhưng, ở đó làm gì có “thần Trống Đồng” mà thề?

Đây có thể nói là điển hình cho cái gọi là “dĩ hư truyền hư”, "lộng giả thành chân" diễn ra trong bao nhiêu năm qua.

Mặc dù từ năm 2011 (Kỉ niệm 1000 năm Thăng Long-Hà Nội) cho đến nay, tôi đã nhiều lên tiếng, đính chính sự ngộ nhận, lầm lẫn này, nhưng người ta vẫn truyền bá cho cái sai một cách vô tư.

Đến mức, dù là kết quả của cả một đề tài nghiên cứu, có khai quật khảo cổ học, nhưng cuốn sách “Di tích núi và đền Đồng Cổ” của TS. Lê Ngọc Tạo, cuối cùng vẫn mắc phải sai lầm như bao người khác, khi cho rằng, đền Đồng Cổ thờ “thần Trống Đồng”!

Có lẽ cuốn sách này đã góp phần không nhỏ trong việc nhân cái sai lên gấp nhiều lần. Thử điểm qua một số báo:

-Báo Công an Nhân dân: “Ngôi đền Đồng Cổ thờ thần Trống Đồng, được xây dựng năm 1028, thời Lý […] đã được xếp hạng Di tích Lịch sử quốc gia năm 1992 […] tri ân Thần Trống Đồng phò vua giúp nước”.
https://cand.com.vn/.../long-trong-ky-niem-995-nam-hoi.../

-Báo Tổ Quốc: “Nơi đây thờ thần Đồng Cổ - trống đồng Đông Sơn, một trong nhiều biểu tượng đặc sắc cho cội nguồn văn minh nước Việt”.
https://toquoc.vn/hoi-the-trung-hieu-den-dong-co-don-bang...

-Báo Lao động Thủ đô: “Ngôi đền thờ thần Trống Đồng linh thiêng, được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích Lịch sử năm 1992”.
https://laodongthudo.vn/hoi-the-trung-hieu-den-dong-co-la...

-Báo Văn hoá: “Ngôi đền thờ thần Trống Đồng rất hiển linh, gắn liền với hội thề "Trung hiếu" với đạo lý sâu sắc, bắt đầu từ đời vua Lý Thái Tông”.
http://baovanhoa.vn/.../%E2%80%9Choi-the-trung-hieu-den...

-Báo Quân đội Nhân dân còn viết rõ: “Phát biểu tại lễ kỷ niệm, đồng chí Nguyễn Đình Khuyến, Phó bí thư Quận ủy, Chủ tịch UBND quận Tây Hồ khẳng định: “Mặc dù đền Đồng Cổ không phải là nơi gốc tích thờ Thần Trống Đồng, nhưng nơi đây có “Hội thề trung hiếu”.
https://www.qdnd.vn/.../hoi-the-trung-hieu-den-dong-co-la...
…
Có thể nói là không thể kể hết sự lầm lẫn kiểu này.

Vậy, đền Đồng Cổ thờ ai? Và “thề trung hiếu” là thề với vị thần nào?

Thưa rằng, đền Đồng Cổ không hề thờ “thần Trống Đồng”.

Đền Đồng Cổ (Đồng Cổ sơn từ) thờ THẦN NÚI ĐỒNG CỔ (Đồng Cổ sơn thần). Còn cái “trống đồng” để trong đền, chẳng qua chỉ là “vũ khí”, “nhạc khí”, “đồ tế khí”…của vị THẦN NÚI ĐỒNG CỔ mà thôi.

Chúng tôi đã nhiều lần lên tiếng cải chính về sự nhầm lẫn này.

Lần gần đây nhất là năm 2020. Bài đăng trên Tuấn Công Thư phòng. Bà con có thể theo một trong những đường link dưới đây để biết, đền Đồng Cổ thờ ai:
https://tuancongthuphong.blogspot.com/.../lam-gi-co-than...

Và trên báo Đại Đoàn kết:
http://daidoanket.vn/lam-gi-co-than-trong-dong-504705.html

Lần cách đây lâu nhất, là năm 2014, trên TCTP:
http://tuancongthuphong.blogspot.com/2014/03/en-ong-co.html

Nguyễn Xuân Diện: TRÒ CHUYỆN VỀ KIẾN TRÚC CHÙA TÂY PHƯƠNG

Nhớ ngày mùng 6 tháng 3
Ăn cơm với cà, đi hội Chùa Tây.
(Ca dao cổ xứ Đoài)

VẺ ĐẸP ĐỘC ĐÁO KIẾN TRÚC CHÙA TÂY PHƯƠNG

Nguyễn Xuân Diện
viết năm 1991

Chùa Tây Phương là một trong những ngôi chùa to và đẹp nhất ở đồng bằng Bắc bộ, đã từng hấp dẫn bao nhiêu nhà nghiên cứu mỹ thuật, nhà văn, nhà thơ, nhiếp ảnh gia xa gần.
 Đây là một công trình kiến trúc nổi tiếng bởi vẻ đẹp của nó. Chùa có tên chữ là Sùng Phúc tự, tọa lạc trên ngọn núi cổ hình lưỡi câu gọi là Câu Lậu sơn, cao khoảng 50m, thuộc xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất (Hà Tây cũ).