Nhật thực xảy ra khi Mặt Trăng đi qua giữa Trái Đất và Mặt
Trời và quan sát từ Trái Đất, lúc đó Mặt Trăng che khuất hoàn toàn hay
một phần Mặt Trời. Điều này chỉ có thể xảy ra tại thời điểm sóc trăng
non khi nhìn từ Trái Đất, lúc Mặt Trời và Mặt Trăng giao hội và bóng của
Mặt Trăng phủ lên Trái Đất.
Trong lúc nhật thực toàn phần, đĩa Mặt Trời bị che khuất hoàn toàn. Với
nhật thực một phần hoặc hình khuyên, đĩa Mặt Trời chỉ bị che khuất một
phần.
Nếu Mặt Trăng có quỹ đạo tròn hoàn hảo, gần hơn Trái Đất một chút, và
trong cùng mặt phẳng quỹ đạo, sẽ có nhật thực toàn phần xảy ra mỗi lần
trong một tháng. Tuy nhiên, quỹ đạo của Mặt Trăng nghiêng hơn 5° so với
mặt phẳng quỹ đạo của Trái Đất quanh Mặt Trời (xem mặt phẳng hoàng đạo),
do vậy bóng của Mặt Trăng lúc trăng non thường không chiếu lên Trái
Đất. Để hiện tượng nhật thực cũng như nguyệt thực xảy ra, Mặt Trăng phải
đi qua mặt phẳng quỹ đạo của Trái Đất. Hơn nữa, quỹ đạo của Mặt Trăng
có hình elip, và nó thường ở đủ xa Trái Đất khiến cho kích cỡ biểu kiến
của nó không đủ lớn để che khuất hoàn toàn Mặt Trời lúc nhật thực. Mặt
phẳng quỹ đạo của Mặt Trăng và của Trái Đất mỗi năm cắt nhau tại các
điểm nút lên và nút xuống của quỹ đạo; và có ít nhất là 2 và nhiều nhất
là 5 lần nhật thực xảy ra trong một năm, cũng không thể có nhiều hơn hai
lần nhật thực toàn phần trong cùng một năm. Tuy nhiên, tại một nơi cụ
thể trên Trái Đất, hiện tượng nhật thực toàn phần xảy ra là rất hiếm bởi
vì bóng của Mặt Trăng trong lúc hiện tượng này xảy ra đổ lên Trái Đất
theo một dải hẹp và trong thời gian ngắn, với lần lâu nhất khoảng 7 phút
(nhật thực toàn phần ngày 20 tháng 7, 1955).







.jpg)





