TÁI BẢN LẦN THỨ 2 "LỊCH SỬ VÀ NGHỆ THUẬT CA TRÙ"

Hội Văn Nghệ Dân gian Việt Nam vừa cho tái bản cuốn sách "Lịch sử và Nghệ thuật Ca trù" của Nguyễn Xuân Diện, trong khuôn khổ Dự án công bố, phổ biến tài sản văn hóa văn nghệ dân gian Việt Nam. Đây là lần tái bản thứ hai, in tại Nxb. Văn hóa dân tộc với số lượng 2.000 bản. Trước đó, vào năm 2010, cuốn sách được tái bản lần đầu tại Nxb Thế giớí với số lượng 1.000 bản. 

"Lịch sử và Nghệ thuật Ca trù" vốn là Luận án Tiến sĩ Ngữ văn của Nguyễn Xuân Diện được bảo vệ thành công vào ngày 30 tháng 3 năm 2007 và được in thành sách vào tháng 10 cùng năm với số lượng 500 bản.

Cuốn sách sau đó đã được Hội Xuất bản trao Giải Vàng Sách Đẹp của ngành xuất bản toàn quốc năm 2008. 

Nhân dịp cuốn sách được tái bản lần thứ hai, xin trân trọng giới thiệu Thay lời tựa của Giáo sư Trần Văn Khê: 
.

Thay lời tựa
NHẬN XÉT CỦA GIÁO SƯ TRẦN VĂN KHÊ 
VỀ LUẬN ÁN TIẾN SĨ CỦA NGUYỄN XUÂN DIỆN

Năm vừa qua, trước khi gặp tác gỉa tại quê nhà, tôi đã đọc được quyển sách "Góp phần tìm hiểu lịch sử Ca trù" của Nguyễn Xuân Diện. Tôi vô cùng thích thú và ngạc nhiên.

Thích thú vì trước kia khi bắt đầu tìm hiểu Ca trù, tôi chỉ đọc được hai bài viết trên báo Nam Phong của Nguyễn Đôn Phục và Phạm Quỳnh. Sau này, có thêm quyển Việt Nam Ca trù biên khảo của hai tác gỉa Đỗ Trọng Huề và Đỗ Bằng Đoàn. Hôm nay, quyển sách của Nguyễn Xuân Diện đã cho tôi biết thêm rất nhiều sách báo về hát Ca trù mà tôi chưa hề đọc được. Trước kia tôi chỉ biết một quyển Ca trù thể cách mà trong thư mục tác gỉa đã cho tôi biết thêm sáu, bảy quyển Ca trù thể cách khác, lại còn kê khai trên bảy chục văn bia viết bằng chữ Nôm đang được tàng trữ tại Viện Hán Nôm.

Ngạc nhiên vì tác gỉa là một thanh niên lại chịu học Hán Nôm, sưu tầm, nghiên cứu rất nhiều tư liệu về Ca trù và giữ chức vụ Phó Giám đốc Thư viện, ngạc nhiên vì quyển sách là một bước tiến rất mới và rất xa trong việc nghiên cứu Ca trù, vừa mang tính phát hiện, vừa mang tính bao quát, phương pháp áp dụng rất phù hợp với cách nghiên cứu trong các nước tiên tiến, đầy đủ tiêu chuẩn quốc tế nên có độ tin cậy rất cao. Tôi rất mong khi về nước sẽ gặp được tác gỉa để tỏ lời khen tặng.

Nhờ biết trước khả năng của tác gỉa nên khi tôi làm cố vấn cho việc lập hồ sơ để trình bày những nét đặc thù của ca trù cho Unesco, tôi đã nghĩ ngay đến em và mời em tham gia viết hồ sơ, cụ thể là phần lịch sử và phát triển ca trù Việt Nam.

Hôm nay, sau khi đọc bản Luận án của em thì tình cảm mến được tăng lên rất nhiều. Nội dung vô cùng phong phú. Công việc sưu tầm, nghiên cứu phân tích và phê phán các văn bia rất phù hợp với những phương pháp khoa học đã được áp dụng trên các nước Âu Mỹ theo phương cách đặt câu hỏi cái gì, ai, ở đâu, lúc nào, như thế nào (what, who, where, when, how) và không quên đối chiếu với những tư liệu khác.

Nhờ đó, có nhiều phát hiện mới mà từ trước đến nay chúng ta chưa được biết. Có những nghi vấn về Ông Tổ của Ca trù, về lúc nào danh từ “Ca trù” được dùng lần đầu tiên thì Luận án này đã đưa ra những bằng chứng đáng tin cậy.

Nhờ Luận án này, chúng ta thấy rõ không gian biểu diễn Ca trù như hát thờ, hát chơi và hát chúc hổ (hát chúc thọ nhà Vua hay tiếp Sứ ngoại quốc), cách tổ chức giáo phường, lề lối và hoàn cảnh sinh hoạt của các nghệ nhân, nghệ sĩ; nắm rõ được các thể cách, thể điệu (chín mươi chín thể cách trong đó có sáu mươi sáu về hát và ngâm và ba mươi ba hát và múa), xuất xứ và miêu tả nhạc khí căn bản của Ca trù như phách, đàn đáy, trống chầu; kỹ thuật hát (hát khuôn, hát hàng hoa, các khổ đàn, khổ phách như phách khoan, phách mau, phách theo, phách rốc, phách ba, phách hơi, phách vào ba ra bảy…).

Luận án đưa ra bảy kết luận nhưng trong Luận án, chúng ta thấy nhiều điều có thể mở ra những vấn đề nghiên cứu khác nữa.

Văn phong giản dị, ngôn ngữ và chánh tả chính xác. Nội dung và hình thức của Luận án cho phép chúng tôi đánh gía đây là một công trình khoa học tối ưu. Nguyễn Xuân Diện đã đóng góp đáng kể trong việc nghiên cứu về lịch sử Ca trù đồng thời cũng cung cấp được nhiều cứ liệu quan trọng trong việc phục hồi không gian văn hóa Ca trù và phát triển nghệ thuật Ca trù.

Mặc dầu đề tài Luận án đặt trọng tâm vào nguồn tư liệu Hán Nôm về việc nghiên cứu Ca trù, chúng tôi đề nghị thêm một phụ lục vào những bài viết đáng kể về Ca trù của các tác gỉa ngoại quốc như Baron trong quyển Histoires curieuses des royaumes du Tonkin et de Laos.

Nên có một bảng ngữ vựng về những thuật ngữ chuyên môn trong Ca trù.
Nên có một danh sách những dĩa hát xưa nay về Ca trù (Beka, Columbia…), những băng ghi âm ghi hình.
.

Ngày 26 tháng 3 dương lịch, năm 2007.

GS. TS Trần Văn Khê

Nguyên Giáo sư Đại học Sorbonne Paris

Nguyên Giám đốc nghiên cứu (Directeur de recherche) Trung tâm nghiên cứu khoa học quốc gia Pháp. Thành viên danh dự Hội đồng Quốc tế Âm nhạc (Unesco). Viện sĩ thông tấn Hàn Lâm viện châu Âu Khoa học, Văn chương, Nghệ thuật.

(Đã ký tên và đóng dấu)

Tái bản lần 1:

LỊCH SỬ VÀ NGHỆ THUẬT CA TRÙ
Khảo sát nguồn tư liệu tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm

Lời giới thiệu
(cho lần tái bản thứ nhất) 
. 

Nhân dịp tròn 1 năm, Ca trù của Việt Nam được Tổ chức Văn hóa Khoa học Giáo dục của Liên hợp quốc (UNESCO) ghi danh vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp của nhân loại (1-10-2009 – 1-10-2010) và chào mừng Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long Hà Nội, Công ty Cổ phần Từ Văn (Từ Văn Books) đã tổ chức tái bản cuốn sách này nhằm góp phần quảng bá rộng rãi hơn về một bộ môn nghệ thuật đặc sắc của Việt Nam và thế giới. Tấm lòng đối với di sản cha ông của Công ty Từ Văn Books khiến chúng tôi thực sự vui mừng và xúc động!

Nhân dịp cuốn sách được tái bản, chúng tôi xin gửi lời cảm ơn đến Công ty Cổ phần Từ Văn và Nhà xuất bản Thế giới, cũng như đông đảo bạn đọc đã từng quan tâm đến cuốn sách này, đặc biệt đối những độc giả đã tìm kiếm nhưng chưa có được cuốn sách này trong lần xuất bản đầu tiên.

Hà Nội, Trung thu Canh Dần (2010).

Nguyễn Xuân Diện.

Sách gồm 274 trang, khổ 15 cm x 23 cm, được chia làm 3 chương:

Chương 1: Tổng quan nguồn tư liệu

Chương 2: Lịch sử và sinh hoạt ca trù

Chương 3: Nghệ thuật ca trù

Trong sách còn các phần Mở đầu, Kết luận, Phụ lục và nhiều ảnh minh họa.

Cuốn sách đã được trao Giải VÀNG - SÁCH ĐẸP của ngành xuất bản năm 2008

"Cuốn sách trình bày nhiều vấn đề về lịch sử phát triển ca trù và nghệ thuật ca trù dựa trên nguồn tư liệu Hán Nôm có giá trị, được hoàn thành trên cơ sở Luận án Tiến sĩ mà tác giả đã bảo vệ thành công tại Hội đồng chấm luận án cấp Nhà nước.

Trong cuốn chuyên khảo này, các thông tin được tác giả đưa ra đều mới mẻ, có chứng tích rõ ràng, đáng tin cậy. Có nhiều tư liệu chưa từng được các nhà nghiên cứu trước đây đề cập tới, hoặc có khi đã viết, nhưng không cung cấp chứng cứ thì nay được Nguyễn Xuân Diện giới thiệu.

Đây là một chuyên khảo có giá trị về ca trù, giúp cho chúng ta hiểu biết có căn cứ về một bộ môn nghệ thuật độc đáo trong văn hóa Việt Nam. Chính vì lẽ đó tôi xin trân trọng giới thiệu với tất cả những ai quan tâm đến ca trù và bạn đọc xa gần cuốn sách đặc sắc này". 

TS. Trần Đoàn Lâm Giám đốc kiêm Tổng biên tập Nhà xuất bản Thế giới.

___________________ 

*Ghi bên lề: Tác giả vẫn dành 01 bản bìa cứng xuất bản lần 2 (2010) cùng một số CD Ca trù đặc sắc để dành tặng bác Ha Le - một tri kỷ. Đề nghị bác Ha Le gửi email cho biết địa chỉ để tác giả gửi sách biếu.

CA TRÙ TRƯỚC NGÃ BA ĐƯỜNG: PHỤC SINH HAY MAI MỘT?

Ca trù trước ngã ba đường: Phục sinh hay mai một

Hát ca trù - tranh sơn dầu Phạm Công Thành (2005)
Ảnh: N.X.D

Trọng Thành

 

Ca trù - môn nghệ thuật cổ truyền độc đáo của Việt Nam - ngày càng được công chúng trong nước và quốc tế biết đến. Năm 2009, ca trù được Unesco công nhận là một “di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại cần được bảo vệ khẩn cấp”. Điều bất ngờ là, trong thời gian gần đây, càng lúc càng có những tiếng nói trong nước báo động về nguy cơ mai một của ca trù. 

Tại Việt Nam, về mặt số lượng, các nhóm ca trù địa phương dưới hình thức câu lạc bộ đang nở rộ. Nếu như trước năm 2005, cả nước chỉ có khoảng 20 câu lạc bộ, thì nay đã tăng lên gấp ba lần. Các câu lạc bộ ca trù có mặt tại khoảng 15 tỉnh và thành phố Việt Nam. Một số khóa truyền nghề của các nghệ nhân “đầu ngành” cho thế hệ trẻ đã được thực hiện, một số liên hoan ca trù toàn quốc đã được tổ chức, một số sinh hoạt ca trù gắn với các lề thói xưa đang bắt đầu được phục hồi, các phương tiện truyền thông chú ý nhiều hơn đến ca trù…

Mời quý vị nghe toàn bộ các phỏng vấn: . 

Tuy nhiên, điều bất ngờ là, trong thời gian gần đây, càng lúc càng có những tiếng nói trong nước cất lên báo động về nguy cơ mai một của ca trù. Thậm chí, một số ý kiến nhắc đến khả năng Unesco rút danh hiệu “di sản văn hóa nhân loại” mà môn nghệ thuật quý báu này vừa được trao tặng.

ĐÃ CÓ THỂ KHÉP LẠI CÂU CHUYỆN "CANH GÀ THỌ XƯƠNG"

Sự thật về chữ “canh” trong “canh gà Thọ Xương” 

Thứ tư 17/10/2012   23:41

ANTĐ - Theo PGS.TS. Trịnh Khắc Mạnh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hán Nôm, để nói về tiếng gà báo canh người ta viết chữ 更, bát canh cũng có thể viết là 更. Tuy nhiên, xét về văn cảnh trong cả 4 câu, thì chữ "canh" ở đây được hiểu là tiếng gà báo canh.

• Cộng đồng mạng tranh luận sôi nổi về "canh gà Thọ Xương"
• Không nên từ bỏ
• Từ sự cố “Canh gà Thọ Xương”: Làm thầy thật khó!

Sau sự việc của cô giáo Thủy - trường THCS Lomonoxop, trên một số diễn đàn mạng, có một số ý kiến cho rằng, "canh gà Thọ Xương" là nói về ẩm thực, ý kiến này nhận được vô số lời bàn luận bởi từ trước tới nay, "canh gà Thọ Xương" luôn được giảng dạy và được hiểu là tiếng gà gáy báo canh. 

Thậm chí có người đọc còn lấy dẫn chứng rằng: “trong sách Vân Đình Dương Khuê Thượng Thư Tiên Sinh cũng chép bài thơ này. Xin lưu ý, Dương Khuê viết thơ bằng chữ Nôm, nỏ phải chữ Quốc ngữ. Nguyên văn viết chữ Canh là 羹 (bát canh, món canh), không phải 更 (canh khuya, canh chầy)”. 

Để làm rõ hơn thực hư của chữ “canh” trong “canh gà Thọ Xương” đang gây xôn xao dư luận, PV ANTĐ đã có cuộc trò chuyện với PGS.TS. Trịnh Khắc Mạnh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hán Nôm.

Theo PGS.TS. Trịnh Khắc Mạnh, hiện có 2 luồng ý kiến, một cho rằng, đây là bài ca dao của người Việt đã được văn bản hóa, có ý kiến cho rằng đây là bài thơ của nhà thơ Dương Khuê - hiệu là Vân Trì.

PGS.TS. Trịnh Khắc Mạnh đã tìm trong sách Vân Đình Dương Khuê Thượng Thư tiên sinh ở Viện Nghiên cứu Hán Nôm và chưa tìm thấy bài thơ như trên, mà bài thơ này nằm trong cuốn Vân Trì thi thảo (mang ký hiệu VHv. 2482, đang lưu tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm). 

CHỦ TỊCH NƯỚC: ĐIỀU DÂN VÀ ĐẢNG ĐANG ĐÒI HỎI CHÍNH LÀ HÀNH ĐỘNG

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang: 

“Điều dân và Đảng đang đòi hỏi chính là hành động”

Phát biểu trong cuộc tiếp xúc cử tri tại quận 1, TP.HCM trong sáng nay (17/10), Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nêu rõ, công cuộc xây dựng đảng không phải chỉ phê và tự phê bình là chấm dứt, bản thân nghị quyết TW 4 với 4 mảng vấn đề lớn, mà vấn đề đầu tiên mà Đảng tiến hành là công tác phê bình – tự phê bình, đây là khâu quan trọng, nhưng không phải khâu duy nhất, đây cũng chỉ là kết quả bước đầu. Đối với toàn Đảng, các ban ngành TW và bản thân Bộ chính trị vẫn còn rất nhiều việc phải làm..

Bức xúc trước tình trạng tham nhũng lan tràn hiện nay, nhiều người dân tại đây đã thẳng thắn bày tỏ quan điểm đến Chủ tịch nước và các vị đại biểu Quốc hội. Cử tri Huỳnh Thanh Long chất vấn: “Tại sao Việt Nam càng ngày tham nhũng càng nhiều mà không trị được”.

Trong khi đó bà Trần Thị Lệ Phương (Liên đoàn Lao động Quận 1) cũng cho rằng: “Chúng ta đã xác định chống tham nhũng là quốc sách, nhưng chúng ta càng chống thì tham nhũng càng tràn lan và trở nên nặng nề, xảy ra mọi lúc mọi nơi, đây là căn bệnh rất trầm kha”.

Khung cảnh buổi tiếp xúc cử tri

Vị cử tri này mong muốn trong thời gian tới “Quốc hội phải đưa ra cách giải quyết để thật sự giải quyết được dần tham nhũng”. Bà Phương cũng đề nghị đoàn Đại biểu Quốc hội TP.HCM trong thời gian tới nên đặt đó là trọng tâm công tác trong suốt nhiệm kỳ. Đến cuối nhiệm kỳ “nếu chống tham nhũng không có chuyển biến, thì đó là lỗi rất lớn đối với nhân dân”. Thêm đó vị cử tri này nhấn mạnh: “Vấn đề bỏ phiếu tín nhiệm cũng nên cần làm sớm, và làm tốt”

CHỦ TỊCH NƯỚC KÊU GỌI TOÀN DÂN VƯỢT QUA SỢ HÃI ĐỂ CHỐNG THAM NHŨNG

Cử tri bày tỏ trăn trở về nạn tham nhũng với Chủ tịch nước 

Thứ Tư, 17/10/2012 – 14:08

(Dân trí) – Sáng 17/10, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cùng các đại biểu thuộc Tổ Đại biểu Quốc hội khóa XIII, Đơn vị 1 – TPHCM đã có buổi tiếp xúc với cử tri quận 1 để lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của bà con trước Kỳ họp thứ 4 của Quốc hội khóa XIII.

Tại buổi tiếp xúc, cử tri quận 1 bày tỏ niềm phấn khởi trước sự đổi mới mạnh mẽ của đất trước trong 25 năm qua. Cử tri Nguyễn Thị Nguyệt (phường Cô Giang) hồ hởi: “Mỗi khi thấy Chủ tịch nước bắt tay với các nguyên thủ quốc gia khác là chúng tôi rất tự hào. Tự hào lắm chứ, vì chúng tôi thấy được sự phát triển của đất nước mình, thấy được vị thế dân tộc ngày càng cao hơn trên chính trường thế giới”.

Bên cạnh đó, các cử tri quận 1 cũng thẳng thắn đóng góp nhiều ý kiến về các tồn tại trong chính sách, cách thực thi quản lý nhà nước… Trong đó, vấn đề cử tri quan tâm nhất là vấn nạn tham nhũng đang ngày càng hoành hành, làm lung lay căn cơ của đất nước.

Cử tri Trần Minh Quang (phường Bến Thành) cho rằng: “Nhà nước cũng đã thừa nhận là có bộ phận không nhỏ cán bộ tham nhũng, nhưng theo ý tôi và theo những gì mà người xung quanh tôi trao đổi thì thấy tham nhũng hiện nay cứ như là 1 “tập đoàn”, rất nguy hiểm. Đất nước ta đã chịu bao nhiêu lần ngoại xâm rồi mà vẫn đánh thắng, nhưng tham nhũng còn đáng sợ hơn ngoại xâm, không giải quyết là mất nước”.

ĐÃ TÌM THẤY CÂU THƠ "CANH GÀ THỌ XƯƠNG" TRONG "DƯƠNG GIA PHẢ KÝ"

Gió đưa cành trúc la đà

Tiếng chuông Trấn Vũ, canh gà Thọ Xương

Mịt mù khói tỏa cành sương

Nhịp chày Yên Thái, mặt gương Tây Hồ

Mấy câu thơ lục bát trên đã thêm một lần gây xôn xao mặt sóng thế giới phẳng. Khắp trên các mặt báo, các trang mạng xã hội đã diễn ra các cuộc tranh luận từ hàng tuần nay, và đến giờ này cơ hồ còn chưa tạm lắng. Tựu trung, thì người ta tranh luận, đại để các vấn đề sau:

1- Câu thơ này có đúng là của Dương Khuê (1839 - 1902)  không? Có tư liệu Hán Nôm nào chép mấy câu thơ này không? Chữ "canh" chép chữ canh là canh  羹 (món canh, bát canh/súp) hay canh 更 là canh khuya, canh giờ, canh chầy?

2- Canh gà Thọ Xương là "món canh gà" hay là canh giờ, canh khuya?

3- Thọ Xương ở trong mấy câu thơ trên là địa danh ở đâu?
.

HỘI NGHỊ TW 6: TƯ DUY NGƯỢC VỀ ĐẤT ĐAI?

Hội nghị Trung ương 6: Tư duy ngược về đất đai?

 Võ Văn Tạo

17-10-2012

Thông báo về Hội nghị BCHTW lần thứ 6 – Khóa XI (từ 1 đến 15-10-2012) không có câu: “không để các nhà đầu tư trực tiếp thỏa thuận với người sử dụng đất về giá đền bù, chuyển nhượng quyền sử dụng đất”, nhưng ở mục 3 trong bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại phiên bế mạc, lại thể hiện như trên.

Chắc chắn nội dung này không thể do cá nhân Tổng Bí thư tùy tiện “thêm nếm”, mà ông chỉ tóm lược nội dung BCHTW đã thảo luận và cơ bản thống nhất. Theo thông lệ, nếu không có gì thay đổi, chắc chắn tư duy này sẽ được thể hiện cụ thể trong dự thảo Luật đất đai (sửa đổi), trình Quốc hội thông qua trong thời gian tới.

Phát biểu của Tổng Bí thư xác định: “quyền sử dụng đất là một loại tài sản và hàng hóa đặc biệt”. Thông báo của BCHTW cũng nhấn mạnh: “đất đai là tài nguyên vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất đặc biệt; là tài sản, nguồn lực to lớn của đất nước, là nguồn sống của nhân dân”.

Cả hai văn bản đều xác định, QSDĐ (hoặc đất đai) là tài sản. Trong hệ thống pháp luật hiện hành của Việt Nam cũng như hầu hết các quốc gia trên thế giới, quyền tài sản thuộc lĩnh vực dân sự, tuân thủ nguyên tắc bất di bất dịch: “việc dân sự cốt ở hai bên”. Ví dụ, A nợ tiền B, chậm trả như giao ước. B kiện A, đòi nợ. Tại tòa, B thay đổi ý định, tuyên bố xóa nợ cho A. Tòa buộc phải tuyên án theo B, không thể khăng khăng buộc A  trả nợ.

Thực tiễn nhiều năm qua cho thấy, do sai lầm của hệ thống luật pháp về đất đai, rộ lên trên cả nước làn sóng tiêu cực, tham nhũng, quan liêu, cửa quyền, vô cảm với người dân thấp cổ bé họng, gây bất bình, xáo trộn lớn trong xã hội. Ai cũng biết, nguyên nhân chủ yếu do chính sách quản lý, quy hoạch, thu hồi, đền bù đất đai không minh bạch, không công bằng, không hợp lòng dân. Trong hầu hết trường hợp, các chủ dự án đều lợi dụng việc Chính quyền có toàn quyền phê chuẩn dự án, độc quyền áp giá đền bù, hỗ trợ. Bản chất của kinh doanh là kiếm lời. Vì vậy, chủ dự án luôn làm mọi cách để Chính quyền ra quyết định có lợi cho mình. Diện tích càng lớn, vị trí càng đắc địa, khung giá đền bù, hỗ trợ càng “bèo bọt” càng tốt. Chính quyền, mà thực chất là vài cá nhân đứng đầu trong bộ máy Đảng và UBND, tất nhiên sẽ khó mà không xiêu lòng trước những món “lại quả” đi đêm đậm đà bằng tiền mặt, ngân khoản, căn hộ, lô đất… Thông thường, một dự án diện tích lên tới mấy chục, mấy trăm, mấy nghìn ha, giá đền bù hỗ trợ chỉ vỏn vẹn vài nghìn, vài chục nghìn, vài trăm nghìn đồng/m2; giá phân lô bán nền lên tới mấy triệu, mấy chục triệu, mấy trăm triệu đồng/m2. Nhờ khoản siêu chênh lệch đó, có trở ngại, thậm chí hiểm nguy nào mà chủ dự án và giới chức tham nhũng không thể vượt qua?

Thực tế nhiều năm qua cũng cho thấy, một số chuyên gia và lãnh đạo có tư duy công bằng và tâm huyết hoàn toàn ủng hộ phương án chủ các dự án bất động sản mang bản chất kinh doanh sinh lời phải thỏa thuận sang nhượng QSDĐ với người dân. Thực thi nguyên tắc đó là góp phần thực hiện bình đẳng, theo tinh thần và bản chất dân sự của quyền tài sản. Nhờ đó, tại các dự án được triển khai theo phương cách này, không xuất hiện khiếu kiện tranh chấp, an ninh trật tự địa phương ổn định, dư luận xã hội hoan nghênh, mong muốn trở thành chính sách thống nhất trên cả nước.

Với các dự án an ninh, quốc phòng, phục vụ công ích, Nhà nước buộc phải đứng ra thu hồi đất, nhưng phải trên nguyên tắc lợi ích sẽ mang lại cho quốc gia, cho cộng đồng phải thật sự lớn hơn rất nhiều so với lợi ích hiện hữu của người bị thu hồi đất. Trên cơ sở đó, ngân sách nhà nước mới có cơ sở và đủ khả năng đền bù, hỗ trợ thỏa đáng cho người bị thu hồi đất. Khi xác định khung giá đền bù, hỗ trợ, cần tính đến thiệt hại về tinh thần, tình cảm của người bị thu hồi đất, khi buộc phải rời bỏ mảnh đất nhiều đời đã gắn bó…

Rất tiếc, tuy xác định việc sửa đổi hệ thống pháp luật về đất đai là nội dung quan trọng của Hội nghị lần thứ 6 (nhằm mục tiêu phát triển bền vững, chống tham nhũng, tiêu cực, ổn định trật tự, an ninh xã hội), nhưng Hội nghị 6 lại chủ trương đi ngược với nguyên tắc “việc dân sự cốt ở hai bên” trong chính sách đất đai sắp tới. Không xem xét lại để thức rõ vấn đề này, không thể giảm thiểu khiếu kiện đất đai, làm sao phát triển bền vững, ổn định xã hội?

V.V.T.

Ảnh: Cưỡng chế cho dự án Khu đô thị mới Phước Long (Nha Trang) của Cty cổ phần HUD – Nha Trang

Nguồn: Ba Sàm. 

MỘT LỜI ĐÀN HẶC, TỂ TƯỚNG MẤT CHỨC

Một lời đàn hặc, Tể tướng mất chức

Bùi Xuân Đính

Thượng thư Bộ Lại đang làm việc

Tháng Tám năm Nhâm Tuất niên hiệu Chính Hòa đời Vua Lê Hy Tông (tháng 9 năm 1682), trong triều Lê - Trịnh xôn xao vì một có một tờ Sớ được gửi lên chúa Trịnh Tạc khi đó đang nắm thực quyền. Sự kiện gây xôn xao không chỉ vì xảy ra lần đầu trong triều, mà còn vì người bị đàn hặc là Nguyễn Mậu Tài, đương kim Tham tụng (Tể tướng đầu triều, tương đương như Thủ tướng ngày nay) kiêm Thượng thư bộ Lại - bộ có quyền hành cao nhất của triều đình, lo việc thăng, giáng, thuyên bổ quan lai; còn người đứng ra đàn hặc là Nguyễn Viết Đương chỉ là Tham chính sứ Thanh Hoa (chức quan hành chính ở trấn Thanh Hoa, tức tỉnh Thanh Hóa ngày nay). 

NẾU KHÔNG TỰ LƯỢNG PHẬN MÌNH...

Nếu không tự lượng phận mình …

Bùi Xuân Đính 

Nguyễn Quý Đức (1648 - 1720), người làng Đại Mỗ, huyện Từ Liêm (thành phố Hà Nội), đỗ Đình nguyên - Thám hoa khoa Bính Thìn, niên hiệu Vĩnh Trị, đời Vua Lê Hy Tông (năm 1676), đảm nhận nhiều chức trách quan trọng dưới hai đời vua Lê : Hy Tông (1676 - 1705) và Dụ Tông (1705 - ?), cao nhất là Tham tụng (Tể tướng), được cử đi sứ sang nhà Thanh. Ông là nhà chính trị tài ba, nhà văn hóa, nhà thơ, nhà sử học. Sử cũ ghi lại, ông “là người rộng rãi, trung hậu và trầm tĩnh, từ cách cư xử đến cách thù tiếp đều tỏ ra vui vẻ và dễ dàng, nhưng khi bàn luận chính sự, hễ thấy việc gì còn chưa thoả đáng thì kiên trì ý kiến đến vài bốn lần, vững chắc không thể lay chuyển được. Ông làm quan Tham tụng, đứng đầu bách quan hàng hơn mười năm, làm chính sự cốt ở khoan hòa và trung hậu, được nhiều người suy tôn và noi theo. Dư luận phần nhiều khen ngợi ông. Sau khi mất, ông được truy tặng chức Thái tể, sai quan đến trông nom việc tang, lại phong làm Phúc thần. Con ông là Nguyễn Quý Ân, cháu nội là Nguyễn Quý Kính đều là những bậc đại thần của triều Lê - Trịnh, đều được phong Phúc thần, nhiều làng xã thuộc huyện Từ Liêm thờ làm thành hoàng, gọi là “Tam vị đại vương”.

TS. LÊ ĐĂNG DOANH TRẢ LỜI ĐÀI RFI, BBC VỀ HỘI NGHỊ TW 6

Việt Nam: Trung ương Đảng không theo Bộ Chính trị, 
điều chưa từng xẩy ra  

Trọng Thành (RFI)

Ngày 15/10/2012, Hội nghị của Trung ương đảng Cộng sản Việt Nam kết thúc sau 2 tuần lễ họp kín. Một trong những điều đặc biệt gây bất ngờ được công luận chú ý từ hội nghị này là, Ban Chấp hành Trung ương đảng Cộng sản Việt Nam đã không chấp nhận đề nghị của Bộ Chính trị xin nhận một hình thức kỷ luật cho tập thể các lãnh đạo cao nhất và cho riêng cá nhân « một lãnh đạo », mà hầu như ai cũng biết là Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. 

Hội nghị Trung ương 6 của đảng Cộng sản Việt Nam diễn ra trong bối cảnh xã hội Việt Nam đang khủng hoảng về nhiều mặt, trong đó, công luận đặt rất nhiều câu hỏi về vai trò của đảng Cộng sản, vai trò của Bộ Chính trị và Trung ương đảng Cộng sản Việt Nam. Sau đây là phần nhận định của Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, từ Hà Nội.

 

RFI : Kính chào Tiến sĩ Lê Đăng Doanh. Như ông biết, ngày hôm qua, Hội nghị 6 của đảng Cộng sản Việt Nam vừa kết thúc, rất mong ông cho biết các nhận định của ông về quá trình diễn ra hội nghị này, về kết quả cũng như triển vọng của những diễn tiến tiếp theo. 

Lê Đăng Doanh : Hội nghị 6 của Ban Chấp hành Trung ương đảng Cộng sản Việt Nam chắn chắn là một hội nghị hết sức quan trọng. Đây không phải một hội nghị có tính thủ tục bình thường. Hội nghị này có lẽ sẽ đi vào lịch sử như là một trong những nỗ lực hết sức cao của ban lãnh đạo đảng Cộng sản Việt Nam. Đó là chấn chỉnh lại tổ chức, chấn chỉnh lại kỷ luật của Đảng, và chuẩn bị cho những bước phát triển tới đây của Đảng.

Mọi người đã hết sức nóng lòng theo dõi, và trên mạng cũng có rất nhiều tin đồn đoán. Đến buổi tối ngày hôm qua, đài truyền hình Việt Nam đã đưa toàn văn bài của ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và thông cáo báo chí của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương.

Dĩ nhiên mọi người đều tập trung sự chú ý vào sự « phê bình và tự phê bình ». Điều đáng chú ý là, Bộ Chính trị đã 100% đồng ý là xin nhận khuyết điểm, và xin Ban Chấp hành Trung ương kỷ luật tập thể Bộ Chính trị và một thành viên, một Ủy viên của Bộ Chính trị. Điều đáng ngạc nhiên là sau đó, Ban Chấp hành Trung ương đã không đồng ý, cả kỷ luật Bộ Chính trị, cũng như kỷ luật « đồng chí » đó.

Điều này hơi ngạc nhiên, vì Ban Chấp hành lại chỉnh sửa quyết định của Bộ Chính trị. Và đấy là một điều từ trước đến nay hầu như chưa xảy ra. Và đây là một điều làm cho các nhà quan sát đang hết sức quan tâm, theo dõi, thảo luận, và mọi người đang chuẩn bị để xem xem rằng, sau Hội nghị Trung ương 6 thì diễn biến trong thực tế sẽ như thế nào.

RFI : Xin ông giải thích về cái thực tế gần như chưa có tiền lệ này trong nội bộ đảng Cộng sản Việt Nam. 

VỤ ĐOÀN VĂN VƯƠN: KẾT QUẢ THẬT PHŨ PHÀNG!

Tin buồn: Được tin Bà Mai Thị Lâm (mẹ của chị Phạm Thị Hiền - vợ anh Đoàn Văn Quý) vừa qua đời ngày 13 tháng 7 năm Nhâm Thìn, hưởng thọ 60 tuổi, hôm nay vừa tròn 49 ngày; chúng tôi thay mặt bạn đọc xa gần gửi tới chị Phạm Thị Hiền và gia đình lời chia buồn sâu sắc. Cầu nguyện hương hồn Bà Mai Thị Lâm được an nghỉ thanh thản cõi vĩnh hằng!

Vụ Đoàn Văn Vươn: 'Kết quả phũ phàng'

Cập nhật: 15:59 GMT - thứ hai, 15 tháng 10, 2012

Bà Nguyễn Thị Thương, vợ ông Đoàn Văn Vươn nói những gì xảy ra trong hơn chín tháng qua là "phũ phàng". Bà nói gia đình đã có hy vọng khi Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lên tiếng về vụ cưỡng chế đất đai ở Tiên Lãng hồi tháng Một nhưng sau đó bà và người thân đều thấy "thất vọng".

Nói chuyện với BBC vào ngày báo Tuổi Trẻ đưa tin quá trình điều tra của Công an Hải Phòng về vụ việc còn chưa kết thúc, Bà Thương nói:

.

"Nói chung nhà cũng đưa đơn xin bảo lãnh nhưng họ không cho.

"Kết quả thì họ phũ phàng lắm. Người dân thấp cổ bé họng cũng không kêu vào đâu [được]."

.

Giọng bà Thương có vẻ buông xuôi và mệt mỏi trong cuộc nói chuyện điện thoại và bà nói đã bị ốm từ một tháng nay.

Bà nói thêm: "Nói chung chúng em cũng hồi phục lại cũng an ủi nhau gắng gượng để các cháu đi học hành, chứ bây giờ đổ bệnh ra và chán nản thì các cháu không biết bấu víu vào đâu." 

Phục chức  

Báo Tuổi Trẻ dẫn lời Đại tá Đỗ Hữu Ca, giám đốc Công an Hải Phòng, nói vụ Tiên Lãng "phức tạp, cơ quan điều tra vẫn đang tiếp tục làm việc, hoàn tất hồ sơ, xin ý kiến các ban ngành."

Cuộc điều tra về chuyện ai phá nhà ông Vươn trong vụ cưỡng chế khiến sáu công an và bộ đội bị thương hiện cũng chưa có kết luận.

Ngay sau khi vụ việc xảy ra, ông Ca đã nói trên truyền hình Hải Phòng "chính những người dân xung quanh đấy người ta vào đạp đổ, phá đổ."

.

Bình luận này sau đó cũng được ông Đỗ Trung Thoại, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Hải Phòng, lặp lại với báo chí tại Hà Nội khiến ông bị chỉ trích đồng loạt.

Tuổi Trẻ nói ba nhân chứng đã tố cáo Ủy ban nhân dân huyện Tiên Lãng và xã Vinh Quang thuê họ ủi nhà của ông Vươn.

.

Báo này cũng nói bí thư đảng ủy và chủ tịch xã Vinh Quang đã được phục chức hồi tháng Tư năm nay sau một thời gian bị tạm đình chỉ công tác.

Vụ cưỡng chế đất đai ở Tiên Lãng đã thu hút được sự chú ý của dư luận và của nhiều quan chức cao cấp, cả đương quyền và đã nghỉ hưu, nhưng sau đó đã rơi vào yên lặng.

.

Sau vụ Tiên Lãng, chính quyền tiếp tục có các vụ cưỡng chế đất gây tranh cãi ở Văn Giang, Hưng Yên và Vụ Bản, Nam Định.

.

Nguồn: BBC Tiếng Việt.

Ghi bên lề: Chiều nay, lúc 16h00, tôi đã gọi điện để hỏi thăm gia đình anh Đoàn Văn Vươn. Được biết chị Nguyễn Thị Thương (vợ Anh Vươn) ốm đã một tháng nay. 

Chị cho biết Mẹ anh Đoàn Văn Vươn khỏe, các cháu hai nhà vẫn đi học đều. Chị cũng cho biết Mẹ của chị Phạm Thị Hiền (vợ anh Đoàn Văn Quý) vừa mất cách đây ít lâu, đến hôm nay tròn 49 ngày. Tôi đã thay mặt bạn đọc gửi lời chia buồn đến Chị Phạm Thị Hiền và gia đình. 

Nhân dịp này, tôi cũng thông báo về số tiền các chị đang gửi trong TK của tôi là 61.681.027 đ (Sáu mươi mốt triệu, sáu trăm tám mươi mốt ngàn, lẻ hai mươi bảy đồng), chưa kể tiền lãi [Xem tại đây] nếu gia đình cần chi tiêu bao nhiêu xin báo để tôi chuyển ngay. Chị cho biết hiện nay chỗ ở của gia đình rất tạm bợ, và cũng chưa có việc dùng đến số tiền đó nên vẫn gửi trong TK của tôi.

NHỮNG CHUYỆN GHÊ GỚM CỦA PHONG THỦY - Kỳ cuối

Mả tổ Quận Bằng

Quận Bằng Nguyễn Hữu Chỉnh, người làng Đông Hải, huyện Chân Phúc, đời trước vốn hào phú nhất vùng. Thân phụ thích phong thủy, nghe nói ông Giám sinh họ Đỗ ở huyện Thanh Chương theo Chân nhân Phạm Viên đi chơi, học được bí quyết về địa lý, bèn mời đến xin tìm đất táng mả. Giám sinh nhận lời, cắm cho một cái huyệt ở núi Côn Bằng. Sau đó người vợ có thai. Khi sinh, Đỗ Giám sinh đến cửa nghe tiếng khóc, giật mình nói: 

- Đó là một kẻ gian hùng ở đời loạn. Ta làm hại thiên hạ rồi! 

Đứa trẻ lớn lên chính là Quận Bằng. Khoảng năm Chiêu Thống, Quận Bằng làm đến Đại Tư đồ Bình chương quân quốc trọng sự. Một thầy tướng xem cho ông ta, trở ra nói:
 

- Đó là sao Thiên cẩu giáng xuống, ngôi đến vương công, tai vạ tất không thể tránh khỏi. Chưa bao lâu, Quận Bằng mắc cạn, đúng như lời. 

Mả tổ họ Nguyễn làng Quế Ổ

Họ Nguyễn làng Quế Ổ vốn là họ danh tiếng về đời Lê Trung hưng. Tổ tiên khi xưa nhà nghèo, dựng lều ngoài đồng làm nghề chăn vịt. Một hôm, con ra thăm cha, không thấy đâu cả, chỉ thấy một phong thư. Mở xem, mới biết cha bị những người Trung Hoa đến đào hố của, giết moi ruột tế thần giữ của, chôn ở cái gò đất bên lều và dặn đó là cát địa, đừng nên cất nhắc đi đâu cả. Người con kêu khóc rồi đắp nấm mộ mà về. 

Sau, nhà ấy thường sinh ra những bậc danh tướng, dũng mãnh có tiếng, nhưng phần nhiều không được trọn vẹn, người ta cho là vì mồ mả xui nên.
 

*Hai truyện trên trích Tang thương ngẫu lục của cụ Kính Phủ (1770 - 1815). 
Bản dịch của cụ Ngô Văn Triện. Nxb. Văn học, HN, 2001.

NHỮNG CHUYỆN GHÊ GỚM CỦA PHONG THỦY - 6

Truyện bà Cung phi ở làng Hoàng Xá

Tại xã Hoàng Xá - huyện Thanh Lâm có một người rất giầu, thường hay mời các Thày Địa lý về xem đất. Sau khi tìm được một ngôi ở núi Nga Mi. Thày Địa lý phê rằng: - Ngôi đất này nhất định phát cung phi.

Người ấy bèn đem mộ tổ chôn vào đấy. Về sau, trong họ có nhiều người đau mắt, đi xem, Thày bói bảo rằng: Mộ Tổ động, cho nên họ không được yên. Người ấy bèm đem mộ tổ đi táng chỗ khác, mà mộ cũ thì bỏ đấy, không đắp lại như trước. Bấy giờ, trong làng có một người nghèo chết. Vợ nhà người đó thuê người đem đi chôn. Đi đến chỗ ấy, thấy có cái huyệt đã đào sẵn, bèn bỏ xuống lấp đất lại. Bấy giờ người vợ đang có mang ba tháng, đến kỳ sinh hạ một con gái.

Khi lớn lên, người con gái ấy thông minh lạ thường, nhan sắc xinh đẹp, được dâng vào hầu cận Chiêu Tổ Khang Vương Trịnh Căn (1682 - 1709) và được sủng ái hơn tất cả các cung phi khác. Đến nay trong họ vẫn còn được hưởng phúc trạch và tiếng tăm vẫn còn vẻ vang.

*Các truyện trong loạt bài Những chuyện ghê gớm của phong thủy trích từ sách Công Dư Tiệp Ký tiền biên của cụ Vũ phương Đề viết vào năm Cảnh Hưng thứ 16 (1755). Bản dịch của Đoàn Thăng. Nxb. Văn học. HN, 2001.

BẮT HƠN 100 NGƯỜI TRUNG QUỐC KHAI THÁC VÀNG LẬU

Ghana bắt hơn 100 người Trung Quốc khai thác vàng lậu

Thứ Hai, 15/10/2012 18:18

NLĐ - Một thiếu niên 16 tuổi bị bắn chết và hơn 100 thợ mỏ người Trung Quốc bị bắt giữ vì nghi ngờ khai thác vàng trái phép ở Ghana.
 

Tính từ đầu năm đến nay, đây là lần thứ 3 các công nhân Trung Quốc bị bắt giữ và là trường hợp đầu tiên có người thiệt mạng do xung đột tại các khu mỏ ở Ghana. 

Đại sứ quán Trung Quốc ở Ghana hôm 12-10 cho biết một số cảnh sát địa phương đã đến đập phá các cơ sở khai thác vàng của người Trung Quốc, bắt giữ hơn 100 người và bắn chết một người ở khu mỏ gần thị trấn Manso, miền Tây Ghana. 

Người thiệt mạng trong vụ xô xát này là cậu bé họ Trần đến từ tỉnh Hắc Long Giang. Thi thể của nạn nhân sẽ được đưa về nước trao trả cho người thân trong ngày 15-10. Trong khi đó, các nhà chức trách Ghana nói rằng đó chỉ là một tai nạn và sẽ tiếp tục điều tra để làm rõ nguyên nhân. 

Cái chết của thiếu niên Trung Quốc tại khu mỏ chỉ là “tai nạn” (Ảnh: TÂN HOA XÃ)

Cùng ngày xảy ra vụ việc, Đại sứ Trung Quốc Cung Kiến Trung đã có cuộc gặp khẩn cấp với Thứ trưởng Ngoại giao và đại diện Cục An ninh quốc gia Ghana Larry Gbevlo Lartey để bày tỏ lo ngại về vụ việc. Ông Cung yêu cầu bồi thường thiệt hại cho gia đình nạn nhân họ Trần, đồng thời kêu gọi các công nhân Trung Quốc tại Ghana tuân thủ những nguyên tắc liên quan để đảm bảo lợi ích hợp pháp tại đây. 

Chính phủ Ghana đã đồng ý trả tự do cho một số phụ nữ và người có sức khỏe yếu, trong khi những người còn lại được cung cấp nước sạch và thuốc men trong quá trình giam giữ.

Hầu hết thợ mỏ người Trung Quốc ở Ghana đến từ khu tự trị của dân tộc Choang Quảng Tây và chủ yếu làm việc theo dự án xây dựng đường, cảng và ống dẫn dầu do chính phủ Bắc Kinh tài trợ.
.

Theo Báo Người Lao Động

Phương Bích: NHẬT KÝ NGÀY 15.10.2012

Nhật ký dân oan ngày 15.10.2012 

Phương Bích 

Thực ra chưa bao giờ tôi tin vào thiện chí của chính quyền. Từ trải nghiệm trong gần 4 năm qua, tôi đã thấy rõ bộ mặt của họ như thế nào. Họ chỉ chịu thực hiện bổn phận và trách nhiệm của họ khi không thể lẩn tránh được nữa thôi.

Trong vụ việc nhà C1 của dân tôi, dù có muốn che đỡ cho chủ đầu tư đến đâu thì chính quyền cũng không thể bỏ qua cái khâu tối thiểu là ký tá hồ sơ đền bù đã. Thế nên, mặc dù ông chủ tịch quận có ra lệnh đình chỉ thi công bằng miệng, thì việc ra văn bản sau đó nghe chừng cũng phải vài tuần nữa? Nghĩa là ông không ăn trôi miếng này thì ông cũng phải hành dân chúng mày cho bõ tức?

Từ tối hôm qua, tôi đã xung phong trực buổi đầu tiên là chiều nay. Phiên trực là từ 3 giờ chiều đến 11 giờ đêm. Tôi đi bằng xe buýt xuống Thành Công. Mọi người gặp nhau hỏi han một hồi, có cả Xuân Diện đến tận hiện trường nhà C1 để mục sở thị. Khoảng 4 giờ chiều thì mọi người tản về, chỉ còn tôi với hai phụ nữ. Tay giúp việc của ông chủ tịch quận gọi điện, bảo ngày mai tôi lên quận đăng ký gặp lãnh đạo quận vào thứ tư tuần sau, vì thứ tư tuần này ông chủ tịch bận.

Tôi thấy ngay cái trò trả thù vặt của ông chủ tịch nên bảo, dân đã có đơn từ ngày 9/10, sáng nay cháu cũng đã lắng nghe mọi ý kiến để báo cáo lại cho lãnh đạo, vì vậy việc duy nhất của ông ấy là ra văn bản, chứ chẳng có thứ luật pháp nào được thực thi bằng mồm cả. Thế nên bọn cô chả có gì để gặp ông ấy nữa.

Tranh thủ lúc trời còn sáng, hai chị bảo tôi về lo cơm nước cho bố rồi lại xuống trực. Tôi mượn xe máy của một chị, phóng như nay về nhà. Vừa mới cắm xong nối cơm thì điện thoại reo, tôi mở máy ra thì chỉ nghe thấy tiếng gào thét của một trong hai chị và tiếng xủng xoảng. Tôi hiểu ngay ra sự tình nên vội vàng khóa cửa. Vừa chạy xuống tầng 1 vừa gọi điện báo khẩn cấp cho một số người: xuống Thành Công ngay, chúng nó đang phá khóa nhà mình.

Tôi đèo một chị, phóng xe tít mù. Xuống đến nơi đã thấy bà con đông đặc, đang xỉa xói vào mặt tay giám đốc dự án. Tôi chen vào trước mặt tay này, xin phép được cắt lời một bác lớn tuổi:

- Tôi nói cho anh nghe, đất nào cũng phải có chủ. Một là của anh, hai là của tôi. Của anh thì không phải rồi. Của tôi thì chắc chắn vì sổ đỏ vẫn nằm trong tay tôi đây. Mà đã là đất của tôi, thì tôi không đồng ý cho anh ra vào nhà tôi một cách tự do như thế được. Chỉ cần anh tìm được bất cứ một thứ giấy tờ nào chứng minh rằng, tôi đã bàn giao mặt bằng cho anh thì tôi sẽ rút lui ngay tức khắc.

Anh bảo có quyết định thu hồi đất hả? Cứ cho là thế đi, nhưng muốn thực hiện nó phải có người giao và người nhận. Tôi đã giao cho anh đâu? Anh bảo gì? Rằng Sở tài nguyên môi trường giao cho anh ấy à? Anh hiểu biết như thế thì quá là ngu dốt, mà ngu dốt như thế thì đừng làm giám đốc nữa. Sổ đỏ vẫn trong tay tôi đây, Sở nào dám giao nó cho anh là lừa đảo. Nhưng anh nghe thấy bà con nói gì rồi đấy, rằng anh mới là kẻ lừa đảo. Nếu anh mà không lừa đảo thì tôi đố anh có được cái giấy phép xây dựng ấy đấy. Chả thế khi tôi gặp thanh tra Sở, họ bảo: thế vẫn chưa đền bù à? Công an phường cũng hỏi: thế chưa đền bù à?

Không những anh là đồ lừa đảo, mà anh còn hèn hạ nữa. Ba ngày nay bà con ngồi đây anh không ló mặt ra. Lợi dụng lúc chỉ có hai mụ đàn bà, anh ra phá khóa để ăn hiếp họ à? Giám đốc gì anh hả? Người hiểu biết thì ít nhất cũng phải báo cáo chính quyền, chứ lại cậy đông để phá khóa nhà người ta thế à?

Ôi trời, chưa bao giờ tôi giận điên người lên như thế. Cứ nghĩ lúc chỉ còn hai người đàn bà đối diện với hơn chục gã đàn ông, tôi lại muốn chửi thậm tệ hơn nữa. Tôi thì không văng tục, nhưng dân tôi thì thôi rồi. Cả bốn năm chục người , người nào cũng nổi cơn tam bành, chửi rủa không tiếc lời. Gã giám đốc cố vớt vát thể diện trước đám quân, nhưng cứ hễ mở mồm lại bị ăn chửi điếc cả ráy. Đám quân đứng đằng sau, nhìn dân chúng bừng bừng phẫn nộ, không ai dám hó hé một lời. Mọi người mải chửi, quay đi quay lại chả thấy tay giám đốc đâu. Có người bảo một bà kéo tay đó ra ngoài rồi.

Cơn giận dữ dần dần cũng nguôi. Mọi người lại hô khóa cửa lại, nhớn nhác đi tìm khóa. Một chị bảo: đây, khóa đây rồi, còn cái xích đâu, lúc phá khóa bọn nó lấy cái xích đâu rồi. Đứa nào lấy xích của bà khôn hồn thì đem trả ngay cho bà, không thì không xong với bà đâu nhé.

Mọi người cười rộ lên. Cái tay suýt bị đánh tối qua, đi vào trong góc cái công tơ nơ dùng làm văn phòng, nhặt lấy sợi xích đem ra bảo, giọng rất lễ độ : đây ạ.

Mọi người lại cười. Tôi rất sốt ruột vì chưa kịp cho bố ăn. Mọi người bèn bảo tôi cứ đi về, sẽ có người trực thay. Một chị đèo tôi về cho nhanh.

Về đến nhà, tôi vừa nấu thức ăn, vừa kể cho bố nghe, bố khoái trá lắm. Nhưng tôi biết, thế là dân tôi lại phải trường kỳ kháng chiến rồi. Nghĩ mà căm quá đi. Thế này làm sao cứ bảo, dân không yêu chế độ?

P.B