Thứ Hai, 4 tháng 5, 2020

VTV8 DỪNG PHÁT HÀNH MỘT PHIM TÀU VÌ CÓ VẤN ĐỀ VỀ ÂM NHẠC

VTV8 tạm ngưng phát sóng phim cổ trang
Trung Quốc 'Thịnh Đường huyễn dạ'
 
Tuổi trẻ
02/05/2020 20:16 GMT+7

TTO - Vừa qua, một bạn đọc gởi email đến báo Tuổi Trẻ phản ánh, trong bộ phim Trung Quốc Thịnh Đường huyễn dạ (chiếu trên VTV8 và các trang mạng) có sử dụng một bài bản cổ của âm nhạc truyền thống Việt Nam vào một cảnh đám cưới trong phim.

VTV8 tạm ngưng phát sóng phim cổ trang Trung Quốc Thịnh Đường huyễn dạ - Ảnh 1.
Đoạn phim Thịnh Đường huyễn dạ có phát bản hòa tấu bài Lưu thủy - Kim tiền

Bạn đọc chỉ rõ đoạn nhạc là bản Lưu thủy được dùng ở tập 4, phút thứ 39. Thật ra, tập 9 của bộ phim này cũng có một đoạn phát bản hòa tấu bài Lưu thủy - Kim tiền

Gần hai năm trước, các khán giả đã xem phim Thịnh Đường huyễn dạ cũng từng ngạc nhiên và bức xúc trên một diễn đàn phim cổ trang khi phát hiện nhã nhạc triều Nguyễn - di sản văn hóa được UNESCO ghi tên vào danh mục Kiệt tác phi vật thể và truyền khẩu của nhân loại - xuất hiện trong phim. 

Sự việc này nay được xới lên lần nữa khi phim chiếu lại. 

Nhà làm phim Trung Quốc "mượn" nhã nhạc cung đình Huế?

Nghe rất kỹ bài Lưu thủy được sử dụng trong tập 4 bộ phim, nghệ sĩ Hải Phượng nói: "Bài này rõ ràng là sử dụng nhạc cụ Việt Nam, đánh theo phong cách mà hiện nay người ta hay đánh. Bài Lưu thủy còn có thể được chơi theo phong cách cung đình (có thêm kèn, trống), còn bài sử dụng trong phim là phong cách phổ biến ở ta, có thể gọi là phong cách dân gian".

Nhạc sĩ Vĩnh Phúc (chuyên gia về nhã nhạc triều Nguyễn, tác giả sách Nhã nhạc triều Nguyễn, nguyên là viện trưởng Viện nghiên cứu và bảo tồn âm nhạc của Học viện Âm nhạc Huế) cho biết: Nhã nhạc hay là nhạc lễ cung đình của VN, Nhật Bản, Triều Tiên đều có nguồn gốc từ nhã nhạc của Trung Quốc ra đời từ thời nhà Chu, nhưng mỗi nơi đều có cách tiếp thu và phát triển thành hệ thống nhã nhạc riêng của mình. 

Vì vậy, có nhiều bài bản của nhã nhạc triều Nguyễn - Việt Nam mà nhã nhạc Trung Quóc không có. Chẳng hạn như 10 bản ngự tức Thập thủ liên hoàn của nhã nhạc triều Nguyễn, thì nhã nhạc Trung Quốc không có. 

Về đoạn nhạc trong tập 9 của phim, ông nhận xét: "Đoạn nhạc trong phim này là hòa tấu bài Lưu thủy - Kim tiền. Bài Kim tiền là một trong 10 bài của Thập thủ liên hoàn, là bài bản của nhã nhạc triều Nguyễn, không phải của nhã nhạc Trung Quốc".

Còn ông Huỳnh Khải - nguyên trưởng khoa Âm nhạc dân tộc Nhạc viện TP.HCM - nhấn mạnh: "Bộ 4 bản Lưu thủy - Kim tiền - Xuân phong - Long hổ rất phổ biến mà những ai học về âm nhạc dân tộc đều phải biết. 4 bài này người ta thường đờn chung với nhau trong bất cứ dịp lễ gì, vui buồn đều có thể đờn. 

Từ Bắc chí Nam người đờn dân tộc đều biết đến 4 bài này, tuy nhiên ở mỗi miền sẽ có phong cách đờn khác nhau chút đỉnh, có thể nhanh hoặc chậm. 4 bài này nói nôm na như sự đoàn kết dân tộc, đờn lên là thấy giống nhau, thấy sự quen thuộc, gần gũi của mọi người trên khắp miền Bắc - Trung - Nam".

Bày tỏ thêm, nghệ sĩ Hải Phượng tỏ ra lo ngại bởi âm nhạc Trung Quốc có thiếu gì những bài bản cổ với những dàn nhạc hoành tráng, lý do gì khiến êkip làm phim Trung Quốc lấy một bài bản có tính chất quan trọng trong nền âm nhạc dân tộc Việt Nam đưa vào phim?

VTV8 không phát sóng phim cho đến khi có câu trả lời rõ ràng

Tuổi Trẻ Online cũng đã liên lạc với đơn vị phát sóng bộ phim này. Ông Nguyễn Lâm Thanh - giám đốc điều hành kênh Truyền hình quốc gia VTV8 - cho biết: Khi có thông tin về việc Thịnh Đường huyễn dạ dùng nhã nhạc cung đình Huế, VTV8 cũng đã có những kiểm tra ban đầu bởi phim mới phát trên VTV8 (chưa đến tập phim có đoạn nhạc này).

VTV8 đã liên hệ với một số nhà nghiên cứu để tìm hiểu và hiện nhận được khá nhiều ý kiến trái chiều. Có người cho rằng đây là nhã nhạc cung đình Huế vì rất quen thuộc với mọi người, thế nhưng cũng có người cho rằng bản nhạc này không hoàn toàn chính xác là nhã nhạc cung đình Huế mà là bản hòa tấu nhạc cụ của bốn bài: Lưu thủy, Kim tiền, Xuân phong, Long hổ.
 
Clip hình ảnh trong phim này cũng không được gọi là nhã nhạc vì nhã nhạc không có nữ, dàn nhạc không có đàn tam thập lục và đàn tranh (thập lục). 

Theo ông Lâm Thanh, nói chung các nhà nghiên cứu đều cho rằng cần phải có thêm thời gian để tìm hiểu kỹ hơn và cần tham khảo nhiều ý kiến khác, đặc biệt là ý kiến chính thống từ Trung tâm di tích cố đô Huế hoặc ý kiến của Ủy ban UNESCO...

"Trong dịp nghỉ lễ 30-4 đến hết 3-5, VTV8 không phát sóng phim này và sẽ tiếp tục không phát sóng khi chưa làm rõ được thông tin có hay không việc sử dụng nhã nhạc cung đình Huế trong phim" - ông Lâm Thanh khẳng định.
LINH ĐOAN - MINH TỰ - NGỌC DIỆP 
____________
Nguyễn Quang Long 
Nói lại: Nhã nhạc VN được "mượn" vào phim TQ

Sau khi đăng phiên bản clip đầu tiên đã được 1 tờ báo đăng lên, nhận được nhiều ý kiến của anh chị em. Tôi có tìm vào link phim đã dịch phiên bản tiếng Việt ở tập 4 và 9 như báo chí phản ánh không thấy.

Tuy nhiên trên bản tiếng Trung thì có.

Việc này bên cạnh những nguy cơ, NQL và các nhà nghiên cứu, nghệ sĩ đã nói trên Thanh niên & Tuổi trẻ. Đặc biệt, nguy hiểm nhất là không biết mục đích của những người làm phim này như thế nào. Song, nếu chỉ đơn thuần xét về khía cạnh khai thác âm nhạc nước ngoài vào phim làm nhạc phim thì nhiều nước đã làm, không riêng TQ. Nếu nhìn ở khía cạnh này thì cũng có thể nhẹ lòng, và thậm chí thấy vui vì nhạc của mình có hay người ta mới động đến.

Song qua đây, có lẽ cũng nên sớm tôn vinh những bản nhạc lễ trong văn hoá truyền thống dân tộc Việt Nam thành di sản quốc gia, (xin nhấn mạnh là chỉ vinh danh những bản nhạc lễ), một mặt để tri ân tổ tiên, một mặt cũng là để khẳng định "chủ quyền" quốc gia về âm nhạc.

Thực ra, ngoài "Lưu Thuỷ - Kim Tiền", nhạc lễ truyền thống Việt Nam còn nhiều bản rất hay và rất phổ biến, ví dụ như "Tứ Quý". Tất cả đều là di sản quý cha ông ta đã trao truyền và chúng ta có trách nhiệm bảo vệ, duy trì và trao truyền cho những thế hệ tiếp nối.

---
* Đoạn phim TQ mượn Lưu Thuỷ của VN nằm ở ngay những phút đầu tiên tập 9 "Thịnh Đường Huyễn Dạ" phiên bản tiếng Trung.

* Còn Nhã nhạc nguồn gốc nó thế nào, tại sao có liên quan đến TQ và tại sao các nhà nghiên cứu lại khẳng định là của Việt Nam thì không thể giải thích được hết trong một vài comment. Nó vẫn là một trong những chuyên đề mà NQL thường khai thác khi có dịp đi nói chuyện âm nhạc dân tộc với các sinh viên và với khán giả.

Tuy nhiên, vì một vài bạn đã comment mà NQL ko thể trò chuyện hết, xin gửi kèm đây 1 link về Nhã nhạc NQL đã viết (2009) tương đối khái quát và viết cho độc giả của báo chí nên cũng tương đối dễ hiểu. Các bạn đọc để cùng suy ngẫm nhé!

https://www.tienphong.vn/…/nha-nhac-mot-phat-trien-sang-tao…

Không có nhận xét nào :

Đăng nhận xét