TƯỞNG NHỚ GIÁO SƯ SỬ HỌC TRẦN QUỐC VƯỢNG,
9 NĂM NGÀY ÔNG ĐI XA (8.8.2005 - 8.8.2014).
Nhân dịp này, xin giới thiệu một đoạn trong di cảo của Giáo sư Trần Quốc Vượng, do TS. Nguyễn Hồng Kiên cung cấp:
"Bành trướng Trung Quốc, từ một vài thế kỷ trước Công nguyên, đã từ lưu vực Trường Giang tràn đến lưu vực Sông Hồng. Bắt đầu một thời kỳ ngàn năm Bắc thuộc về chính trị. Hán hoá và giải Hán hoá,một thế lưỡng phân lịch sử, một mâu thuẫn cực kỳ cơ bản của xã hội và văn hoá Việt Nam.
Đất Việt có nguy cơ bị dứt khỏi nền đồng văn Đông Nam Á để trở thành vùng phía trước của nền văn minh Trung Hoa ở khu vực này.
Nhưng mà không! Kỷ nguyên Đại Việt, cho đến đầu thế kỷ XIV, theo cương lĩnh bốn chữ “KHOAN-GIẢN-AN-LẠC”, phát triển dưới hai định hướng DÂN TỘC và THÂN DÂN.
Các vua Lý và Trần (trước Dụ Tông) không phải (hay chưa phải) là những vua độc tài, chuyên chế, quá xa dân.
Chính vì chính trị thuần từ Nhân Dân mà nhà Lý đã giành thắng lợi trong cuộc chống xâm lược Tống, hun đúc ý chí “Nam quốc sơn hà Nam đế cư”.
Chính vì theo đường lối nới sức dân, khoan dung với người dưới mà triều Trần 3 lần đại thắng xâm lược Mông-Nguyên, tạo dựng “hào khí Đông A”.
Dân là gốc Nước. Đã yêu Nước thì phải yêu Dân. Và đã gắn bó với Dân thì tự nhiên nảy sinh lòng tự hào dân tộc.
“Tìm về Dân tộc” và “thân Dân” là phương thuốc tích cực nhất để giải nọc độc vọng ngoại, giải Hán hoá.
Thực thể Dân tộc tính đầu đời Trần rõ ràng đến mức, trăm năm sau, cái ông vua thiếu quả quyết và bất lực như Nghệ tông cũng biết nói một câu khôn ngoan, đúng đắn: “Triều đình ngày trước dựng nước tự có pháp độ riêng, không theo chế độ nhà Tống, là vì Nam, Bắc đều làm chủ nước mình, không cần phải bắt chước nhau”.
