NGÔI CHÙA HOANG VÀ KỲ ÁN THIÊN THU

NGÔI CHÙA HOANG VÀ KỲ ÁN THIÊN THU

Nguyễn Xuân Diện

Đó chính là một ngôi chùa ở Xứ Đoài. Ngôi chùa này đứng ngay trên lối vào cổ ấp Đường Lâm. Dân tôi gọi là Chùa Ón, hoặc cẩn thận hơn thì gọi là chùa Ón Vật.

Chùa này có từ bao giờ không ai biết. Trong chùa cũng chẳng có tượng pháp, mà chỉ có bát hương để trên một bệ gạch hoang tàn lạnh lẽo quanh năm. Tất nhiên chùa không có sư. Trong chùa cũng chẳng có một hàng câu đối hoành phi gì; chỉ thấy trên câu đầu là có chữ Nho. Đôi câu đầu ấy, một bên là “Nguyên - Hanh - Lợi - Trinh” lối triện; bên kia là năm tháng dựng cột bắc nóc, với cái năm can chi rất chung chung, khiến ta không thể xác định được niên đại chắc chắn.

Chuyện làng tôi: GIẾNG ĐỰC & GIẾNG CÁI

Chuyện Làng tôi - Bài 3:
HAI GIẾNG TẮM DÀNH RIÊNG CHO PHỤ NỮ

Nguyễn Xuân Diện

Làng Phụ Khang có 8 giếng: giếng Tóa Loa, giếng đá đội 6, giếng vuông cạnh giếng đá, giếng Chậu ở rộc Chậu, giếng cụ Phó Thêm, giếng đội 2, giếng xóm trong, giếng xóm Lũy Mo. Trong số các giếng này, giếng Tóa Loa là giếng có sớm nhất, được đào ngay từ khi lập làng, nước giếng ngọt nên được cả làng gánh nước về làm tương hoặc nấu cỗ. Thứ đến là giếng đá ở đội 6, nơi có tòa miếu cổ thờ thần Bản thổ. Giếng Chậu đã bị lấp và chưa khôi phục lại, các giếng còn lại vẫn còn, nhưng không còn được dùng sinh hoạt hàng ngày nữa, vì mọi nhà đều có giếng riêng, nhiều nhà đã có dùng nước máy.

Chuyện làng tôi: CÁC LỄ TẾT TRONG NĂM

Chuyện làng tôi - Bài 2: CÁC LỄ TẾT TRONG NĂM
 

Nguyễn Xuân Diện

Trong một năm, người dân Phụ Khang có làm cỗ tết các dịp sau: Tết Nguyên đán, Rằm tháng Giêng, Tết Bánh trôi, Tết mùng 5 tháng 5, Tết Rằm tháng Bảy, Tết Rằm tháng Tám, Tết cơm mời mùng 10 tháng 10, Chạp.

Tết Nguyên đán là Tết cả. Thời gian ăn Tết dài nhất trong các tết. Sau buổi Chạp tổ 23 tháng Chạp là lúc dân làng Phụ Khang nhộn nhịp sắm Tết.

Vào khoảng cuối tháng Chạp, mấy nhà trong xóm đã gạ nhau đụng một con lợn. Khoảng 28 Tết, cả xóm cùng nhau mổ lợn, đánh tiết canh, chia thịt cho mỗi nhà đều đủ cả nạc, mỡ, lòng lợn, xương để đem về chế biến các món ăn cỗ Tết. Trẻ con xúm quanh chờ lấy bong bóng lợn để thổi làm bóng bay. Khi có thịt đem về thì bắt đầu ngâm gạo, pha thịt chuẩn bị lá dong, lạt dang, gạo nếp để gói bánh chưng. Khi gói đến bát gạo cuối cùng bao giờ cũng là vài cái bánh chưng bé cho trẻ con. Công việc đồng áng bây giờ dừng lại, để cả nhà xúm lại mỗi người mỗi việc: đàn bà con gái thì nấu kẹo lạc, chè lam, bánh bỏng; đàn ông thanh niên thì giã giò, gói nem, đánh bóng đồ thờ, lau rửa câu đối hoành phi. Các bà các chị đi chợ Tết thường không quên hai cây mía để dựng hai bên bàn thờ làm gậy ông vải. Một cành đào, một mâm ngũ quả, một ít hương vòng, hương nén cùng vài bức tranh Tết thường là không thể thiếu trong gánh đi chợ Tết của các bà các chị.

Chuyện làng tôi: CUỘC SỐNG TRONG LÀNG XƯA

Chuyện làng tôi - Bài 1:

CUỘC SỐNG TRONG LÀNG XƯA

Làng Phụ Khang (xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, Hà Nội) là một làng thuần nông. Ngoài làm ruộng ra, người làng không có nghề phụ nào đáng kể trong suốt lịch sử từ lúc lập làng. “Cơm cày cá kiếm” là câu cửa miệng của người làng. Sau lũy tre làng, cuộc sống của dân làng cũng gần như khép kín như rặng lũy.

Người dân Phụ Khang canh tác trên những thửa ruộng bậc thang, trông chờ vào những cơn mưa để cấy trồng. Những tràn ruộng thấp sẽ cho lúa hai vụ, những sườn cao trồng đủ loại hoa màu như lạc, đỗ, ngô, khoai, sắn. Đồng Bường là nơi đất tốt, rất phù hợp với trồng khoai, và khoai lang ở cánh đồng này đã đi vào câu tục ngữ khắp vùng biết tới “Nước Giếng Giang, Khoai lang Đồng Bường”.

TIẾNG LÀNG - Nguyễn Xuân Diện

Một ngõ ở Đường Lâm. Ảnh: Kinh tế & Đô thị

Tiếng làng

Nguyễn Xuân Diện

Làng quê là nơi gìn giữ những thuần phong mỹ tục của đất nước và con người Việt Nam. Tiếng làng là một trong những lề thói được bảo lưu qua nhiều đời trong các làng quê.

Dường như mỗi một làng quê đều có cách phát âm riêng của mình. Người ta quen gọi đó là tiếng làng. Người dân quê Việt Nam trân trọng gìn giữ tiếng làng mình như một thuần phong mỹ tục vậy. Và họ thường “đe” nhau: “Chém cha không bằng pha tiếng”. Tiếng làng là tinh hoa chung đúc lại từ tục lệ, cách sống, nếp nghĩ của dân làng. Cũng có người gọi tiếng làng là thổ ngữ. Cách gợi này xem ra còn chưa “chặt chẽ” cho lắm. Căn vặn đến cùng, tiếng làng không thể đồng nhất với thổ ngữ được (thổ ngữ là tiếng nói lưu hành ở một vùng đất nào đó).

TRUNG QUỐC ĐÃ TỪNG GIẾT TRƯỞNG ĐOÀN NGOẠI GIAO ĐẠI VIỆT

Ảnh: Đền thờ Giang Văn Minh. Ảnh: internet

Ngày xưa, việc chọn Trưởng đoàn ngoại giao (Chánh sứ) là rất quan trọng, nhất là đi sứ Trung Quốc. Những người được chọn làm Chánh sứ thường là những nhà khoa bảng giỏi văn chương chữ nghĩa và có khí tiết. Tại các cuộc tiếp sứ, các vua Tàu thường ra những vế đối hiểm hóc, và đặt ra các cuộc xướng họa thơ phú với nhiều hàm ý.

MÙNG 3 THÁNG 3: ĐƯỜNG LÂM MỞ HỘI ĐẤU VẬT Ở CHÙA ÓN

Ảnh một cuộc đấu vật ở Chùa Ón Vật. Ảnh: Internet.

Hôm nay mùng 3 tháng 3, Đường Lâm mở hội đấu vật như thường lệ mỗi năm. Xới vật là vuông cỏ trước cửa chùa Ón (Chùa Ón Vật) ở đầu làng Mông Phụ. Đó là một ngôi chùa rất kỳ lạ:

Ngôi chùa hoang và kỳ án thiên thu

Nguyễn Xuân Diện

Đó chính là một ngôi chùa ở Xứ Đoài. Ngôi chùa này đứng ngay trên lối vào cổ ấp Đường Lâm. Dân tôi gọi là Chùa Ón, hoặc cẩn thận hơn thì gọi là chùa Ón Vật.

Chùa này có từ bao giờ không ai biết. Trong chùa cũng chẳng có tượng pháp, mà chỉ có bát hương để trên một bệ gạch hoang tàn lạnh lẽo quanh năm. Tất nhiên chùa không có sư. Trong chùa cũng chẳng có một hàng câu đối hoành phi gì; chỉ thấy trên câu đầu là có chữ Nho. Đôi câu đầu ấy, một bên là “Nguyên - Hanh - Lợi - Trinh” lối triện; bên kia là năm tháng dựng cột bắc nóc, với cái năm can chi rất chung chung, khiến ta không thể xác định được niên đại chắc chắn.

Chùa này, các cụ già trong làng chẳng còn biết tên chữ của nó mà chỉ gọi là chùa Ón. Cách đây khoảng trên 10 năm, tôi có may mắn được vào thăm hậu cung đình Mông Phụ, thấy có một quả chuông đồng. Đó chính là quả chuông của Ôn Hoà tự. Àh, Thì ra chùa Ón là tên Nôm của Ôn Hoà tự.

Chùa này có mảnh sân vuông vắn đằng trước mặt. Thảm cỏ xanh rờn này, mỗi năm lại một lần bị giày xéo vào dịp đầu tháng Ba ta. Khi ấy ở đây mở một sới vật làm nơi tranh thư hùng của các đô khắp tỉnh Đoài. (Đấy là ngày xưa thôi, chứ bây giờ ai người ta vật nhau trên cỏ ấy nữa).

Các cụ già trong làng kể rằng: Chùa này vốn là nơi Tàu để của. Các cụ ấy lại được các cụ trước truyền lại rằng mấy ông khách để của có lời nguyền rằng ai giết đủ 99 đàn bà chửa đem làm lễ vật dâng thần thì sẽ lấy được vàng bạc châu báu mang đi.

Nhưng rồi có ai dám làm việc đó, dù chỉ là giết 1 thai phụ. Ấy thế nhưng, mấy chú khách thì đã lấy được hết đống của cải ấy đi, mà không thèm lấy một giọt nước mắt nào của dân làng sở tại.

Các cụ kể lại, vào một năm nọ, có một đoàn các chú Khách (người Tàu) về thăm làng Mông Phụ. Họ ăn ở trong các nhà trong làng, nói rằng cha ông họ đã từng đến đây và rất yêu phong thủy nơi này. Được ít bữa, trong đêm, họ kéo nhau ra cánh đồng nơi có Chùa Ón, lập một đàn tế. Đàn tràng được che bằng tấm dù ngũ sắc, dựng trên 7 cái cột sơn màu sắc khác nhau (hôm sau các cụ còn thấy tại hiện trường). Nửa đêm bắt đầu tế mà dân làng không ai biết.

Sáng hôm sau, khi dân làng đi làm đồng qua chùa Ón thì thấy ngổn ngang mọi thứ. Vuông đất trước chùa đã bị đào bới lung tung cả. Trong đống đất đá lộn xộn đó, người ta thấy có cái bàn gỗ nhỏ trên có chiếc đĩa sứ Giang Tây màu lam ngọc. Trên đĩa có 99 cái đòng đòng lúa.

Nguyễn Xuân Diện: LÀNG TÔI ĐƯỢC GIẢI CUỘC THI "GÀ MÍA"

LÀNG PHỤ KHANG CỦA TÔI NĂM NAY ĐƯỢC GIẢI TO

Nguyễn Xuân Diện

Nhân ngày Giỗ lần thứ 1076 năm của Đức Vua Ngô Quyền, Hà Nội tổ chức Hội thi GÀ MÍA lần thứ Nhất. Đồng thời cũng thi các lễ dâng Đức Vua Ngô Quyền.

Mía là Kẻ Mía, tên Nôm của Tổng Cam Giá Thịnh tương đương xã Đường Lâm ngày nay. Nơi đây sản sinh ra một giống gà quý, gọi là Gà Mía, tiếng tăm lan khắp châu thổ Bắc bộ, sánh ngang với Gà Đông Tảo. Nguồn gien quý này, may mắn là đến nay chưa bị thất truyền.

Để cổ động tinh thần bà con cùng giữ gìn và phát huy nguồn gien quý, Hà Nội tổ chức cuộc thi GÀ MÍA lần thứ Nhất,tại xã Đường Lâm.

Và gà Mía của Làng tôi - làng Phụ Khang, xã Đường Lâm đã đạt Giải Nhì. Giải vừa chấm và tuyên bố xong.

Bên cạnh Giải Nhì Hội thi Gà Mía lần thứ nhất năm 2020; làng Phụ Khang còn được GIẢI ĐẶC BIỆT cho Mâm lễ vật Xôi Tảng - Gà Mía đẹp nhân kỷ niệm 1076 năm ngày giỗ Đức Vua Ngô Quyền!

Đúng là năm nay, lộc đổ ập xuống làng tôi:

1- Đình làng được Xếp hạng Di tích Lịch sử - Kiến trúc cấp Thành phố;

2- Kỷ niệm 230 năm thành lập, các cụ cho in cuốn sách "Làng Phụ Khang - Đình làng và Phong tục" in 1000 cuốn.

3- Đạt giải nhì Hội thi gà Mía lần thứ nhất năm 2020 và giải đặc biệt phần thi mâm lễ xôi gà Mía đẹp nhân kỷ niệm 1076 năm ngày giỗ Đức Vua Ngô Quyền!

Xin cúi đầu đa tạ hồng ân của Đức Thành hoàng Bản thổ, Cụ Quan Giáo Phan Khắc Dịch có công lập làng và Tổ tiên của trăm họ đã phù hộ cho dân làng Phụ Khang đẹp chữ Phụ Khang.

Nguyễn Xuân Diện: TÔI VIẾT CUỐN SÁCH NHỎ TẶNG CHO LÀNG TÔI

TÔI VIẾT CUỐN SÁCH NHỎ TẶNG CHO LÀNG TÔI 

Lâm Khang Nguyễn Xuân Diện

Năm nay có dịch bệnh Cúm Tàu, ít đi điền dã, chỉ loanh quanh ở làng và ở nhà. Các cụ trong làng bảo tôi viết cuốn sách về làng, để các thế hệ sau hiểu về nguồn gốc của làng, về ngôi đình và các phong tục của làng.

Vâng lời các cụ và sự trông cậy của dân làng, tôi đã viết xong cuốn sách.

Sách này do dân làng bỏ tiền ra in; và nhiều gia đình, cá nhân trong làng, trong đó có đến 6 chị là gái làng xuất giá lấy chồng thiên hạ, vẫn hướng về làng cũ góp tiền in sách để gửi tặng cho trai - gái - dâu - rể làng đang sinh sống xa quê trên mọi miền đất nước.

.

Cách thị xã Sơn Tây yên bình và xinh đẹp 4 km về phía Trung Hà, nơi có bùng binh cầu Vĩnh Thịnh, chếch về phía tay phải non một cây số là làng cổ Mông Phụ, cũng chừng ấy về phía bên trái là làng Phụ Khang, vốn xưa được tách ra từ Mông Phụ.

Từ đó nhìn ra bốn phía, xa xa là núi Tản mờ xanh đỉnh quyện khói mây mà những đồi xa đồi gần như đàn rùa khổng lồ chầu non thiêng của Đức Thánh Tản Viên. Văn Miếu tỉnh Sơn Tây, làng cũ của hai vua Phùng Hưng, Ngô Quyền, làng Mông Phụ của Thám hoa Sứ thần Giang Văn Minh quanh quất kề bên; Đền Và thờ Thánh Tản Viên, miếu Mèn thờ mẹ Hai Bà Trưng chỉ là láng giềng gần.

Làng Phụ Khang thuộc xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, TP Hà Nội. Phụ Khang là một làng đồi, có diện tích là 165.686 m2. Phía Bắc giáp làng Mông Phụ và Văn Miếu, phía Nam giáp xã Thanh Mỹ và phường Trung Hưng, phía Đông giáp phường Viên Sơn, phía Tây giáp làng Cam Lâm. 

Phụ Khang nằm về phía hữu ngạn sông Tích, đối diện với gò Áng Độ, và ở vào thế đất “vọng sơn hướng thủy” dựa lưng vào núi tổ Ba Vì hướng ra dòng sông Tích. Sông Tích hiền hòa bao quanh làng đồi, chảy theo hướng Tây Bắc Đông Nam. Địa thế và cảnh quan của Phụ Khang được gói gọn trong một đôi câu đối chữ Hán trong đình làng:

Nguyễn Xuân Diện: MẤY MÓN NGON CỦA LÀNG TÔI

Giếng Tóa Loa, làng tôi. Cả làng dùng nước giếng này để làm tương. Ảnh: Đình Tuệ

MẤY MÓN NGON CỦA LÀNG TÔI

Nguyễn Xuân Diện

Cách thị xã Sơn Tây yên bình và xinh đẹp 4 km về phía Trung Hà, nơi có bùng binh cầu Vĩnh Thịnh chếch về phía tay phải non một cây số là làng cổ Mông Phụ, cũng chừng ấy về phía bên trái là làng Phụ Khang, vốn xưa được tách ra từ Mông Phụ. 

Làng Phụ Khang thuộc xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, TP Hà Nội. Phụ Khang là một làng đồi, có diện tích là 165.686 m2. Tên chữ Hán của làng là Phụ Khang 阜康. Phụ 阜 là núi đất, gò đất, nhưng còn có các nghĩa là thịnh vượng, dồi dào, sung túc, yên ổn. Khang 康 là bình an, giàu có, khỏe mạnh. Như vậy, tên làng đã biểu hiện khát vọng về sự no đủ, bình an và giàu có. 

Hà Nguyên Huyến: QUÁN TRONG LÀNG CỔ ĐƯỜNG LÂM

QUÁN TRONG LÀNG CỔ ĐƯỜNG LÂM 
Hà Nguyên Huyến

 
Gần đây khách du lịch đến tham quan Làng cổ Đường Lâm, bên cạnh những công trình tâm linh, khách bắt gặp những công trình nhỏ được xây dựng ở ven làng hay giữa cánh đồng, thường những công trình này không có bát hương hay bệ thờ… Khi hỏi, khách được dân làng cho biết nơi đó gọi là quán. Một số người lầm tưởng đó là những quán làng, xây dựng cho người đi làm đồng tránh mưa nắng hay khách qua lại nhỡ độ đường... Quán ở Đường Lâm công năng hoàn toàn khác. Trong phạm vi bài viết này, xin đề cập tới “quán trong làng cổ” để mọi người hiểu đúng về những công trình được gọi là “quán” này…

CUỘC ĐỐI THOẠI CỦA HAI LINH HỒN TRÊN ĐẤT ĐƯỜNG LÂM

SỨ THẦN THÁM HOA GIANG VĂN MINH

Tác phẩm của Nhà điêu khắc Giang Mạnh Tường, cháu đời thứ 15 của Cụ Thám hoa làm năm 1999. Hiện đặt trong khuôn viên Đại học Mỹ thuật Việt Nam, 42 Yết Kiêu, HN. 

TS. Đinh Hoàng Thắng: 

CUỘC ĐỐI THOẠI CỦA HAI LINH HỒN 

TRÊN ĐẤT ĐƯỜNG LÂM

Lão tướng Nguyễn Trọng Vĩnh và Thám hoa Giang Văn Minh, hai Sứ thần Đại Việt ở Trung Quốc – tuy cách nhau ngót 400 năm nhưng có hai tâm hồn đồng điệu – đã luận bàn về tinh thần kẻ sĩ, nạn nhũng lạm và một số vấn đề thời sự khác của nước Việt hiện nay tại buổi hội ngộ đầu tiên vào đêm mồng 5 rạng mồng 6 tháng Giêng 2020 tại xứ Gò Đõng, Đường Lâm, thành trấn Sơn Tây, cách Hà Nội 44km nhằm hướng Tây Bắc.

“Mừng Lão tướng đã thoát khỏi một kiếp người và cảm ơn ông đã chủ động yết kiến để luận bàn về thế sự: ‘Sống hay không sống? Đi tới hay lụi tàn?’ Vẫn biết uyên nguyên của chủ đề này đâu phải chỉ là vấn nạn của riêng ta hay của riêng xứ Đại Việt, nhất là trong bối cảnh kế hoạch của Trung Quốc giành quyền kiểm soát Biển Đông ngày càng nóng lên. Hãy cảm ơn nhà viết kịch vĩ đại Shakespeare từ xứ sương mù đã đồng hành trong việc kết hợp giữa cõi đời với cõi tiên, giúp chúng ta giải bày nỗi trăn trở về lẽ sống, về ước vọng của con người trong mọi thời đại”… Sứ thần Giang Văn Minh vào đầu câu chuyện. Ông vốn sinh ra tại xã Đường Lâm này (thị xã Sơn Tây), từng đỗ Thám hoa khoa Mậu Thìn, đời Vua Lê Thần Tông (năm 1628). Năm ấy không có ai đỗ Trạng nguyên hay Bảng nhãn, vì vậy, ông là người đỗ cao nhất. Năm 1637, vua Lê Thần Tông sai Giang Văn Minh làm chánh sứ sang tuế cống nhà Minh.

LÃO TƯỚNG ĐÃ VỀ AN NGHỈ BÊN CẠNH SỨ THẦN GIANG VĂN MINH

LÃO TƯỚNG NGUYỄN TRỌNG VĨNH ĐÃ VỀ AN NGHỈ BÊN CẠNH SỨ THẦN ĐẠI VIỆT GIANG VĂN MINH Ở ĐƯỜNG LÂM

Nguyễn Xuân Diện 

Sáng nay (5.1.2020) nhằm giờ Thìn, ngày 11 tháng Chạp năm Kỷ Hợi, trong một nghi lễ riêng tư, gia đình và các thân hữu của Lão tướng Nguyễn Trọng Vĩnh đã an táng ngọc cốt của Lão tướng tại xứ đồng Gò Đõng, xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, Hà Nội, cách trung tâm thành phố Hà Nội 44km.

Các nhân sĩ trí thức: Cụ Nguyễn Khắc Mai, GS Chu Hảo, Nhà văn Hoàng Quốc Hải, Tiến sĩ - Đại sứ Đinh Hoàng Thắng, GS. Mạc Văn Trang, Nghệ sĩ Ưu tú Kim Chi, TS. Phạm Gia Minh, TS Phan Xuân Đại, Ông Lê Thân (chủ nhiệm CLB Lê Hiếu Đằng), Nhà giáo Vũ Mạnh Hùng, Nhà báo Lê Dũng, các ông Phùng Văn Duân, Nguyễn Quang Khuê, TS Nguyễn Xuân Diện...có mặt từ rất sớm để đón Lão tướng và dự lễ an táng.

Quách hài cốt Lão tướng Nguyễn Trọng Vĩnh được rước vào khu mộ, khi đi qua Lăng mộ Thám hoa Giang Văn Minh đã hạ thấp 3 lần để cúi chào Sứ thần Đại Việt Giang Văn Minh.

TẢO MỘ - tạp văn của Nguyễn Xuân Diện

Tảo mộ

Tạp văn của Nguyễn Xuân Diện 

Truyện Kiều của Nguyễn Du có câu:

Thanh minh trong tiết tháng Ba
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh

Ý nói tiết thanh minh, tháng Ba là lúc người ta đi Tảo mộ. Nhưng Đường Lâm cổ ấp quê tôi thì tảo mộ vào ngày 20 tháng Chạp. 

Sáng sớm ngày 20 tháng Chạp, toàn bộ đàn ông bất kể lớn bé già trẻ trong họ đều tụ tập tại nhà ông trưởng họ. Ông trưởng họ quỳ trước bàn thờ tổ để cáo yết tổ tiên. Tất cả những gia đình nào trong năm qua sinh được con trai thì đều phải có lễ “vọng họ”, cáo yết với tổ tiên nhà thêm đinh thêm phúc. (Sinh con gái thì không phải “vọng họ”, hiiii). Ông trưởng họ thắp hương, khe khẽ mở cuốn gia phả để giảng giải cho các thành viên trong họ biết ngành trên, ngành dưới, biết về công đức của các vị tiên liệt. Cuốn gia phả của dòng họ chỉ mở duy nhất trong ngày này, trước sự chứng kiến của cả dòng họ.

GIẾNG LÀNG - Nguyễn Xuân Diện

Giếng đình Mông Phụ, Đường Lâm. Ảnh: Lê Bích.

Giếng làng

Nguyễn Xuân Diện

Ở Việt Nam ta, làng quê nào mà chẳng có một vài cái giếng làng. Cũng giống như cây đa, bến nước, mái đình, cái giếng làng là nơi chứng kiến bao nhiêu thay đổi của làng xã. Giếng nước thôn làng đã đi vào tục ngữ, ca dao như một biểu tượng đẹp nhất của làng quê Việt Nam. Trong ca dao, tục ngữ có những cái giếng làng có địa chỉ rất cụ thể, có những cái giếng vô danh, mang tính ước lệ, nhưng cái giếng nước thôn làng nào cũng đẹp và có biết bao điều ý vị, tình tứ xung quanh giếng nước ấy.

Nguyễn Xuân Diện: VỀ NGÔI NHÀ CỔ CỦA TỔ TIÊN CHÚNG TÔI ĐỂ LẠI

Nguyễn Xuân Diện

Thật xúc động! Thật tự hào! Cảm tạ tổ tiên đã để lại cho con cháu nếp nhà này. Và bác trưởng vẫn còn gìn giữ từ vật chất đến tinh thần của ngôi nhà dù biết bao gạ gẫm, cám dỗ nhưng không làm bác thay đổi. Đây là ngôi nhà bác trưởng họ, nơi thờ cúng tổ tiên của Nguyễn Xuân Diện.

Ngôi nhà qua nhiều lần thay các cấu kiện. Nhưng khi khởi dựng, lúc khánh thành có thực hiện 1 lễ cầu an, do Pháp sư cúng, và toàn bộ bài văn chữ Hán cúng cầu an được viết lên một tấm gỗ, hiện vẫn còn. Vì vậy, nếu lấy thời gian khởi dựng và khung nhà thì có thể nói ngôi nhà này có tuổi đời khoảng 324 năm (1694 - 2018).

Làng cổ Đường Lâm: TIỀN ĐẦU TƯ 369 TỶ VÀO TÚI NHỮNG AI?

 

Số gia đình thu lợi được từ du lịch ở Đường Lâm còn khiêm tốn. Ảnh: Nguyên Khánh.

.

Lãng phí đầu tư làng cổ Đường Lâm

Tiền Phong 
11/05/2018 06:01 

TP - Sống khổ trong làng cổ không phải câu chuyện mới ở Đường Lâm, đáng nói là ngân sách nhà nước khi rót 369 tỷ đồng đầu tư mà hiệu quả quá lẹt đẹt.

Làng cổ Đường Lâm: Vẫn phải khống chế xây nhà mới
Làng cổ Đường Lâm, bao giờ hết khổ?
Làng cổ đường Lâm - ì ạch trên con đường phát triển

LÃNG PHÍ BẢO TỒN

Mới đây, trong Hội nghị báo cáo công tác bảo tồn phát huy giá trị di tích làng cổ Đường Lâm của thị xã Sơn Tây, ông Phạm Hùng Sơn, Trưởng Ban quản lý (BQL) làng cổ Đường Lâm nêu: Từ năm 2005 đến nay, tiền ngân sách rót về Đường Lâm hơn 369 tỷ đồng, trong đó đầu tư giáo dục 78 tỷ đồng, giao thông 75 tỷ, xã hội hoá kêu gọi trên 35 tỷ. Một phần kinh phí dùng để tu bổ một số di tích và nhà cổ.

Đường Lâm: ĐỀ NGHỊ XỬ LÝ VỤ XÂY TRẠM BTS TRÁI PHÉP

Đề nghị xử lý hành vi xây dựng trạm BTS Vinaphone không phép của Công ty Triều Dương

Báo Thương hiệu & Công luận
15:30:00 23/04/2018 

Chưa được cơ quan chức năng cấp phép, nhưng Công ty CP Viễn thông Triều Dương (Công ty Triều Dương) vẫn nhiều lần lén lút thi công trạm BTS Vinaphone tại thôn Cam Lâm, xã Đường Lâm (Sơn Tây, Hà Nội). Đáng nói, dù đã phát hiện, lập biên bản sự việc, nhưng đến nay chính quyền vẫn chưa có biện pháp xử lý triệt để, khiến người dân vô bức xúc…

Đơn kiến nghị của người dân thôn Cam Lâm, xã Đường Lâm (Sơn Tây, Hà Nội)

Theo đơn phản ánh của người dân sống tại thôn Cam Lâm, xã Đường Lâm (Sơn Tây, Hà Nội) cho biết, thời gian qua Công ty Triều Dương ngang nhiên xây dựng trạm BTS Vinaphone trên diện tích đất của gia đình ông Dương Hữu Phương khi chưa được các cơ quan có thẩm quyền cho phép.

Bài đặc biệt: ĐƯỜNG LÂM - NƠI NGƯỜI DÂN SỐNG MÒN TRÊN DI SẢN

Bà Tính chảy nước mắt khi nghĩ đến căn nhà dột nát, đến cái Tết vắng con cái.

Đường Lâm,
nơi người dân sống mòn trên di sản

VNE

Thứ bảy, 10/3/2018 | 01:00 GMT+7 

Nhiều người dân Đường Lâm xin trả lại Nhà nước danh hiệu di sản vì quá khổ, nhưng 5 năm qua chỉ nhận lại những lời hứa.

Cuối tháng chạp, bà Tính nhận được điện thoại của con gái từ Sài Gòn. Chị báo tin năm nay không ra Bắc ăn Tết với bố mẹ.

“Mẹ nằm đất cũng được, các con cứ cho cháu nó về...”, người mẹ cố nài.

Nhưng chị không về. Con gái chị gần 3 tuổi, mới gặp ông bà ngoại một lần.

Tin buồn: THƯƠNG TIẾC VĨNH BIỆT HỌA SĨ PHAN KẾ AN

. . . . .       . TIN BUỒN Chúng tôi vô cùng xúc động và kính tiếc báo tin: Họa sĩ PHAN KẾ AN Sinh ngày 20/3/1923 tại Hà Tĩnh.  Quê quán: Làng Mông Phụ, xã Đường Lâm,  thị xã Sơn Tây, Thành phố Hà Nội. Ông là con trai của Khâm sai đại thần Phan Kế Toại  từng giữ chức Bộ trưởng Nội vụ, Phó Thủ tướng  Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.  Nguyên Phó Tổng thư ký Hội Mỹ thuật Việt Nam khóa I. Nguyên Chủ nhiệm CLB Văn Nghệ sĩ Xứ Đoài.  đã từ trần hồi 10h13 ngày 21/1/2018,  (tức mồng 5 tháng Chạp năm Đinh Dậu) Hưởng thọ 96 tuổi.   Lễ viếng tổ chức vào hồi 7h30 đến 8h45 ngày 25 tháng 1 năm 2018.  tại Nhà tang lễ BQP, số 5 Trần Thánh Tông, HN.  . Lễ an táng được tổ chức cùng ngày tại Gò Áng Độ,  xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, Hà Nội. * * * "Sống tắm rễ mùi, chết vùi Áng Độ". Họa sĩ đã trở về nơi quê cha đất tổ. Xin kính cẩn dâng lời cầu nguyện anh linh Họa sĩ Phan Kế An - người con của Đường Lâm cổ ấp thanh thản về cõi vĩnh hằng đoàn tụ cùng chư vị tiên liệt Phan tộc, trong muôn vàn thương nhớ của gia đình, thân hữu. Và nghiêng mình chia buồn cùng toàn thể tang quyến và gia tộc họ Phan trước mất mát vô cùng lớn lao này!