Huy Đức: VIỆT PHỦ THÀNH CHƯƠNG

VIỆT PHỦ KHÔNG CÒN CỦA RIÊNG THÀNH CHƯƠNG 

 
Bài: Huy Đức 

 
Đôi khi, sự… thiếu hiểu biết lại mang đến những cảm giác thật tươi mới. Tôi nhận thấy điều này khi một mình ngồi trong Việt Phủ Thành Chương.

 
Không phải tự nhiên, có những nhà nghiên cứu như Phan Cẩm Thượng hàng chục năm đi - về, ăn - ngủ trong chùa Bút Tháp. Mỗi khi, đi cùng các học giả như TS Nguyễn Xuân Diện hay các họa sĩ như Lê Thiết Cương, Bùi Hoài Mai… về các đình chùa Bắc Bộ, nghe các anh giải thích mới thấy sở học quá mênh mông. 

 
Một đầu đao, bờ nóc hay một bậu cửa cũng chứa không biết bao nhiêu dằn vặt trong đời sống tinh thần người Việt. 

TRẨY HỘI CHÙA HƯƠNG, GHÉ THĂM VÂN ĐÌNH

Trẩy hội Chùa Hương, ghé thăm Vân Đình

Nguyễn Xuân Diện 
.

Vân Đình là một thị trấn nhỏ, nằm ngay bên con đường trảy hội chùa Hương, rộn ràng trong mưa bụi mỗi độ xuân về, là thủ phủ của huyện Ứng Hoà, Hà Nội. Xưa Vân Đình là một vùng đất cổ thuộc huyện Sơn Minh, phủ Ứng Thiên, trấn Sơn Nam thượng; năm tháng trôi qua, thiên tai địch họa trải đã nhiều song cũng không xóa được những vết tích cổ kính nơi đây.

Vân Đình không chỉ có… vịt và chó

 

Tôi có anh bạn là một tay sành ẩm thực có hạng. Dấu chân anh đã in khắp các miền non nước, và anh thì đã biết đến không biết bao nhiêu là của ngon vật lạ, đặc sản thời trân các nơi. Khi tôi hỏi anh đã biết đến các món vịt cỏ, thịt chó Vân Đình chưa thì anh ta lôi kéo tôi đến ngay mấy cái quán vịt ở đường Láng, và còn hẹn sẽ đưa đi một vòng quanh Hà Nội để đếm xem có bao nhiêu cái quán đề biển Thịt chó Vân Đình, ra vẻ là người sành điệu lắm. Tôi bảo anh ta chỉ là một gã biết ngọn mà không biết gốc. Và thế là chúng tôi phải làm một chuyến đi Vân Đình, cùng cả một đám thực khách đang bừng bừng khí thế.

NỮ SĨ DẠ THẢO PHƯƠNG LÊN TIẾNG

Nữ sĩ DẠ THẢO PHƯƠNG lên tiếng:

 
Nhiệm kỳ nhất thời, bia đời vạn đại 

 
THƯ NGỎ CHẤT VẤN
GIÁM ĐỐC SỞ VĂN HOÁ VÀ THỂ THAO HÀ NỘI
(Về việc cấm treo chân dung 31 văn nghệ sĩ trí thức trong triển lãm tranh gò đồng của tác giả Phạm Xuân Trường). 

 

Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Độc lập- Tự do- Hạnh phúc 

 

Kính gửi ông Giám đốc Sở Văn hoá và Thể Thao Hà Nội, 

 
tôi là Dạ Thảo Phương, một công dân Việt Nam, một người quan tâm đến văn hoá nghệ thuật và cũng là một người sáng tác. 

 
Tôi viết thư này, thực hiện quyền, nghĩa vụ công dân của mình (được quy định trong Luật số 10/2022/QH15 ngày 10/11/2022 của Quốc hội), bày tỏ chính kiến cá nhân trước một sự kiện văn hoá nghệ thuật thuộc thẩm quyền của Sở Văn hoá và Thể Thao Hà Nội. 

 

Thưa ông, mới đây, tác giả Phạm Xuân Trường có công bố việc 30/ 184 tác phẩm chân dung trí thức, văn nghệ sĩ bị Sở Văn hoá và Thể Thao Hà Nội cấm treo trong triển lãm của mình (danh sách trong 6 trang văn bản có dấu giáp lai kèm theo giấy phép số 563/GP- SVHTT cấp ngày 01/ 11/23). 

HÀ NỘI ĐANG SỈ NHỤC VĂN NGHỆ SĨ?

HÀ NỘI ĐANG SỈ NHỤC VĂN NGHỆ SĨ ?

Bài của Như Thổ
https://www.facebook.com/profile.php?id=100071713073662

 
Cho đến hôm nay, đã ba ngày trôi qua, và trước dư luận đang sôi sục, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều đã lên tiếng; nhiều văn nghệ sĩ cũng đã lên tiếng phản ứng về việc Sở Văn Hóa Hà nội cấm treo chân dung của 31 nhà văn nghệ sĩ tại triển lãm tranh gò đồng của họa sĩ Phạm Xuân Trường ...Nhưng báo chí "lề phải" vẫn im thin thít. Các cơ quan chức năng của Hà Nội cũng thin thít im...

 
Việc này thật sự là không hiểu nổi. Đây là cách mà cơ quan văn hóa Hà NỘi sỉ nhục văn nghệ thô thiển nhất, bất chấp luật pháp nhất.

Ca trù: "ĐÁNH DẬP ĐẦU BỌN BÀNH TRƯỚNG BẮC KINH"

Giữ cho đẹp mãi quê mình

Thơ: Khuyết danh
Người trình bày: Nghệ sĩ Quách Thị Hồ
Thể loại: Hát nói Ca trù

Mưỡu:

Non xanh xanh, Nước xanh xanh
Nước non, non nước như tranh tuyệt vời!
Nước vờn buồm lộng ra khơi
Non vờn mây trắng, nắng phơi đồng vàng!

Huy Đức: NHÂN TRƯỜNG HỢP CA SĨ KHÁNH LY

NHÂN TRƯỜNG HỢP CA SĨ KHÁNH LY

Bài: Huy Đức

 

Rất muốn làm một công dân lười biếng, tin tưởng vào “nguyên nhân cúp điện” trong quyết định hủy đêm diễn của ca sĩ Khánh Ly. Nhưng rồi, không thể không tự hỏi, dù những người ra quyết định có bất chấp pháp lý và đạo lý tới đâu, không lẽ họ không nghĩ đến những tổn thất của nhà tổ chức. 

 

Đã 3 tháng kể từ khi Khánh Ly hát “Dấu Chân Địa Đàng” và “Gia Tài Của Mẹ” [xin không bình luật việc cấm những bài hát này là đúng hay sai] nếu chính quyền tin vào tính chính danh của mình, cứ thẳng thừng từ chối cho bà hát. 

CHUYỆN LẠI KỂ, NHÂN SHOW DIỄN CỦA KHÁNH LY BỊ "SỰ CỐ ĐIỆN"

Tranh: Họa sĩ La Thanh Hiền.

CHUYỆN LẠI KỂ

Bài của Mai Quoc Viet

Chuyện đã kể.

Bây giờ kể lại nhân show diễn của nữ ca sĩ huyền thoại Khánh Ly bị hủy vì điện.

Có thêm vài tình tiết từng dấu kín.

Tôi gọi bà Khánh Ly là nữ ca sĩ huyền thoại vì chẳng ai có thể vượt bà về số lượng người nghe hát bằng tiếng Việt.

Tổ chức nào đó nên làm một cuộc điều tra về việc này.

Tôi cam kết chẳng sai mặc dù tôi không quen biết bà và cũng chẳng phải là người nghe bà hát đắm say.

Hủy show diễn là chuyện bình thường.

Thiệt hại đã có hợp đồng thỏa thuận cứ thế mà bồi thường chỉ trừ các lí do sau là thua: động đất, núi lửa, dịch tả, chiến tranh và thay đổi chế độ.

Cúp điện hiển nhiên phải bồi thường.

Ở nước ngoài là thế, kể cả ông chậm lớn Căm Pu Chia, còn Việt Nam thì không, không những chẳng bồi thường mà có khi lại là diệu kế để thụi nhau.

Người Việt Nam mình thụi nhau với muôn vàn lí do, lí do thường xảy ra nhất là không ưa.

Chẳng đi sâu vào show diễn của nữ ca sĩ huyền thoại Khánh Ly.

Nghe chuyện kể của tôi đi để thêm đủ trí lực khẳng định Kinh+ thường xấu.

Năm 1997 tôi đưa nhóm nhạc lừng danh thế giới Air Supply vào Sài Gòn nhưng bị vướng vì giấy phép.

Tôi núp bóng Cục nghệ thuật biểu diễn đưa Air Supply ra Hà Nội sau khi đã thỏa thuận xong với nhà tài trợ chính là hãng bia San Miguel.

Thời đó Hà Nội là một vùng đất hoang của công nghệ biểu diễn thế giới, sân vận động Mỹ Đình chưa xây, Cung hội nghị quốc gia chưa có, nhà hát lớn và cung văn hóa Hà Nội lại bé tí, sân vận động Hàng Đẫy thì toang hoác, nhà triển lãm Giảng Võ đang chật cứng các gian hàng Hội Xuân.

Hết nơi để chọn tôi chọn sân ngoài trời khu triển lãm Giảng Võ.

Mọi việc êm đềm.

Biết nhà tài trợ chính cho Air Supply là bia San Miguel một nhãn hàng bia lớn đang từ trong Sài Gòn nhảy ra xây dựng thị trường ở Hà Nội nhảy vào cuộc với một đoàn kiêu binh nghề tổ chức biểu diễn học mót vốn ở chung một làng ở Hà Tây thủa ở truồng ôm sách tới trường.

Chiêu bẩn được tung ra.

Họ bỏ tí tiền còm để dựng một gian hàng trong sân, chẳng sắp đặt bia bọt gì, lèo tèo mấy bàn con.

Chẳng quan tâm.

Đêm diễn bắt đầu.

Mặc dù hơi ngạc nhiên.

Air Supply xuất hiện trên sân khấu lộng lẫy gửi lời chào Hà Nội hào hoa và thiêng liêng.

Ba mươi ngàn khán giả Hà Nội hơn phân nửa là chui rào hay lách tường hò reo phấn khích.

 
Air Supply biểu diễn tưng bừng được khoảng chừng ba mươi phút.

Bỗng từ gian hàng của hãng bia kia bất ngờ bay lên một quả khinh khí cầu khổng lồ có in logo của hãng bia đối thủ của Sanmigue.

Một màn quảng cáo siêu ấn tượng.

Dù rất căm phẫn nhưng tôi vẫn nghiêng người chào thán phục.

Tài đến thế là cùng.

Vượt mặt giỏi thế chẳng ai bì.

Đại diện bia San Miguel đứng cạnh tôi mặt cắt đố chảy máu.

Air Supply biểu diễn tưng bừng, những giai điệu đẹp làm nền cho quả khinh khí bay lãng mạn trên bầu trời.

Ba mươi nghìn khán giả như bị chích ma túy ngất ngây nhảy múa tự nhiên như một bầy khỉ con hoang dã.

Bỗng cúp điện.

Quả khí cầu đã bay gần đến Cầu Diễn.

Tối om.

Cầu chì nội bộ bị đứt.

Tổ kỹ thuật biến mất.

Tôi gọi cho phó giám đốc trung tâm triển lãm Giảng Võ cũng có tên là Võ, máy ở tình trạng ngoài vùng phủ sóng.

Ba mươi ngàn khán giả la hét đòi lại vé.

Tôi hiểu là một cú chơi bẩn.

Trong những trường hợp tôi không còn khả năng kiểm soát tôi thường lạnh lùng.

Tôi thững thờ lách đám đông đi ra bờ hồ Giảng Võ.

Ngắm nhìn mặt hồ lăn tăn sóng, buông một câu chửi thề, tiên sư lũ chúng mày vừa mới thoát khỏi lưng trâu sao giỏi đến nhường này.

Đang định bơi thì điện lại bật lên.

Ba mươi phút tối đen đi theo cuộc đời tôi.

Air Supply lại diễn tiếp tục.

Tôi thẫn thờ quay lại.

Nhạc sĩ Phú Quang ôm chầm tôi giọng run run, trời thương em, anh đã khuyên em không nên đem Air Supply ra Hà Nội, em không chịu nổi đâu.

Tôi hiểu anh nói gì.

Trời thương thật.

Nếu không thương, hồ Giảng Võ sẽ có thêm một vụ trầm mình vì thất tình.

Không trầm mình mà được à, tiền đã chi hết cho các hợp đồng, ra Hà Nội ông nội nào cũng sợ đòi hết tiền mới chịu cho xe chở âm thanh, ánh sáng và sân khấu lăn bánh từ Sài Gòn hoa & lệ, Air Supply cũng thế đã lấy 50000 usd còn lại tại Bankok trước khi vào Hà Nội dăm ngày.

 

Tiền đâu để trả lại cho ba mươi ngàn người đang nhảy múa chẳng giống người kia?
Số tôi là thế.

Chúa luôn kề bên khi hoạn nạn.

Gần chục năm sau, tôi ngồi cùng với chuyên gia thương hiệu quốc tế Võ Văn Quang từng là giám đốc tiếp thi đầu tiên của những bia Tiger, Heneiken tại cà phê năm sao Palace trên đường Nguyễn Huệ của Sài Gòn.

Võ Văn Quang giới thiệu một chàng trai to cao ngồi bên cạnh, đây là Sơn bạn em, ra Hà Nội em toàn ở nhà nó có khi mấy tháng, Sơn bây giờ là tổng giám đốc công ty truyền thông của tập đoàn dầu khí Việt Nam dưới trướng của siêu bố già Đinh La Thăng.

Tôi vui vẻ bắt tay.

Võ Văn Quang bất ngờ nói, Sơn chính là thằng làm cháy cầu chì Giảng Võ của anh đấy, thôi anh em cả, Sơn xin lỗi anh Việt đi.

Tôi lặng người.

Sơn chân thành, em xin lỗi, em ân hận quá, biết thế nào cũng thành anh em như thế này em sẽ không làm.

Tôi định nói, cúp cầu chì là mày, còn thằng nào thả khinh khí cầu?

Nhưng dừng lại vì nghĩ, gây nhau chẳng ích gì, người đời ít khi giúp tôi.

Chấp nhận như một định mệnh.

Trời thương trời sẽ cứu, trời tức giận trời sẽ phạt.

Ăn ở thế nào để trời thương là rất khó.

Sau này tôi bị ám ảnh giật mình khi làm việc với người Hà Nội gốc Hà Tây, tiếp xúc với ai tôi cũng có cảm giác hình như kẻ kia đã từng là thợ điện chuyên sâu nghiên cứu cầu chì.

Nữ ca sĩ huyền thoại Khánh Ly tôn kính à, đâu chỉ mỗi Hà Nội, ở đâu trên mảnh đất này cũng đầy rẫy thợ điện kể cả những nơi không có điện thưa bà.

Hình như bà từng là người Hà Nội gốc?

Nguồn: https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=512368330702644&id=100057884440649

TIÊU CHUẨN

TIÊU CHUẨN 

Tưởng niệm 34 năm ngày mất của gia đình Lưu Quang Vũ và Xuân Quỳnh (29.8.1988 - 29.8.2022), qua lời kể của Nhà văn Ngô Thảo mới biết cái gọi là “tiêu chuẩn” của lễ tang bao gồm: nơi tổ chức tang lễ, nơi an táng và cả tiêu chuẩn được ai đọc điếu văn nữa.

Về nơi an táng, 3 người trong gia đình Lưu Quang Vũ ba tiêu chuẩn: Nhà thơ Xuân Quỳnh, Ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà văn - được an táng Khu A Văn Điển. Còn Lưu Quang Vũ chỉ mới cán sự ba. Và cháu Quỳnh Thơ có khu giành cho tuổi nhỏ. Cả giới Sân khấu đã cùng nhau chạy, cuối cùng Ông Trần Độ, Ủy viên TƯ Đảng, Trưởng ban Tuyên huấn TƯ quyết định để ba người có một suất mộ chung ở Khu A nghĩa trang Văn Điển. Có lẽ đến giờ, đây vẫn là khu mộ gia đình duy nhất ở nghĩa trang này.

MỘT NỮ CA SĨ CỨU CẢ HÀ NỘI THOÁT BỆNH DỊCH

NGƯỜI CA NỮ TÀI DANH TRONG PHỦ CHÚA

Nguyễn Xuân Diện

Vào thời chúa Trịnh Cương (1709-1729), cả kinh thành Thăng Long ai cũng biết tiếng người ca nữ tài danh Nguyễn Thị Huệ. Nàng không những được trời phú cho một giọng hát tuyệt trần, một sắc đẹp yêu kiều mà còn được phú cho một thiên tư sáng láng. Là con một nhà nho lỡ vận (sống bằng nghề bốc thuốc), Nguyễn Thị Huệ có theo đòi văn chương thơ phú. Con gái làng Cự Lâu quê nàng – môt làng nhỏ bên hồ Hoàn Kiếm – đều theo nghiệp cầm ca. Thuở bé, Nguyễn Thị Huệ vẫn thường theo mẹ và các bậc đàn chị trong giáo phường Cựu Lâu đi hát ở khắp trong triều ngoài nội, khi thì theo lời mời của một dịp xuân thu tế lễ của một làng, khi thì theo lời mời của một ông quan lịch duyệt chỉ thích tiếp khách bằng một chầu hát. Năm nàng 16 tuổi, cha nàng mất. Mẹ nàng ở vậy nuôi con thờ chồng trọn đạo. Hai mẹ con họ đã sống cuộc sống vất vả của nghề ca xướng như vậy cho đến khi nàng lọt vào mắt xanh của An Đô Vương Trịnh Cương.

TƯỞNG NHỚ NSND QUÁCH THỊ HỒ - 21 NĂM ĐI XA

Tưởng nhớ Nghệ sĩ Nhân Dân Quách Thị Hồ (1909 - 2001),
21 năm đi xa, nghìn thu còn tưởng vọng:

Quách Thị Hồ

-Sênh phách giọng sầu gửi bóng mây

Nguyễn Xuân Diện 

Tiếng hát của Quách Thị Hồ đẹp và tráng lệ như một tòa lâu đài nguy nga, lộng lẫy, mà mỗi tiếng luyến láy cao siêu tinh tế của bà là một mảng chạm kỳ khu của một bức cửa võng trong cái tòa lâu đài ấy. Tiếng hát ấy vừa cao sang bác học, vừa mê hoặc ám ảnh, diễn tả ở mức tuyệt đỉnh nhất các ý tứ của các văn nhân thi sĩ gửi gắm trong các bài thơ. 

Có một thời gian rất dài ca trù không được quan tâm. Có lẽ từ sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, cùng với những tàn dư xấu xa của chế độ phong kiến, sinh hoạt cô đầu, hay hát ả đào, vốn đã có tiếng rất xấu từ đầu thế kỷ, cũng bị quét đi, không thương tiếc. Các cô đào, dù hát còn hay, dù còn thanh sắc cũng giấu kỹ phách, các kép hát thì gác đàn lên xà nhà, giấu đi cái hành trạng một thời làm nghề hát xướng của mình để nhập vào cuộc sống mới. Không ai dám hát, không ai dám đàn, không ai dám nhận mình là cô đầu nữa. Con cái các đào kép một thời lững lẫy bỗng đâm ra xa lánh, sợ sệt cha mẹ mình. Tiếng xấu sinh hoạt ả đào trùm lên cả xã hội. Nhắc đến cô đầu người ta sợ. Nhắc đến hát ả đào, người ta nghĩ đến một thú ăn chơi làm cho người ta khuynh gia bại sản, có hại cho phong hoá và luân lý. Người ta cho cô đầu là cái người: “Lấy khách - khách bỏ về Tàu, lấy nhà giàu - nhà giàu hết của”.

Mà cũng có chỗ không oan. Với vẻ thanh thoát của vóc dáng của những người không phải chịu cảnh chân lấm tay bùn, các cô lại khéo ăn nói, do được tiếp xúc toàn với văn nhân nho sĩ, nên nhiều người đã bị các cô làm cho mê mẩn. Có người phải bán ruộng, bán nhà; có kẻ phải giấu lương tháng, lừa dối vợ con để lấy tiền đi hát. Nhà hát lại là nơi hấp dẫn nhất trần đời: nào các cô hát hay, nào các cô tiếp rượu khéo, nào các cô đấm bóp ấm êm. Biết bao cảnh đánh ghen tầy trời nơi các ca quán. Biết bao đôi vợ chồng phải ly biệt, tan cửa nát nhà vì cô đầu. Tiếng xấu ấy, trăm năm còn in vết.