Chính quyền "nghiện" hành dân
Trần Thị Nga
Một trong những quyền tự do của con người là khi có việc gì liên quan đến pháp luật mà ta không có khả năng giải quyết thì có quyền uỷ quyền cho bất kể ai mà ta tin tưởng. Việc ngăn chặn và ép ta phải uỷ quyền cho người mà ta không tin tưởng là xâm phạm quyền tự do cá nhân. Đó chính là việc mà Chính phủ Việt Nam (VN) đang vi phạm.
Trong những năm gần đây do nhu cầu về cuộc sống nên đã có nhiều người dân VN chọn con đường xuất khẩu lao động sang Đài Loan (ĐL) làm việc, với hy vọng chịu khó làm việc vất vả vài năm về sẽ dành dụm được ít tiền để lo cho cuộc sống gia đình.
Trong số đó có nhiều người may mắn và cũng có không ít người gặp hoạn nạn.
Trong số những nạn nhân đó đa số đều liên quan đến chủ thuê và môi giới. Vì ngôn ngữ bất đồng lại không hiểu luật pháp nên họ đã phải tìm đến những tổ chức phi chính phủ chuyên giúp người lao động VN tại ĐL nhờ giúp đỡ mong đòi lại quyền lợi của bản thân. Đó là việc làm chính đáng nhưng họ lại đang bị Chính phủ Việt Nam ngăn chặn và yêu cầu họ phải uỷ quyền cho công ty môi giới chính là người đẩy họ trở thành nạn nhân và Văn phòng đại diện VN tại Đài Loan là nơi chỉ nhận giấy uỷ quyền của nạn nhân rồi để đấy mặc sức cho nạn nhân đợi chờ.
Chuyện xảy ra từ năm 2008 khi tôi bắt đầu công việc giúp người lao động đã từng đi làm tại ĐL, tại VN. Số lượng người lao động đã biết đến việc nhờ những tổ chức phi chính phủ ở ĐL giúp đòi lại quyền lợi của họ cũng tăng lên, khi tôi liên tục nhận được các cuộc điện thoại nhờ giúp, khi thì giấy uỷ quyền và đơn xin giúp đỡ đòi lại những số tiền lương mà Cty môi giới và chủ thuê vẫn giữ của họ, khi là những người có người thân bị tai nạn, ốm, chết tại ĐL nay họ muốn sang để chăm sóc hoặc làm thủ tục hậu sự và làm những thủ tục pháp lý yêu cầu điều tra làm rõ nguyên nhân gây ra tai nạn của người thân.
Kể từ đó số lượng người đựơc tôi hướng dẫn làm giấy tờ cũng tăng lên. Bộ Ngoại giao Việt Nam (BNG) tại Hà Nội đã gây khó khăn với những nạn nhân trên khi sách nhiễu không chứng thực giấy tờ cho họ. Cụ thể như sau:
1. Cuối tháng 08/2008 anh Tấn quê Thanh Miện, Hải Dương cần công chứng số toài khoản của anh để gứi sang Văn phòng trợ giúp công nhân và cô dâu Việt Nam tại Đài Loan để lấy lại 45 000 Đài tệ tiền lương của anh từ công ty môi giới. Tôi đã hướng dẫn anh làm giấy tờ rất cụ thể theo quy định nhưng anh đã phải đi đi lại lại tới lần thứ 3 mà BNG vẫn không chịu chứng thực cho anh, lúc này anh đã tức giận gọi điện mắng tôi là không biết thì đừng hướng dẫn làm anh tốn tiền tốn thời gian mà BNG vẫn nói là hồ sơ của anh không hợp lệ. Tôi đã hỏi lại anh thật tỷ mỷ những giấy tờ anh đã làm thì toàn bộ đều đầy đủ, tôi bảo anh hãy nói với nhân viên của BNG là hồ sơ của anh thiếu cái gì và phải làm thế nào thì mới hợp lệ và yêu cầu họ phải ghi vào giấy cho anh và yêu cầu gặp Trưởng phòng hay người chịu trách nhiệm cao nhất của BNG về việc này để hỏi. Anh quay vào yêu cầu nhân viên BNG phải viết vào giấy cho anh với thái độ cương quyết thì họ lập tức nhận hồ sơ của anh là hợp lệ.
2. Chị Hoàng thị Hiền quê Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh: Vì tiền của chị Công ty môi giới gửi trong sổ tiết kiệm tại ngân hàng lên phải viết giấy uỷ quyền thì ngân hàng mới trả. Tháng 11/2008 khi chị đã làm đầy đủ thủ tục giấy uỷ quyền nhưng nhân viên BNG vẫn không chịu nhận hồ sơ mà bắt chị về tỉnh công chứng 3 lần rồi. Lúc 8h35 phút ngày 24/11/2008 tôi cùng chị vào nộp hồ sơ tại của số 6, nhân viên nhận hồ sơ lại bảo chị phải về tỉnh công chứng, tôi bảo chị đã phải quay về Hà Tĩnh công chứng 3 lần rồi, bây giờ hồ sơ của chị cần cái gì yêu cầu anh viết vào đây để tôi biết đường về tỉnh làm lại. Hai nhân viên 1 nam 1 nữ thảo luận với nhau rồi bảo: “Chúng tôi được lệnh không chứng thực cho bất kể hồ sơ nào uỷ quyền cho các tổ chức công giáo”. Tôi yêu cầu cho xem lệnh bằng văn bản thì họ gọi điện cho sếp để xếp nói chuyện với tôi, tôi yêu cầu gặp mặt họ không đồng ý và nói qua điện thoại rằng chị Nhung của Cục Quản lý lao động ngoài nước yêu cầu chúng tôi không công chứng cho người lao động khi uỷ quyền cho các tổ chức công giáo mà phải uỷ quyền cho Công ty môi giới đã đưa người lao động đi. Đứng ở cửa bên cạnh là một anh ở Bắc Giang làm giấy uỷ quyền cho Trung tâm Hy vọng (Trung tâm này cũng là 1 tổ chức công giáo tại Đài Loan) lấy lại tiền lương của anh tại chủ thuê và Công ty môi giới cũng cùng trung số phận.
3. Cũng trong ngày này chị Toàn quê Quảng Bình có chồng là anh Hùng bị tai nạn trở thành người thực vật hiện đang lằm tại bện viện bên ĐL cũng làm giấy uỷ quyền cho Văn phòng trợ giúp công nhân và cô dâu Việt Nam nhờ đưa đơn yêu cầu điều tra vụ tai nạn của anh cũng như giúp đỡ anh trong vấn đề điều trị tại bệnh viện nhưng hồ sơ của chị cũng bị từ chối. Chị đành ngậm ngùi quay về với những lo toan chồng chất. Gần 1 tháng sau chị mới vay mượn đủ tiền để làm thủ tục sang ĐL chăm sóc và khiếu kiện cho chồng.
4. Anh Tiến quê Hải Dương bị chết bên ĐL cùng cảnh ngộ khi giấy uỷ quyền của gia đình cũng bị từ chối, gia đình nghèo bố mẹ già kết quả gia đình phải vay mượn tiền để bố anh và một người cháu “đi cùng để chăm sóc” làm thủ tục sang ĐL lo hậu sự cho anh.
5. Tháng 8/2010 anh Thống người Quảng Bình trong thời gian làm việc tại ĐL bị tai nạn lao động gẫy xương sườn, bể xương chậu, dập lá lách lên phải cát bỏ. “Do không hiểu chữ tầu trong giấy chứng thương lên anh không biết việc bị cắt lá lách của mình” Vì sức khoẻ yếu không làm việc được anh đã phải về VN. Sau một lần bị đau bụng đi khám bác sỹ cho biết lá lách của anh đã bị cắt bỏ. Anh làm giấy uỷ quyền đến BNG họ không nhận hồ sơ mà chuyển tới phòng Thanh tra cục quản lý lao động ngoài nước, đến đây anh được hướng dẫn uỷ quyền cho Môi giới. Anh quay lại BNG gặp vị trưởng phòng họ cũng lại hướng dẫn anh phải uỷ quyền cho Môi giới hoặc VP Đại Diện VN tại ĐL và nói Văn phòng trợ giúp công nhân và cô dâu Việt Nam của Linh mục Nguyễn Văn Hùng là tổ chức khủng bố nên họ không thể công chứng giấy tờ uỷ quyền của anh cho VP của Linh mục Nguyễn Văn Hùng được.
Từ những sự việc dối trá ngăn chặn quyền tự do uỷ quyền của người bị nạn nhằm ngăn chặn các nạn nhân không được quyền đòi quyền lợi của họ, để giúp được người lao động đòi lại được quyền lợi của họ tôi đã phải dùng rẩt nhiều cách khác nhau trong từng vụ việc.
========
Ghi chú: thủ tục của giấy uỷ quyền phải qua dịch thụât công chứng như sau:
1. Người viết giấy uỷ quyền xong mang ra UBND xã hoặc phường ký trước mặt cán bộ Xã, phường và yêu cầu xác nhận (hoặc công chứng )chữ ký.
2. Mang đi dịch thuật công chứng.
3. Đến Bộ Ngoại Giao chứng thực.
4. Đến Văn phòng đại diện Đài Loan tại Việt Namchứng thực. Như vậy bộ giấy tờ trên mới hoàn thiện.
23/3/2012
T.T.N
