Mạc Văn Trang: ẤT TỴ NGÂM KHÚC

Ất Tỵ ngâm khúc

Mạc Văn Trang 

 

Thuở trời đất nổi cơn thịnh nộ

Muôn dân lành gánh khổ triền miên

“Xanh kia thăm thẳm từng trên

Vì ai gây dựng cho nên nỗi này”?(1)

CẢM THU TIỄN THU - Thơ Tản Đà. Quách Thị Hồ ngâm

"Tiết tháng bảy thu về khơi hứng cho đại thi hào Nguyễn Du viết tác phẩm bất hủ Văn tế thập loại chúng sinh. Hơn hai trăm năm sau cũng nguồn thu cảm ấy, thi sỹ Tản Đà đã nhỏ nước mắt khóc thương những kiếp đời oan trái, tài tử đa cùng, hồng nha đa truân..."(Nguyễn Đăng Mạnh)

MỘT CUỐN SÁCH HAY VỪA XUẤT BẢN VỀ THƠ HOÀNG ĐẾ THIỆU TRỊ

MỘT CUỐN SÁCH HAY VỪA XUẤT BẢN 
VỀ THƠ HOÀNG ĐẾ THIỆU TRỊ, TRIỀU NGUYỄN 

Nguyễn Xuân Diện

 
Sáng Chủ nhật 14.9.2025, tại Nhà Thái học, Văn Miếu – Quốc Tử Giám Hà Nội, Hội đồng hương TP Huế, CLB Văn hóa Huế tại Hà Nội, phối hợp với TT Hoat động Văn hóa khoa học Văn Miếu – Quốc Tử Giám và ThaiHabooks tổ chức buổi giao lưu,giới thiệu sách: THƠ HOÀNG ĐẾ THIỆU TRỊ, ĐỈNH CAO NGHỆ THUẬT NGÔN TỪ của tác giả Nguyễn Phước Hải Trung.

 
Đông đảo các nhà văn, nhà biên khảo, dịch thuật, nghiên cứu, nhà báo và thành viên CLB Văn hóa Huế đã có mặt với sự hiện diện của Nhà thơ Trần Nguyên Vấn – Chủ tịch CLB Văn hóa Huế, PGS. TS Trương Đăng Dung, Nhà văn Trần Thanh Cảnh, TS. Nguyễn Xuân Diện, TS. Nguyễn Anh Minh – Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, TS. Lê Xuân Kiêu, Giám đốc Trung tâm VM-QTG, ông Đỗ Kim Cơ – Giám đốc Công ty TNHH Sách và Truyền thông Việt Nam, KTS Hoàng Việt Trung – Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích Cố Đô Huế, v.v.

HỒ GƯƠM PHÚ - Nguyễn Xuân Diện

HỒ GƯƠM PHÚ 

Thiêng thay! Hồ Gươm!
Đẹp thay! Hồ Gươm!

Tự thuở hồng hoang:
Dòng Nhĩ Hà quặn khúc thành hồ
Đỉnh Nùng Lĩnh mạch xoay nên thế

Tụ khí non sông ngưng đọng thành sương
Hun đúc cổ kim kết tinh nên sử

Vậy nên mới có:
Điếu Ngư Đài chếch nắng chiều, vẽ bóng ai câu
Lầu Khánh Thuỵ quyện sương khuya, tạc hình ai đợi

Gươm Thần sự tích còn truyền
Thơ Thánh cửa huyền còn dấu

Tháp Bút nghiêng nghiêng dầm mực đề thơ
Đài Nghiên chênh chếch chừng đòi thêm nước

Bốn bề cây cỏ rườm rà
Quanh năm móc sương vấn vít

Kìa trường Vũ Thạch rộn rã tiếng sĩ tử bình văn
Nọ xưởng Hàng Khay quệch quạc tay nghệ nhân gõ búa

Chuông chùa Báo Ân triêu mộ ngân nga
Khánh đền Ngọc Sơn sớm chiều rộn rã

Đền Đông Hương nghi ngút khói hương tưởng nhớ vị Nữ thần
Tháp Hoà Phong lừng lững rêu phong nhắc chuyện ông Tổng trấn.

BÊN KIA SÔNG ĐUỐNG - Thơ Hoàng Cầm. Ngâm thơ: Nguyễn Xuân Diện

BÊN KIA SÔNG ĐUỐNG

Thơ Hoàng Cầm (Việt Bắc, tháng 4-1948)

Trình bày: Nguyễn Xuân Diện
Đàn tranh: Tiến sĩ - NSUT Hải Phượng.

Thực hiện tại làng quê của Thi sĩ Hoàng Cầm - làng Lạc Thổ, Thuận Thành, Bắc Ninh, trong tư gia Anh Đỗ Quang Tuấn. Ngày 16/1/2022.

Bên kia Sông Đuống

Em ơi! Buồn làm chi
Anh đưa em về sông Đuống
Ngày xưa cát trắng phẳng lì

Sông Đuống trôi đi
Một dòng lấp lánh
Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trường kỳ
Xanh xanh bãi mía bờ dâu
Ngô khoai biêng biếc
Đứng bên này sông sao nhớ tiếc
Sao xót xa như rụng bàn tay

*
Bên kia sông Đuống
Quê hương ta lúa nếp thơm nồng
Tranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trong
Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp
Quê hương ta từ ngày khủng khiếp
Giặc kéo lên ngùn ngụt lửa hung tàn
Ruộng ta khô
Nhà ta cháy
Chó ngộ một đàn
Lưỡi dài lê sắc máu
Kiệt cùng ngõ thẳm bờ hoang
Mẹ con đàn lợn âm dương
Chia lìa trăm ngả
Đám cưới chuột đang tưng bừng rộn rã
Bây giờ tan tác về đâu?

TƯỞNG NIỆM ĐỒNG BÀO VÀ CHIẾN SĨ TỬ TRẬN TRONG CHIẾN TRANH BIÊN GIỚI (1979- 1989)

VĂN TẾ TƯỞNG NIỆM ĐỒNG BÀO VÀ CHIẾN SĨ TỬ TRẬN TRONG CUỘC CHIẾN TRANH VỆ QUỐC CHỐNG QUÂN TRUNG QUỐC XÂM LƯỢC (1979- 1989)

 

Tác giả: Nguyễn Xuân Diện

 

Hỡi ơi!

Thấm thoắt đã BỐN SÁU năm

Mới đấy đã thành thiên cổ!

 

Trời biên giới ầm vang tiếng súng, thanh niên lớp lớp lên đường

Miền biên cương máu nhuộm đỏ sông, dân chúng nhà nhà tan tác

 

Nhớ linh xưa:

 

Chiến sĩ tòng chinh

Tuổi hoa niên đang bận sách đèn

Lòng trai tráng chứa bao mơ ước

 

Đáp lời non sông, hăm hở lên đường

Từ biệt quê hương, gạt niềm thương nhớ

 

Súng bắn chưa quen, quân sự đôi bài, đánh giặc bằng lòng căm hận

Chiến trận chưa từng, ba lô một gánh, nhắm bắn bằng nỗi hờn căm.

 

Nhân dân biên giới

Đang yên ổn làm ăn, đâu ngờ phút chốc loạn ly

Gặp buổi thanh bình, ai tưởng được điều thảm khốc

 

Pháo giao thừa vừa nổ, hội xuân vừa mở rộn ràng

Năm mới vừa sang, hy vọng ngập tràn phơi phới

 

Đì đùng súng bắn, trẻ con vẫn tưởng pháo giao thừa

Loa réo vang trời, cụ già còn ngờ loa hội mở

 

Thương thay!

Chiến đấu ngoan cường, xông thẳng nơi mũi tên hòn đạn

Kiên trung giữ đất, sợ chi nơi súng nổ pháo rền.

 

Máu loang mặt đèo, mùi thuốc súng khét lẹt còn vương

Xác nghẽn gềnh sông, tiếng kêu thương ngút trời đau xé

 

Địch giết người không ghê tay

Địch nã pháo không ngừng nghỉ

 

Hãm hiếp đàn bà, lộ mặt loài dê chó. Tiếng kêu thương xé nát một góc trời

Cắt đầu trẻ nhỏ, hiện rõ lũ sài lang. Hồn oan khuất vật vờ miền biên viễn.

Ôi!

Máu xương gửi lại biên cương

Hồn phách tụ về nơi đền miếu

 

Tuổi thanh xuân dâng Tổ quốc ngàn năm

Hoa chiến thắng dâng Đất Mẹ vạn thưở.

 

Đền nợ nước nào đợi vinh danh

Chết vì dân đâu chờ tưởng vọng

 

Hôm nay

Tưởng niệm 46 năm ngày kết thúc chiến tranh

Thương nhớ 60 ngàn đồng bào ra đi vĩnh viễn

 

Chúng tôi

Đốt nén hương thơm

Dâng vòng hoa thắm

 

Đơn sơ lễ bạc lòng thành

Thành kính tâm hương dâng cúng

 

Cúi xin chư vị anh linh sống khôn thác thiêng

Phù trợ cho Non sông đất nước thăng bình muôn thưở

 

Cũng xin chư vị

Trừng trị thích đáng

Những kẻ cố tình vong ân bội nghĩa

Những kẻ quên hết công lao và máu xương của chư vị anh linh.

Những kẻ cam tâm bán nước, theo giặc

 

Lại xin chư vị anh linh, cùng chúng tôi:

Nguyền rủa đời đời bọn bành trướng Bắc Kinh

Nhắc nhở muôn năm mối thù truyền kiếp!

 

Hỡi ơi!

 

Hồn có linh thiêng

Xin về nhận hưởng!

 

Nguyễn Xuân Diện phụng soạn (2013).

 

Ảnh: Đền thờ các AHLS ở Vị Xuyên

(FB Nguyen Ky Nam)

 

BÁT CÔ TÔ HAY LÀ BÁT Ô TÔ?

BÁT CÔ TÔ HAY LÀ BÁT Ô TÔ?

 
Thuyền ai đậu bến Cô Tô 

Nửa đêm nghe tiếng chuông chùa Hàn Sơn.

 
楓橋夜泊

 
月落烏啼霜滿天，
江楓漁火對愁眠。
姑蘇城外寒山寺，
夜半鐘聲到客船

 
Phong Kiều dạ bạc

 
Nguyệt lạc ô đề sương mãn thiên,
Giang phong ngư hoả đối sầu miên.
Cô Tô thành ngoại Hàn San tự,
Dạ bán chung thanh đáo khách thuyền.

 
Dịch nghĩa:

 
Trăng lặn, quạ kêu, sương phủ đầy trời.
Hàng phong bên sông, ngọn đèn thuyền chài ở trước người đang ngủ buồn.
Ngoài thành Cô Tô là chùa Hàn San,
Tiếng chuông lúc nửa đêm vẳng đến thuyền khách.

 
Tản Đà dịch:

 
Đêm đỗ thuyền ở bến Phong Kiều
Trăng tà chiếc quạ kêu sương
Lửa chài cây bến sầu vương giấc hồ
Thuyền ai đậu bến Cô Tô
Nửa đêm nghe tiếng chuông chùa Hàn Sơn.

*Gần đây, có người nói bản dịch này là của Giải nguyên Nguyễn Hàm Ninh. 

 
Đây là bài thơ của Trương Kế đời Đường, TQ. Tương truyền, ông làm bài này khi đến bến Phong Kiều và ngủ lại ở đó. Khi làm xong 2 câu đầu thì mãi ko viết được nữa. Lúc ấy sư cụ chùa Hàn Sơn cũng tức cảnh sinh tình làm thơ về trăng nhưng làm được 2 câu thì tắc, không kết được. Bấy giờ sư cụ khơi trầm thắp nhang xin Phật, thì kết ngay được một bài tứ tuyệt rất hay. Sư cụ mừng quá, sai chú tiểu lên đánh chuông tạ ơn Phật. Chùa không có gõ chuông lúc nửa đêm, nhưng đêm ấy tiếng chuông ngân nga giữa đêm khuya khiến mọi người đều lạ.

Kha Tiệm Ly: VĂN TẾ TỬ SĨ GẠC MA

VĂN TẾ TỬ SĨ GẠC MA

Kính dâng 64 anh linh của những anh hùng hy sinh vì tổ quốc thân yêu
tại Gạc Ma ngày 14/3/1988

Tác giả: Kha Tiệm Ly

Ôm hận thù biển cao sóng hờn căm,

Phủ tang tóc mây che màu u uất.

Giọt máu hồng làm mặn nước biển đông,

Khăn sô trắng phủ đau trời tổ quốc!

Nhớ xưa,

Anh em ta cùng giống Tiên Rồng,

Bờ cõi nước trải liền Nam Bắc.

Từ Đồng Quan về Minh Hải, sông vạn ngàn sông

Từ Trường Sơn đến Hoàng Sa, đất muôn dặm đất.

Phơi gan mật thề bảo tồn một cõi biên cương,

Đổ xương máu quyết giữ vững ba miền xã tắc.

Ở sau bếp cũng gặp mặt nữ lưu,

Ra khỏi ngõ lại chạm người hào kiệt!

Điên tiết giặc, Nguyễn Biểu sang sảng lời thơ, thản nhiên ăn cỗ đầu người,

Điếc tai thù, Bình Trọng ngân ngất chí hùng, khinh mạn làm vua phương bắc.

KÍNH VIẾNG HƯƠNG HỒN CHIẾN SĨ GẠC MA (14/3/1988-14/3/2023)

BIỂN ĐÔNG HỒNG MÃI TRÁI TIM NGƯỜI

Kính viếng hương hồn những chiến sĩ Gạc Ma

Tác giả: Trang Hạnh

Biển Đông cơn sóng nghìn trùng
Việt Nam triệu người một mối

Ba mươi năm đau đáu niềm đau,vòng hoa, ngọn nến lung linh
Một vạn ngày xót xa căm giận khối óc, con tim nhức nhói

Đất nước ta: Bốn ngàn năm giữ nước hào hùng

Nam nữ cầm quân cản Bắc, bình Nam mở rộng quốc gia
Nhân dân đoàn kết đánh Tây, đuổi Mỹ giữ nguyên bờ cõi.

CÓ MỘT TƯỢNG ĐÀI PHỤ NỮ HÀ NỘI TRÊN ĐỈNH ĐÈO NGANG

Có một tượng đài người phụ nữ Hà Nội 

trên đỉnh Đèo Ngang 

Nguyễn Xuân Diện 

Trong văn học Việt Nam có một người phụ nữ Hà Nội đã để lại vóc dáng đài các đã mấy trăm năm. Người phụ nữ tài hoa ấy, đứng trước thiên nhiên đất nước đã nói tâm tình của một con người cô đơn nhỏ bé trước vũ trụ, nhưng dường như đã cố giấu đi cả tên tuổi của mình. Mặc dù tên của bà có ý nghĩa là mùi hương thơm nức, nhưng bà vẫn cố giấu đi, ngay cả tên gọi của mình. Người ta cũng không gọi bà bằng tên gọi của chồng bà như những phụ nữ khác. Người ta chỉ gọi bà bằng cái chức vụ của chồng bà mà thôi. Đó là Bà Huyện Thanh Quan. Tên thật của bà là Nguyễn Thị Hinh. Hinh chữ Hán có nghĩa là hương thơm ngào ngạt.