Hiển thị các bài đăng có nhãn Nguyễn Xuân Diện. Hiển thị tất cả bài đăng
Hiển thị các bài đăng có nhãn Nguyễn Xuân Diện. Hiển thị tất cả bài đăng

Thứ Hai, 1 tháng 12, 2025

THAI GIÁO - DẠY CON TỪ TRONG BỤNG MẸ


Thai giáo 💦 Từ điển Hán Việt của Đào Duy Anh, giải thích mục từ Thai giáo như sau: "Thai giáo: Sự giáo dục cho con cái từ khi có mang = Khi có mang, phàm tư tưởng, ngôn ngữ, hành động của người mẹ đều có ảnh hưởng đến tính cách đứa con, nên người mẹ phải giữ gìn cẩn thận".

Từ lâu nay, tôi cũng đã nghe về việc thai giáo. Được nghe rằng, trong dòng tộc chúa Trịnh có hẳn một cuốn sách cổ, có tên là Thai giáo để truyền dạy trong gia tộc. Tuy nhiên, đến nay, chưa ai từng nhìn thấy cuốn sách cổ này. Các vị dòng Chúa Trịnh khắp nơi nếu ai đang giữ hoặc biết cuốn này ở đâu, xin cho chúng tôi biết với. 
 

Thứ Bảy, 29 tháng 11, 2025

Nguyễn Xuân Diện: NHƯ THANH NHẬT KÝ (TRỌN BỘ 7 KỲ)


Như Thanh nhật ký (2009)

Lâm Khang chủ nhân

Thưa chư vị, hồi giữa năm 2008 Tây lịch, tôi và ông Thiền Phong, ông Chuyết Chuyết được cử đi Xứ Thanh để khảo cổ tích. Tôi có viết một cái Như Thanh nhật ký (7 kỳ), có đăng trên trang nhà. Như Thanh nhật ký được anh em thích lắm, từ giới giang hồ đến dân bút mực đều tán thưởng. 
 
Hôm trước, ở cái bài này, tôi có nói đến cái nhật ký ấy, thì nhiều anh em viết thơ cho tôi, nói rằng họ muốn đọc quá, nhưng vì chưa đăng ký với bên Multiply là nơi đăng tải Như Thanh nhật ký, nên không vào đọc được. Anh em đề nghị tôi tái bản bên này. Chiều ý anh em, tôi xin đăng lại Như Thanh nhật ký ở đây để cùng đọc cho vui.

Thứ Sáu, 28 tháng 11, 2025

ĐÚT LÓT MỘT THANH KIẾM VÀNG ĐỂ LẤY MỘT CHỮ KÝ PHẾ TRUẤT

ĐÚT LÓT MỘT THANH KIẾM VÀNG ĐỂ LẤY MỘT CHỮ KÝ PHẾ TRUẤT

Nguyễn Bá Lân (1700 – 1785) là Tiến sĩ, Thượng thư trải 6 bộ, và là một quan chức cao cấp thời Lê Trịnh. Ông là một danh sĩ, một nhà thơ, nổi tiếng với bài phú Nôm “Ngã Ba Hạc phú”, và những giai thoại được truyền tụng khắp trong triều ngoài nội. 

Năm 1782 khi Trịnh Sâm chết, thì Nguyễn Bá Lân vẫn đang còn làm quan ở phủ chúa, và đã được chứng kiến cuộc tranh cướp ngôi giữa một bên là Trịnh Cán con của Đặng Thị Huệ và một bên là Trịnh Tông, cuộc tranh cướp này là nguyên nhân làm bùng ra cuộc nổi loạn của kiêu binh, làm cho cơ đồ của họ Trịnh bị sụp đổ. 

Thứ Năm, 27 tháng 11, 2025

NGHI THỨC "THAY THẦN TẠ ƠN VUA BAN SẮC"

NGHI THỨC “THAY THẦN TẠ ƠN VUA” 

Sắc phong mà ngày nay chúng ta thấy gồm các loại: phong cấp, khen ngợi, tặng thưởng cho những người có công (giống một giấy khen, một giấy bổ nhiệm chức vụ) và loại sắc phong phẩm trật cho thần linh (nhân một dịp lễ lạt nào đó). Loại thứ nhất là tài sản chung của dòng họ được cất giữ trong các nhà thờ họ của các gia tộc có các vị tiên liệt có công với vua, với nước. Loại thứ hai là tài sản của cộng đồng làng xã, được cất giữ tại đình làng hoặc đền, miếu.

Thứ Tư, 26 tháng 11, 2025

LÀNG VIỆT & TÊN LÀNG

Làng Việt & Tên làng
Nguyễn Xuân Diện

Làng Việt đã là nơi cất giữ gần như toàn bộ gia sản văn hóa của tổ tiên chúng ta. Kiến trúc đình, chùa, miếu và các nhà ở dân gian là kết tinh sự hiểu biết của người xưa về môi trường, về kiến trúc và quan niệm về sự ở của tổ tiên chúng ta. Lũy tre xanh và cách bố trí dân cư theo hình xương cá hoặc bố trí dọc theo nguồn nước là cách tự vệ và sự tuân thuận theo tự nhiên, hòa hợp với thiên nhiên, lợi dụng thiên nhiên - một triết lý của người Việt. 

LÀNG CỔ ĐÔ - LÀNG HỌA SĨ, LÀNG THƠ


Làng Cổ Đô xưa và nay
Nguyễn Xuân Diện - viết năm 1993
 
Làng Cổ Đô là một làng quê nhỏ bé nằm nép mình bên dòng sông Đà cuộn sóng. Xuôi xuôi một chút là Ngã Ba Hạc nơi gặp gỡ của ba con sông, ba màu nước lại là nơi chất chứa bao huyền thoại từ thuở hồng hoang khi “vũ trụ mơ màng, càn khôn xếch xác”. Đất Cổ Đô là đất cổ, trước đó có tên là An Đô, sau lại đổi là An Bang, thuộc huyện Tiên Phong, phủ Quảng Oai, trấn Sơn Tây (nay là huyện Ba Vì, tỉnh Hà Tây).

Chủ Nhật, 23 tháng 11, 2025

GIẢI MÃ BỨC CHẠM ĐÁ Ở CHÙA BÚT THÁP - ĐỌC Ý NGƯỜI XƯA


Nguyễn Xuân Diện

Lời dẫn: Ngày cuối tuần vừa rồi, đi cùng nhóm Chùa Việt (hơn 4.000 thành viên) đi thăm Chùa Bút Tháp, huyện Thuận Thành, Bắc Ninh, được thêm một lần nữa chiêm ngưỡng kiến trúc, điêu khắc (gỗ, đá), tượng Phật Bà Quan Âm Thiên thủ Thiên nhãn, lòng càng thêm xúc động vô bờ bến.

Xin cùng quý vị ngắm nghía mấy bức chạm đá ở lan can tòa Thượng điện Chùa Bút Tháp, để cùng thưởng thức những điều ý vị của cha ông ta:

HOÀNG GIÁP NGUYỄN ĐĂNG HUÂN- NGƯỜI 2 LẦN VINH QUY BÁI TỔ

Thăm làng Ngái, viếng mộ Hoàng giáp Nguyễn Đăng Huân
Nguyễn Xuân Diện

Làng Hương Ngải, tên Nôm là Kẻ Ngái, huyện Thạch Thất, HN. Hương Ngải là một danh hương ở Xứ Đoài. Xưa, vua Tự Đức tặng làng danh hiệu “Mỹ tục khả phong” (phong tục tốt đẹp đáng làm gương), nay hãy còn treo ở đình. Đây là quê hương của Cụ Nguyễn Tử Siêu, một nhà văn chuyên viết về tiểu thuyết lịch sử. Con trai cụ là Lương y Nguyễn Thiện Quyến, Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam, tôi cũng từng có vinh hạnh được hầu chuyện.

Thứ Năm, 20 tháng 11, 2025

20.11: THƯƠNG NHỚ THẦY KHÊ

 
Nhân ngày 20/11/2025, Tưởng nhớ tới những người Thầy đã quá cố, trong lòng buồn lắm! Xin thắp nén tâm hương dâng lên các Thầy, cùng lời cầu nguyện anh linh các Thầy đời đời mát mẻ và linh thiêng.
 
Nhân dịp này, tôi xin chia sẻ bài viết về Thầy Trần Văn Khê viết trong đêm cuối cùng Thầy nằm ngủ ở trần gian (28-6-2015). Sáng hôm sau Thầy hóa thân thành tro bụi tại Đài hỏa táng; và thành phố HCM đã nhanh chóng lấy lại nhà 32 Huỳnh Đình Hai, nhanh đến nỗi di cốt của Thầy không quay về nhà được nữa! 

Thứ Tư, 19 tháng 11, 2025

Nguyễn Xuân Diện: TƯỞNG NHỚ HAI NGƯỜI THẦY ĐÃ ĐI XA


Lời dẫn: Nhân ngày Nhà giáo Việt Nam, tôi muốn chia sẻ với chư vị hai bài viết về hai người Thầy đã quá cố của tôi: Thầy Bùi Duy Tân - Giáo sư hướng dẫn luận án Tiến sĩ của tôi, mất ngày 31.10.2009, và Thế Mạc (Kiều Thể) - Thầy giáo dạy văn của tôi trong thời gian tôi ôn thi vào Tổng hợp Văn, mất ngày 31.12.2010.  Hai bài viết dưới đây, tôi đặt bút viết ngay khi vừa được tin các Thầy tạ thế.
 
Bùi Duy Tân và Thế Mạc là hai người thầy có ảnh hưởng lớn đến cuộc đời của tôi.  Nhân ngày này, con xin dâng hai Thầy nén tâm hương tưởng niệm cùng lời cầu chúc các Thầy mãi mãi thanh thản cõi vĩnh hằng!