NGHI THỨC "THAY THẦN TẠ ƠN VUA BAN SẮC"

NGHI THỨC “THAY THẦN TẠ ƠN VUA” 

Sắc phong mà ngày nay chúng ta thấy gồm các loại: phong cấp, khen ngợi, tặng thưởng cho những người có công (giống một giấy khen, một giấy bổ nhiệm chức vụ) và loại sắc phong phẩm trật cho thần linh (theo thường niên, hoặc một dịp lễ lạt nào đó). Loại thứ nhất là tài sản chung của dòng họ được cất giữ trong các nhà thờ họ của các gia tộc có các vị tiên liệt có công với vua, với nước. Loại thứ hai là tài sản của cộng đồng làng xã, được cất giữ tại đình làng hoặc đền, miếu.

Việc được nhận sắc phong thần ngày xưa là một việc rất hệ trọng của làng xã, và việc đón rước sắc phong là một nghi lễ đặc biệt. Sách Đại Phòng tổng khoán ước (A.2875 lưu trữ tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm), ở tờ 11a cho biết nghi lễ đón rước sắc phong như sau: 

“Nghi thức ban sắc phong: Sắc đưa về đến đình, chép thêm ra một bản, giống như bản chính (đều dùng giấy vàng mực đen, lấy người có chữ đẹp trong thôn biết đằng tả), rồi lập một hương án, đặt lên, cái 5 cái (thay Thần tạ ơn vua). Sau đó hoá bản sao đi, còn bản chính thì rước vào trong đình. Làm lễ tuyên chương (chấp sự đứng tuyên đọc). Chọn ngày, chuẩn bị đầy đủ nghi thức làm lễ khai hạ, nghi thức như thông thường. Chỉ có điều, sau khi tới chỗ đọc chúc băn, xướng chủ đọc, một viên chấp sự đọc vào vị trí và đọc thầm (đọc thầm các mĩ tự) cho hết chúc văn”.

Nguyễn Xuân Diện
Ảnh minh họa: Họ Phạm TP HCM.