Thật ra, tôi rất ngại khi cầm viết ghi lại những câu hỏi đã trả lời cho những bạn bè người nước ngoài khi họ hỏi tôi: Người Việt Nam ăn uống thế nào? Hay là cách nấu ăn của người Việt có khác người Trung Quốc hay chăng? Vì đó chỉ là những phần nhận xét đã được nhanh chóng đúc kết để đưa ra những câu giải đáp kịp thời chớ không phải do một sự sưu tầm có tính cách khoa học.
Thứ Ba, 25 tháng 11, 2025
Trần Văn Khê: SỰ KHÁC BIỆT GIỮA THỨC ĂN VIỆT VÀ TÀU
Thật ra, tôi rất ngại khi cầm viết ghi lại những câu hỏi đã trả lời cho những bạn bè người nước ngoài khi họ hỏi tôi: Người Việt Nam ăn uống thế nào? Hay là cách nấu ăn của người Việt có khác người Trung Quốc hay chăng? Vì đó chỉ là những phần nhận xét đã được nhanh chóng đúc kết để đưa ra những câu giải đáp kịp thời chớ không phải do một sự sưu tầm có tính cách khoa học.
Chủ Nhật, 23 tháng 11, 2025
GIẢI MÃ BỨC CHẠM ĐÁ Ở CHÙA BÚT THÁP - ĐỌC Ý NGƯỜI XƯA
Lời dẫn: Ngày cuối tuần vừa rồi, đi cùng nhóm Chùa Việt (hơn 4.000 thành viên) đi thăm Chùa Bút Tháp, huyện Thuận Thành, Bắc Ninh, được thêm một lần nữa chiêm ngưỡng kiến trúc, điêu khắc (gỗ, đá), tượng Phật Bà Quan Âm Thiên thủ Thiên nhãn, lòng càng thêm xúc động vô bờ bến.
Xin cùng quý vị ngắm nghía mấy bức chạm đá ở lan can tòa Thượng điện Chùa Bút Tháp, để cùng thưởng thức những điều ý vị của cha ông ta:
Thứ Bảy, 22 tháng 11, 2025
NHÂN NGÀY DI SẢN VĂN HOÁ VN 23.11
Thứ Ba, 18 tháng 11, 2025
NGỘ - tản văn đặc sắc của Vân Đình Hùng
Chủ Nhật, 16 tháng 11, 2025
HẦU ĐỒNG - BẢO TÀNG SỐNG CỦA VĂN HÓA VIỆT
Lên đồng - Bảo tàng sống của văn hóa Việt
Nguyễn Xuân DiệnTừ bao đời nay, trong các làng thôn, ngõ phố, trong các đền đài nghi lễ lên đồng vẫn là một nghi lễ tín ngưỡng được nhiều người thành tâm thực hiện. Nhiều nơi, dù điện đài không trang hoàng lộng lẫy, dù không có được các cung văn đàn ngọt hát hay, đồ dâng cúng cũng rất sơ sài, nhưng với sự thành tâm, một cuộc lên đồng vẫn được thực hiện, và những người dân lam lũ vẫn trong một thoáng chốc đã được hưởng cảm xúc tiên giới một cách đủ đầy.
Thứ Ba, 11 tháng 11, 2025
ĐI TÌM ĐẤNG TÀI HOA CHU MẠNH TRINH
Lời dẫn của Lâm Khang: Cán Thần Chu Mạnh Trinh là một đấng tài hoa. Cuộc đời ngắn ngủi của ông đã để lại cho non sông những điều kỳ thú. Về thơ là Hương Sơn phong cảnh ca, bài thơ hay nhất về Hương Tích mà đến nay chưa ai vượt qua được. Ông cũng là người vẽ kiểu Gác chuông Thiên Chùa đẹp lạ lùng. Với Hưng Yên, ông là người hưng công và thiết kế tòa phương đình của đền Đa Hòa, để lại hai chữ đại tự "Bồng Lai" đến nay vẫn còn tươi nét bút. Đương thời, Chu Mạnh Trinh được tôn vinh là một trong "TỨ CHI VĂN". Đó là: Kinh bang tế thế chi văn Nguyễn Thượng Hiền, Cử tử chi văn Vũ Phạm Hàm, Thần tiên chi văn Dương Khuê và Tài tử chi văn Chu Mạnh Trinh. Xin giới thiệu bài viết của Đạo diễn, Nhà văn Mai An Nguyễn Anh Tuấn.
Thứ Tư, 26 tháng 3, 2025
SẮC PHONG MẪU LIỄU HẠNH LÀ MÃ VÀNG HAY MẠ VÀNG CÔNG CHÚA?
Trong cuốn Tiên phả dịch lục, Kiều Oánh Mậu đã viết về Thánh Mẫu Liễu Hạnh” “Bất giác trong tôi dấy lên lòng kính sợ và cho rằng: Người là Nho, là Phật, là Pháp, là Tiên, là Thần cả đó”.
Như lâu nay chúng ta cùng biết, trong Vân Cát thần nữ, Liễu Hạnh công chúa có hai thần hiệu là 禡黃公主 Mã Hoàng công chúa và 制勝和妙大王 Chế Thắng Hòa Diệu Đại vương. Cả hai đều là của triều đình sắc phong.
Theo khảo cứu và phát hiện của bạn Lê Tùng Lâm, thì:
"Vân Cát thần nữ chép năm Cảnh Trị, ngài được triều đình phong làm Mã Hoàng công chúa. Tuy nhiên khi đọc các văn bản thần tích hữu quan, chúng tôi phát hiện hai chữ “Mã Hoàng” có ba cách viết khác nhau.
Có 4 bản thần tích chép là 鎷鐄,
Có 2 thần tích ghi là 禡黃,
và cách viết phổ biến nhất là 禡鐄 trong 16 thần tích.
Thứ Hai, 23 tháng 12, 2024
Nguyễn Xuân Diện: NHƯ THANH NHẬT KÝ (TRỌN BỘ 7 KỲ)
Như Thanh nhật ký (2009)
Lâm Khang chủ nhân
Thưa chư vị, hồi giữa năm 2008 Tây lịch, tôi và ông Thiền Phong, ông Chuyết Chuyết được cử đi Xứ Thanh để khảo cổ tích. Tôi có viết một cái Như Thanh nhật ký (7 kỳ), có đăng trên trang nhà. Như Thanh nhật ký được anh em thích lắm, từ giới giang hồ đến dân bút mực đều tán thưởng.
Đây chỉ là nhật ký, nó lại có phong khí của nhật ký giang hồ (thậm chí có người bảo nó có phong vị của du ký trên Nam Phong ngày trước), nên anh em nào làm việc văn phòng thì nên dành để đọc vào ban trưa, ngoài giờ hành chính thì hợp nhẽ hơn. Xin cảm ơn chư vị anh em! Và xin rụt rè trình ra 7 kỳ để chư vị thưởng thức.
Thứ Năm, 21 tháng 3, 2024
KHÔNG NÊN DÙNG VÒNG HOA TANG ĐỂ VIẾNG LĂNG VUA HÙNG
VÀI Ý KIẾN NHỎ VỀ NGHI LỄ ĐỀN HÙNG
Nguyễn Xuân Diện
Quan sát những hình ảnh của lễ hội Đền Hùng do các báo chí hôm nay (10/4/2022, tức 10/3 âm lịch) đăng tải, tôi có ý kiến sau:
1- Hai bộ quần áo lễ của Chủ lễ và Chủ sự quá xấu. Khăn của Chủ lễ có ngôi sao trong một vòng tròn giữa trán trông như cái đèn pin của cái ông đi soi ếch ở quê. Hai bộ này cần được thay thế.
2- Đoàn dâng hương của lãnh đạo không nên dùng vòng hoa tang như hiện nay để viếng Lăng Vua Hùng. Vòng hoa hiện nay cho cảm giác đi viếng đám ma, để viếng người vừa quá cố, linh cữu còn đang quàn, chưa đưa đi an táng. Vòng hoa đó chỉ thích hợp để viếng Cố Chủ tịch Hồ Chí Minh. Vả lại đi dự lễ giỗ tổ không ai mang vòng hoa. Đây là lễ giỗ, khác với lễ tang.
Thứ Sáu, 1 tháng 3, 2024
Nguyễn Xuân Diện: ĐẦU NĂM, LÊN CHƠI NÚI BA VÌ
Ngày đầu năm, lên chơi núi Ba Vì
Nguyễn Xuân Diện
Thứ Tư, 21 tháng 2, 2024
TRẨY HỘI CHÙA HƯƠNG, GHÉ THĂM VÂN ĐÌNH
Nguyễn Xuân Diện
.
Thứ Năm, 1 tháng 2, 2024
TẾT ÔNG TÁO - TRUYỀN THUYẾT VÀ NGHI LỄ
Trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, Táo quân có nguồn gốc từ ba vị thần Thổ Công, Thổ Địa, Thổ Kỳ của Lão giáo Trung Quốc nhưng được Việt hóa thành huyền tích "2 ông 1 bà" - vị thần Đất, vị thần Nhà, vị thần Bếp núc. Tuy vậy người dân vẫn quen gọi chung là Táo Quân hoặc Ông Táo.
Ở Việt Nam, sự tích Táo Quân được truyền khẩu, rồi ghi chép, do đó có những sự khác nhau về tình tiết, nội dung chính được tóm tắt như sau:
Trọng Cao có vợ là Thị Nhi ăn ở với nhau đã lâu mà không con, nên sinh ra buồn phiền, hay cãi cọ nhau. Một hôm, Trọng Cao giận quá, đánh vợ. Thị Nhi bỏ nhà ra đi sau đó gặp và bằng lòng làm vợ Phạm Lang. Khi Trọng Cao hết giận vợ, nghĩ lại mình cũng có lỗi nên đi tìm vợ. Khi đi tìm vì tiền bạc đem theo đều tiêu hết nên Trọng Cao đành phải đi ăn xin.
Khi Trọng Cao đến ăn xin nhà Thị Nhi, thì hai bên nhận ra nhau. Thị Nhi rước Trọng Cao vào nhà, hai người kể chuyện và Thị Nhi tỏ lòng ân hận vì đã trót lấy Phạm Lang làm chồng.
Phạm Lang trở về nhà, sợ chồng bắt gặp Trọng Cao nơi đây thì khó giải thích, nên Thị Nhi bảo Trọng Cao ẩn trong đống rơm ngoài vườn. Phạm Lang về nhà liền ra đốt đống rơm để lấy tro bón ruộng. Trọng Cao không dám chui ra nên bị chết thiêu. Thị Nhi trong nhà chạy ra thấy Trọng Cao đã chết bởi sự sắp đặt của mình nên nhào vào đống rơm đang cháy để chết theo.
Phạm Lang gặp tình cảnh quá bất ngờ, thấy vợ chết không biết tính sao, liền nhảy vào đống rơm đang cháy để chết theo vợ.
Linh hồn của ba vị được đưa lên Thượng Đế. Thượng Đế thấy ba người đều có nghĩa, nên sắc phong cho làm Táo Quân, gọi chung là: Định Phúc Táo Quân, nhưng mỗi người giữ một việc:
- Phạm Lang làm Thổ Công, trông coi việc bếp. Danh hiệu: Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân
Thứ Năm, 12 tháng 10, 2023
“CHÙA BA VÀNG” CHÍNH THỨC LÊN TIẾNG
VỀ VIỆC ĐƯA TƯỢNG KINH LƯỢC SỨ VŨ HỒN VÀO “CHÙA” LÀM LỄ
Khoảng 10h sáng nay (11.10.2023), trên FB “Chùa Ba Vàng” đã đăng một biên bản làm việc theo nội dung đơn kiến nghị, phản ánh của ông Vũ Thế Khôi gửi Ban Tuyên giáo TW, Ban Tôn giáo CP, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, Hội đồng Trị sự TW PGVN.
Ngày 3/10/2023, Thanh tra Bộ Văn hóa TT và DL cũng có công văn số 469/TTr-VHGĐ chuyển đơn Kiến nghị tới SỞ VĂN HÓA TT và DL tỉnh Quảng Ninh, về việc Kiến nghị xử lý việc đưa tượng (viên quan cai trị của triều đại nhà Đường là Vũ Hồn) vào thờ tại “Chùa Ba Vàng”. Công văn do Phó Chánh thanh tra Bộ là Hà Văn Lâu ký.
Thứ Ba, 12 tháng 9, 2023
VÌ SAO BÁO TUỔI TRẺ GỠ BÀI VỀ DỰ ÁN 350 NGHÌN TỶ CHẤN HƯNG VH
Cần 350.000 tỉ đồng để chấn hưng, phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt?
Báo Tuổi trẻ Online
Thứ năm,07/09/2023, 20:53 (GMT+7)
Để chấn hưng, phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam giai đoạn 2025-2035, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang trình Chính phủ cho thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia có kinh phí hơn 350.000 tỉ đồng.
Để hoàn thiện nội dung chương trình trước khi trình Quốc hội thông qua, ngày 28-8 Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa trình Thủ tướng, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà xem xét quyết định lập hội đồng thẩm định báo cáo đề xuất Chương trình mục tiêu quốc gia về chấn hưng, phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam giai đoạn 2025-2035 với nguồn kinh phí hơn 350.000 tỉ đồng (khoảng 15 tỉ USD).
TS Khuất Thu Hồng: VỀ DỰ ÁN 350.000 TỶ CHẤN HƯNG VĂN HOÁ
VĂN HOÁ LÀ GÌ?
Rất hoan ngênh việc đầu tư cho chấn hưng văn hoá và xây dựng con người...
Nhưng tôi sẽ phản đối đến cùng nếu đem số tiền đó để xây những tượng đài vô duyên hay bảo tàng nhem nhuốc hoặc tổ chức các lễ hội sặc mùi thương mại và hoàn toàn thiếu văn hoá như hiện nay.
Đầu tư cho văn hoá là đầu tư xây dựng chưong trình gíáo dục, dạy trẻ con "học ăn, học nói, học gói, học mở", biết cách ứng xử văn minh, lịch sự, khiêm nhường mà không khúm núm, tự tin mà không tự mãn...
Đầu tư dạy cho thầy cô giáo hành xử chuyên nghiệp, nói năng đúng mực, thái độ thân thiện với học sinh ...
Đầu tư dạy cho người lớn đừng chen hàng khi lên máy bay hay vào thang máy, không nhổ bậy hay xả rác, không cười nói oang oang ở chốn đông người...
TẠI SAO ĐẶT VẤN ĐỀ LÃNG PHÍ Ở ĐÂY????
TẠI SAO ĐẶT VẤN ĐỀ LÃNG PHÍ Ở ĐÂY????
Chia sẻ với Văn Hóa, GS.TS Nguyễn Chí Bền, nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia Việt Nam bày tỏ:
“Trước hết tôi thấy các nội dung chương trình chấn hưng văn hóa là vô cùng cần thiết. Trên các diễn đàn và mạng xã hội, mặc dù có vài ý kiến nhỏ băn khoăn về chương trình này, nhưng đa số ý kiến đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đầu tư cho chương trình hết sức quan trọng này”.
Liên quan đến một số ý kiến hiện nay trên các diễn đàn, mạng xã hội về mức đầu tư cho Chương trình, GS Nguyễn Chí Bền cho biết:
350.000 TỶ CÓ CHẤN HƯNG ĐƯỢC VĂN HOÁ?
RFA
11.9.2023
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam đề xuất Chính phủ Hà Nội chi 350.000 tỷ đồng cho mục tiêu gọi là "chấn hưng, phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam trong giai đoạn 2025-2035."
Theo đề xuất của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, đến năm 2030 có 100% đơn vị hành chính cấp tỉnh có đủ ba loại hình thiết chế văn hóa như trung tâm văn hóa hoặc trung tâm văn hóa nghệ thuật, bảo tàng, thư viện. Cấp huyện và cấp xã có trung tâm văn hóa thể thao, 95% di tích quốc gia đặc biệt và 70% di tích quốc gia được tu bổ, tôn tạo. Có ít nhất 75% người dân ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi được thụ hưởng, tham gia các hoạt động văn hóa.
Thứ Tư, 6 tháng 9, 2023
3 LẦN LẨY KIỀU CỦA 3 ĐỜI TỔNG THỐNG MỸ
Trong chuyến thăm VN Tổng thống Mỹ Bill Clinton lẩy Kiều đã làm ngỡ ngàng giới trí thức tinh hoa của đất nước VN, làm nức lòng nhiều tầng lớp nhân dân ta:
“Sen tàn cúc lại nở hoa
Sầu dài ngày ngắn đông đà sang xuân”
Hai câu thơ của cụ Nguyễn Du đã đưa bối cảnh quan hệ Việt Mỹ lúc bấy giờ thì không có lời bình nào chính xác và hay hơn được.
Ta vẫn coi Mỹ là xã hội thực dụng, nhưng không ngờ họ lại văn chương thâm thuý và sâu sắc đến vậy.
Văn thơ Kiều coi như hồn cốt Việt, họ quả là “sâu sắc và thâm thuý” thật, làm cho chủ nhà mắc nợ văn chương…
Năm 2015, Phó Tổng thống Mỹ J. Bidel trong một bữa tiệc chiêu đãi Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tại Thủ đô Washington (Mỹ) cũng lẩy Kiều:
“Trời còn để có hôm nay
Tan sương đầu ngõ vén mây giữa trời”
Vào đúng ngày 23/5/2016, Tổng thống Mỹ Barack Obama sang thăm Việt Nam chính thức tuyên bố dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí sát thương toàn diện. Chứng tỏ sự tin cậy chính trị như hai bên đã mong muốn…
Kết thúc bài diễn văn uyên bác, ông Obama lại lẩy Kiều:
“Rằng trăm năm cũng từ đây
Của tin gọi một chút này làm ghi”.
Thế mới thấy cụ Nguyễn Du tài thật ! Và các tổng thống Mỹ làm công tác đối ngoại không chê vào đâu được%.
Sưu tầm
* Các bác thử đoán xem, chuyến thăm VN lần này của US President Joe Biden có lẩy Kiều nữa không? Nếu có lẩy Kiều thì lẩy câu gì?
Thứ Tư, 30 tháng 8, 2023
Thái Hạo: CÚNG DƯỜNG VÀ THÓI ĐẠO ĐỨC GIẢ
CÚNG DƯỜNG VÀ THÓI ĐẠO ĐỨC GIẢ
Bài: Thái Hạo
Phật giáo hiện nay ở VN đa số là theo Tịnh Độ, mà Tịnh độ thì có lẽ ít ai không lấy Hòa thượng Tịnh Không làm thầy, coi như một bậc cao tăng thạc đức. Vậy hãy xem ông dạy thế nào về cúng dường.
Trong bài giảng về phẩm Phổ Hiền hạnh nguyện, hòa thượng Tịnh Không nói: “Chiếu theo lời Phật, Bồ Tát giáo huấn, sửa đổi cho đúng cách nghĩ, cách nhìn, cách nói, cách làm lầm lạc của chúng ta, đó gọi là "cúng dường bằng cách tu hành đúng theo lời dạy". Cúng dường bằng hương, hoa, nước, trái cây chỉ nhằm biểu hiện lòng cung kính của chúng ta mà thôi, Phật, Bồ Tát chẳng cần đến những thứ ấy đâu!”.
Chuyên đề đặc biệt: VU LAN - TÍN NGƯỠNG - PHONG TỤC & VĂN HÓA
Thưa chư vị,
Nhân mùa Vu lan báo hiếu năm nay, xin gửi đến quý đạo hữu xa gần lời cầu chúc An lành - Thành tựu; cùng chùm bài về chủ đề Vu lan của các tác giả:
Bài 1: Nguồn gốc lễ Vu Lan, sưu tầm và tổng hợp.
Bài 2: Nguyễn Du và "Văn tế thập loại chúng sinh" trong tương quan văn hóa Phật giáo - bài của Thiền Phong Phạm Tuấn.
Bài 3: Giải oan cắt kết - nét đặc sắc của tư tưởng Phật giáo Đại thừa. Bài của Thượng tọa Thích Quảng Tùng
Bài 4: Tổ chức dàn nhạc trong nghi lễ cầu siêu. Bài của Nguyễn Đình Lâm (Viện Âm nhạc).
Bài 5: Nguyên nhân tục đốt vàng mã (Lễ Vu Lan không đốt vàng mã). Bài của Hòa thượng Tố Liên.
Bài 6: Phật giáo không chủ trương đốt vàng mã. Nguyễn Xuân Diện trả lời PV báo Nhà báo và Công luận nhân lễ Vu lan.
Bài 7: Chữ Hiếu xưa và nay của Huệ Lưu.
Bài 8: Vu lan này vắng mẹ của Phùng Hoàng Anh.
Bài 9: Diễn xướng thanh nhạc Phật giáo trong nghi lễ cầu siêu của Nguyễn Đình Lâm. Bài này nói về các nghi thức: Canh - Kệ - Tán - Tụng trong nghi lễ cầu siêu.
Bài 10: Nguyễn Xuân Diện trả lời PV Đài Tiếng nói Việt Nam về giá trị nhân văn và đặc sắc của Lễ Vu lan của người Việt Nam.
Bài 11: Vầng trăng tháng Bảy - tùy bút của Đàm Lan.Bài 12: Tìm hiểu ngọn nguồn chữ "Hiếu" - Phạm Đình Khanh.
Nam Mô Bổn sư Thích Ca Mâu Ni Phật!
















