KINH KHỦNG!!! VỤ ÁN CẢ LÀNG LẬP HƯƠNG ƯỚC GIẾT NGƯỜI ĐỂ CƯỚP CỦA KHÁCH QUA LÀNG TRONG HƠN 20 NĂM GIẾT 318 NGƯỜI

 

Tổng số bị giết hại: 318 người, trong hơn 20 năm. Tổng số kẻ giết người: 290 tên, trong đó có 52 tên đầu sỏ.

Lời bình của Nguyễn Xuân Hùng: Vụ trọng án kéo dài và man dợ nhất trong lịch sử Việt Nam, có 290 bị cáo, 52 án tử hình; Trưởng Ban chuyên án đích thân đọc văn tế 318 nạn nhân bị tội phạm sát hại; Một địa danh bị xóa bỏ, một ngôi làng bị san phẳng để không gợi lại nỗi đau cho hậu thế.

FB Phạm Thanh Tùng: Nhân A Diện nói về Vua Lê – Chúa Trịnh, tôi nói thêm chuyện nữa liên quan đến Chúa Trịnh mà cụ thể là Chúa Trịnh Căn.

SẮC PHONG MẪU LIỄU HẠNH LÀ MÃ VÀNG HAY MẠ VÀNG CÔNG CHÚA?

VỀ DANH HIỆU THÁNH MẪU LIỄU HẠNH: MÃ VÀNG CÔNG CHÚA, MẠ VÀNG CÔNG CHÚA hay là MÃ HOÀNG CÔNG CHÚA

 
Trong cuốn Tiên phả dịch lục, Kiều Oánh Mậu đã viết về Thánh Mẫu Liễu Hạnh” “Bất giác trong tôi dấy lên lòng kính sợ và cho rằng: Người là Nho, là Phật, là Pháp, là Tiên, là Thần cả đó”. 

 
Như lâu nay chúng ta cùng biết, trong Vân Cát thần nữ, Liễu Hạnh công chúa có hai thần hiệu là 禡黃公主 Mã Hoàng công chúa và 制勝和妙大王 Chế Thắng Hòa Diệu Đại vương. Cả hai đều là của triều đình sắc phong.
 

Danh hiệu 制勝和妙大王 Chế Thắng Hòa Diệu Đại vương được phong vì chúa có công giúp triều đình trừ giặc, vậy còn 禡黃公主 Mã Hoàng công chúa thì khởi nguồn từ đâu?

 
Theo khảo cứu và phát hiện của bạn Lê Tùng Lâm, thì: 

 
"Vân Cát thần nữ chép năm Cảnh Trị, ngài được triều đình phong làm Mã Hoàng công chúa. Tuy nhiên khi đọc các văn bản thần tích hữu quan, chúng tôi phát hiện hai chữ “Mã Hoàng” có ba cách viết khác nhau. 

 
Có 4 bản thần tích chép là 鎷鐄,
Có 2 thần tích ghi là 禡黃,
và cách viết phổ biến nhất là 禡鐄 trong 16 thần tích. 

PHỦ VÂN CÁT LÀ NỀN NHÀ CŨ VÀ LÀ NƠI GIÁNG SINH MẪU LIỄU HẠNH

PHỦ VÂN CÁT LÀ NỀN NHÀ CŨ
VÀ LÀ NƠI GIÁNG SINH THÁNH MẪU LIỄU HẠNH 

 
Nguyễn Xuân Diện

 
Quần thể di tích Phủ Dày, xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định bao gồm Phủ Vân Cát, Phủ Tiên Hương, Khu lăng Mẫu Liễu Hạnh và các đền phủ đình chùa xung quanh. 

 
Tại Phủ Vân Cát có nhiều bức hoành phi, nhiều đôi câu đối xác nhận đây chính là NHÀ CŨ (cố trạch) và là nơi Mẫu Liễu Hạnh GIÁNG SINH (được xem như là nơi chôn nhau cắt rốn của Mẫu). Xin dẫn chứng các bức hoành phi và một đôi câu đối có hình ảnh kèm theo đây.

Nguyễn Xuân Diện: NHƯ THANH NHẬT KÝ (TRỌN BỘ 7 KỲ)

Như Thanh nhật ký (2009)

Lâm Khang chủ nhân

Thưa chư vị,

Hồi giữa năm 2008 Tây lịch, tôi và ông Thiền Phong, ông Chuyết Chuyết được cử đi Xứ Thanh để khảo cổ tích. Tôi có viết một cái Như Thanh nhật ký (7 kỳ), có đăng trên trang nhà. Như Thanh nhật ký được anh em thích lắm, từ giới giang hồ đến dân bút mực đều tán thưởng.

MUỐN CÓ NGƯỜI TÀI, TRƯỚC PHẢI DẸP BỌN TIỂU NHÂN

NGƯỜI XƯA NÓI VỀ VIỆC TIẾN CỬ, CHỌN LỰA VÀ SỬ DỤNG NHÂN TÀI

Thưa chư vị,

Chúng tôi xin giới thiệu ở đây bài văn làm trong kỳ thi Đình (làm tại sân triều đình) - do nhà vua ra đề bài, chấm bài, để phân hạng các tiến sĩ. Người đỗ đầu (đủ 10 phân) là Trạng nguyên. Đề bài thường hỏi về các vấn đề lớn của đất nước và về việc trị nước. Bài thi đó gọi là Sách văn đình đối. 

Bài văn dưới đây là sách văn đình đối đã mang lại lại danh hiệu Trạng Nguyên cho Nguyễn Trực (1417 - 1473) trong kỳ thi Đình năm Nhâm Tuất (1442), niên hiệu Đại Bảo thứ 3. Nguyễn Trực là vị Trạng nguyên đầu tiên của triều Lê. Tấm bia ghi về khoa thi này là tấm bia đầu tiên ở Văn Miếu, được dựng năm 1484.

Đề bài của vua Lê Thái Tông yêu cầu rằng: "Đức Thái tổ Cao hoàng đế ta lấy được thiên hạ, nhiều phen xuống chiếu cầu hiền mà không có một ai trúng tuyển. Trẫm từ khi lên ngôi tới nay, gắng sức trị nước, thế mà việc chọn nhân tài vẫn mịt mở thăm thẳm. Sao người quân từ khó tìm, kẻ tiểu nhân khó biết như vậy? Các ngươi hãy đem hết hiểu biết của mình trả lời, trẫm sẽ đích thân xem xét". Đấy! Lòng vua chân thành là vậy! Đời nay có theo kịp đời xưa chăng? 

NHỮNG SAI LẦM NGHIÊM TRỌNG VỀ HỌC THUẬT CỦA CHU XUÂN GIAO

NHỮNG SAI LẦM NGHIÊM TRỌNG VỀ HỌC THUẬT CỦA ÔNG CHU XUÂN GIAO
TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT HIỆN, NGHIÊN CỨU VÀ CÔNG BỐ ĐẠO SẮC PHONG ĐƯỢC ÔNG CHO LÀ CỔ NHẤT Ở PHỦ DÀY (NIÊN ĐẠI 1683)

 
Quần thể Di tích Quốc gia Phủ Dầy với 20 di tích, bao gồm các công trình tôn giáo, tín ngưỡng: đình, đền, chùa, phủ, lăng, từ đường trải khắp trên địa bàn 3 thôn Tiên Hương, Vân Cát và thôn Báng thuộc xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. Đây là những công trình gắn liền với sự tích về Mẫu Liễu Hạnh, một trong “Tứ bất tử” của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. 

 
Trải qua các triều đại phong kiến, Phủ Dày đã được ban nhiều sắc phong tuy nhiên trải qua chiến tranh, nhiều sắc phong đã thất lạc hay do tự xuống cấp do tác động của thời tiết khí hậu cho nên số lượng sắc phong cho các nơi thờ Mẫu ở Phủ Dày chỉ còn lại một số ít , cho nên việc tìm kiếm sưu tầm, phát hiện các sắc phong cho Mẫu Liễu ở Phủ Dày được các đời thủ nhang, nhân dân sở tại và các nhà nghiên cứu quan tâm.

ÔNG CHU XUÂN GIAO ĐỌC SẮC PHONG LIỄU HẠNH CÔNG CHÚA

TRỜI ĐẤT! HỌC GIẢ CHU XUÂN GIAO ĐỌC TÊN THÁNH MẪU LIỄU HẠNH LÀ MẠ VÀNG CÔNG CHÚA LẠI CÒN NÓI MẠ VÀNG NGHĨA CŨNG NHƯ MẠ BẠC, MẠ ĐỒNG. Và gọi đó là CHỮ NÔM nữa!

 

Tiến sĩ Chu Xuân Giao khi dịch một sắc phong ở Phủ Dày, đã đọc ra tên Thánh Mẫu Liễu Hạnh là LIỄU HẠNH MẠ VÀNG. 

 
Hãy xem Chu Xuân Giao viết: “Điểm thứ hai, về tên hiệu của vị thần ở lần sắc phong này, là Liễu Hạnh Mạ Vàng tề gia trị quốc hộ sĩ, cẩn tiết hòa mỹ đoan trang, quang mục nhân minh thuần mỹ công chúa 柳 幸 鎷 鐄 斉 家 治 國 護 士 謹 節 和 美 端 莊 光 穆 仁 明 純 美 公 主. Có thể rút gọn thành Liễu Hạnh Mạ Vàng 柳 幸 鎷 鐄. Chữ Mạ Vàng 鎷 鐄 ở đây có thể xem là chữ Nôm, mà nghĩa thì tạm thời có thể hiểu như là “mạ vàng” trong tiếng Việt hiện nay (cùng trường nghĩa với “mạ bạc”, “mạ đồng”...).” (Hết trích)

Nhật ký: THĂM THÀNH NHÀ HỒ, ĐỌC BÀI THƠ TRÊN VÁCH THÀNH

THĂM THÀNH NHÀ HỒ 

Thành Nhà Hồ do Hồ Quý Ly chủ trương xây dựng và đích thân chỉ huy công trình vào năm 1397. Ba năm sau đó, Hồ Quý Ly đoạt ngôi nhà Trần lúc ấy đã suy tàn đáng phải thay thế, lập ra triều đại nhà Hồ, đặt tên nước là Đại Ngu. Chữ "Ngu" (虞) trong quốc hiệu "Đại Ngu" (大虞) của nhà Hồ có nghĩa là "sự yên vui, hòa bình", không phải chữ "Ngu" (愚) mang nghĩa là "ngu ngốc". "Đại Ngu" có thể hiểu là ước vọng về một sự bình yên rộng lớn trên khắp cõi giang sơn. 

Nhân lễ Vu Lan: CHỮ "HIẾU" là CÕNG MẸ ĐI CHƠI

Nhân lễ Vu Lan:
CHỮ "HIẾU" là CÕNG MẸ ĐI CHƠI 

Chữ hiếu (孝) trong chữ Hán, gồm hai chữ ghép lại. Phần trên là chữ Khảo (考 - người già, lớn tuổi) nhưng lược bớt phần dưới đi. Phần dưới là chữ Tử (子 - con). 

Ngày xưa, lúc chưa phát minh ra giấy, người ta viết hoặc khắc chữ lên xương thú, mai và yếm rùa, và đó gọi là Giáp cốt văn (chữ cổ viết trên mai / yếm rùa, xương thú). Chữ Hán là chữ tượng hình. Chữ HIẾU có hình tượng người con cõng cha mẹ trên lưng. Như vậy chữ hiếu được biểu thị bằng mối quan hệ cha (mẹ) trên lưng, con ở dưới; suy rộng ra đó là đạo nghĩa của con cháu đối với cha mẹ, lấy phụng dưỡng cha mẹ làm đầu… và cả kiếp đời một con người là đội chữ Hiếu lên trên đầu, việc phụng thờ cha mẹ là việc cả đời này.

VỀ MỘT ĐÔI CÂU ĐỐI Ở PHỦ TIÊN HƯƠNG

VỀ MỘT ĐÔI CÂU ĐỐI Ở PHỦ TIÊN HƯƠNG 

Nguyễn Xuân Diện

Quần thể di tích Phủ Dày, xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định bao gồm Phủ Vân Cát, Phủ Tiên Hương, Khu lăng Mẫu Liễu Hạnh và 11 đền phủ đình chùa xung quanh. 

 
Thủ nhang Phủ TIÊN HƯƠNG là Trần Thị Kim Huệ gần đây cho treo biển là “Phủ Chính Tiên Hương – Nơi Thánh Mẫu Giáng Sinh”. 

 
Thực ra Phủ VÂN CÁT mới là nơi lưu dấu tích ngôi nhà mà Mẫu Liễu Hạnh được sinh ra, góc vườn có vạt đất chôn nhúm rau của Mẫu. 

 
Tại gian giữa chính điện của Phủ Tiên Hương mà chị Kim Huệ là Thủ nhang cũng đã có treo đôi câu đối xác nhận rõ:

 
三 世 輪 回 于為 汭 于 雲 葛 于 俄 山 五 百 餘 年 光 實 錄
歷 朝 芭 袞 為 帝 女 為 大 王 為 眾 母 憶 年 萬 古 奠 名 邦
龍 飛 癸 丑 秋
青 化 省 督 學 黎 希 永 奉 撰 

 
Phiên âm là:

- Tam thế luân hồi, vu Vỉ Nhuế, vu VÂN CÁT, vu Nga Sơn, 

                                           ngũ bách dư niên quang thực lục;

- Lịch triều ba cổn, vi Đế nữ, vi Đại vương, vi chúng Mẫu, 

                                                     ức niên vạn cổ điện danh bang.

 
[Lạc khoản: Long phi Quý Sửu thu. Thanh Hóa tỉnh Đốc học Lê Hy Vĩnh phụng soạn].

 
*Chữ Vỉ: gồm bộ chấm thủy và chữ vi. Ở trên bộ gõ ko thể hiện được chữ "Vỉ"

VỀ MỘT BỨC HOÀNH PHI Ở PHỦ VÂN CÁT

VỀ MỘT BỨC HOÀNH PHI Ở PHỦ VÂN CÁT

Nguyễn Xuân Diện

Trong ảnh là bức hoành phi được tôn trí tại Phủ Vân Cát, thuộc quần thể Phủ Dày, xã Kim Thái, tỉnh Nam Định. 

Bức này, đọc từ phải sang trái là "NHẤT THẦN LƯỠNG HÓA". Có người dịch là "vị thần hai lần hóa thân". 

Tại Phủ Tiên Hương bên cạnh cũng có các bức tương tự, cụ thể là:

1- Nhất Cố Thần 一 故 神
2- Nhất Thần Lưỡng Hóa 一 神 兩 化
3- Cố Thần Cố Hóa 故 神 故 化 

Từ trước đến nay các sách vở báo chí đều hiểu sai và dịch sai bức hoành này. 

Mấy chữ này khởi nguồn từ trong thiên Tham lưỡng, sách Chính Mông của Trương Tái. Sách có câu: 一 物 兩 體 ,氣也. 一故神, 兩故化.此天地之所以參也. Nhất vật lưỡng thể, khí dã. Nhất cố thần, lưỡng cố hóa. Thử thiên địa chi sở dĩ tham dã (Dịch là: Một vật đều có hai thể âm – dương, đó là khí. Hợp nhất lại là Thần, có cả âm – dương nên hóa sinh muôn vật. Ấy là nguyên nhân tham phối với trời đất vậy).

Vì vậy, LƯỠNG ở đây là Âm và Dương. NHẤT ở đây là hợp nhất.

Hợp nhất được ÂM và DƯƠNG thì là THẦN. 

Có Âm và Dương nên mới HÓA SINH VẠN VẬT.

Chỉ có THẦN mới làm được việc này. Nói văn chương thì là: Vì có hai (âm–dương) cho nên biến hóa, vì hợp nhất (âm – dương) cho nên là thần. 

Nhất Cố Thần, Nhất Thần Lưỡng Hóa, Cố Thần Cố Hóa, Lưỡng cố Hóa Nhất cố Thần là những chữ được thấy ở nhiều di tích thờ Nữ thần ở Việt Nam (Chùa Mía Sơn Tây, ở khám thờ Bà Chúa Mía cũng có ba chữ Nhất Cố Thần 一 故 神, có người dịch là Một Thần Cũ). 

24.7.2023
Nguyễn Xuân Diện

* Cám ơn Mai Đình tiên sinh, gần chục năm trước đã chỉ cho tôi biết câu này trong sách Chính Mông của Trương Tải, để hôm nay tôi chia sẻ với anh chị em!

PHỦ DÀY HAY PHỦ GIẦY - CHỨNG TÍCH TRÊN BIA ĐÁ

PHỦ DÀY HAY PHỦ GIẦY
- TÌM HIỂU CHỮ DẦY/ GIẦY QUA VĂN BẢN HÁN NÔM

 
Bài của Hoài Cổ

 

Hiện nay ngay cả trong các văn bản chính thống khi viết về một địa danh ở Vụ Bản Nam Định các sách vở chính thống thường không thống nhất giữa Dầy, Dày hay Giầy Giày. Có nhiều văn bản sử dụng cả hai cách viết trong một văn bản.

Một làng quê có tên Nôm là một vùng đất cổ có truyền thống lâu đời. Theo nhiều khảo cứu các làng có tên Nôm thường phải có thời gian thành lập làng trước đời Lý.

Về địa danh Phủ Dày/ Giầy nếu theo cách phát âm của miền Bắc khó có thể phân biệt nghĩa gốc.

Theo tư liệu từ Ban Tuyên Giáo Nam Định thì phải gọi là Giầy/ Giày mới đúng vì dân gian còn lưu truyền huyền thoại: Vua đi ngang qua vùng này và nghỉ đêm ở quán hàng của bà chúa Liễu Hạnh, sau đó được tặng một đôi giày nên đã lập nơi thờ tự gọi là Phủ Giầy. Còn khi gọi là Phủ Dầy vì chính nơi này có món bánh dày nổi tiếng, lại có người cho rằng, Kẻ Giầy xuất phát từ nơi có gò đất nổi lên hình bánh dày trước cửa phủ.

TẾT ĐOAN NGỌ TRONG CUNG ĐÌNH DIỄN RA NHƯ THẾ NÀO?

Tết Đoan Ngọ qua tài liệu mộc bản triều Nguyễn

 
Hoàng Thị Ánh Phượng
(Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV)

 
Tồn tại từ lâu trong văn hóa dân gian của một số nước Á Đông, Tết Đoan Ngọ (Tết Đoan Dương) diễn ra vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch hàng năm, cũng là một trong những Tết quan trọng trong sinh hoạt văn hóa của người Việt Nam.

Về nguồn gốc của Tết này, ngoài sự tích Khuất Nguyên của Trung Quốc thì ở mỗi quốc gia đều có cách giải thích khác nhau, nhưng điểm chung là gắn liền với sự tuần hoàn của thời tiết trong năm. Vì Đoan Ngọ là bắt đầu giữa trưa (Đoan: mở đầu, Ngọ: giữa trưa); còn Dương là mặt trời, là khí dương, Đoan Dương có nghĩa là bắt đầu khí dương đang thịnh, như vậy, ngày Đoan Ngọ là cột mốc quan trọng của chu kỳ tuần hoàn thời tiết trong năm, là lúc mặt trời bắt đầu ngắn nhất, con người ở gần trời đất nhất. Ở Việt Nam, Tết Đoan Ngọ còn gọi là Tết diệt sâu bọ để tưởng nhớ đến việc ông lão Đôi Truân giúp dân chúng trị sâu bọ phá hoại mùa màng.

Dưới triều Nguyễn, tiết Đoan Dương cùng với Nguyên Đán, Vạn Thọ là ba tiết lớn nhất trong năm. Vì vậy, các vua sẽ ấn định thời gian nghỉ Tết và những nghi lễ cần thực hiện.

Tùy theo tính chất công việc, thời gian nghỉ Tết Đoan Ngọ đối với các nha, sở sẽ được quy định khác nhau. Mộc bản sách “Đại Nam thực lục chính biên đệ nhị kỷ”, quyển 67, mặt khắc 5, cho biết vào thời vua Minh Mệnh thì trước tết Đoan Dương một ngày, sắc cho những công tác thổ mộc ở Kinh nghỉ việc 2 ngày (mùng 4 và mồng 5); những công sở Nội tạo, Nội vụ, Vũ khố nghỉ việc 1 ngày (mùng 5). Còn dưới thời vua Tự Đức thì các sở thợ ở Kinh chỉ được nghỉ duy nhất một ngày là mùng 5.

NHÂN BIẾN CỐ TẠI TÂY NGUYÊN - ĐỌC SÁCH CỔ "PHỦ MAN TẠP LỤC"

NHÂN BIẾN CỐ TẠI TÂY NGUYÊN - ĐỌC CUỐN SÁCH PHỦ MAN TẠP LỤC

Xin giới thiệu cuốn sách PHỦ MAN TẠP LỤC 撫 蠻 雜 錄 (ghi chép tản mạn về việc vỗ yên người Thượng). Sách do Ôn Khê Nguyễn Tử Vân 溫 溪 阮 子 雲 biên tập và viết tựa năm Tự Đức Tân Mùi (1871). Hoàng Cao Khải 黃 高 啟 , Cúc Khê Trương Quang Đản 菊 溪 張 光 亶, Cao Xuân Dục 高 春 育 mỗi người viết một bài tựa nhân dịp tác phẩm được khắc in tại Thạch Trụ, Quãng Ngãi, năm Thành Thái Mậu Tuất (1898).

Phủ Man tạp lục là tài liệu đặc biệt quý và hiếm hoi về Trường Sơn và Tây Nguyên. Bản sách A.688 đã biến mất khỏi kho sách cổ của Viện Nghiên cứu Hán Nôm (Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam):

Phủ Man tạp lục
- Một tư liệu dân tộc học về Trường Sơn - Tây Nguyên

 
Phan An
24/07/2012

 
1. Sách “Phủ man tạp lục” do Nguyễn Tử Vân viết và được khắc in vào năm Thành Thái thứ 10 (1898).

 
Nguyễn Tử Vân, hiệu là Ôn Khê, người làng Thạch Trụ, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi. Ông là người thuộc dòng gia thế trong vùng, từ nhỏ đã được rèn dũa, học hành thông tuệ. Năm 1843, ông thi đỗ cử nhân ở Huế, xếp hạng cao, thứ sáu cùng bảng với Đặng Huy Trứ và nhiều người nổi tiếng khác. Ông được bổ làm Huấn đạo, và một thời gian sau đó được Trương Đăng Quế tiến cử làm Hành tẩu viện Cơ Mật, rồi được bổ làm Gián Đài. Ít năm sau, nhà vua cử ông ra làm Án sát sứ tỉnh Thái Nguyên.

KINH HOÀNG! VIỆN HÁN NÔM LẠI MẤT THÊM 110 CUỐN SÁCH CỔ

Yêu cầu Viện Nghiên cứu Hán Nôm kiểm kê,

làm rõ thông tin 'lại mất hơn 100 cuốn sách'

Thiên Điểu
Tuổi trẻ

20/03/2023 13:15 GMT+7

Trước thông tin lại mất sách Hán Nôm, với hơn 100 cuốn, Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam chỉ đạo Viện Nghiên cứu Hán Nôm kiểm kê, báo cáo đầy đủ.

Sáng nay, 20-3, ông Nguyễn Xuân Diện (nhân sự tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm) tiếp tục đưa thông tin "kinh hoàng" (chữ của ông Diện) trên trang Facebook cá nhân, về việc lại phát hiện mất thêm 110 cuốn sách Hán Nôm, trong kho có 877 cuốn đã mủn nát không thể bồi vá, cứu vãn.

Bài đăng của ông Nguyễn Xuân Diện nhanh chóng thu hút lượt tương tác rất lớn từ người dùng Facebook. Nhiều bình luận bày tỏ bất bình, giận dữ trước vụ việc này.

Nguồn tin của Tuổi Trẻ Online tại Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cho biết, trước vụ việc nóng, sáng nay, 20-3, lãnh đạo Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã có hội ý, trao đổi về vụ việc.

Lãnh đạo Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã yêu cầu Viện Nghiên cứu Hán Nôm tiếp tục kiểm kê, làm rõ thông tin mất sách và có báo cáo đầy đủ lên Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.

Ngoài ra, lãnh đạo Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cũng trực tiếp xuống làm việc với Viện Nghiên cứu Hán Nôm về vụ việc này để nắm tình hình.

Nguồn tin cho biết, trước đó, vụ việc mất 25 cuốn sách ở viện này, Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cũng đã yêu cầu Viện Nghiên cứu Hán Nôm có báo cáo đầy đủ về số lượng sách bị mất, đánh giá giá trị những cuốn sách đó.

Viện Nghiên cứu Hán Nôm đã lập hội đồng khoa học để đánh giá giá trị về lịch sử, khoa học, văn hóa của hơn 20 cuốn sách bị mất. Đồng thời viện cũng lập hội đồng kiểm kê để xác minh chính xác số lượng sách bị mất.

Một tháng sau thông tin mất sách được công khai trên truyền thông, Viện Nghiên cứu Hán Nôm đã có báo cáo đầy đủ với Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.

Sau đó, viện hàn lâm cũng đã báo cáo vụ việc lên các cơ quan chức năng.

Tuổi Trẻ Online đã liên hệ với viện trưởng Viện nghiên cứu Hán Nôm - PGS.TS Nguyễn Tuấn Cường về vụ việc mới phát sinh này. Ông Tuấn Cường cho biết viện đang làm việc để xác minh rõ tình hình với bộ phận bảo quản kho sách.

THĂM CHÙA BÚT THÁP, NGẮM NGHÍA VÀ GIẢI MÃ VÀI BỨC CHẠM ĐÁ

Nguyễn Xuân Diện

Lời dẫn: Ngày cuối tuần vừa rồi, đi cùng nhóm Chùa Việt (hơn 4.000 thành viên) đi thăm Chùa Bút Tháp, huyện Thuận Thành, Bắc Ninh, được thêm một lần nữa chiêm ngưỡng kiến trúc, điêu khắc (gỗ, đá), tượng Phật Bà Quan Âm Thiên thủ Thiên nhãn, lòng càng thêm xúc động vô bờ bến.

Xin cùng quý vị ngắm nghía mấy bức chạm đá ở lan can tòa Thượng điện Chùa Bút Tháp, để cùng thưởng thức những điều ý vị của cha ông ta:

KHÔNG THỂ CHẤP NHẬN PHẦN HỒN CỐT DÂN TỘC BỊ THẤT LẠC

TÔI LÊN TIẾNG:
KHÔNG THỂ CHẤP NHẬN PHẦN HỒN CỐT DÂN TỘC BỊ THẤT LẠC

Bài: Anh Tuấn
Báo Người lao động

Những giai đoạn Tổ quốc chưa yên, người dân giống Tiên Rồng phải chấp nhận đặc điểm thời kỳ ấy. Còn hiện nay, ngay thủ đô, 24 thư tịch cổ "không cánh mà bay"???.

Trong chiều dài lịch sử hàng ngàn năm, quá trình gây dựng, gìn giữ và phát triển đất nước ta bao gồm những giai đoạn hoặc thăng, hoặc trầm.

Những thời điểm hào hùng hoặc bi tráng ấy khắc vào thời gian bằng những chất liệu không gì giá trị hơn vì là tâm sức, mồ hôi, máu xương của toàn dân tộc. Điều đó đồng thời đã khẳng định sức sống bền bỉ, mãnh liệt của văn hóa Việt Nam, bao gồm ngôn ngữ, thói quen, tập quán, tín ngưỡng, đặc điểm lao động, tinh thần bảo vệ bờ cõi…

CĂN CỨ PHÁP LÝ ĐỂ XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ CỦA 24 CUỐN SÁCH CỔ BỊ MẤT

CÁC CĂN CỨ PHÁP LÝ NÀO ĐỂ XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ CỦA 24 CUỐN SÁCH CỔ BỊ MẤT TẠI VIỆN HÁN NÔM

Đánh giá về giá trị của 24 cuốn sách cổ bị mất tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm và căn cứ pháp lý cho việc đánh giá này, tôi xin nêu quan điểm của mình như sau:

I. Các căn cứ pháp lý:

1.Căn cứ Nghị định Số: 108/2022/NĐ-CP của Thủ tướng Chính phủ Quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, ban hành ngày 28 tháng 12 năm 2022.

Tại điều 2- Nhiệm vụ và quyền hạn, mục 5,
5. Tổ chức các hoạt động điều tra, khai quật, nghiên cứu, sưu tầm, bảo tồn, bảo tàng, phát huy những giá trị di sản văn hóa của các dân tộc Việt Nam.

Như vậy, những gì thu được qua các hoạt động điều tra, nghiên cứu, sưu tầm, bảo tồn…là những “Di sản Văn hóa”.

2. Căn cứ khoản 6, Điều 4 của Luật Di sản văn hoá 2001, được sửa đổi bổ sung năm 2009 và 2013, thì cổ vật được hiểu “là hiện vật được lưu truyền lại, có giá trị tiêu biểu về lịch sử, văn hoá, khoa học, có từ một trăm năm tuổi trở lên”.

Theo quy định này thì một vật để được công nhận là cổ vật cần đáp ứng đủ các điều kiện như sau:

-         - Là hiện vật được lưu truyền lại.
     - Có giá trị tiêu biểu về lịch sử, văn hoá, khoa học.
     - Có từ một trăm năm tuổi trở lên.

Như vậy, các sách cổ của Viện Nghiên cứu Hán Nôm đều đáp ứng đầy đủ các điều kiện là “cổ vật”.

3. Còn tại chương 4, của Luật Di sản văn hoá 2001, được sửa đổi bổ sung năm 2009 và 2013, có quy định về việc “Bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá vật thể”. Nên mới có Điều 43 quy định “Di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia thuộc sở hữu nhà nước, sở hữu của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội phải được quản lý trong các bảo tàng…”. 

SÁCH CỔ ĐÃ MẤT DỰA VÀO ĐÂU ĐỂ BIẾT GIÁ TRỊ CỦA CHÚNG?

25 cuốn sách cổ vừa biến mất khỏi kho sách của Viện Nghiên cứu Hán Nôm có giá trị như thế nào?

Từ khi thông tin 25 cuốn sách cổ biến mất khỏi kho sách cổ của Viện Nghiên cứu Hán Nôm, rất nhiều người muốn biết đó là những cuốn gì, ai viết ra nó, ghi chép nội dung gì và thực sự chúng có giá trị như thế nào. Tôi xin nêu quan điểm của mình như sau: 

Hiện tại 24 cuốn sách đã mất, không có trước mặt để đánh giá trực tiếp, vì vậy phải căn cứ theo các đánh giá ổn định tại những bộ thư mục nổi tiếng như thư mục của Trần Văn Giáp (Tìm hiểu Kho sách Hán Nôm – Nguồn tư liệu văn học sử học Việt Nam, Tập I: Xuất bản 1984, Tập II: Xuất bản năm 1990), Trần Nghĩa - Francoie Gros đồng chủ biên (Di sản Hán Nôm Việt Nam thư mục đề yếu, Ba tập, Xuất bản năm 1993) và các luận án Tiến sĩ nghiên cứu trực tiếp đến các cuốn sách cổ bị mất.

GIÁ TRỊ CỦA NHỮNG CỔ THƯ VỪA BIẾN MẤT KHỎI VIỆN HÁN NÔM

Giá trị văn học của những cổ thư vừa bị mất tại Viện Nghiên nghiên cứu Hán Nôm 

Thời báo Văn học Nghệ thuật
26-12-2022 09:07

Ngày 21/12/2022, Viện Nghiên cứu Hán Nôm ra Thông cáo về sự việc 25 cuốn sách tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm bị thất lạc. Trong đó, đặc biệt là những cuốn sách thuộc Bộ “Việt âm thi tập” là cổ thư “độc bản” – cũng là tập thơ cổ nhất ở nước ta; cùng với đó là Bộ sách “Toàn Việt thi lục” bản viết tay (vì chưa bao giờ được khắc in) do Nhà bác học Lê Quý Đôn soạn theo lệnh vua Lê Hiển Tông. Đây đều là những cổ thư chữ Hán đặc biệt giá trị, có thể xếp vào hàng bảo vật của quốc gia. TS. Nguyễn Xuân Diện - Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Văn bản học của Viện Nghiên cứu Hán Nôm đã chia sẻ với Thời báo Văn học Nghệ thuật về giá trị văn học là lịch sử của những di sản này.