TẢN MẠN NHÂN NGÀY DOANH NHÂN VIỆT NAM 13 - 10

Nhân ngày Doanh nhân Việt Nam 13/10:

NHÀ NHO VÀ NHÀ BUÔN 
VÀ VẤN ĐỀ VĂN HÓA DOANH NHÂN

Nguyễn Xuân Diện

Trong xã hội theo Nho giáo, “tứ dân” được xếp theo thứ tự: sĩ - nông - công - thương. Phải những khi “hết gạo chạy rông” thì tạm thời chuyển đổi lại là “Nhất nông nhì sĩ”. Thương không được đề cao. Trong quan niệm dân gian, nhà buôn được gọi là “con buôn”. Và từ “con buôn” là một từ bao hàm nghĩa xấu, gắn liền với việc lọc lừa, gian lận, mua rẻ bán đắt, với rất nhiều phương ngôn cạnh khóe. Song cho dù quan niệm thế nào thì cả xã hội đều phải cần đến các hoạt động buôn bán của nhà buôn - một hoạt động bao giờ cũng cần thiết cho sự duy trì xã hội.

BÀI 3: GIA PHẢ - NGUỒN TÀI LIỆU LỊCH SỬ QUÝ GIÁ

GIA PHẢ - THẦN PHẢ - NGỌC PHẢ
một nguồn tài liệu lịch sử cần sưu tầm và khai thác
 
Văn Tân

Các gia phả, thần phả không những còn nhiều mà còn chứa đựng nhiều tài liệu sử học, văn hoá dân gian có giá trị nữa. Đây là một kết luận mà tôi rút ra sau khi đi nghiên cứu thực địa, điền dã nhiều năm ở tỉnh Hoà Bình cũ, ở Thạch Thất, Ba Vì,…

Tứ Bình Làng Việt - Bài 1: CỔ ĐÔ - LÀNG HỌA, LÀNG THƠ

Làng Cổ Đô xưa và nay

Nguyễn Xuân Diện 
- viết năm 1993

Thăm Cổ Đô, du khách hãy đến thăm Bảo tàng Họa sĩ Sỹ Tốt - bảo tàng nghệ thuật tư nhân đầu tiên của Hà Nội, cùng Đền thờ Thượng thư, nhà thơ Nguyễn Bá Lân, nhà thờ họ Lưỡng quốc Trạng nguyên Nguyễn Sư Mạnh. 

Làng Cổ Đô là một làng quê nhỏ bé nằm nép mình bên dòng sông Đà cuộn sóng. Xuôi xuôi một chút là Ngã Ba Hạc nơi gặp gỡ của ba con sông, ba màu nước lại là nơi chất chứa bao huyền thoại từ thuở hồng hoang khi “vũ trụ mơ màng, càn khôn xếch xác”.

Đất Cổ Đô là đất cổ, trước đó có tên là An Đô, sau lại đổi là An Bang, thuộc huyện Tiên Phong, phủ Quảng Oai, trấn Sơn Tây (nay là huyện Ba Vì, tỉnh Hà Tây).

Xưa, Cổ Đô có nghề dệt lụa. Tương truyền, công chúa Thiếu Hoa, con gái vua Hùng từ thành Phong Châu sang đây dạy dân nghề tơ lụa. Lụa làng Cổ Đô là sản vật tiến vua. Lụa Cổ Đô đã đi vào ca dao, nức tiếng cả nước: 

Lụa này thật lụa Cổ Đô
Chính tông lụa cống các cô ưa dùng.

Không chỉ có vậy. Làng Cổ Đô còn nổi tiếng là đất văn học. Hình ảnh “Bên anh đọc sách bên nàng quay tơ” trong câu ca xưa có thể tìm thấy ở nơi này. Theo quan niệm người xưa, một làng quê trù phú và bình yên phải có “tam thanh” trong sinh hoạt hàng ngày. “Tam thanh” (ba thứ âm thanh) là: tiếng đọc thơ, bình văn của kẻ sĩ, tiếng thoi reo lách cách của thôn nữ và tiếng nô đùa của con trẻ. Làng Cổ Đô là làng có đủ cả “tam thanh”.