Thứ Năm, 21 tháng 9, 2023

TUYỆT VỌNG - THƯ KÊU OAN CỦA TỬ TÙ LÊ VĂN MẠNH


T H Ậ T  K H Ủ N G  K H I Ế P !!!
 
TUYỆT VỌNG - LÊ VĂN MẠNH XIN THI HÀNH ÁN
 
Lời dẫn của Luật Khoa Tạp Chí: Lá đơn dưới đây do tử tù Lê Văn Mạnh viết vào khoảng tháng 9/2014. Luật Khoa đăng nguyên văn để tư liệu hóa vụ án này.
 
Tiêu đề đơn ghi "Đơn xin thi hành án", với nội dung xin Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cho xử tử ngay. Tuy nhiên, toàn bộ nội dung của đơn thể hiện sự oan ức của Lê Văn Mạnh, và ở cuối thư, Lê Văn Mạnh dường như đổi ý và thể hiện khao khát sống.
 
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 
ĐƠN XIN THI HÀNH ÁN
 
Kính gửi: Ông Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.
 
Họ tên tôi: Lê Văn Mạnh.
Sinh ngày: 25-12-1982.
Sinh trú quán: Thôn 4, xã Yên Thịnh, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa.
Dân tộc: Kinh.
Tôn giáo: Không.
Trình độ văn hoá: 9/12.
 
Ngày 20/4/2005 tôi đã bị Cơ quan Điều tra Công an tỉnh Thanh Hóa bắt tạm giam với hai tội danh hiếp dâm và giết người.
 
Án phạt: Tử hình.
 
Hiện nay tôi đang bị giam giữ tại Trại tạm giam Công an tỉnh Thanh Hóa.
 
Sau đây tôi xin trình bày nội dung đơn xin thi hành án.
 
Kính thưa ông Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.
 
Tôi bị bắt oan về hai tội hiếp dâm và giết người. Qua 3 lần xét xử sơ thẩm, 3 lần phúc thẩm, 1 lần giám đốc thẩm tuyên hủy án, 1 lần không chấp nhận đơn xin giám đốc thẩm của tôi. Hiện tôi đã có gửi rất nhiều lá đơn kêu oan lên các cơ quan có thẩm quyền của pháp luật và cũng đã có gửi nhiều đơn kêu oan lên ông Chủ tịch nước. Và cũng đã có gửi đơn xin xử tái thẩm nhưng đã mấy năm không thấy tin tức gì.
 
Kính thưa ông Chủ tịch nước, bản thân tôi không gây nên tội lỗi mà phải chịu nỗi oan này gần 10 năm qua.
 
Vâng! Thưa ông Chủ tịch nước, đó là cả một quá trình dài, rất dài và toàn thể gia đình tôi đã phải gánh chịu sự thống khổ do nỗi oan sai này gây ra.
 
3433 ngày đêm tôi bị đày đọa thân xác, tâm hồn trong căn buồng biệt giam cùm kẹp suốt ngày đêm. Thân xác tôi ngày đêm đau nhức không sao chịu nổi. Sức chịu đựng của con người là có hạn và đến ngày hôm nay thì sự thống khổ này, sự đau đớn này đã vượt ra ngoài sự chịu đựng mà con người tôi có thể chịu đựng được. Sắt thép ép mãi cũng cong, phải gãy, huống gì tôi là con người bằng da bằng thịt. Và đến ngày hôm nay vì nỗi oan này của tôi mà đến ngày hôm nay gia đình tôi tan nát không còn gì cả.
 
Gia đình tôi vốn đã nghèo khó lại còn phải cưu mang tôi ở trong tù này. Nay càng trở nên vô cùng khó khăn, làm tôi càng thêm đau đớn biết bao khi bố mẹ sinh thành, các em, các con tôi ngày ngày phải sống trong đói rách tất cả chỉ vì nỗi oan của tôi gây ra.
 
Kính thưa ông Chủ tịch nước, là con người ai chả muốn được sống. Con chó, con mèo là giống súc sinh còn muốn sống, huống gì tôi mang thân phận một kiếp người. Nhưng hôm nay đây tôi phải viết lá đơn này kính gửi lên ông Chủ tịch nước để xin được chết thì ông hiểu được rằng sự thống khổ mà nỗi oan sai này gây ra cho tôi khủng khiếp như thế nào.
 
Qua những lần gia đình thăm tôi có cho tôi biết tình hình những vụ án oan đã được minh oan hoặc chưa được minh oan như vụ Nguyễn Thanh Chấn và một vụ án của anh Long - ở tỉnh Bắc Giang cũng mang án tử hình và vụ vườn mít của Lê Bá Mai ở tỉnh Bình Phước và vụ án oan của chính bản thân tôi thì tôi thấy rằng các vụ án oan này đều xảy ra vào khoảng năm 2004-2005 và cũng có những điểm rất giống nhau đó là đều bị bắt oan, bị đánh đập, tra tấn dã man để ép cung và bắt phải nhận tội oan, bắt phải viết đơn tự khai, tự thú, bắt phải viết thư về cho gia đình để lấy làm bằng chứng.
 
Vụ án đã được xử đi xử lại nhiều lần mà không giải quyết dứt điểm được vụ án vì cơ quan pháp luật cố tình làm mọi cách để buộc tội oan cho chúng tôi và có thể nói vụ án của Nguyễn Thanh Chấn thì ông Chấn đã vô cùng may mắn khi được minh oan. Qua các vụ án oan này trên cả 3 miền Bắc - Trung - Nam của đất nước thì tôi thấy cách điều tra để tìm mọi cách buộc tội chúng tôi cho ký bằng được không cần biết đến đúng sai đã trở thành hệ thống dây chuyền trên cả nước rồi chứ không phải riêng tỉnh, thành nào.
 
Những vụ án được minh oan thì toàn là hung thủ thật sự của vụ án bị cắn rứt lương tâm mà đi đầu thú hoặc là bắt được thủ phạm thật sự của vụ án rồi thì mới bắt buộc phải cho mình oan thì hệ lụy của một vụ án oan là quá lớn. Nó không chỉ một cán bộ viên chức phải gánh chịu mà là nhiều con người trong 3 cơ quan công an - viện kiểm sát - tòa án nhân dân phải chịu trách nhiệm với nỗi oan sai đó.
 
Mà những vụ oan án có mức án tử hình như của tôi nếu được minh oan thì sẽ gây chấn động lớn với dư luận vậy thì ngành tư pháp Việt Nam sẽ như thế nào? Cho nên dù các cán bộ các cơ quan có thẩm quyền cho dù có biết chúng tôi bị chết oan thật sự thì cũng không ai đứng ra chủ trì để minh oan cho chúng tôi cả.
 
Cho nên chúng tôi chỉ sống và hy vọng vào lương tâm của con người. Hy vọng rằng lương tâm của những kẻ nào gây án thật sự thức tỉnh và ra đầu thú trước pháp luật để chúng tôi được minh oan. Nhưng tỷ lệ đó của sự thức tỉnh lương tâm đó là quá thấp, tỷ lệ chỉ có 1/tỷ thôi, tôi nghĩ vậy. Và tôi cũng đã hy vọng vào điều đó và đã rất cố gắng để chờ đợi trong 3433 ngày vừa qua và đã phải gánh chịu sự thống khổ vô cùng khủng khiếp này.
 
Khi vụ án oan được minh oan thì Quốc hội họp lên xuống, xã hội phẫn nộ càng lên án thì các vụ án oan như của tôi càng bị giấu nhẹm đi, càng bị dập đi không thương tiếc. Giờ đây khi tôi đã chết sớm đi một ngày, gia đình tôi sẽ vơi bớt đi gánh nặng một ngày.
 
Sống trên đời chết không phải là điều đáng sợ nhất mà phải sống trong sự chờ chết mới là điều khủng khiếp nhất. Vậy mà tôi đã phải chịu cái sự khủng khiếp đó suốt 3433 ngày trời rồi.
Vậy nên tôi tha thiết cầu xin ông Chủ tịch nước cho tôi được chết một ngày gần nhất. Đã nhiều đêm tôi phải sống trong sự chán nản vô cùng và tự mình muốn tìm đến cái chết như các anh Cường, Biền. Họ cũng là tử hình như tôi nhưng đã không chịu được sự thống khổ trong môi trường biệt giam này mà treo cổ tự tử.
 
Nhưng mỗi lần tôi muốn tự tử chính bản thân mình thì tiếng trẻ thơ của 2 đứa con tôi lại vang lên trong đầu rằng “Bố ơi, đừng bỏ các con” làm cho người cha như tôi như đứt từng khúc ruột, như xát muối vào vết thương lòng tôi và tôi đã luôn tự nhủ là mình phải cố gắng.
 
Nguồn:  
 
Bài thơ và bức tranh do Mạnh vẽ, và những dòng thư nhắn gửi

Tấm áo kêu oan, Lê Văn Mạnh gửi ra ngoài kêu cứu

Mười tám năm Mẹ lê lết khắp nơi kêu oan cho con

Mẹ và em gái lê lết khắp nơi kêu oan cho con
 
 
Đọc tiếp...

Thứ Hai, 18 tháng 9, 2023

SOS: ĐÃ CÓ QĐ THI HÀNH ÁN TỬ HÌNH ĐỐI VỚI LÊ VĂN MẠNH


Toàn văn Thông báo của TAND tỉnh Thanh Hoá do Chánh án Nguyễn Thị Nga ký ngày hôm nay 18.9.2023 thông báo sẽ thi hành án tử hình tử tù Lê Văn Mạnh. Thông báo đã được gửi tới bà Nguyễn Thị Việt - mẹ của tử tù, cùng ngày.

Lê Văn Mạnh đã bị kết án Tử hình và biệt giam 19 năm nay. Đây là một vụ ÁN OAN đặc biệt nghiêm trọng.


********

ĐÃ CÓ QUYẾT ĐỊNH THI HÀNH ÁN TỬ HÌNH ĐỐI VỚI LÊ VĂN MẠNH

Tòa án nhân dân tỉnh Thanh Hóa vừa ra thông báo thi hành án tử hình đối với Lê Văn Mạnh. Giấy thông báo về việc thi hành án và nhận tử thi đã được gửi tới gia đình của anh.

Lê Văn Mạnh bị buộc tội hiếp dâm và giết chết một cô bé 14 tuổi vào tháng 3 năm 2005. Trước khi bị truy tố trong vụ án này, Mạnh đang bị tạm giam ở Thanh Hóa về tội cướp tài sản. Một bạn tù đã báo cáo với cơ quan điều tra về việc Mạnh gửi thư về nhà thú nhận là thủ phạm trong vụ án hiếp dâm và giết người kể trên.

Trong vụ án của Lê Văn Mạnh, cả bảy phiên tòa bao gồm cả phiên giám đốc thẩm, Lê Văn Mạnh không nhận tội, cho rằng anh đã bị bức cung nhục hình và bị bạn tù ép viết lá thư nhận tội gửi về nhà. Tất cả chứng cứ kết án anh đều là lời khai của bị cáo cùng một bức thư “nhận tội” bị cáo gửi ra ngoài cho gia đình trong thời gian bị tạm giam. Điều này vi phạm quy định tại Điều 72 Bộ luật Tố tụng Hình sự: “Không được dùng lời nhận tội của bị can, bị cáo làm chứng cứ duy nhất để kết tội”.
Đọc tiếp...

CHÙM THƠ VỀ VỤ CHÁY THẢM KHỐC Ở HN NGÀY 12.9.2023

THƠ NGUYỄN DUY 

Lời của Lửa

Xin đốt nén nhang tiễn đưa người chết cháy
Một đám tang năm mươi sáu oan hồn

Một đại trùng tang. Đại chấn thương. Đại thảm
"Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn" (*)

Đại nạn này không thiên tai địch hoạ
Ta - chính Ta gây thảm hoạ cho Mình.

Xác người thành tro. Lửa cháy nhà đã tắt
Ngùn ngụt lòng ngọn lửa đốt ruột gan.

Một thảm sát? Ai là thủ phạm?
Lại đèn cù?
   Ai?
      Ai?
        Ai?
                   Không ai?...

Thủ phạm cháy không phải là ngọn lửa
Tội thui dân không phải chỉ một thằng.

Một đám cháy nhe răng nhiều mặt chuột
Một giáo án cộng đồng. Một trừng phạt. Một quốc tang.

SG, đêm 16.9.2023
NGUYỄN DUY.
--------
(*) Một câu trong Bình Ngô Đại Cáo của Nguyễn Trãi.


XIN ĐƯỢC THỨ THA

Đọc tiếp...

Thứ Bảy, 16 tháng 9, 2023

Nhà văn Hoàng Quốc Hải: TÔI ĐỀ NGHỊ NHÀ NƯỚC LÀM QUỐC TANG


Nhà văn HOÀNG QUỐC HẢI:
TÔI ĐỀ NGHỊ NHÀ NƯỚC LÀM QUỐC TANG
 
BỐ ƠI CHUNG CƯ CHÁY RỒI !
CÁC CHÁU CHẾT HẾT RỒI !
CON CŨNG SẮP CHẾT !
 
Tôi đã sống gần một thế kỉ. Qua nạn đói khủng khiếp năm 1945.
 
Qua ba cuộc chiến tranh:
 
- Chống xâm lược Pháp.
- Chống can thiệp Mỹ.
- Chống xâm lược của quân bành trướng Trung Hoa.
 
Chưa bao giờ nghe thấy tiếng kêu bi thiết như thế.
 
Nỗi đau này có nhà thơ đã nói giùm tâm trạng đau buồn của người Hà Nội, của cả nước và cả của đất trời:
 
“Hà Nội mưa,
Năm cửa ô, cửa nào cũng khóc.
Ba mươi sáu phố,
Phố nào cũng buồn...”
 
Nỗi đau “Chung cư Khương Hạ" không của riêng ai. Lẽ ra nó không đáng có. Và không được phép có. Nếu như con người nhận thức được THAM là nguồn gốc của khổ đau. THAM SÂN đối với sự quản lí của các cấp chính quyền, là nguồn cội gây ra đau khổ cho người dân.
Đọc tiếp...

Thứ Năm, 14 tháng 9, 2023

VỀ VAI TRÒ GIÁM SÁT CỦA UỶ BAN KH-CN & MT CỦA QUỐC HỘI


MẠN ĐÀM VỀ VAI TRÒ GIÁM SÁT CỦA UỶ BAN KHOA HỌC CÔNG NGHỆ VÀ MÔI TRƯỜNG CỦA QUỐC HỘI

TS. Tô Văn Trường

Nhiều cử tri trong cả nước quan tâm khi đọc thông tin Uỷ ban Khoa học công nghệ và Môi trường của Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo lãnh đạo tỉnh Bình Thuận phải khẩn trương triển khai dự án hồ chứa nước Ka Pét.

https://vietnamnet.vn/tinh-binh-thuan-phai-khan-truong...
Là cử tri luôn quan tâm, theo dõi hoạt động của Quốc hội, tôi rất ngạc nhiên về phát biểu của ông Nguyễn Phương Tuấn, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học công nghệ và Môi trường của Quốc hội liên quan đến thủ tục đầu tư xây dựng hồ chứa nước Ka Pét.
Đọc tiếp...

Thứ Tư, 13 tháng 9, 2023

CÓ TẤT CẢ TRONG VÀI PHÚT

Tổng thống Joe Biden tại nơi tưởng niệm TNS John McCain bên bờ hồ Trúc Bạch, trung tâm Hà Nội ở Hà Nội hôm 11/9Ảnh: Saul Loeb/AFP/Getty Images.

CÓ TẤT CẢ TRONG VÀI PHÚT

Trước khi rời Hà Nội, Tổng thống Mỹ Joe Biden đến đặt hoa tưởng niệm Ngài Thượng nghị sĩ John McCain tại hồ Trúc Bạch. 

Hoạt động này chỉ diễn ra chưa đầy 5 phút. Nhưng đây là những gì tôi quan sát được:
 
1- Cụ xuống xe từ xa và đi bộ tới. Cụ đi một mình - vì đây là giây phút riêng tư của Cụ. Ngài John McCain cũng là bạn thâm giao của Cụ.
 
[Trước kia, khi Cụ Phan Kế Toại mời Cựu hoàng Bảo Đại về thăm làng Mông Phụ (Đường Lâm), xe hơi của hai vị dừng cách làng 1km. Cả hai thong thả bách bộ vào làng].
 
[Cựu Tổng bí thư Đỗ Mười trong suốt mấy chục năm từ khi đi thoát ly hoạt động cách mạng, làm tới Bộ trưởng, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, Tổng Bí thư mỗi khi về làng đều dừng xe ở đầu làng rồi đi bộ về nhà].
 
2- Người lính chào từ xa. Cụ tới gần và chỉnh lại vòng hoa, thu hai tay lại và lùi ra xa một chút. Cúi đầu. Rồi làm dấu Thánh. 
 
3- Xong Cụ lùi lại một bước. Và đi chân ngang sang bên phải. 
Đọc tiếp...

Thứ Ba, 12 tháng 9, 2023

VÌ SAO BÁO TUỔI TRẺ GỠ BÀI VỀ DỰ ÁN 350 NGHÌN TỶ CHẤN HƯNG VH


TOÀN VĂN BÀI VIẾT VỀ VỤ XIN 350 NGÀN TỶ ĐỂ CHẤN HƯNG VĂN HOÁ. ĐÃ BỊ GỠ KHỎI BÁO TUỔI TRẺ, NHƯNG MỘT SỐ NƠI CÒN LƯU ĐƯỢC.
 
Cần 350.000 tỉ đồng để chấn hưng, phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt?
 
Báo Tuổi trẻ Online
Thứ năm,07/09/2023, 20:53 (GMT+7)
 
Để chấn hưng, phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam giai đoạn 2025-2035, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang trình Chính phủ cho thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia có kinh phí hơn 350.000 tỉ đồng.
 
Để hoàn thiện nội dung chương trình trước khi trình Quốc hội thông qua, ngày 28-8 Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa trình Thủ tướng, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà xem xét quyết định lập hội đồng thẩm định báo cáo đề xuất Chương trình mục tiêu quốc gia về chấn hưng, phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam giai đoạn 2025-2035 với nguồn kinh phí hơn 350.000 tỉ đồng (khoảng 15 tỉ USD).
Đọc tiếp...

TS Khuất Thu Hồng: VỀ DỰ ÁN 350.000 TỶ CHẤN HƯNG VĂN HOÁ


TS KHUẤT THU HỒNG LÊN TIẾNG VỀ ĐỀ ÁN 350.000 TỶ CHẤN HƯNG VĂN HOÁ
 
VĂN HOÁ LÀ GÌ?
 
Rất hoan ngênh việc đầu tư cho chấn hưng văn hoá và xây dựng con người...
 
Nhưng tôi sẽ phản đối đến cùng nếu đem số tiền đó để xây những tượng đài vô duyên hay bảo tàng nhem nhuốc hoặc tổ chức các lễ hội sặc mùi thương mại và hoàn toàn thiếu văn hoá như hiện nay. 
 
Đầu tư cho văn hoá là đầu tư xây dựng chưong trình gíáo dục, dạy trẻ con "học ăn, học nói, học gói, học mở", biết cách ứng xử văn minh, lịch sự, khiêm nhường mà không khúm núm, tự tin mà không tự mãn... 
 
Đầu tư dạy cho thầy cô giáo hành xử chuyên nghiệp, nói năng đúng mực, thái độ thân thiện với học sinh ...
 
Đầu tư dạy cho người lớn đừng chen hàng khi lên máy bay hay vào thang máy, không nhổ bậy hay xả rác, không cười nói oang oang ở chốn đông người... 
Đọc tiếp...

TẠI SAO ĐẶT VẤN ĐỀ LÃNG PHÍ Ở ĐÂY????


Ông Nguyễn Chí Bền:
TẠI SAO ĐẶT VẤN ĐỀ LÃNG PHÍ Ở ĐÂY????
 
Chia sẻ với Văn Hóa, GS.TS Nguyễn Chí Bền, nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia Việt Nam bày tỏ: 
 
“Trước hết tôi thấy các nội dung chương trình chấn hưng văn hóa là vô cùng cần thiết. Trên các diễn đàn và mạng xã hội, mặc dù có vài ý kiến nhỏ băn khoăn về chương trình này, nhưng đa số ý kiến đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đầu tư cho chương trình hết sức quan trọng này”.
 
Liên quan đến một số ý kiến hiện nay trên các diễn đàn, mạng xã hội về mức đầu tư cho Chương trình, GS Nguyễn Chí Bền cho biết: 
Đọc tiếp...

350.000 TỶ CÓ CHẤN HƯNG ĐƯỢC VĂN HOÁ?


350.000 TỶ CÓ CHẤN HƯNG ĐƯỢC VĂN HOÁ?

RFA

11.9.2023
 
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam đề xuất Chính phủ Hà Nội chi 350.000 tỷ đồng cho mục tiêu gọi là "chấn hưng, phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam trong giai đoạn 2025-2035."
 
Theo đề xuất của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, đến năm 2030 có 100% đơn vị hành chính cấp tỉnh có đủ ba loại hình thiết chế văn hóa như trung tâm văn hóa hoặc trung tâm văn hóa nghệ thuật, bảo tàng, thư viện. Cấp huyện và cấp xã có trung tâm văn hóa thể thao, 95% di tích quốc gia đặc biệt và 70% di tích quốc gia được tu bổ, tôn tạo. Có ít nhất 75% người dân ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi được thụ hưởng, tham gia các hoạt động văn hóa.
Đọc tiếp...

Thứ Hai, 11 tháng 9, 2023

VIỆT - MỸ SAU NGÀY 10.9: NGÓ SAU - NHÌN TRƯỚC

Tổng thống Joe Biden và Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cùng bước lên bục lễ đài.

Việt - Mỹ sau 10-09: NGÓ SAU – NHÌN TRƯỚC
 
Hoàng Anh 
 
Rất gần với ngày 11/9, thời điểm mà nước Mỹ sẽ không quên một sự kiện vào loại đau thương nhất kể từ cuộc nội chiến định hình quốc gia (sự kiện 11/9), Việt Nam và Mỹ đã gỡ bỏ những rào cản cuối cùng để đặt ra một cục diện hoàn toàn mới cho quan hệ giữa hai quốc gia từng là đối thủ. Ngày 10/09/2023, tại Hà Nội, ông J.Biden, đương kim Tổng thống Mỹ lắng nghe từng lời của ông Nguyễn Phú Trọng, người đứng đầu hệ thống quyền lực chính trị của Việt Nam tuyên bố rằng hai nước đã chính thức bước vào mối quan hệ ngoại giao ở cấp độ cao nhất, theo cách định nghĩa của Việt Nam: Đối Tác Chiến Lược Toàn Diện. 
Đọc tiếp...

Thứ Năm, 7 tháng 9, 2023

AI ĐÃ XÂY LĂNG ĐÁ THÁNH MẪU LIỄU HẠNH?


AI ĐÃ XÂY LĂNG ĐÁ THÁNH MẪU LIỄU HẠNH
NĂM 1936-1938 Ở VỤ BẢN, NAM ĐỊNH?
 
NỘI DUNG Ý NGHĨA BÀI THƠ NÔM CỦA ĐÀO CHI TRÊN BIA SÙNG TU LĂNG THÁNH MẪU
 
Nhân có người gửi tài liệu về một bài thơ chữ Nôm, có ở bia Sùng tu lăng thánh Mẫu và cho rằng đây là lịch sử của Đức Thánh Mẫu Phủ Dày vì bài thơ chính là giáng bút của Mẫu Liễu.
 
Đặc biệt có câu thơ sau để nói lên mẫu ở Tiên Hương:
 
“Đường về Nam Định không xa
Tiên Hương Vụ Bản quê nhà mẹ đây”
 
Khi có hỏi ông/bà Đào Chi là ai, làm bài thờ này nhân dịp nào thì vị đó hoàn toàn không biết, và chỉ biết rằng thờ trên Facebook và đang được chia sẻ thông tin rộng rãi
 
VẬY THƠ GIÁNG BÚT LÀ GÌ, ĐÀO CHI LÀ AI, NỘI DUNG TRÊN VĂN BIA ĐÃ NÓI GÌ?
 
Trước hết nói về hiện tượng giáng bút là sản phẩm của các thiện đàn phát triển vào cuối TK19 đâu TK 20. 
Đọc tiếp...

KHÔNG CÓ CHUYỆN VUA BẢO ĐẠI CẦU TỰ SINH RA THÁI TỬ BẢO LONG


KHÔNG CÓ CHUYỆN VUA BẢO ĐẠI CẦU TỰ Ở PHỦ DÀY HOẶC PHỦ SÒNG ĐƯỢC BAN THÁI TỬ BẢO LONG VÀ SAU ĐÓ NGÀI CHO XÂY LĂNG ĐÁ ĐỂ TẠ ƠN.
 
Văn bia chữ Nôm “SÙNG TU THÁNH MẪU LĂNG BI KÝ” dựng tại lăng Thánh Mẫu Liễu Hạnh ở xã Kim Thái, huyện Vụ Bản xóa bỏ toàn toàn giả thuyết: Vua Bảo Đại cầu tự ở Phủ Dày và trả ơn bằng việc cho sửa lăng. 
 
Cố Giáo sư Ngô Đức Thịnh viết trong “Đạo Mẫu” (Nxb. Khoa học Xã hội, Hà Nội - 2007) như sau:
 
“Theo sách cũ ghi lại, năm 1937, người trẩy hội Phủ Dầy được biết tin vua Bảo Đại lấy vợ lâu không có con, bà hoàng hậu (theo đạo Thiên chúa) đến cầu khẩn ở đền Sòng, đã được Mẫu ban cho hoàng tử Bảo Long. Thánh Mẫu báo mộng cho biết mộ của Mầu ở ngôi miếu xứ Cây Đa, Phủ Dầy. 
 
Năm 1938, để trả ơn Mẫu, vua Bảo Đại đã cho “Hội Xuân Kinh” triều đình Huế hưng công xây dựng khu lăng Mẫu toàn bằng đá xanh và đá hồng ”(trang 144).
 
Thông tin GS Ngô Đức Thịnh đưa ra là chưa chính xác. Được biết hoàng tử cả của vua Bảo Đại là Hoàng tử Bảo Long sinh năm 1936 không có chuyện năm 1937 cầu tự đến năm 1938 trả ơn.
Đọc tiếp...

Thứ Tư, 6 tháng 9, 2023

3 LẦN LẨY KIỀU CỦA 3 ĐỜI TỔNG THỐNG MỸ


3 LẦN LẨY KIỀU CỦA 3 ĐỜI TỔNG THỐNG MỸ VÀO CÁC NĂM: 2000, 2006, 2016.
 
Trong chuyến thăm VN Tổng thống Mỹ Bill Clinton lẩy Kiều đã làm ngỡ ngàng giới trí thức tinh hoa của đất nước VN, làm nức lòng nhiều tầng lớp nhân dân ta:
 
“Sen tàn cúc lại nở hoa
Sầu dài ngày ngắn đông đà sang xuân”
 
Hai câu thơ của cụ Nguyễn Du đã đưa bối cảnh quan hệ Việt Mỹ lúc bấy giờ thì không có lời bình nào chính xác và hay hơn được.
 
Ta vẫn coi Mỹ là xã hội thực dụng, nhưng không ngờ họ lại văn chương thâm thuý và sâu sắc đến vậy.
 
Văn thơ Kiều coi như hồn cốt Việt, họ quả là “sâu sắc và thâm thuý” thật, làm cho chủ nhà mắc nợ văn chương…
 
Năm 2015, Phó Tổng thống Mỹ J. Bidel trong một bữa tiệc chiêu đãi Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tại Thủ đô Washington (Mỹ) cũng lẩy Kiều:
 
“Trời còn để có hôm nay
Tan sương đầu ngõ vén mây giữa trời”
 
Vào đúng ngày 23/5/2016, Tổng thống Mỹ Barack Obama sang thăm Việt Nam chính thức tuyên bố dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí sát thương toàn diện. Chứng tỏ sự tin cậy chính trị như hai bên đã mong muốn…
 
Kết thúc bài diễn văn uyên bác, ông Obama lại lẩy Kiều:
 
“Rằng trăm năm cũng từ đây
Của tin gọi một chút này làm ghi”.
 
Thế mới thấy cụ Nguyễn Du tài thật ! Và các tổng thống Mỹ làm công tác đối ngoại không chê vào đâu được%.
 
Sưu tầm
 
* Các bác thử đoán xem, chuyến thăm VN lần này của US President Joe Biden có lẩy Kiều nữa không? Nếu có lẩy Kiều thì lẩy câu gì?
Đọc tiếp...

Lật chồng báo cũ: QUAN ĐIỂM GIÁO DỤC 97 NĂM TRƯỚC


QUAN ĐIỂM GIÁO DỤC 97 NĂM TRƯỚC

Quan điểm giáo dục tại Đông Dương năm 1926. Đọc lại báo xưa từ năm 1926 triết lý đã rất rõ ràng:

…Mục đích sơ học và và cao đẳng tiểu học là cốt dạy dỗ cho trẻ con ngày sau có đủ học thức mà đối phó với đời, và ngày sau biết quyến luyến xứ sở và chức nghiệp của mình, chớ không phải là đào tạo một hạng người cứ tưởng mình là giỏi giang xa hẳn khác đồng bào, vì biết giăm bảy chữ tây, không nhớ cổ tục là gì và không có giây liên lạc với nòi giống nữa.

…nói về đường thực nghiệp. Sự dạy dỗ trẻ con, trước là rèn đúc lấy phẩm hạnh, mở mang lấy trí thức, tức là học để làm người, như lời của các bậc hiền triết đời xưa thường nói. Rồi lại phải học lấy một nghề để làm cách mưu sinh…Than ôi! Một hạng người dở ông dở thằng, muốn theo học thì không đủ sức, muốn kiếm ăn thì không có nghề, thật là một cái hiểm tượng to cho xã hội Việt Nam sau này đó (số người ấy lại cứ một ngày một thêm mãi ra).


Bài: Một tin mừng cho nền sơ học xứ ta.
Trung Bắc Tân Văn, thứ ba ngày 7/9/1926.
 
Nguyễn Đình Thành sưu tầm.
Đọc tiếp...

Chủ Nhật, 3 tháng 9, 2023

TT Biden thăm VN: “CÒN DUYÊN MAY LẠI CÒN NGƯỜI….”


TT Biden thăm Việt Nam:
“CÒN DUYÊN MAY LẠI CÒN NGƯỜI….”
 
TS. Đinh Hoàng Thắng
BBC - 03/09/2023
 
Sau tám năm gặp lại nhau, nên chăng ông Trọng tặng cụ Biden câu Kiều này “Được rày tái thế tương phùng/ Khát khao đã thỏa tấm lòng bấy lâu…” Bởi lẽ, chuyến thăm của TT Biden không chỉ nâng cấp bang giao mà còn mở ra không gian đa chiều về địa-chính trị tại khu vực Ấn Thái Dương.
 
Vênh nhau về văn hóa truyền thông
 
Lần đầu tiên có một Tổng thống Mỹ thăm Hà Nội theo lời mời của Tổng bí thư Đảng Cộng Sản Việt Nam (ĐCSVN). Phải chăng, vì thế mà đã có đến vài lần Tổng thống Mỹ đề cập với cử tri trong nước về chuyến đi lịch sử của ông? Biden công khai trước bàn dân thiên hạ về một nghị trình quan trọng: Việt Nam muốn nâng tầm quan hệ với Mỹ "lên thành một đối tác chủ chốt, cùng với Nga và Trung Quốc." Chuyện động trời là nội dung điện đàm giữa ông với tổng bí thư (TBT) cũng được tiết lộ. Về phía Việt Nam, ngoài dòng tin ngắn ngủi trích thông cáo Nhà Trắng, cho đến nay truyền thông chưa có tin, bài chính thức về chuyến thăm của Biden. Như một ngoài lẽ thường, tờ “Tuổi trẻ” hôm 31/8 rón rén “giới thiệu nhận định của ông Nguyễn Quốc Cường, nguyên đại sứ Việt Nam ở Mỹ, về ý nghĩa của chuyến thăm chưa có tiền lệ”. Nhưng ông Cường cũng không khẳng định điều gì. Ông chỉ bày tỏ “hy vọng trong chuyến thăm của Biden, lãnh đạo hai nước sẽ có những biện pháp mới để tăng cường và làm sâu sắc hơn mối quan hệ Việt – Mỹ trong nhiều năm tới” (1).
Đọc tiếp...

Tư liệu: LỜI HUẤN DỤ CỦA VUA BẢO ĐẠI SAU CUỘC TUẦN DU NGHỆ AN


Tư liệu quý: 
 
LỜI HUẤN DỤ CỦA HOÀNG ĐẾ BẢO ĐẠI
SAU CUỘC TUẦN DU TỈNH NGHỆ AN NGÀY 9/6/1938.
 
"Xưa kia nước ta được giàu mạnh là nhờ ở nhà nông, ngày nay tiền đồ nước Nam cũng là phần nhiều trông cậy ở cái công khó nhọc của dân cày hiệp lực cùng với dân thợ và dân buôn, muốn cho nước sau này được thịnh vượng, thời về ba mặt nông, công, thương đều phải hằng ngày canh cải cho thích hợp với sự sinh hoạt đời nay. Công cải lương đó, kẻ thượng lưu trí thức phải có một phần to. Về đường kinh tế cũng như các phương diện khác, cái trách nhiệm của thượng lưu không phải là nhỏ. Thượng lưu là kẻ đi tiên phong là người đưa đường chỉ nẻo cho quốc dân, là kẻ giáo dục huấn luyện cho quần chúng. Làm trọn cái trách nhiệm đó không những là làm vẻ vang cho Tổ quốc, lại giúp sinh kế cho đồng bào nữa.
 
Gặp những buổi dân tộc cấp tiến như đời nay, kẻ thanh niên có chí có khí do dự phân vân không biết ngả theo về đường nào. Lòng nhiệt thành hăng hái muốn tìm kiếm một việc chi để thi thố ra với đời. Nào chủ nghĩa nầy, nào lý thuyết khác, nào khuynh hướng nọ, nào phong trào kia, không biết thế nào là phải quấy, không biết thế nào mà đoán định, chỉ trông thấy tiền đồ mờ mịt, nghĩ tới mà ghê. Trong khi phân vân do dự như thế có một cách tuyệt diệu cho khỏi ngã lòng, là quả quyết ra làm việc với đời. Ra làm việc là ra tiếp xúc với cái thực tế ở trước mặt, tiếp xúc với những người chung quanh mình, bấy giờ bao nhiêu những sự mơ hồ mộng tưởng sẽ tan đi hết cả. Nay việc kinh tế chính là cái thực tế nhỡn tiền, bao la rộng rãi, kẻ thanh nhiên tuấn tú trong nước, có tài sáng kiến, có trí kinh doanh, tha hồ mà trổ tài, dụng trí. Đã là trong vòng thực tế thì tài năng thi thố ra tất có kết quả liền, bấy giờ không những vui lòng vì đã thành công, mà lại hả dạ vì đã làm tròn nghĩa vụ với cái Tổ quốc Việt Nam kia là công cuộc chung của hết thảy đồng bào đã phí bao nhiêu huyết hản mới gây nên".
Đọc tiếp...

Thứ Năm, 31 tháng 8, 2023

CHIẾU THOÁI VỊ CỦA BẢO ĐẠI: CẦN ĐƯA ĐẦY ĐỦ VÀO SGK PHỔ THÔNG

 
Tiến sĩ Châu Minh Hùng (ĐH Quy Nhơn):
 
CHIẾU THOÁI VỊ CỦA BẢO ĐẠI: CẦN ĐƯA ĐẦY ĐỦ VÀO SGK PHỔ THÔNG 
 
Toàn văn Chiếu thoái vị của vua Bảo Đại. Đó không chỉ là di sản mà còn có ý nghĩa thời sự cho việc xây dựng một nước Việt Nam mới:
 
1) Đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên lợi ích của hoàng gia và rộng hơn là đặt lên trên lợi ích của các đảng phái chính trị.
 
2) Xác lập một nền dân chủ thực sự với tinh thần "thà làm người dân tự do hơn làm một ông vua bị cai trị'. Dân chủ là tất yếu của văn minh.
 
2) Đoàn kết toàn dân, ngăn chặn sự thôn tính, chia rẽ Bắc Nam, thực chất là sự xung đột ý thức hệ, đảng phái gây chiến tranh nồi da xáo thịt. Chỉ bằng cách đó mới có thể xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, độc lập và phát triển thịnh vượng.
Đọc tiếp...

VĂN BẢN VUA BẢO ĐẠI GỬI HOÀNG TỘC TRƯỚC KHI THOÁI VỊ


VĂN BẢN VUA BẢO ĐẠI GỬI TOÀN THỂ HOÀNG GIA HOÀNG TỘC TRIỀU NGUYỄN TRƯỚC KHI THOÁI VỊ, TỪ BỎ NGAI VÀNG 
 
Cùng với "Chiếu thoái vị", Vua Bảo Đại còn ban hành một văn bản kèm theo, để gửi riêng tới toàn thể Hoàng gia, Hoàng tộc triều Nguyễn: 
 
"Kể từ ngày Đức Thái Tổ Gia Dụ Hoàng Đế vào trấn ở Thuận Hóa đến nay đã 399 năm. Trong non bốn thế kỷ, Liệt Thánh chúng ta đã trải qua biết bao sự gian lao nguy hiểm, vì nước vì dân mới truyền ngôi lại cho Trẫm được đến ngày nay.
Cái gia tài quý báu di truyền đã gần 400 năm ấy, trong giờ phút Trẫm bỏ hết, bà con trong Hoàng Tộc, ai nghe cũng phải đau đớn, ngậm ngùi.
 
Song Trẫm biết rằng: Đó chỉ là cái cảm tình thoáng qua trong chốc lát mà thôi, chớ bà con ta, ai cũng sẵn tính bình tĩnh, sẵn trí sáng suốt để xét rộng thấy xa, cho nên sau khi đã chuẩn định ba chữ "Dân Vi Quý" làm khẩu hiệu của chánh thể mới sau khi đã tuyên bố "Để Hạnh Phúc Dân Lên Trên Ngai Vàng", nay Trẫm nhất định thoái vị để giao vận mạng quốc gia cho một Chính phủ có đủ điều kiện huy động hết cả lực lượng của toàn quốc giữ vững nền độc lập của nước và mưu hạnh phúc cho dân.
 
"Độc lập của nước, Hạnh phúc của dân", vì tám chữ đó mà trong tám chục năm vừa qua biết mấy mươi vạn đồng bào đã rơi đầu bỏ xác nơi nước thẳm non xa trong lao tù ngục tối.
 
Đối với những sự hy sinh của những kẻ anh hùng liệt nữ ấy, của muôn ngàn chiến sĩ vô danh ấy, Trẫm cho sự thoái vị của Trẫm là thường.
 
Vậy Trẫm muốn bà con trong Hoàng Tộc sau khi nghe lời thoái vị ai ai cũng vui lòng để nghĩa nước lên trên tình nhà mà đoàn kết chặt chẽ với toàn thể quốc dân để ủng hộ Chính phủ Dân chủ Cộng hòa giữ vững nền độc lập cho Tổ Quốc. Thế mới là một cách chân thành cao thượng, giữ chữ Trung với Trẫm, chữ Hiếu với Liệt Thánh.
 
Việt Nam Độc lập Muôn năm - Dân chủ Cộng hòa Muôn năm.
 
Khâm thử!
Bảo Đại"
Đọc tiếp...

TOÀN VĂN CHIẾU THOÁI VỊ CỦA VUA BẢO ĐẠI


CHIẾU THOÁI VỊ CỦA VUA BẢO ĐẠI

Buổi chiều 30 tháng 8, vua Bảo Đại đứng trước nhà mình. Ông kiên nhẫn chờ phái đoàn Trần Huy Liệu đến để trao ấn kiếm, vĩnh viễn chấm dứt chế độ vua chúa nghìn năm trên nước Việt.

77 NĂM ÔN LẠI LỊCH SỬ

Ngày 30/08/1945, vua Bảo Đại trao ấn kiếm cho đại diện Chính Phủ Lâm Thời nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hoà.

Trong sử sách chỉ có trích một câu ngắn của vua Bảo Đại trong Chiếu thoái vị rằng " ...muốn được làm Dân một nước tự do, hơn làm Vua một nước bị trị. Từ nay Trẫm lấy làm sung sướng được là Dân tự do, trong một nước độc lập".

Còn cả CHIẾU THOÁI Vị thì không được nhắc đến ! “Một mẩu bánh mì vẫn là bánh mì, một mẩu sự thật sẽ không còn là sự thật và tính khách quan không còn nữa”.

Dưới đây xin đăng toàn văn Chiếu thoái vị của Hoàng Đế Bảo Đại vị vua cuối cùng - Triều đại Phong kiến Việt Nam (công bố chính thức từ 25/08/1945)

CHIẾU THOÁI VỊ

"Vì hạnh phúc của dân tộc Việt Nam. Vì nền độc lập của Việt Nam.

Để đạt hai mục đích ấy, Trẫm tuyên bố sẵn sàng hy sinh tất cả, và ước mong rằng sự hy sinh của Trẫm đem lại lợi ích cho Tổ quốc. Nhận định rằng sự đoàn kết của toàn thể đồng bào chúng ta vào giờ phút này là một sự cần thiết cho Tổ quốc chúng ta, ngày 23 tháng 8, Trẫm đã nhắc lại cho toàn thể nhân dân ta là: Ở giờ phút quyết định này của Lịch sử, đoàn kết có nghĩa là sống, mà chia rẽ là chết.

Chiếu đà tiến dân chủ đang đẩy mạnh ở miền Bắc nước ta, Trẫm e ngại rằng một sự tranh chấp giữa miền Bắc với miền Nam khó tránh được, nếu Trẫm đợi sau cuộc trưng cầu dân ý, để quyết định thoái vị. Trẫm hiểu rằng, nếu có cuộc tranh chấp đó, đưa cả nước vào hỗn loạn đau thương, thì chỉ có lợi cho kẻ xâm lăng.

Trẫm không thể không ngậm ngùi khi nghĩ đến các tiên đế đã chiến đấu trên bốn trăm năm để mở mang bờ cõi từ Thuận Hóa đến Hà Tiên. Trẫm không khỏi tiếc hận là trong hai mươi năm ở ngôi, Trẫm không thể làm gì đem lại lợi ích đáng kể cho đất nước. Mặc dù vậy, và vững mạnh trong sự tin tưởng của mình, Trẫm đã quyết định thoái vị, và Trẫm trao quyền cho Chính phủ Dân chủ Cộng hòa.

Trước khi từ giã ngai vàng, Trẫm chỉ có ba điều muốn nói:

— Thứ nhất: Trẫm yêu cầu tân chính phủ phải giữ gìn lăng tẩm và miếu mạo của hoàng gia.

— Thứ hai: Trẫm yêu cầu tân chính phủ lấy tình huynh đệ đối xử với các đảng phái, các phe nhóm, các đoàn thể đã chiến đấu cho nền độc lập của đất nước, mặc dù không theo cùng đường hướng dân chủ của mặt trận, như vậy có thể giúp cho họ được tham gia vào sự kiến thiết đất nước, và chứng tỏ rằng tân chế độ đã được xây dựng trên tình đoàn kết dứt khoát của toàn thể nhân dân.

— Thứ ba: Trẫm yêu cầu tất cả các đảng phái, các phe nhóm, tất cả các tầng lớp xã hội cũng như toàn thể hoàng gia phải đoàn kết chặt chẽ để hậu thuẫn vô điều kiện cho Chính phủ Dân chủ Cộng hòa, hầu củng cố nền độc lập quốc gia.

Riêng về phần Trẫm, trong hai mươi năm ở ngôi, Trẫm đã trải qua bao nhiêu cay đắng. Trẫm muốn được làm Dân một nước tự do, hơn làm Vua một nước bị trị. Từ nay Trẫm lấy làm sung sướng được là Dân tự do, trong một nước độc lập. Trẫm không để cho bất cứ ai được lợi dụng danh nghĩa Trẫm, hay danh nghĩa hoàng gia để gieo rắc sự chia rẽ trong đồng bào của chúng ta.

Việt Nam độc lập muôn năm..."

Xem Chiếu Thoái vị tại đây: https://vi.wikipedia.org/wiki/Chi%E1%BA%BFu_tho%C3%A1i_v%E1%BB%8B_c%E1%BB%A7a_B%E1%BA%A3o_%C4%90%E1%BA%A1i

🏀Đại diện Việt Minh chấp nhận ba điểm của vua và đề nghị thêm:

1- Bảo Đại phải ra khỏi Hoàng cung và chỉ được mang theo những đồ dùng riêng.
2- Trừ của riêng, tài sản của triều đình là tài sản của chính quyền cách mạng.

Ảnh: Vua Bảo Đại đứng chờ phái đoàn của Chính phủ Lâm thời do ông Trần Huy Liệu (dẫn đầu), ông Nguyễn Lương Bằng và ông Cù Huy Cận vào điện Kiến Trung, chuẩn bị lễ trao ấn kiếm thoái vị.
 
********

AI SOẠN CHIẾU THOÁI VỊ?

Trả lời: Vua Bảo Đại soạn, với sự trợ giúp của hoàng thân Vĩnh Cẩn
Soạn lúc nào: Đêm 22 tháng 8 năm 1945.
Soạn tại đâu: Tại điện Kiến Trung, hoàng thành Huế. 

Công bố lúc nào: Ngày 25 tháng 8 năm 1945.
Ai tiếp nhận: Đại diện Việt Minh là Trần Huy Liệu và Cù Huy Cận
Nơi tiếp nhận: Điện Kiến Trung, hoàng thành Huế.
Ngày tiếp nhận: Sáng 25 tháng 8 năm 1945. 

Bản Chiếu thoái vị của Bảo Đại công bố ngày 25 tháng 8 năm 1945 chính thức chấm dứt Nhà Nguyễn và chế độ quân chủ ở Việt Nam. Chiếu được vua Bảo Đại soạn với sự trợ giúp của hoàng thân Vĩnh Cẩn trong đêm 22 tháng 8 năm 1945 tại điện Kiến Trung, hoàng thành Huế. 

Sáng hôm sau, khi đại diện Việt Minh là Trần Huy Liệu và Cù Huy Cận đến điện Kiến Trung để tiếp thu bàn giao, lúc đầu vua Bảo Đại đưa bản Tuyên ngôn cho Trần Huy Liệu. Nhưng ông này hội ý với người đồng hành và tâu với Bảo Đại rằng:

- Thưa Hoàng thượng, nhân danh dân tộc Việt Nam, chúng tôi nhận bản văn này rất nhẹ nhàng, không câu nệ. Nhưng, chúng tôi kính xin Hoàng thượng cho tổ chức một buổi lễ vắn tắt, trong đó xin Hoàng thượng công khai tuyên bố cho mọi người biết.
Theo lời yêu cầu của Trần Huy Liệu, chiều ngày 30 tháng 8, 1945, Vua Bảo Đại mặc triều phục và đọc bản Tuyên ngôn Thoái vị trước hàng ngàn người tụ họp vội vã trước cửa Ngọ Môn.

Hiện tại, Văn bản Chiếu Thoái vị của Hoàng đế Bảo Đại có 2 bản: 

Bản 1: In trong sách "Việt Nam Máu Lửa" của Nghiêm Kế Tổ, Nhà xuất bản Mai Lĩnh, 1954, tr 38, 39, 40.

Bản 2: In trong cuốn "Con Rồng Việt Nam", do cựu hoàng Bảo Đại viết, Nguyễn Phước Tộc xuất bản, 1990, trang 186-188. Sách này do vua Bảo Đại viết, và được in ra khi ông còn tại thế. 

Cùng với "Chiếu thoái vị", Vua Bảo Đại còn ban hành một văn bản kèm theo dành riêng cho Hoàng tộc. 

Không có chuyện Đổng lý Văn phòng Phạm Khắc Hòe soạn như một số người vẫn nghĩ. 




Đọc tiếp...