Những vần thơ của các vị tiên:
Thương nòi giống Thần tiên giáng bút
Khảo cứu của Nguyễn
Xuân Diện
2006
Trong các nghi lễ
của người Việt thời trước, có một không gian nghi lễ khá đặc biệt rất đáng để ý
là thiện
đàn. Ở đấy diễn ra một hình thức
sinh hoạt văn hóa tâm linh độc đáo là giáng bút - một hiện tượng văn hoá
tâm linh có thực trong xã hội Việt Nam, tức là cầu Thánh - Thần - Tiên - Phật
cho mình những bài thơ, thông qua một người có năng lực đặc biệt. Song vì nhiều
lý do mà giới nghiên cứu đã coi đó là một vùng cấm và không dành cho nó một sự
quan tâm thích đáng, ngoại trừ hai học giả là Nguyễn Văn Huyên (Tục thờ cúng thần tiên ở Việt Nam, 1944)
và Đào Duy Anh (Hồi ký Nhớ nghĩ chiều hôm,
1989).
Minh họa trong sách của Nguyễn Văn Huyên.
Giáng bút là hiện
tượng “nhập thần” trong đó thực hiện nghi lễ cầu cúng để mong muốn có sự phán
truyền dạy dỗ của thần linh thông qua văn tự (Hán Nôm) mà thư viện Viện Hán Nôm
hiện đang lưu trữ 254 cuốn thơ văn giáng bút, với hàng vạn bài thơ, bài văn.
