HỘI LÀNG LÀ HỒN CỐT CỦA VĂN HÓA VIỆT NAM

Hội làng là hồn cốt của văn hóa Việt Nam 

 

VNE

Thứ ba, 28/1/2020, 04:00 (GMT+7) 

 

PGS Nguyễn Văn Huy khuyên khách trẩy hội đầu xuân nên tìm đến hội làng ở các làng quê để thấy được hồn cốt văn hóa Việt Nam. 

 

Chia sẻ với VnExpress về nét đẹp của lễ hội đầu xuân, PGS Nguyễn Văn Huy, cựu Giám đốc Bảo tàng Dân tộc học, cho rằng hội làng ở khắp các vùng quê Việt Nam vẫn còn giữ được nét đặc sắc truyền thống. 

- Lễ hội ở Việt Nam có nguồn gốc từ khi nào, thưa ông? 

SOS: HÀ NỘI PHÁ TAN TÀNH DI CHỈ KHẢO CỔ HỌC 3.500 NĂM

Nguyễn Thu Quỳnh

DI SẢN NGƯỜI VIỆT CỔ VỤN VỠ, BÂY GIỜ TRÁCH AI?

Vườn Chuối (xã KIM CHUNG, huyện Hoài Đức, HN), nơi tìm thấy xương cốt người Việt cổ từ thời Đông Sơn, chỉ mới được báo cáo kết quả khai quật có 2 tuần, “còn nguyên vẹn nhất trong số nhiều di chỉ tiền - sơ sử” mấy hôm nay bị phá tan tành.

Di sản 3.500 năm có hiện vật quý giá và đầy đủ hơn cả tòa thành Cổ Loa của An Dương Vương, những gò đã khai quật gồm Vườn Chuối, Mỏ Phượng, Dền Rắn giờ hoắm sâu những nhát xúc, vết xích xe ủi và hố đào… Cô giáo tôi, giáo sư Lâm Mỹ Dung lom khom cúi nhặt từng mảnh gốm Đông Sơn. Những người yêu lịch sử và nguồn gốc người Việt cổ đến đây sẽ mê mẩn ngồi ngắm cả ngày, những bình gốm còn dùng tốt, những tấm che ngực còn rõ nét hoa văn, những chiếc rìu đồng, mũi tên đồng, mũi giáo, thậm chí cả lưỡi câu… nguyên vẹn và sắc nét đến kinh ngạc.

HÀ NỘI SẮP XÓA SỔ MỘT DI CHỈ KHẢO CỔ HỌC ĐẶC BIỆT QUAN TRỌNG

Khai quật khảo cổ học tại di chỉ Vườn Chuối - Ảnh: PGS.TS Nguyễn Văn Huy cung cấp

Di chỉ những cư dân đầu tiên sinh sống 
ở Hà Nội sắp bị xóa sổ

Tuổi trẻ
05/12/2017 22:13 GMT+7

TTO - Các nhà khảo cổ học đang lên tiếng kêu cứu di chỉ khảo cổ học Vườn Chuối có niên đại 3.500 năm - nơi những cư dân đầu tiên của Hà Nội sinh sống - đang có nguy cơ bị xóa sổ.

Đây là địa điểm cư trú lâu dài của người Việt cổ, góp phần cung cấp đầy đủ chứng cứ lịch sử về sự có mặt của con người rất sớm trên địa bàn Hà Nội, một điều hết sức hiếm hoi ở thủ đô một quốc gia. Đồng thời hơn nữa nó còn chứng minh nguồn gốc bản địa và lịch sử dân tộc Việt Nam thời tiền - sơ sử.

TS Nguyễn Văn Huy

Ngày 4-12, PGS.TS Nguyễn Văn Huy, cựu giám đốc Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam, gửi thư đến Bí thư Thành ủy Hà Nội Hoàng Trung Hải và Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung đề nghị khẩn thiết bảo tồn khẩn cấp khu di chỉ khảo cổ học ở Vườn Chuối, thôn Lai Xá, xã Kim Chung, huyện Hoài Đức, Hà Nội.

CHƯA BIẾT THẬT - GIẢ, CỔ - KIM, SAO CÓ THỂ BÀN NHAU KHAI ẤN ?

Có nên 'khai ấn' ở Hoàng thành Thăng Long? 

Thể thao & Văn hóa
Thứ Tư, 24/02/2016 11:46 

Lời bàn của TS Hán Nôm Nguyễn Xuân Diện:

Trước hết, xin khẳng định ý kiến của hai GS Ngô Đức Thịnh và Nguyễn Văn Huy là rất xác đáng, có trách nhiệm và chuẩn về mặt văn hóa. Ở đây có một chuyện cần bàn là: Bàn về Khai ấn, mà những người được hỏi như GS Ngô Đức Thịnh, GS Nguyễn Văn Huy chưa nhìn thấy cái ấn và chưa biết nó là ấn thật hay ấn giả, chưa biết ấn cổ hay ấn "kim", cũng không biết ấn "Sắc Mệnh chi bảo" dùng đóng vào các loại giấy tờ công văn sắc lệnh gì thì làm sao mà có cái "chính danh" mà khai ấn được. Nó là cái ấn được làm ở phố Tạ Hiện, Hàng Gai hoặc thậm chí phố Hàng Mã thì sao? Không biết GS Nguyễn Quang Ngoc trông thấy cái gọi là "ấn" này chưa?

Báo Thể thao & Văn hóa hoặc PV Cúc Đường (bút danh của XYZ nào đó) phải chăng đã được Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long Hà Nội "phím" rồi chăng? Vì cứ "mặc định" là ấn cổ để hỏi các giáo sư xem có nên khai ấn hay không? Báo chí nhà nước rất giỏi trong chuyện xé lẻ vấn đề thành các ý nhỏ rồi hỏi mỗi ông một câu, sau đó đăng thành một bài theo quan điểm của người viết (hoặc người chỉ đạo) để đưa tới độc giả!

(Thethaovanhoa.vn) - Dù còn đang trong quá trình lấy ý kiến, ý tưởng tổ chức khai ấn tại Hoàng Thành Thăng Long (HTTL) đã nhận về khá nhiều những phản hồi trái ngược từ giới nghiên cứu lịch sử và di sản.

 
Hoàng Thành Thăng Long sẽ 'xin ý kiến' để tặng ấn đầu nămTrước đó, như Thể thao &Văn hóa (Thông tấn xã VN) đưa tin, lễ khai ấn tại HTTL được tổ chức vào ngày 16/2 vừa qua. Tuy nhiên, vì mang tính chất thử nghiệm, nghi thức này được tiến hành kín, đồng thời các lá ấn cũng gần như không được phát cho du khách.

Rất nên “khoe”

“Chiếc ấn cổ Sắc mệnh chi bảo không chỉ là một di vật đơn thuần. Với hàng trăm năm lịch sử đi kèm, phần giá trị phi vật thể gắn kết với nó cũng vô cùng phong phú” – TS Nguyễn Văn Sơn, nguyên giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long Hà Nội (đơn vị quản lý HTTL), chia sẻ.

Sự thực, hầu hết các chuyên gia cũng có chung quan điểm với TS Sơn khi trao đổi cùng TT&VH. Theo đó, dù còn những tranh cãi về niên đại, chiếc ấn cổ Sắc mệnh chi bảo được tìm thấy tại đây vào năm 2012 vẫn xứng đáng là một “bảo vật đặc biệt” mà HTTL cần tạo điều kiện để du khách tiếp cận rộng rãi, thay vì chỉ trưng bày đơn thuần.
.

Các nghi thức tại lễ hội Xuân HTTL có cần bổ sung thêm phần “khai ấn”?

“Bản thân việc chiếc ấn được tìm thấy tại Hoàng Thành, nơi tồn tại như một biểu tượng chính trị của nước Việt trong suốt cả ngàn năm, cũng đã vô cùng có ý nghĩa.” – PGS Tống Trung Tín, Chủ tịch Hội khảo cổ VN, cho biết thêm. “Chưa kể, từ góc độ phân tích thư pháp và đối chiếu sử liệu, một số chuyên gia cũng đã có những cơ sở bước đầu để đặt giả thiết rằng đây chính là chiếc ấn gỗ nổi tiếng được vua Trần Thái Tông cho làm năm 1257”.

HƠN 120 BẢO TÀNG Ở VIỆT NAM, PHẦN LỚN ĐỀU Ế ẨM

"Việt Nam hơn 120 bảo tàng, phần lớn đều... ế ẩm"

20-09-2012 | 10:05 

(Nguoiduatin.vn) - Hệ thống bảo tảng Việt Nam không hề thiếu hiện vật, thậm chí phong phú nhưng công tác quản lý bất cập lại vô tình gây ra sự lãng phí lớn

• Bảo tàng 11 ngàn tỷ: Nghi ngại vỏ "khủng"mà thiếu ruột
• Những bảo tàng tráng lệ nhất thế giới

Trong khi dư luận cả nước "nóng" lên với đề án xây dựng Bảo tàng Lịch sử Quốc gia trị giá hơn 11.000 tỷ đồng, nhiều người chợt giật mình nhìn lại thực trạng èo uột, hoạt động kém hiệu quả kéo dài của cả hệ thống bảo tàng Việt Nam. Vì sao hơn 120 bảo tàng trên khắp cả nước, chẳng mấy bảo tàng thu hút được người dân? Để rộng đường dư luận, PV Người đưa tin đã có cuộc trao đổi thẳng thắn cùng PGS.TS Nguyễn Văn Huy (Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, nguyên giám đốc Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam), đồng thời mong mỏi nhận được những kiến giải của các chuyên gia, những độc giả quan tâm đến hoạt động Bảo tàng nước nhà.

Cả một hệ thống mờ nhạt

Xin ông cho biết, hiện nay ước tính chúng ta có khoảng bao nhiêu bảo tàng trên cả nước và hiệu quả hoạt động của hệ thống này?

Trên cả nước hiện nay, chúng ta có khoảng hơn 120 bảo tàng, kể cả bảo tàng của các tỉnh, các bảo tàng chuyên ngành. Còn có khoảng 5-6 bảo tàng quy mô mang tầm cỡ quốc gia như: Bảo tàng Lịch sử quân sự, Bảo tàng lịch sử Quốc gia Việt Nam, Bảo tàng dân tộc học. Nếu được nhận xét chung về hoạt động của hệ thống Bảo tàng hiện nay thì tôi cho rằng: Rất đơn điệu, tẻ nhạt, thiếu sáng tạo, không hấp dẫn được người xem.

Vậy theo ông, nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng đáng buồn trên?

Có thể lý giải bằng ba nguyên nhân: Thứ nhất là vốn đầu tư và kinh phí, trang thiết bị cho việc xây dựng bảo tàng chưa tốt. Thứ hai là quan niệm về bảo tàng của chúng ta còn làm theo kiểu cũ, chủ yếu là để tuyên truyền, trưng bày hiện vật rất tùy tiện, ý tưởng không rõ ràng. Còn nguyên nhân cuối cùng, đó chính là trình độ, tư duy của người làm bảo tàng hiện nay còn tồn tại quá nhiều hạn chế. Tất cả những điều trên đã làm nên bộ mặt của bảo tàng chúng ta hiện nay mờ nhạt .

Xây dựng bảo tàng không chỉ nhằm đáp ứng nhu cầu là lưu giữ hiện vật lịch sử mà còn cần phải đảm bảo được yếu tố kiến trúc và văn hóa. Theo ông, bảo tàng của chúng ta hiện nay chưa làm được điều đó?

Vấn đề ở đây là cách làm của những người quản lý bảo tàng, họ chưa nhận thức được hết vai trò và tầm quan trọng của hoạt động bảo tàng mang lại. Tư duy về làm bảo tàng còn nhiều vấn đề đáng bàn, chưa làm sống dậy được hồn của các hiện vật, bộ sưu tập, chưa biết cách làm cho chúng thêm hấp dẫn. Đặc biệt, điều quan trọng của người làm công tác bảo tàng là phải làm cho người dân hiểu được giá trị cốt lõi, hiểu sâu tầng văn hóa của hiện vật đó. Điều đó, phần lớn các bảo tàng của chúng ta chưa làm được.

Các chuyên gia đang tỏ ra khá lo lắng khi dự án bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam với số vốn đầu tư khủng đang được tiến hành triển khai. Theo ông, đề án đó nếu đi vào hoạt động trong thời điểm này đã hợp lý chưa?

 Rất cần một Bảo tàng Lịch sử Quốc gia mới ra đời. Nhưng theo tôi, nhất thiết phải có sự thẩm định của các chuyên gia về bảo tàng, kinh tế để giúp tính đúng, tính đủ tránh tình trạng dư thừa. Cả không gian làm việc của 450 nhân viên cũng phải cân nhắc vị trí từng người, từng chỗ ngồi. Mỗi thứ tăng mỗi chút sẽ làm đội kinh phí lên sẽ gây lãng phí. Cũng không nên chạy theo tiêu chí kỷ lục, quan trọng nhất là phải tuân thủ yêu cầu chất lượng bảo tàng để đảm bảo công năng, hiệu quả hoạt động. Hiện, chúng ta có hơn 120 bảo tàng mà có mấy bảo tàng đông khách.

 Công tác bảo tồn hiện vật tại nhiều bảo tàng chưa được thực hiện tốt

Không thể lạc hậu trước thế giới

Các nước có hệ thống bảo tàng tiên tiến khác, phải có con người, có hiện vật, có công nghệ vận hành rồi mới xây nhà bảo tàng. Còn chúng ta đang làm ngược lại. Cứ xây cái đã, trong ruột có gì tính sau? Ông nghĩ sao về nhận định này?

Thực sự, nói bảo tàng chúng ta thiếu hiện vật là không chính xác. Vì hiện nay, chúng ta sở hữu rất nhiều hiện vật, phong phú nữa là khác. Nhưng vấn đề là chúng ta chưa tổ chức trưng bày tốt, chưa phát huy hết giá trị của các hiện vật, bộ sưu tập, vô tình làm lãng phí chúng.

Một bảo tàng đạt chuẩn, cần bắt đầu từ những sưu tập và nghiên cứu lâu dài, có chiều sâu. Đến một mức độ nhất định của sự tích tụ hiện vật và kiến thức thì cần một không gian trưng bày. Có nhận định cho rằng, chúng ta đang quá chú trọng cái áo và quên đi cái ruột bên trong?

Văn hóa cần có tầm nhìn xa thì mới thấy được sự hữu ích, chứ đòi hỏi các công trình văn hóa phải phát huy được tác dụng ngay như việc xây một nhà máy, phải có sản phẩm ngay là không thể được. Còn việc xây dựng, quản lý có hiệu quả lại là chuyện khác. Chúng ta cần có sự đầu tư đúng đắn về cả hình thức lẫn nội dung thì bảo tàng mới có thể phát huy được tốt vai trò của mình.

Nếu được đưa ra hướng để giải quyết tình trạng ảm đạm của hệ thống bảo tàng nước ta hiện nay, ông có ý kiến như thế nào?

Muốn hệ thống bảo tàng ngày càng khởi sắc, vận hành hiệu quả thì theo tôi phải cập nhật được xu thế hoạt động chung của bảo tàng trên thế giới, đừng để chúng ta lạc hậu so với họ. Thứ hai, người làm bảo tàng phải thay đổi nhận thức trong cách làm việc. Điều quan trong nữa là cần có sự đầu tư thích đáng, có sự quan tâm cần thiết và đúng mực của các cấp quản lý để bộ máy bảo tàng hoạt động hợp lý hơn. Đầu tư cho văn hóa cần tính đến sự lâu dài. Mà bảo tàng nếu được xây và vận hành tốt, tổ chức nội dung khoa học, sáng tạo, hiệu quả thì sẽ góp phần phát triển kinh tế đất nước qua việc nâng cao hiểu biết của công chúng, thu hút khách trong và ngoài nước.

Xin cảm ơn ông!

Dự án bảo tàng Lịch sử Quốc gia với tổng mức đầu tư 11.277 tỉ đồng, chưa bao gồm chi phí dự án thành phần đầu tư xây dựng nội dung và hình thức trưng bày do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thực hiện, dự kiến sẽ xây dựng từ tháng 11/2012 đến 2016. Nói về những tranh cãi quanh dự án khổng lồ này, PSG.TS Nguyễn Chi khẳng định: "11.000 tỷ đồng thì phải làm cho khách mặn mà, khách phải đứng xếp hàng "nóng ruột" để xem bảo tàng chứ. Bảo tàng Lịch sử Quốc gia nên tránh bài học đi trước của ngành bảo tàng lâu nay là khánh thành vỏ, vài năm sau mới khánh thành nội dung. Bên cạnh đó, chất lượng trưng bày là chuyện lớn và quan trọng nhất. Chuyện này cần phải có nhiều thời gian để bàn".

Bảo Hằng (thực hiện)

Nguồn: Người đưa tin.