TƯ TƯỞNG LẬP HIẾN Ở VN TRƯỚC CÁCH MẠNG THÁNG 8 - 1945

Tư tưởng lập hiến ở Việt Nam
trước Cách mạng tháng Tám năm 1945 

PGS.TS. Thái Vĩnh Thắng
Đại học Luật Hà Nội

Lịch sử lập hiến Việt Nam bắt đầu từ năm 1946 khi bản Hiến pháp đầu tiên được Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa thông qua. Tuy nhiên, tư tưởng lập hiến đã xuất hiện ở Việt Nam trước đó khoảng gần một thế kỷ, sau khi bản Tuyên ngôn độc lập của nước Mỹ năm 1776, Hiến pháp nước Mỹ năm 1787 và Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền nước Pháp năm 1789 ra đời, đặc biệt vào những năm cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX khi những luồng gió mới của chính sách Duy tân của Minh Trị Thiên hoàng ở Nhật Bản và Cách mạng Trung Hoa năm 1911 thổi vào Việt Nam. Tư tưởng lập hiến Việt Nam đã xuất hiện trong giới trí thức Việt Nam mà tiêu biểu là Nguyễn Trường Tộ, Phạm Quỳnh, Nguyễn Văn Vĩnh, Bùi Quang Chiêu, Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng, Nguyễn An Ninh, Phan Văn Trường, đặc biệt là tư tưởng lập hiến của nhà cách mạng Nguyễn Ái Quốc.

Đọc tiếp...

NGUYỄN TRƯỜNG TỘ VỚI NHỮNG TIỀN ĐỀ DÂN CHỦ HÓA VIỆT NAM

Kỷ niệm 145 năm ngày mất danh nhân Nguyễn Trường Tộ 
(22.11.1871 -  22.11.2016)

NGUYỄN TRƯỜNG TỘ 
VỚI NHỮNG TIỀN ĐỀ DÂN CHỦ HÓA VIỆT NAM

Nguyễn Thanh Giang
Tặng linh mục Đặng Hữu Nam và con cháu danh nhân Nguyễn Trường Tộ
đang đấu tranh ngoan cường trên quê hương khổ đau của Người

Nguyễn Trường Tộ - một người công giáo hết lòng vì đất nước - sinh năm 1830 tại làng Bùi Chu (nay thuộc xã Hưng Trung, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An) và mất ngày 22 tháng 11 năm 1871 tại Xã Đoài (nay thuộc xã Nghi Diên, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An). Ông giã biệt cuôc đời ngắn ngủi, 41 năm, trong ngậm ngùi ân hận:

Đọc tiếp...

Nguyễn Thanh Giang: NGUYỄN TRƯỜNG TỘ HIẾN KẾ GIỮ BIỂN

Nhân 145 năm ngày mất danh nhân Nguyễn Trường Tộ (1871 – 2016):

NGUYỄN TRƯỜNG TỘ HIẾN KẾ DỤNG TÂY CHẶN TÀU ĐỂ BẢO VỆ BIỂN ĐÔNG VIỆT NAM

Nguyễn Thanh Giang
5-9-2016

Cụ Nguyễn Trường Tộ (1830-1871).

Tranh chấp biển Đông giữa Trung Quốc với các nước Đông Nam Á và đặc biệt với Việt Nam ngày càng quyết liệt. Sự việc càng trở nên nghiêm trọng từ khi họ trình ra Liên Hợp Quốc vào tháng 5 năm 2009 tấm bản đồ hình lưỡi bò “liếm” hầu như toàn bộ Biển Đông. Họ ngang nhiên bắt bớ, giam giữ, tịch thu tầu thuyền ngư phủ Việt Nam ngay tại những vùng biển mà cha ông ta vẫn đánh bắt hải sản từ xưa. Báo chí Trung Quốc thẳng thừng tuyên bố: “Phải gia tăng sức mạnh chấp pháp hải dương tại vùng Biển Đông, xua đuổi và bắt giữ kịp thời những thuyền cá tác nghiệp phi pháp tại vùng biển của ta, đồng thời căn cứ vào luật pháp có liên quan của Trung Quốc tiến hành xử lý, và cũng phải tiến hành hành động chống bắt giữ, chống xua đuổi, nhằm bảo đảm an ninh cho ngư thuyền tác nghiệp nước ta”.

Họ không chỉ ngăn trở các tập đoàn đa quốc gia BP, Exxon … hợp tác với Việt Nam mà còn xách nhiễu tàu của hải quân Hoa Kỳ qua lại trên vùng biển này. Cho nên trong một hội nghị quốc tế tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia ở Hà Nội, bà Hillary Clinton, ngoại trưởng Hoa Kỳ đã phải tỏ thái độ cứng rắn: “Hoa Kỳ, cũng như mọi quốc gia khác, có lợi ích quốc gia trong việc tự do đi lại, tự do đi vào vùng biển chung của châu Á, và tôn trọng luật pháp quốc tế ở Biển Đông”.

Về phía các nước Đông Nam Á, tháng 4 năm ngoái, tàu Ngư Chính của Trung Quốc đã bị tàu Malaysia bám theo sát suốt 17 tiếng đồng hồ, cùng lúc, phi cơ chiến đấu của Malaysia đã xuất hiện và bay lượn liên tục khoảng 15 phút bên trên hai chiếc tàu này. Kết quả: tàu Ngư Chính của Trung Quốc phải bỏ chạy.

Đọc tiếp...

THĂM MỘ VÀ DÂNG HƯƠNG DANH NHÂN NGUYỄN TRƯỜNG TỘ

Đi thắp hương danh nhân Nguyễn Trường Tộ
tại Vinh

Triết Giang

Năm nay, đúng dịp kỷ niệm 145 năm ngày mất của danh nhân Công Giáo Phaolô Nguyễn Trường Tộ (1830-1871) nên nhiều trí thức Hà Nội ao ước có một lần về thắp hương cho ông. Đặc biệt Trung tâm Minh Triết do nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Mai là Giám đốc cũng nhiều lần bày tỏ ước muốn mà chưa thực hiện được, nhất là hiện nay Trung tâm này đang đặt ra mục tiêu nghiên cứu các tư tưởng của tiền nhân như Nguyễn Trường Tộ, Đặng Đức Tuấn, Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh… Bản thân tôi cũng có một số bài viết nghiên cứu về tư duy đổi mới và tư tưởng triết học của ông được đăng trong hai công trình của Trung tâm Khoa học Tư duy là “Khoa học tư duy từ những hướng tiếp cận khác nhau” và cuốn “Nguyễn Trường Tộ hôm qua và hôm nay”. Cuốn sau, do Đức Cha Phaolô Nguyễn Thái Hợp- Giám mục Giáo phận Vinh chủ biên và Nhà xuất bản Tri Thức ấn hành.

Đọc tiếp...