TP HCM: PHÁ BẬC THỀM NHÀ HÁT NGÓT TRĂM TUỔI

Quận 1: Tháo dỡ bậc thềm lấn chiếm vỉa hè
của rạp hát gần trăm tuổi

 

Một Thế Giới

23.03.2017 18:15 

Đêm qua, 22.3, ông Đoàn Ngọc Hải, Phó chủ tịch quận 1 đã dừng chân trước rạp Công Nhân (Nhà hát kịch thành phố) nằm trên đường Trần Hưng Đạo (thuộc phường Nguyễn Cư Trinh), ra lệnh phá dỡ toàn bộ 5 bậc thềm có chiều ngang hơn 20 mét vì lấn chiếm vỉa hè. Ít ai biết rạp hát có tuổi đời gần 1 thế kỷ này từng là tài sản của một vị đại gia lẫy lừng Sài Gòn.

Ông Lê Quan Ba, một nhân viên kỳ cựu của Nhà hát kịch thành phố nói trong tiếng ồn của máy khoan: "Tôi năm nay đã được 83 tuổi thì 5 bậc thềm lên xuống rạp này đã có khoảng 80 năm". Ông Ba cho biết khi nghe tin lực lượng chức năng tháo dỡ bậc thềm, ông chạy từ trên lầu nhà hát xuống để nhìn nó lần cuối, vì bậc thềm này gắn bó nhiều kỷ niệm với ông từ khi còn nhỏ. Trong khi bậc thềm lần lượt bị phá dỡ thành đống gạch vụn thì ông Ba ngồi trên ghế nhìn chăm chú.  

Ông Lê Quan Ba buồn bã nhìn đoàn kiểm tra quận 1 tháo dỡ các bậc thềm 

gắn bó nhiều kỷ niệm.

Ông Ba cũng giới thiệu mình chính là cháu ruột của thương gia giàu có số 1 Sài Gòn thời xưa Nguyễn Văn Hảo (xem tiểu sử ông Nguyễn Văn Hảo ở cuối bài). Ông Hảo là người đã mua đất, bỏ tiền xây rạp hát này chỉ để phục vụ nhu cầu đam mê cải lương của mình.

Ông Ba rất buồn khi thấy các bậc thềm bị tháo dỡ. Theo lời ông Ba kể, thời thơ ấu ông từng nghịch ngợm tại bậc thềm này cùng bạn bè, từng nhìn thấy những nghệ sĩ tài danh như Phùng Há, Năm Phỉ... bước lên những bậc thềm này để vào trong nhà hát biểu diễn.

 

Từ đầu tuần đến nay, ngày nào ông Hải cũng trực tiếp xuống đường,  

chấn chỉnh trật tự vỉa hè tại quận 1.

Tấm ảnh nghệ sĩ treo trước rạp để quảng cáo cho vở diễn mới cũng được nhân viên mang vào trong. Một người đàn ông khác cũng là nhân viên bán vé của nhà hát, nói: "Cũng may là hôm nay không có suất diễn. Rạp đang ế mà bị dọn dẹp như vầy là chết luôn".

 

Đứng dưới tấm biển quảng cáo bán vé vở hài kịch vui nhộn nhưng nhân viên rạp hát 

không thể cười nổi

 
Trước đây, rạp Công Nhân có tên là rạp Nguyễn Văn Hảo, được đại gia Nguyễn Văn Hảo xây dựng vào năm 1940. Thời đó đây là rạp hát hiện đại nhất Sài Gòn, được mệnh danh là "thiên đường cải lương" và được ví như "hàng không mẫu hạm" vì mức độ đồ sộ. 5 bậc thềm đi vào rạp cũng được xây dựng cùng lúc đó, có nghĩa là có tuổi đời đã 77 năm. 
 
Dù cho các bậc thềm có lịch sử gần 1 thế kỷ, chứng kiến bao nhiêu sự đổi thay, phát triển của thành phố nhưng vì nếp sống văn minh đô thị, ông Đoàn Ngọc Hải phải ra lệnh tháo dỡ, trả lại vỉa hè cho quận trung tâm thành phố. 

Một số hình ảnh chúng tôi ghi nhận được: 

 

Ông Đoàn Ngọc Hải đứng trước rạp Công Nhân chỉ đạo tháo dỡ 5 bậc thềm 

có tuổi đời gần 1 thế kỷ.
. 

Chiếc xe chở đồ lấn chiếm bị cưỡng chế tịch thu.
. 

Pano quảng cáo có hình ảnh nghệ sĩ được dẹp vào trong.
. 

Nhân viên rạp đang xem lực lượng chức năng tháo dỡ 5 bậc thềm dài.
. 

Mồ hôi ướt lưng áo các công nhân.
. 

Người cháu của vị đại gia một thời của Sài Gòn, chủ nhân rạp hát xưa kia, đang ngồi buồn rầu nhìn các bậc thềm bị tháo dỡ.
. 

Công nhân phá dỡ bậc thềm trước tấm bia kỷ niệm trước rạp Công Nhân

Nguyễn Văn Hảo sinh năm 1890 tại ấp Long Thuận, xã Nhị Long, huyện Càng Long, tỉnh Trà Vinh. Ông Hảo xuất thân trong một gia đình làm nông. Cha của ông có ba người vợ, ông Hảo là con thứ ba của người vợ thứ ba. Khi người anh cùng cha khác mẹ của ông Hảo, chủ một cửa tiệm buôn bán phụ tùng ô tô ở đường Nguyễn An Ninh, cần người phụ giúp công việc, ông đã xin phép cha đưa em trai, là ông Hảo, lên Sài Gòn phụ buôn bán phụ tùng xe hơi.  

Thời gian đầu lúc vừa lên Sài Gòn, ông Hảo phụ anh trai buôn bán phụ tùng. Do thông minh, ông Hảo đã học được nhiều điều từ người anh và trở thành thợ chính tại tiệm. Ông Hảo rành kỹ thuật như thợ chính và giỏi việc buôn bán. 

Năm 1929, ông Hảo đưa vợ lên làm chung và sinh người con trai đầu. Ông Hảo xin phép anh trai ra lập nghiệp riêng. Được anh trai đồng ý, ông Hảo mở tiệm buôn bán phụ tùng xe hơi ở số 21 - 23 đường Galliéni (nay là đường Trần Hưng Đạo, quận 1). Cùng với buôn bán phụ tùng xe hơi, ông Hảo mở một cây xăng bơm tay để kinh doanh thêm xăng, dầu nhớt. 

Theo nhà văn Hứa Hoành, trong bối cảnh Nam Kỳ khoảng thập niên đầu thế kỷ 20, ở lĩnh vực kinh tế có những thương nhân kinh doanh tài ba, gầy dựng nên được cơ nghiệp khổng lồ. Họ gồm nhiều lĩnh vực kinh doanh khác nhau như: Trương Văn Bền, Lê Phát An, Nguyễn Hữu Hào, Lê Thanh Liêm, Trần Trinh Trạch và trong đó có ông Nguyễn Văn Hảo. Ông Hảo lúc bấy giờ làm đại diện vỏ ruột xe hơi cho hãng Michelin của Pháp ở Sài Gòn. 

Bài, ảnh: Lê Ngọc Dương Cầm