NHÂN TÍNH

NHÂN TÍNH

Minh Diện

Trên chuyến bay từ thành phố Nam Ninh đến Bắc Kinh (Trung Quốc) tháng giêng năm ngoái, anh Vũ Ân, giảng viên của trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn thành phố Hồ Chí Minh, ngồi cạnh tôi. Trong khi tôi thiu thiu ngủ thì anh cầm một tờ tạp chí chăm  chú đọc.

Bỗng anh đập vai tôi, nói:

- Nhìn này Minh Diện !

Anh  chỉ trang báo in hình một bà già, cưởi tít mắt, tay cầm  tờ giấy ghi công trạng. Dưới tấm hình ghi: “Mẹ chiến sỹ Lee”.

Tấm ảnh đó được đăng kèm với mẩu chuyện như sau:

“Năm ấy Lee  tròn 18 tuổi,  là con út trong gia đình. Căm thù bọn xâm lược Việt Nam, Lee tình nguyện gia nhập Giải phóng quân Trung quốc. Chỉ sau năm tháng huấn luyện trong đơn vị bộ binh thiện chiến của thủ trưởng Phàm, Lee đã trở thành một chiến sỹ xuất sắc, đặc biệt có tài bắn tỉa bách phát bách trúng. Với tinh thần chiến đấu cao, Lee đã được ra biên giới phía Nam”.

Sau khi kể quá trình hành quân và tham gia chiến đấu của tên lính trẻ này, bài báo viết tiếp:

“Ngày 1 tháng 10 năm 1979,  kỷ niệm Quốc Khánh, Lee hứa quyết tâm lập công. Hôm đó Lee ra trận địa từ sáng sớm mật phục gần quân địch. Gần trưa Lee phát hiện được mục tiêu. Tên lính Việt Nam thấp lùn thoăn thoắt chạy trong chiến hào. Lee  rê mũi súng theo cái bóng loắt choắt ấy. Tên lính không hề phát hiện thấy Lee, mặc dù Lee ở cách nó hai chục bước chân. Nó đến chỗ thằng bạn nó uống nước. Lee dán mắt vảo thước ngắm chờ đợi thời cơ, như hồi nhỏ rình bắn chim sẻ. Kia rồi, tên lính lấy bình toong nước, nhô cao người , ngửa cổ lên tu. Chắc nó khát lắm nên mất hết cảnh giác! Nó nhô hẳn cả bộ ngực lép kẹp vì đói khát lên. Lee nín thở xiết cò: Đoàng! Tên lính Việt kêu ối lên, máu nó vọt ra ngực, nó ngã sấp xuống chiến hào. Nó không hề biết bị bắn từ hướng nào. Tên lính bạn nó vội đứng lên đỡ bạn. Lee lại bình tĩnh lấy đường ngắm. Đoàng! Tên này đổ vật xuống đè lên xác tên kia. Nhanh như chớp Lee vọt sang cắt mỗi tên lính một cái tai mang về báo cáo thành tích. Chỉ cần có hai viên đạn chiến sĩ Lee tiêu diệt được hai tên lính Việt. Thủ trưởng  Phàm đã biểu dương Lee, vì Lee là chiến sỹ đã giết được tất cả 5 tên lính Việt Nam, mừng ngày Quốc khánh!

Lee được thưởng, liềnviết thư về báo công với mẹ. Bà mẹ sung sướng cầm thư Lee đi khoe khắp làng xóm. Mấy ngày sau bà viết thư động viên Lee giết thật nhiều lính Việt Nam, gửi những cái tai của chúng về cho mẹ!  Lá thư của mẹ Lee gửi tới, Lee mang đọc cho các bạn nghe…”.

Sau khi kể tiếp những ngày tháng Lee ở biên giới, rồi bị thương, xuất ngũ, bài báo đó dẫn lời bà già: “Lee con tôi bây giờ làm cán bộ thôn. Nó thường đi kể chuyện cho học sinh các trường học trong thôn, trong xã nghe chiến công của nó!”.

Đọc bài báo tôi rùng mình vì ghê tởm!

Anh Vũ Ân nói:

- Dã thú quá!

Trong chiến tranh, lúc lâm trận, người bên trận tuyến này bắn người trận tuyến bên kia là chuyện bình thường. Nhưng một tên lính bắn tỉa chờ đúng lúc đối phương ngửa cổ uống một ngụm nước cho đỡ cơn khát để nổ súng, rồi cắt tai đối phương, và tỏ ra thích thú về điểu đó,  thì thật vô nhân đạo.

Chiến tranh là bất đắc dĩ, nghĩa vụ phải cầm súng xung trận, nhưng ngay cả trong hoàn cảnh éo le như vậy, con người vẫn phải có nhân tính. Hơn nữa luật pháp quốc tế đã quy định về tính nhân đạo trong chiến tranh. Lăn xả vào chém giết, coi giết người là một kỹ nghệ, một trò vui, giết để  tỏ ra là anh hùng hảo hán, lấy tiếng khen như tên lính Lee kia, và hớn hở khi con mình giết người như mẹ của hắn, thì rõ ràng lả mất hết nhân tính rồi. Nhưng chuyện đó ở Trung Quốc lại có truyền thống từ lâu đời, và xuất hiện nhan nhản trong những bộ phim đang chiếu trên TiVi nước ta.

Sau chiến tranh, có một trường hợp tương tự xảy ra trong chiến tranh chống Mỹ nhưng cách nhìn nhận hoàn toàn trái ngược, mà nhà văn Minh Chuyên bạn tôi đã kể trong một bộ phim tài liệu cách đây khá lâu.

Homer Stetdy sinh sống ở làng Bamberg, tiểu bang Carolina,  Mỹ. Tháng 2-1968, Homer sang Việt Nam, biên chế tại Đại đội 8, Tiểu đoàn 1, Sư đoàn bộ binh  số 4, đồn trú tại Gia lai. Homer rời Việt Nam tháng 3-1970 với cấp bậc thiếu tá.

Lần đó, trên mặt trân Tây Nguyên, Homer đã bắn chết một chiến sỹ Quân đội nhân dân Việt Nam và ông coi đó là một ành động giết người.

Ông kể:

“Vào khoảng 12 giờ trưa ngày 18-3-1969, đại đội tôi đóng chốt tại cứ điểm 20, trên quả đồi 467, thuộc huyện Ayn tỉnh Gia Lai. Tôi được chỉ định đi phát khẩu phần ăn cho mọi người, thì bất ngờ gặp người lính Việt Cộng. Anh ta xuất hiện tại khúc cua trên con đường mòn. Lưỡi lê sáng loáng trên nòng súng của anh ta lăm lăm chĩa thẳng vế phía tôi. Tôi kêu to: “Chiêu hồi! Chiêu hồi!”. Tức kêu gọi đầu hàng.

Anh lính Việt Cộng xông lên. Tôi đã nổ súng trước khi mũi lê cùa anh đâm vào người tôi.

Lúc đó tôi hoảng sợ đến mức không làm chủ được mình, tôi chỉ định bắn anh ta bị thương. Anh ta còn quá trẻ, trên đầu đội chiếc mũ cứng mới, bộ quân phục màu xanh còn nguyên nếp gấp. Anh nằm sõng soài trước mặt tôi, vẻ mặt bình thản như đang ngủ.

Tôi cúi xuống thu nhặt chiếc ba lô và những giấy tờ tùy thân của anh ta. Những giấy tờ này sau đó tôi gừi về Mỹ nhờ mẹ tôi cất giữ.”

Tại làng Bamberg bang Carolina, người mẹ của Home nhận được chiếc ba lô và các di vật do con bà gửi về, kèm theo lá thư. Biết con mình đã giết chết một người lính Việt Cộng, bà run sợ khóc, và nói với chồng mình: “Ở ViệtNam, người mẹ của người lính này hẳn đau khổ lắm vì phải mất một người con. Người con của bà lại chính do con mình giết hại. Ông ơi, một ngày nào đó, ông và tôi, một trong hai người, nếu ai còn khỏe, sẽ cùng Homer sang Việt Nam trả lại những di vật này cho gia đình người thân của anh lính xấu số này và xin lỗi họ!”.

Từ đó bà coi các di vật, là một một phần linh hồn của người lính tử trận.

Homer và gia đình anh luôn day dứt, vì tội ác do Homer  gây ra. Vợ Hamer đã lập bàn thờ Phật, thờ  những di vật người lính tử trận theo phong tục ViệtNam, còn Homer liên hệ khắp nơi  để tuy tìm gia đình,  thân nhân của người lính Việt Cộng.

Bốn mươi năm sau, qua bao nhiêu thư từ, bao nhiêu cuộc gặp giỡ và hơn chục lần từ Mỹ bay qua Việt Nam, được sự giúp đỡ tận tâm của nhà văn Minh Chuyên, Homer Stetdy  cùng  vợ anh và bạn bè anh đã thực hiện được lời nguyện  của cha mẹ anh: Họ có mặt tại Gia Lai, đưa hài cốt của liệt sỹ Huỳnh Ngoc Đảm, đơn vị C67, quê quán làng Nha, xã Thái Giang, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình vế nơi an nghỉ cuối cùng.

Hai người lính Việt Nam hy sinh trên hai trận tuyến khác nhau, trước mùi súng của hai kẻ thù xâm lược khác nhau. Hai “ông giặc” có cách hành xử với người lính Việt cũng hoàn toàn khác nhau; sự phân định rõ hai nửa cực đoan của nhân tính. Người lính Mỹ nổ súng trong một tình huống bất khả kháng, nếu anh ta không bắn, mũi lê của đối phương sẽ đâm vào người anh ta. Anh ta ân hận vì đã giết chết một con người mà anh ta chỉ muốn làm bị thương. Tâm tư và hành động của anh lính Mỹ, Homer hoàn toàn trái ngược với tâm tư và hành động của tên lính Trung Quốc, Lee. Tên lính này giết đối phương khi người đó chưa hề có một động thái gì gây nguy hiểm cho hắn, hắn giết người như một niềm  đam mê,  như rình bắn một con chim sẻ, hả hê ngắm nghía cái chết của đồng loại  như con thú vừa giết được con mồi.

Người mẹ của Homer, từ suy nghĩ đến hành động toát lên tính nhân văn của con người, có sự đồng cảm sâu xa với người mẹ có con tử trận, và bà nghĩ ngay đến nghĩa vụ của mình. Còn người mẹ của Lee bộc lộ dã tâm của con vật.

Hai cuộc chiến tranh đều đã đi qua, mỗi người lính như bản thân tôi đã có đủ thời gian nhìn lại  để chiêm nghiệm và suy ngẫm. Rất tiếc còn có những kẻ vẫn còn định kiến, như mù lòa trước hiên thực khách quan! Không ai quên những tội ác của đế quốc Mỹ đã gây ra  trên lãnh thổ Việt Nam, nhưng cũng không thể phủ nhận những việc làm thể hiện tính nhân đạo, và mong muốn khép lại quá khứ của chính phủ và nhân dân Mỹ  trong mấy chục năm qua.

Không gì thể che được tội ác của bọn bành trướng bá quyền Trung Quốc gây ra trên đất nước ta,  tội ác  mà Đảng cộng sản Viết Nam đã chỉ ra là “Trời không dung đất không tha!” (Tạp chí cộng sản 3-1979).

Hơn ba mươi năm qua, Trung Quốc chưa hề có bất kỳ một hành động nào góp phần cùng Việt Nam giải quyết hậu quả chiến tranh do họ gây ra, như  tìm kiếm hài cốt liệt sỹ, rà phá bom mìn, như chính phủ Mỹ làm. Ngược lại, họ vẫn chiếm đóng 65 km2 lãnh thổ Việt Nam trên đất liền, chiếm Hoàng Sa và các đảo  Cô Lin, Gạc Ma, bãi Chữ Thập…của chúng ta.

Người Trung Quốc vẫn gào thét: “Hãy dạy cho Việt Nam bài hoc thứ hai  đi!”, “Hãy tiêu diệt Việt Nam đi!”, “Mao Trạch Đông đâu? Đặng Tiểu Bình đâu? Còn ai dám vung dao không?” (Dẫn nguồn từ China Daily, Tin tức tài chính. Club China, Hoàn cầu).

Mỉa mai thay khi khi có kẻ mang danh giáo sư, tiến sỹ và mang hàm đại tá Quân đội nhân dân Việt Nam như Trần Đăng Thanh lại tỉnh bơ ngoác miệng nói “Trung Quốc nhường cơm sẻ áo cho Việt Nam và tình đoàn kết môi hở răng lạnh!”.

Mới đây Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm Lào Cai. Ông căn dặn cán bộ nhân dân  tỉnh địa đầu biên giới này: “Tiếp tục xây dựng hòa bình và hữu nghị, chống âm mưu phá hoại từ bên ngoài, ổn định hợp tác phát triển cùng nước bạn!”.

Trên tờ báo Tin tức tài chính Trung Quốc lại sặc mùi chiến tranh: “Quân đội Trung Quốc sẽ không ngần ngại ra tay nếu các nước thiếu tôn trọng chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc quanh khu vực Tam Sa!”.

Nơi ấy có xương máu của 64 chiến sỹ Hải Quân  Việt Nam đổ xuống trước mũi súng của quân xâm lược Trung Quốc, ngày 14-3-1988.

Tiếng hô của người chiến sĩ đã ngã xuống: “Thà hy sinh không để mất biển đảo của Tổ Quốc” như còn vang vọng.

 Quá khứ đã mở cho mỗi chúng ta một góc nhỉn vào hiện tại và tương lai.

M.D.

Nguồn: Blog Bùi Văn Bồng