Ảnh: Găp lại "người cộng sản bạn tôi" tại lễ kỷ niệm 60 năm Hội Truyền bá Quốc ngữ
tại Bảo tàng lịch sử Việt Nam, 1938-1998
NGUYỄN HỮU ĐANG, NGƯỜI CỘNG SẢN BẠN TÔI
Vũ Đình Hòe
Vũ Đình Hòe
Lời dẫn của Vũ Thế Khôi: Hôm nay, ngày Tết Độc Lập, Mồng 2 tháng 9, tôi chợt chạnh lòng nhớ đến bác Nguyễn Hữu Đang. Bác là bậc Khai quốc công thần, Thứ trưởng bộ Tuyên truyền trong Chính phủ Nhân dân Lâm thời, là người được Hồ chủ tịch tin cẩn trao nhiệm vụ cấp tốc dựng lễ đài Ba Đình để đọc Tuyên ngôn Độc lập. Bác Nguyễn hữu Đang kiên quyết bảo vệ thành quả lớn nhất mà Cách mạng tháng Tám đã đem lại cho toàn dân là nền Dân chủ đa đảng dưới sự lãnh đạo của nnhững người Cộng sản chân chính - như chính bác viết lại sau này: “Thực chất phong trào “Nhân văn Giai phẩm”, nếu đứng về mặt chính trị, thì đó là một cuộc đấu tranh của một số người trí thức, văn nghệ sĩ và một số đảng viên về chính trị nữa, là chống, không phải chống đảng cộng sản, mà là chống chủ nghĩa Staline và chủ nghĩa Mao. Sự thâm nhập của chủ nghĩa Statline và chủ nghĩa Mao đưa đến nhiều hiện tượng cực quyền toàn trị. Nó gay gắt ghê lắm! Chúng ta đã phạm sai lầm trong Cải cách ruộng đất, rồi thì Chỉnh huấn, Chấn chỉnh tổ chức, Ðăng ký hộ khẩu, v.v. Tất cả những chính sách quá tả đó là đều từ phương Bắc xâm nhập vào Việt Nam”. Đó cũng chính là quan điểm của cha tôi và một số trí thức chân chính trong đảng Dân chủ bị xử lí khi bác Đang phải ra toà, chịu cái án 15 năm tù và 5 năm quản thúc do chính các đồng chí trong Đảng với ông "ưu đãi người có công"!
Chính vì đồng quan điểm, và như tôi nhận ra sau này - đồng nhân cách - nên hai cụ trở nên đôi bạn Dân chủ-Cộng sản thân thiết: tôi hiểu như vậy cái đầu đề thiên hồi ký của cha tôi - "NGUYỄN HỮU ĐANG, NGƯỜI CỘNG SẢN BẠN TÔI".Nguyễn Hữu Đang, người cộng sản bạn tôi
Vũ Đình Hòe
Người đảng viên Cộng sản đầu tiên mà ngẫu nhiên tôi gặp, nhưng không ngẫu nhiên kết bạn là Nguyễn Hữu Đang.
