LÀM SAO ĐỂ TĂNG SỐ NGƯỜI ỦNG HỘ CẢI CÁCH THỂ CHẾ
Nguyễn Đình Cống
Trong
xã hội Việt Nam hiện nay nhiều tệ nạn như tham nhũng, lãng phí, cửa
quyền, mua quan bán tước, gian dối, đạo đức và giáo dục xuống cấp, sự
gia tăng cái ác, lạm phát, ô nhiễm và phá hoại môi trường, oan ức và
khiếu kiện kéo dài, mất tự do dân chủ, v.v. càng ngày càng tăng, càng
chống càng phát triển. Điều đó có nguyên nhân sâu xa từ thể chế, từ
chính sách và sự lãnh đạo, quản lý của chính quyền. Đa số người dân mất
lòng tin vào nó. Toàn dân thấy rõ tình trạng đạo lý xã hội xuống cấp
trầm trọng, thế nhưng khi bàn đến cải cách, đổi mới thể chế thì lại có
sự phân tán về quan điểm. Trong khi khá đông người thấy rõ sự quan
trọng, sự cấp thiết phải cải cách, tuyên truyền, vận động cho cải cách
thì một số người tỏ ra e dè, không muốn. Tôi đoán nếu bây giờ mà làm
cuộc trưng cầu dân ý với câu hỏi “có đồng ý làm cải cách thể chế hay
không” thì chắc là trong khi nhiều người trả lời có, rất muốn cải cách,
một phần không ít sẽ trả lời: không. Mọi người đều biết Nga và các nước
Đông Âu như Ba Lan, Tiệp, Đông Đức… là những nước anh em, bạn bè thân
thiết của ta trong phe XHCN trước đây, đã làm cải cách thể chế trong hòa
bình và hiện nay đang phát triển rất tốt đẹp. Thế nhưng tại sao một số
dân ta lại trả lời không muốn làm như họ. Có một số người trả lời
“không” vì sợ, vì phải làm và nói theo sự chỉ đạo của đảng và chính
quyền, nhưng cũng có một số thực lòng không muốn. Phải chăng dân ta chịu
khổ quen rồi, chịu áp bức quen rồi nên không muốn thay đổi? Không,
chẳng ai quen với sự nô dịch và bị áp bức, họ thực sự không muốn cải
cách vì có những lý do khác nhau. Qua sự thăm dò, điều tra sơ bộ tôi
thấy những người này có thể xếp thành bốn loại (không kể những người
thực tâm là muốn nhưng vì sợ hoặc vì bị bắt buộc mà phải nói không, bọn
họ thuộc loại người đã quen hoặc bị bắt buộc dối trá).
Bộ trưởng Kế hoạch đầu tư Bùi Quang Vinh tại London 09/2015
