Việt Nam trước căng thẳng của Trung Quốc – Philippines
Nguyễn Chính Tâm
SGTT.VN - Tranh chấp ở Biển Đông những ngày gần đây lại nóng lên với việc tàu hải quân Philippines đụng độ với các tàu hải giám của Trung Quốc tại khu vực mà cả hai nước đều đòi hỏi xác lập chủ quyền – bãi cạn Scarborough – và việc tàu nghiên cứu Sarangani của Philippines bị các tàu và máy bay Trung Quốc “quấy rối” cũng tại khu vực này.
Cùng là thành viên trong ASEAN, cùng là hai nước nhỏ hơn, và cùng chịu sức ép cán cân quyền lực chênh lệch với Trung Quốc, nhưng trong bài toán phối hợp – liên kết giữa Việt Nam – Philippines về vấn đề giải quyết tranh chấp tại Biển Đông, Việt Nam luôn phải đứng trước một tình thế nan giải.
Một mặt, nếu Manila hoà hoãn và tiến hành hợp tác với Bắc Kinh theo con đường song phương, Việt Nam có khả năng bị ép vào thế “chuyện đã rồi”, khi quyền và khu vực khai thác tài nguyên trong vùng tranh chấp đã được hai nước thông qua, dẫn đến nguy cơ trở thành người đến sau “trâu chậm uống nước đục”. Gần đây nhất là vào năm 2004, việc Philippines đồng ý ký kết một thoả thuận với Bắc Kinh để cùng khảo sát địa chấn tại khu vực quần đảo Trường Sa, đã khiến Việt Nam miễn cưỡng chấp nhận tham gia “Thoả thuận ba bên về hợp tác nghiên cứu hải dương một số khu vực của biển Nam Trung Hoa” (JMSU). JMSU kéo dài gần ba năm, sau đó tuy không được Chính phủ Manila gia hạn tiếp, nhưng cũng là một chỉ dấu cho thấy sự không nhất quán trong lập trường liên minh của khối các nước ASEAN.
