Thứ Ba, 4 tháng 4, 2023

LÀM RÕ THÔNG TIN VỀ TS NGUYỄN XUÂN DIỆN TRÊN BÁO THANH NIÊN

Nguyễn Xuân Diện tại Quán Nghinh Hương, Hương Ngãi, Thạch Thất, HN, ngày 6.4.2014.
 
LÀM RÕ ĐOẠN “THÔNG TIN NỘI BỘ” LIÊN QUAN ĐẾN TS NGUYỄN XUÂN DIỆN TRONG BÀI BÁO CỦA QUÝ HIÊN (BÁO THANH NIÊN)
 
Nguyên văn bài trên Báo Thanh Niên điện tử
xuất bản 31/03/2023 16:21 GMT+7:
 
“TS Nguyễn Xuân Diện 2 lần từ chối việc "cai quản" kho sách 
 
"Khi Báo Thanh Niên đặt vấn đề, phải chăng nhờ sự tích cực lên tiếng của TS Nguyễn Xuân Diện, Phó phòng phụ trách Văn bản học (Viện Nghiên cứu Hán Nôm), trên mạng xã hội nên Viện Nghiên cứu Hán Nôm mới tích cực, nỗ lực trong việc tìm sách thất lạc cũng như tìm giải pháp bảo quản, lưu trữ tài liệu…, ông Cường cho rằng, việc tìm kiếm tài liệu và điều chỉnh cách quản lý đã có trong kế hoạch chung của viện từ trước.”
Tôi - Nguyễn Xuân Diện làm rõ sự thật và đặt trong ngoặc vuông [ ] 
 
[Sai! Ông Nguyễn Tuấn Cường, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hán Nôm đã làm gì?
 
1- Ém nhẹm đến cùng. Nếu không có cuộc kiểm kê (từ 5/5/2022-5/7/2022) thì vụ mất sách vĩnh viễn không ai biết, cho đến khi ông này kết thúc 2 nhiệm kỳ Viện trưởng. 
 
2- Chỉ đạo làm bản fake để đặt lại trên giá. Chỉ đạo người giữ kho scan đưa bản scan của các cuốn sách cổ bị mất để in ra trên giấy Dó làm “phó bản”(tức phếch bản, fake) y như bản thật để đưa lên giá, hòng đánh lừa hậu thế. Rất may là bị phản đối kịch liệt nên không thực hiện được ý đồ này.
 
3. Dùng xảo thuật ngôn ngữ để giảm nhẹ mức độ nghiêm trọng của việc mất sách. Không dùng từ “mất”, mà dùng từ “thất lạc”, đang tìm kiếm. Sách mất nhưng có bản scan và bản photocopy, tức là Sách mất nhưng nội dung còn. 
 
4. Chỉ đạo Hội đồng Khoa học dùng Luật thư viện để đánh giá giá trị của 25 cuốn sách đã mất, không viện dẫn Luật Di sản Văn hóa. Viện trưởng cho rằng sách Hán Nôm không phải là cổ vật, vì chưa được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận; kho Bảo quản không phải là bảo tàng.v.v…]
“Nhưng Viện Nghiên cứu Hán Nôm cũng ghi nhận những phát ngôn của TS Nguyễn Xuân Diện đã có tác dụng đẩy nhanh tiến độ công việc và thu hút được nhiều người cùng quan tâm đến kho sách Hán Nôm. 

Thứ Hai, 3 tháng 4, 2023

ĐIỀU GÌ XẢY RA TRONG NGÀY 1.4 CỦA BA NĂM TRƯỚC?


Cảnh báo này tôi gửi ông Bùi Nhật Quang, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam nhưng không nhận được hồi âm:
 
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 
BÁO CÁO SỰ VIỆC
(ở Viện Nghiên cứu Hán Nôm)
 
Kính gửi: PGS.TS Bùi Nhật Quang,
                C
hủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, 
 
Tôi là: Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện, Nghiên cứu viên cao cấp, Trưởng ban Ban thanh tra Nhân dân, Viện Nghiên cứu Hán Nôm, 
 
Tôi làm báo cáo này để trình báo với Chủ tịch sự việc xảy ra vào ngày 01/4/2020 tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm như sau:
 
Thực hiện Chỉ thị 16/CP-TTg ngày 31/03/2020; Thực hiện Thông báo số: 452/TB-BCĐCOVID-19 ngày 31/3/2020 của Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam; Viện Nghiên cứu Hán Nôm phân công lịch trực bảo vệ và trực chỉ huy tại cơ quan (có danh sách đính kèm). Lịch này cũng đã công bố trên Email Group của Viện Nghiên cứu Hán Nôm, yêu cầu toàn thể CCVC và người lao động thực hiện đúng theo Chỉ thị và Thông báo.

Thứ Bảy, 1 tháng 4, 2023

VÌ SAO VIỆN TRƯỞNG VIỆN NC HÁN NÔM BƯNG BÍT VỤ MẤT SÁCH CỔ?

Ông Nguyễn Tuấn Cường, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hán Nôm
Ảnh: FB Đại học Quốc gia Hà Nội.

VÌ SAO VIỆN TRƯỞNG VIỆN NGHIÊN CỨU HÁN NÔM 
PHẢI BƯNG BÍT VỤ MẤT SÁCH CỔ?
 
Theo Thông cáo đăng trên wisite chính thức của Viện Nghiên cứu Hán Nôm do Viện trưởng Nguyễn Tuấn Cường soạn và cho đăng trưa ngày 21 tháng 12 năm 2022 thì "Theo thông tin do bộ phận liên quan báo cáo, khoảng tháng 3-4/2020, cán bộ quản lí kho sách phát hiện có dấu hiệu không tìm thấy một số cuốn sách ở vị trí quy định trên giá". www.hannom.org.vn/detail.asp?param=2633&Catid=4
 
Theo Thông báo này thì từ tháng 3-4 năm 2020 đã phát hiện mất sách, tuy nhiên, sự việc này được giữ TUYỆT MẬT, chỉ có 3 người biết là: Viện trưởng Nguyễn Tuấn Cường, Viện phó Nguyễn Hữu Mùi (lúc đó, 2020) và ông Nguyễn Văn Thanh (người giữ chìa khóa kho sách) biết. Ngay cả Bà Vương Thị Hường là chi ủy viên cũng không được cho biết.

Thứ Sáu, 31 tháng 3, 2023

Phạm Việt Hưng: BỞI VÌ SÁCH KHÔNG CHỈ LÀ SÁCH


Bởi vì sách không chỉ là sách

Phạm Việt Hưng
Báo Người Đưa tin
Thứ 6, 31/03/2023 | 11:27

Phải coi sách cổ là tài liệu hiện vật lịch sử vô giá chứ không chỉ là một dạng ghi chép văn bản. Nếu không thì việc mất sách cổ sẽ còn tái diễn.

Sự việc Viên Nghiên cứu Hán Nôm mất sách cổ phát lộ hồi cuối năm ngoái thu hút sự quan tâm đặc biệt của giới sử học và nhiều nhà nghiên cứu văn hóa trong nước. Hôm qua (30/3), bản viện lại tiếp tục ra Thông cáo số 3 về việc mất/thất lạc và hư hại tài liệu Hán Nôm và như mấy tháng qua: Vẫn chưa “chỉ mặt, đặt tên” được ai là người phải chịu trách nhiệm cho vụ việc nghiêm trọng này.

Trong Thông cáo số 3 này có đoạn: “Sự việc mất/thất lạc và hư hại tài liệu cần được giải quyết trên tinh thần trân trọng tài liệu một cách đúng mức (không hạ thấp, không thổi phồng) và tinh thần khoa học nghiêm túc; giải quyết một cách công khai, minh bạch, có căn cứ pháp lí”.

Cũng trong thông cáo mới nhất này, cụm từ “photocopy”, “bản sao” được lặp lại rất nhiều lần. Việc này mang tính chất thống kê, nhưng bị một số người hiểu nhầm rằng, cho dù mất sách thì bản sao vẫn còn, hàm ý không ảnh hưởng tới việc mất nội dung hay công tác nghiên cứu. Trên thực tế, trong Thông cáo số 1, ngày 21/12/2022, điều này đã được Viện Nghiên cứu Hán Nôm nhắc tới ở điểm 11: “tức là nội dung sách không bị mất”.

Logic này là một cách hiểu sai rất tai hại, nên cần phải minh định một số điều sau về sách.

Trong công tác nghiên cứu lịch sử, văn hóa, việc lưu giữ bản gốc sách có ý nghĩa cực kỳ quan trọng. Nó không chỉ nằm ở nội dung các trang sách mà nó là dạng tư liệu vật lý có thật. Tư liệu ấy có niên đại, có thể được xác định bằng nhiều cách bao gồm cả các công cụ khoa học. Tư liệu ấy còn lưu trữ các thông tin về địa điểm, quá trình, diễn biến và có đời sống riêng – những thứ không chỉ nằm ở nội dung văn tự bên trong các trang sách.

Bản sách gốc như một dấu mốc có thật để chứng minh vô vàn những thứ mà bản sao không bao giờ làm được.

Để cho dễ hiểu, chúng ta thử hình dung việc chứng minh việc đánh dấu chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa chẳng hạn. Tư liệu lâu đời nhất chúng ta thu thập được có ghi nhận địa danh hai quần đảo này là bản đồ vẽ xứ Quảng Nam trong “Toàn tập thiên nam tứ chí lộ đồ thư” do Đỗ Bá, tự Công Đạo, biên soạn vào năm 1686. Cuốn sách bằng bằng chứng vật lý có thật để Việt Nam tuyên cáo với thế giới về tính lịch sử lâu đời của vấn đề - thứ mà dùng một bản sao sẽ hoàn toàn vô tác dụng mặc dù các nội dung giữa bản gốc và bản sao hoàn toàn không suy suyển.

Tương tự như vậy, nghiên cứu về người Việt cổ từ thời đồ đá cũ, người ta phải dùng những bằng chứng vật lý thu thập được từ núi Đọ (Thanh Hóa), chứ không thể dùng một thứ bản sao bằng thạch cao. Một hiện vật có niên đại 30,40 vạn năm mới có giá trị nghiên cứu, còn các bản sao dù có sao chép hoàn hảo tới đâu thì cũng là vô tác dụng.

Trong số những cuốn sách đã mất tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm, có bản sách độc bản hàng trăm năm tuổi, lưu giữ chúng không chỉ là lưu giữ nội dung và phải coi đó là hiện vật lịch sử, là tài liệu của một thời kỳ, giai đoạn lịch sử và có giá trị vĩnh viễn.

Thế mới nói, coi sách chỉ là sách thì thật là… thất sách. Và chắc chắc, việc mất mát những tài liệu lịch sử vô giá của đất nước sẽ còn tái diễn dài dài nếu như không một ai phải chịu trách nhiệm cho điều này.

Thứ Tư, 29 tháng 3, 2023

"VIỆT ÂM THI TẬP" LÀ MINH TRƯNG CHO NƯỚC ĐẠI VIỆT CÓ VĂN HIẾN


"VIỆT ÂM THI TẬP"
LÀ MINH TRƯNG CHO MỘT NƯỚC ĐẠI VIỆT CÓ VĂN HIẾN
Lời dẫn: Năm 2013, PGS.TS Phạm Văn Khoái công bố bài viết quan trọng về cuốn sách cổ “VIỆT ÂM THI TẬP”(Bản in mang ký hiệu A.1925 – lưu trữ tại Kho bảo quản Viện Nghiên cứu Hán Nôm, NAY ĐÃ MẤT). Bài viết nhan đề “Cách gọi “Việt âm” trong phức thể danh xưng “Việt âm thi tập” từ góc nhìn của ngữ văn học chữ Hán Việt Nam trung đại”(đăng trên Tạp chí Hán Nôm, số 5 (120) năm 2013, tr. 26-35).

“Việt Âm thi tập” là tập thơ đầu tiên của dân tộc ta. Nếu không có cuốn sách này thì chúng ta không biết thơ ca đời Lý – Trần – Hồ ra sao. 

Không những nó là tập thơ đầu tiên mà nó còn có sự ảnh hưởng đến toàn bộ các thi tuyển đời sau, trong đó có 12 bộ tuyển tập quan trọng nhất, tiêu biểu cho truyền thống thi học của Việt Nam.

Trong lịch sử, chỉ có 3 tuyển tập là 越音詩集Việt âm thi tập (Phan Phu Tiên soạn); 全越詩錄 Toàn Việt thi lục (Lê Quý Đôn soạn); 皇越文海 Hoàng Việt văn hải (Lê Quý Đôn soạn) mang tính chất nhà nước, được phụng chỉ soạn, được sắc tứ san hành, tức là được nhà vua đích thân ban chỉ dụ soạn và lệnh cho phép khắc in lưu hành. 

Xin trích một số đoạn trong bài viết của PGS.TS Phạm Văn Khoái để chúng ta cùng biết giá trị của cuốn sách cổ được in năm 1729, cách nay 293 năm:
越音詩集 Việt âm thi tập là bộ thi tuyển đầu tiên của quốc gia Đại Việt độc lập tự chủ. 

Đánh bại các cuộc xâm lăng của phong kiến mới chỉ là võ công. Còn phải có văn trị nữa. Do vậy, với Việt âm, người Việt có thể bàn viết về những vấn đề của Thi, Thư, Lễ, Nhạc, điển chương chế độ mà phong kiến Trung Hoa thường coi như lãnh địa riêng của mình như điệp văn ngạo mạn trên đây đã dẫn. 

Tôi nghĩ: MẤT SÁCH VÀ MẤT SẠCH


Nhà Báo Kiều Sơn lên tiếng 
 
Tôi nghĩ: MẤT SÁCH VÀ MẤT SẠCH

Trong nỗ lực đồng hóa chúng ta Minh Thành Tổ từng lệnh cho quân lính phàm bất cứ văn bia, thư tịch nào của Nam Việt hễ thấy là ngay lập tức phải tiêu hủy. Có một số quân binh vì tò mò có ý giử lại đọc cho biết rồi tiêu hủy sau cũng bị nhắc nhở.

Nhắc lại câu chuyện này để biết rằng làm mất sách, thư tịch cổ của cha ông là trọng tội vì ngang với đốt và tiêu hủy. Quá khứ của ông cha bị xóa sạch dấu vết. Các bằng chứng lịch sử không còn. Ngay cả có in chụp, sao chép được cũng không còn ý nghĩa vì tờ khai sinh gốc không còn.

Nhà văn Nguyên Ngọc; Cựu chủ tịch Hội nhà văn Hà Nội Phạm Xuân Nguyên (Nguyen Pham Xuan) và vài trí thức văn nhân khác khi nhắc đến câu chuyện mất sách cổ ở Viện Hán Nôm đã cho rằng: "Giả thiết là mất hết hoặc hỏa hoạn xẩy ra thì câu chuyện sẽ như nào? Như nào nữa tất cả có thể mất hết, có thể cháy từ dãy Trường Sơn đến tòa nhà Quốc hội vì tất cả đều trồng, xây lại được còn kho sách cổ, thư tịch cổ của cha ông hơn cả quốc bảo phải được bảo vệ đạt cấp an toàn tuyệt đối, không thể để mất, không thể để hư, không thể để cháy".

NBKS cũng nghĩ thế cha ông ta suy nghĩ gì, yêu ghét ra sao, lập quốc, dựng nước như nào, bảo vệ biên cương, lãnh hải ra sao... đều được thể hiện và lưu gửi trong sách và thư tịch cổ. Mất nó chúng ta gần như đoạn tuyệt với quá khứ. Chúng ta hết đường lần về giống nòi, tổ tiên, quê hương... Không ở cấp độ đứt gãy mà là xóa sạch văn hóa.

TS Nguyễn Xuân Diện từng gióng tiếng chuông cảnh báo nhưng những người có trách nhiệm đã không lưu tâm. Có nên quy trách nhiệm và khép tội từ ngày không nghe lời cảnh báo hay không là việc của quốc gia không thuộc nội dung stt.

Thứ Hai, 27 tháng 3, 2023

TỘI ÁC CỦA GIẶC MINH HUỶ HOẠI VĂN HIẾN ĐẠI VIỆT, ĐẦU THẾ KỶ XV.

TỘI ÁC CỦA GIẶC MINH CƯỚP PHÁ VÀ HUỶ HOẠI VĂN HIẾN ĐẠI VIỆT, ĐẦU THẾ KỶ XV

Diễn giả: Nhà văn Hoàng Quốc Hải
Dẫn chuyện: Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện
Ngày 26.3.2023 tại Hà Nội.

Việt kiệu thư (越 嶠 書) là một sách lịch sử - địa chí cổ về Việt Nam, do Lý Văn Phượng, người đời Minh, Trung Quốc soạn. Lý Văn Phượng đã biên soạn sách này trong khoảng từ năm 1538 đến năm 1540. 

Sách có chép được các chiếu dụ từ năm Vĩnh Lạc thứ 4 đến thứ 5, có khá nhiều lần đề cập đến việc đốt sách. 

Trong đó có một đạo sắc, lệnh cho Trương Phụ đề ngày 21 tháng 5 năm Vĩnh Lạc thứ 5: “Trước đây (trẫm) từng nhiều lần chỉ dụ cho các khanh rằng phàm là văn tự sách vở của An Nam, từ những loại sách học vỡ lòng quê mùa vụn vặt như Thượng đại quan nhân, Khâu Ất Kỉ cho đến các loại bia khắc do họ tự lập hễ trông thấy là phá huỷ ngay lập tức, không được để lại. Nay trẫm nghe nói trong quân khi thu được văn tự sách vở đã không ra lệnh cho quân lính thiêu hủy ngay lập tức, mà để lại đọc qua sau đó mới đốt. Quân lính nhiều người không biết chữ, nếu duy trì lệnh đó tất sẽ để lại nhiều thiếu sót. Nay các ngươi phải nên thực thi theo sắc trước, ra lệnh trong quân hễ gặp bất cứ vật gì có văn tự thì lập tức thiêu huỷ ngay, không được lưu lại”. 

Thứ Năm, 23 tháng 3, 2023

CÒN HƠN CẢ GIẶC MINH ĐỐT SÁCH


CÒN HƠN CẢ GIẶC MINH ĐỐT SÁCH*
 
TS Nguyễn Lương Hải Khôi
 
1) Nếu (nếu...) Viện Hán Nôm bị mất sách đến mức này, bao gồm cả việc mất sách vì để sách nát, mục, thì đây là một sự kiện lịch sử.
 
2) Việt Nam trong lịch sử có 3 lần quy tập sách cổ. 
 
Lần 1 là thời vua Lê Thánh Tông (quy tập sau khi bị giặc Minh đốt hết), lần 2 là vua Minh Mạng (quy tập để xây dựng nhận thức chung về một nước Việt Nam thống nhất, mở rộng cả sang Lào và Campuchia, sau khoảng 200 năm chia cắt), lần 3 là Viện Viễn Đông Bác Cổ của thực dân Pháp.

Thứ Tư, 22 tháng 3, 2023

NHƯ THẾ LÀ TỘI ÁC!


Nhà giáo Đặng Tiến: NHƯ THẾ LÀ TỘI ÁC!
 
Dư luận đang rất nóng về vụ mất sách cổ và sách cổ bị mủn nát ở Viện Nghiên cứu Hán Nôm. Mất cả trăm bản. Mủn nát cũng cả nhiều trăm bản! Đọc tin mà buồn khôn xiết. Chán đủ đường, định câm miệng nhưng...
 
Và nhớ chuyện xưa...
 
Giặc Minh xâm lược. Minh triều có cả một chiến lược tiêu hủy văn hiến Việt Nam. Về chuyện này, ai muốn tìm hiểu thì hãy đọc công trình nghiên cứu VĂN HỌC VIỆT NAM TRÊN NHỮNG CHẶNG ĐƯỜNG CHỐNG PHONG KIẾN TRUNG QUỐC XÂM LƯỢC, công trình tập thể của Viện Văn học, Nxb Khoa học xã hội năm 1981, Hà Nội. Từ khóa cho hành động man rợ này là CƯỚP, PHÁ, ĐỐT, BẮT. Tận diệt.
 
Sau 20 năm bị giặc Minh chiếm đóng, Đại Việt xơ xác, hoang tàn!

TS. Nguyễn Xuân Diện: VÌ SAO TÔI PHẢI LÊN TIẾNG?


Nguyễn Xuân Diện: VÌ SAO TÔI PHẢI LÊN TIẾNG?
 
Như tôi đã loan báo, vào lúc 11h25 ngày hôm qua (20.3.2023), Ban lãnh đạo và Chi ủy Viện Nghiên cứu Hán Nôm có mời tôi làm việc. Gọi là vậy, chứ thực ra chỉ có đối thoại giữa Viện trưởng Nguyễn Tuấn Cường và tôi. 
 
Mở đầu, Viện trưởng Nguyễn Tuấn Cường có đọc một đoạn của bản “Kết luận của Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam tại cuộc họp giữa Lãnh đạo Viện Hàn lâm với Viện Nghiên cứu Hán Nôm”. Đó là cuộc họp sáng ngày 16/2/2023, tại trụ sở Viện Hàn lâm KHXH VN, ông Phan Chí Hiếu, Chủ tịch Viện Hàn lâm đã chủ trì cuộc họp giữa lãnh đạo Viện Hàn lâm với Viện Nghiên cứu Hán Nôm. Và tôi là cán bộ lãnh đạo cấp phòng nên cũng thuộc thành phần tham gia.

CỔ THƯ BỊ MẤT, BỊ HỦY HOẠI, BỘ VH CŨNG PHẢI CÓ TRÁCH NHIỆM!

CỔ THƯ BỊ MẤT, BỊ HỦY HOẠI,
BỘ VĂN HÓA CŨNG PHẢI CÓ TRÁCH NHIỆM!

Chu Mộng Long

Tôi thật sự bàng hoàng khi ông Nguyễn Xuân Diện, cán bộ Viện Hán Nôm, và trên nhiều báo chí chính thống loan tin: gần cả ngàn cổ thư lưu trữ tại Viện Hán Nôm bị mất và bị hủy hoại!

Tin này khủng khiếp hơn tin nhà chung cư bị cháy, ngang động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ và chiến tranh ở Ukraine!

Cổ thư không giống như những tập sách của Hội Nhà văn. Sách kém chất lượng có thể thanh lý hoặc bán giấy lộn, không ai luyến tiếc. Nhưng cổ thư lưu trữ đến ngày hôm nay là linh hồn của cha ông, trong đó không chỉ là văn chương mà còn là triết luận, lịch sử, địa chí, phong tục tập quán, nói gọn là di chiếu của tổ tiên, chứng tích của chủ quyền. Để lưu trữ đến ngày hôm nay sau mấy cuộc chiến tranh tàn phá, còn là mồ hôi nước mắt của không biết bao nhiêu người yêu giống nòi sưu tầm, gom tụ lại. Sách vở hiện đại mất có thể làm lại bằng phương tiện hiện đại. Cổ thư là di sản, mất bản gốc là mất vĩnh viễn, không thể phục hồi, ngang bằng một dân tộc bị mất gốc!

Thứ Hai, 20 tháng 3, 2023

KINH HOÀNG! VIỆN HÁN NÔM LẠI MẤT THÊM 110 CUỐN SÁCH CỔ


Yêu cầu Viện Nghiên cứu Hán Nôm kiểm kê,
làm rõ thông tin 'lại mất hơn 100 cuốn sách'

Thiên Điểu
Tuổi trẻ
20/03/2023 13:15 GMT+7

Trước thông tin lại mất sách Hán Nôm, với hơn 100 cuốn, Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam chỉ đạo Viện Nghiên cứu Hán Nôm kiểm kê, báo cáo đầy đủ.

Sáng nay, 20-3, ông Nguyễn Xuân Diện (nhân sự tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm) tiếp tục đưa thông tin "kinh hoàng" (chữ của ông Diện) trên trang Facebook cá nhân, về việc lại phát hiện mất thêm 110 cuốn sách Hán Nôm, trong kho có 877 cuốn đã mủn nát không thể bồi vá, cứu vãn.

Bài đăng của ông Nguyễn Xuân Diện nhanh chóng thu hút lượt tương tác rất lớn từ người dùng Facebook. Nhiều bình luận bày tỏ bất bình, giận dữ trước vụ việc này.

Nguồn tin của Tuổi Trẻ Online tại Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cho biết, trước vụ việc nóng, sáng nay, 20-3, lãnh đạo Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã có hội ý, trao đổi về vụ việc.

Lãnh đạo Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã yêu cầu Viện Nghiên cứu Hán Nôm tiếp tục kiểm kê, làm rõ thông tin mất sách và có báo cáo đầy đủ lên Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.

Ngoài ra, lãnh đạo Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cũng trực tiếp xuống làm việc với Viện Nghiên cứu Hán Nôm về vụ việc này để nắm tình hình.

Nguồn tin cho biết, trước đó, vụ việc mất 25 cuốn sách ở viện này, Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cũng đã yêu cầu Viện Nghiên cứu Hán Nôm có báo cáo đầy đủ về số lượng sách bị mất, đánh giá giá trị những cuốn sách đó.

Viện Nghiên cứu Hán Nôm đã lập hội đồng khoa học để đánh giá giá trị về lịch sử, khoa học, văn hóa của hơn 20 cuốn sách bị mất. Đồng thời viện cũng lập hội đồng kiểm kê để xác minh chính xác số lượng sách bị mất.

Một tháng sau thông tin mất sách được công khai trên truyền thông, Viện Nghiên cứu Hán Nôm đã có báo cáo đầy đủ với Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.

Sau đó, viện hàn lâm cũng đã báo cáo vụ việc lên các cơ quan chức năng.

Tuổi Trẻ Online đã liên hệ với viện trưởng Viện nghiên cứu Hán Nôm - PGS.TS Nguyễn Tuấn Cường về vụ việc mới phát sinh này. Ông Tuấn Cường cho biết viện đang làm việc để xác minh rõ tình hình với bộ phận bảo quản kho sách.

TƯỞNG NHỚ NGUYỄN HUY THIỆP - TRÒN 2 NĂM ÔNG ĐI XA

 Nguyễn Huy Thiệp (1950 - 2021)

THỂ PHÁCH & TINH ANH NGUYỄN HUY THIỆP

2.12.2022: Báo chí vừa loan tin Nhà văn Nguyễn Huy Thiệp được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật cho hai tác phẩm truyện ngắn "Tướng về hưu", "Những ngọn gió Hua Tát". 

Tin vừa loan ra trong một chiều đông giá lạnh của Hà Nội, lập tức văn đàn lại rung rinh chao đảo như một cơn rung chấn nhẹ. Có lẽ là Ông Thiệp về, như là “thấy hiu hiu gió thì ông lại về” chăng?

Xin gửi một làn gió, để tưởng nhớ ông, đăng lại bài viết, viết sau khi ông hoá một ngày.

THƯƠNG TIẾC NGUYỄN HUY THIỆP

Nguyễn Xuân Diện

Nguyễn Huy Thiệp (1950-2021) nhà văn tài năng bậc nhất của văn đàn đương đại vừa giã biệt trần gian lúc 16h45 chiều hôm qua (20/3/2021), hưởng thọ 72 tuổi.

Mặc dù ông bị đột quỵ và đau yếu đã lâu, mà tuổi 72 cũng đã là “nhân sinh thất thập cổ lai hy”, nhưng tin ông ra đi đã làm chấn động văn đàn nước Việt cũng như trong hàng triệu bạn đọc cả trong và ngoài nước. 

Sáng nay, ngồi với bậc trưởng lão Phan Hồng Giang, khi nhắc đến Nguyễn Huy Thiệp ông vẫn thảng thốt buồn và nói rằng Nguyễn Huy Thiệp là nhà văn viết truyện ngắn xuất sắc nhất trong cõi văn chương quốc ngữ nước nhà. Chúng tôi cùng nhắc đến Nam Cao và cho rằng Nam Cao đã phẫu thuật để bày ra trước mắt bạn đọc cái thân phận người Việt trước miếng ăn, cái danh và cái lợi. Nguyễn Huy Thiệp với lưỡi dao sắc bén và kỹ thuật điêu luyện đã giải phẫu để bày ra cả ruột gan của dân tộc này, ở nhiều chiều kích và dằng dặc lịch sử.

Bút pháp lạnh lùng, lối hành văn độc đáo, ngôn ngữ huyền ảo, văn chương truyện ngắn của Nguyễn Huy Thiệp dứt khoát và quyết liệt đến tàn nhẫn, mổ xẻ đến tận cùng hiện thực xã hội và lịch sử. Những trang viết của ông nhiều tầng ý nghĩa, luôn mới mẻ trong mỗi bạn đọc qua mỗi lần đọc. Bay bổng, lãng mạn, trần trụi, sắc lẹm hoà quyện trong mỗi trang văn, mỗi hình tượng văn học Nguyễn Huy Thiệp tạo ra sự đa thanh, đa sắc, đa nghĩa trong sáng tác của ông.

Thứ Năm, 16 tháng 3, 2023

TÔN TẠO ĐỀN NHÀ LÊ: CỤ NGUYỄN TRÃI HAY ÔNG HOÀNG MƯỜI?

CỤ NGUYỄN TRÃI HAY ÔNG HOÀNG MƯỜI?
 
TS. Nguyễn Xuân Diện
 
Trong ba bức ảnh trên, bức tranh Ức Trai Nguyễn Trãi là tranh lụa cổ vốn ở đền thờ Cụ ở Nhị Khê, huyện Thường Tín, tỉnh Hà Tây (nay là Hà Nội). Bức tranh này được in trong SGK, trên các sách báo và trở nên vô cùng quen thuộc với tất cả mọi người Việt Nam. 
 
Trong khi tại Thái miếu Nhà Lê (còn gọi là đền Nhà Lê) ở Phường Đông Vệ, TP Thanh Hoá, tỉnh Thanh Hoá có một khám thờ và tượng “Công thần Nguyễn Trãi” thì lại là một Nguyễn Trãi hoàn toàn khác, mình khoác áo vàng. 
 
Tượng Nguyễn Trãi ở Di tích Quốc gia (Xếp hạng năm 1995) Thái miếu Nhà Lê có vẻ giống như tượng Quan Hoàng Mười trong các đền phủ của tín ngưỡng thờ Mẫu. 
 
Khi ngắm nhìn tượng Nguyễn Trãi ở Thái miếu Nhà Lê trong tôi có rất nhiều suy nghĩ:
 
1- Có tài liệu lịch sử nào cho biết rằng Thái miếu có phối thờ Nguyễn Trãi (và Lê Lai) cùng 27 vị vua nhà Hậu Lê? 
 
2- Tại sao lại có Nguyễn Trãi và Lê Lai được phối thờ ở đây. Đối với Nguyễn Trãi, ông đã từng bị án “tru di tam tộc”.

Thứ Tư, 15 tháng 3, 2023

DI TÍCH QG ĐỘNG HỒ CÔNG (THANH HÓA) BỊ XÂM HẠI NGHIÊM TRỌNG


CẤP BÁO: DI TÍCH QUỐC GIA ĐỘNG HỒ CÔNG - VĨNH LỘC - THANH HÓA
BỊ XÂM HẠI RẤT NGHIÊM TRỌNG


Nguyễn Xuân Diện
 
Động Hồ Công là một danh thắng nổi tiếng của huyện Vĩnh Lộc nói riêng, tỉnh Thanh Hóa nói chung. Động này đã được xếp hạng Di tích cấp Quốc gia. 
 
Động nằm trên núi Xuân Đài, thuộc xã Ninh Khang, huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hóa. Các sách cổ như: Lịch triều hiến chương loại chí, Đại Nam nhất thống chí, Thanh Hóa kỷ thắng đều dành những lời văn đẹp để ca ngợi động này. 
 
Sách “Đại Nam Nhất thống chí” ca ngợi rằng “Nam Thiên tam thập lục động, Hồ Công Đệ Nhất”(Trời Nam có 36 động thì Động Hồ Công là đẹp nhất).

Tên gọi của động gắn với truyền thuyết hai cụ già Hồ Công Long và Phí Trường Phòng luyện thuốc tu tiên rồi hóa ở đây. 

Thứ Hai, 13 tháng 3, 2023

THĂM LĂNG MỘ THÁM HOA VŨ PHẠM HÀM

THĂM LĂNG MỘ THÁM HOA VŨ PHẠM HÀM
(Đôn Thư - Kim Thư - Thanh Oai - HN)

Nguyễn Xuân Diện

Lăng mộ Cụ Thám hoa nằm gần Quốc lộ 21b (đường Hà Đông đi Vân Đình). Lăng nằm trên gò đất hơi cao của cánh đồng làng; tưởng đâu tiền án hậu chẩm không rõ ràng, nhưng xét kỹ thì viễn sơn vọng thuỷ đủ đầy cả. Rất khoáng đạt mà sâu kín.

Cụ đi thi Hương, thi Hội, thi Đình đều đỗ đầu. Tại kỳ thi Đình, cụ đỗ Thám hoa và là người đỗ cao nhất. Vì vậy danh vị khoa bảng của Cụ là Tam nguyên Thám hoa.

Triều Nguyễn có một số vị đỗ Đình nguyên (đỗ đầu kỳ thi Đình), như Cụ Phan Đình Phùng, Cụ Nguyễn Khuyến, Trần Bích San…) nhưng không ai đủ 100 phân để đạt Trạng nguyên. Không ai đủ điểm Trạng nguyên chứ không phải nhà Nguyễn không lấy Trạng nguyên.

ĐÊM NAY, CỦA 10 NĂM TRƯỚC TẠI BẾN NGHIÊNG, HẢI PHÒNG


Tưởng niệm Gạc Ma 

- Vòng tròn bất tử trên biển bằng những ngọn nến! 

 

Phương Bích


Rút kinh nghiệm từ những chuyện trước đây, bị “kẻ xấu cản phá” như buổi nói chuyện về biển đảo của bác Nguyễn Nhã, buổi liên hoan mừng ngày 8/3, buổi đặt hoa tưởng nhớ những đồng bào và chiến sĩ đã hy sinh trong chiến tranh biên giới năm 1979, mấy anh chị em chúng tôi lẳng lặng làm một chuyến ra biển thả hoa đăng, tưởng nhớ 64 liệt sĩ hy sinh năm 1988 tại các đảo thuộc Trường Sa.

Đến việc tâm linh cũng không dám công khai rủ nhau trên mạng, sợ hỏng việc. Lựa chán rồi mấy anh chị em mới chọn Hải Phòng làm nơi thả hoa đăng., kết hợp thăm các gia đình liệt sĩ. Có người biết việc làm của chúng tôi, nhưng bận không đi được đều đóng góp ít nhiều. Mỗi người một việc, rốt cục chúng tôi cũng lên đường “Hải Phòng tiến” vào chiều 13/3. 

Thứ Năm, 9 tháng 3, 2023

SEN & CUA


Cua & Sen
(Bài này tặng Hy Bách Phạm Hy Tùng tiên sinh)
 
Nhà sưu tầm cổ vật Phạm Hy Tùng vừa gửi tặng tôi một ống bút bằng trúc. Chiều cao của ống là 17,2 cm. Thân ống có khắc phù điêu SEN – CUA, hình hai đóa sen nở giữa đám lá, và một con cua nhỏ nằm trên một lá sen. Nét khắc rất tinh tế và rất đẹp.
 
Bên cạnh là một bài thơ chữ Hán, (có bản phiên âm và dịch nghĩa gửi kèm theo ống bút):
 
Phiên âm:
 
Tương Giang dạ vũ túy quần đà,
Lược kiến đông phong đạm tiếu oa.
Di nhập họa lâu do giải bộ,
Bích sa song ngoại nguyệt như ba.
 
(Quý Sửu xuân, vương nguyệt
Thương Loa thư).

Dịch nghĩa:

Mưa đêm trên sông Tương, đám người kéo thuyền say khướt,
Thoáng thấy gió xuân cười trên vũng nước xoáy.
Trở vào lầu vẽ, còn nấn ná dừng chân,
Ngoài song the biếc, ánh trăng như sóng gợn.

Thứ Năm, 2 tháng 3, 2023

MỘT DỰ ÁN TU BỔ DI TÍCH NHIỀU SAI PHẠM VÀ VÔ NGUYÊN TẮC



VỀ DỰ ÁN TÔN TÔN TẠO DI TÍCH ĐỀN THỜ LÊ VĂN HƯU

Nguyễn Xuân Diện

Đền tọa lạc ngay bên cạnh chùa Hương Nghiêm (tên trên bia là Càn Ni Hương Nghiêm tự, là ngôi chùa cổ nhất Xứ Thanh), vốn chung một khuôn viên và dùng chung một giếng nước, gọi là giếng Ngọc (giếng Mắt Rồng).

Năm 1990, Đền thờ Lê Văn Hưu tại làng Diên Hào (tên Nôm là Kẻ Rị), xã Thiệu Trung đã được Bộ Văn hóa - Thông tin công nhận Di tích lịch sử quốc gia.

Từ năm 2018 đến năm 2022, tỉnh Thanh Hóa đã có chủ trương đầu tư Dự án tu bổ, tôn tạo Di tích lịch sử đền thờ Lê Văn Hưu với tổng mức đầu tư 38 tỷ đồng và khánh thành vào tháng 4/2022. Chủ đầu tư là UBND huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa. 
 
Dự án được Bộ Văn hóa phê duyệt, UBND huyện Thiệu Hóa làm chủ đầu tư. Kinh phí hoàn toàn lấy từ ngân sách nhà nước.

GIẾNG MẮT RỒNG THUỘC LONG MẠCH QUÝ BỊ PHÁ HỦY THU HẸP

Nghiêm trọng nhất của Dự án tôn tạo Đền thờ Nhà sử học Lê Văn Hưu do Bộ Văn hóa phê duyệt là phá hủy và thu hẹp giếng Mắt Rồng (giếng Ngọc) để làm đường đi.

Giếng được Tả Bộc Xạ Lê Lương (tổ 7 đời của Lê Văn Hưu) dùng để nuôi 3.000 môn đệ, và tiếp đãi vua Đinh, Lê Hoàn, cùng thời với sự hình thành chùa Hương Nghiêm (Càn Ni Hưng Nghiêm tự).

Giếng cổ mạch nước tuôn trào, chính là mắt rồng (xem ảnh chụp từ vệ tinh: Điểm trắng là giếng Mắt Rồng, khu dân cư và sông nhà Lê là con rồng. Thiệu Trung là đầu rồng, Đông Thanh (nơi thờ Nguyễn Văn Nghi, thầy dạy hai vua một chúa) là thân rồng.



Mạch nước này bồi đắp văn mạch và thịnh vượng cho đất Kẻ Rị (tức Thiệu Trung hôm nay).

Kẻ Rị địa linh nhân kiệt, sinh ra nhiều người tài giỏi, có văn có võ, có các quan chức cao cấp trong triều đình. Riêng về khoa bảng, Kẻ Rị là quê hương của 2 Trạng nguyên Đào Tiêu và Lê Quát (trong lịch sử khoa cử xưa, từ năm 1070 đến năm 1919, cả nước chỉ có 47 Trạng nguyên), 01 bảng nhãn là Lê Văn Hưu và 7 tiến sĩ. Đời nay, Bộ trưởng Tư pháp họ Lê là con cháu của Tạ Bộc Xạ Lê Lương, thuộc một nhánh ra định cư tại làng Hòa Chúng, xã Quảng Thọ, huyện Quảng Xương. 
 

Khi xây dựng khu vực tường bao và thu hẹp giếng cổ, bê tông đã lấp mạch nước, khiến cho suốt thời gian đó nước giếng cứ dần cạn. Lấp giếng nhưng họ lại đào một cái hồ hình chữ nhật bên cạnh để thả hoa súng. Ao này mới đào không có mạch, nước tù, nên họ phải bơm nước ở giếng sang.

Triệt phá long mạch, lấp giếng cổ của di tích cấp Quốc gia; tự đào ao tùy tiện không có trong hồ sơ xếp hạng, Dự án này đã bị dân làng phản đối mạnh mẽ, đơn từ nhiều nơi, nhiều cấp, nhưng đến nay, hiện trạng Giếng Mắt Rồng vẫn đang tan hoang.





XÂY NHÀ VỆ SINH XÂY TRÊN NỀN CŨ ĐỀN THỜ LÊ VĂN HƯU
VÀ ĐIỆN THỜ MẪU (CHÙA HƯƠNG NGHIÊM)


Trong ảnh là nhà vệ sinh trong khuôn viên Đền thờ Lê Văn Hưu mà Bộ Văn hoá phê duyệt xây dựng vừa hoàn thành, chủ đầu tư là UBND huyện Thiệu Hoá, Thanh Hoá.

Đền Lê Văn Hưu cũ đã bị phá. Nhà vệ sinh này vừa xây, nằm trên một phần đền Lê Văn Hưu đã bị phá và điện thờ Mẫu của chùa Hương Nghiêm bên cạnh. (Tam toà Tứ phủ bây giờ thờ ở trên ban thờ giữa sân, dưới mái che tạm).

Ngay cạnh nhà vệ sinh này là giếng khoan để lấy nước ăn của chùa Hương Nghiêm (tức chùa Càn Ni Hương Nghiêm có từ thế kỷ 10, là ngôi chùa cổ nhất Xứ Thanh).


Vậy là rất vô văn hoá và thất đức vì dám xây nhà vệ sinh trên khu vực nền cũ của đền và điện Mẫu. Vi phạm nguyên tắc tu bổ phục hồi các công trình văn hoá.

Dân làng yêu cầu dỡ bỏ nhà vệ sinh này, lát gạch làm sân khuôn viên đền.

QUÁI THÚ XUẤT HIỆN TRƯỚC CỬA ĐỀN SỬ THẦN LÊ VĂN HƯU

Hai quái thú vẫn nhe nanh dữ tợn trước cửa Đền thờ Nhà sử học Lê Văn Hưu, xã Thiệu Trung, huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá.

Bản vẽ này do Bộ Văn hoá phê duyệt. Chủ đầu tư là UBND huyện Thiệu Hoá.
Ảnh chụp sáng 25/2/2023.



CHẲNG QUA VÌ … NHIỀU TIỀN QUÁ

Di tích Đền thờ Sử thần Lê Văn Hưu ở Kẻ Rị, xã Thiệu Trung, huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá là Di tích lịch sử văn hoá Cấp Quốc gia.

Di tích Quốc gia thì có mức kinh phí cấp Quốc gia. Vì vậy dự án tu bổ tôn tạo được phê duyệt ở mức cao chỉ sau di tích quốc gia ĐẶC BIỆT.

Dự án này được cấp đến 38 tỷ. Nhưng đền này vốn nhỏ bé về quy mô. Giờ là lúc phải làm thật hoành tráng thì mới tương xứng tầm quốc gia và mới tiêu hết tiền, giải ngân cho hết.

Một đình làng Bắc bộ được tái hiện nơi đây với kiến trúc mái cong, sân gạch, cổng “đồng trụ”, ao nước.

Đền là đền. Đình là đình. Kiến trúc khác nhau. Sao Bộ Văn hoá lại phê duyệt như thế được! Chả nhẽ Bộ Văn hoá lại kém về văn hoá đến thế!?

Và đất thì không nở ra được nên tất cả các hạng mục chỉ trong mảnh đất ấy, khiến cho cái gì cũng nhỏ và dẫn đến là cái gì cũng như thu nhỏ như một mô hình sa bàn: Toà nhà bái đường mái cong nhỏ hơn đình làng, sân đền không chứa đủ sáu cái kiệu của sáu làng về tế lễ, cột đồng trụ và lối đi kẹp giữa sân và ao. Cái nọ kẹp cái kia, tạo ra cảm giác chật trội, ức chế, đè nén, vướng víu.





Vì thế dân làng kiến nghị Bộ Văn hoá điều chỉnh lại: Lấp ao tạo ra khoảng sân lớn, rộng rãi để tế lễ và sáu kiệu của 6 làng đặt trong sân đền cùng lúc; chuyển cột “đồng trụ” ra giáp mặt đường cho đúng vị trí của cổng. Thế thôi!

Dân nêu rõ trong kiến nghị: Nếu nhà nước thiếu kinh phí thì dân đóng góp để chỉnh trang lại theo hình thức xã hội hoá.

Thế thì làng Kẻ Rị phải có tấm bia đá ghi lại sự kiện này để lưu truyền cho hậu thế biết!

5 KIẾN NGHỊ VỀ CÔNG TRÌNH TU BỔ ĐỀN THỜ LÊ VĂN HƯU
DÂN SẴN SÀNG BỎ TIỀN CÙNG SỬA CHỮA CÁI SAI CỦA BỘ VĂN HOÁ

Kiến nghị do Ông Nguyễn Xuân Văn đại diện.

1- Phục hồi nguyên trạng Giếng Mắt Rồng;

2- Phá dỡ tường rào chọc thẳng vào cổng chùa và đè lên lòng giếng cổ Mắt Rồng;

3- Phá dỡ nhà vệ sinh mới xây trên khu vực nền đền cũ.

4- Lấp bỏ ao trước cửa đền (ao này xưa không có). Chuyển cổng đồng trụ mới xây ra bên ngoài để đền có sân rộng;

5- Nếu nhà nước thiếu kinh phí thì dân đóng góp theo hình thức xã hội hóa. 
 

 


Thứ Ba, 21 tháng 2, 2023

ĐOÀN VĂN VƯƠN TỪNG MỘT MÌNH ĐẾN TƯ DINH TƯỚNG ĐỖ HỮU CA

Tướng Đỗ Hữu Ca - nguyên Giám đốc Công an Hải Phòng. Ảnh: báo chí.

Nguồn tin riêng của Báo Người Lao Động cho biết chiều tối 18-2, lực lượng Công an tỉnh Quảng Ninh đã thực hiện lệnh tạm giữ thiếu tướng Đỗ Hữu Ca, nguyên giám đốc Công an TP Hải Phòng, để điều tra, làm rõ hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
 
Tướng Đỗ Hữu Ca - nguyên GĐ CA TP Hải Phòng, 11 năm trước chỉ đạo cướp phá giết người ở Tiên Lãng, nay đã nghỉ hưu.


ĐOÀN VĂN VƯƠN KỂ CHUYỆN MỘT MÌNH
ĐẾN TƯ DINH TƯỚNG ĐỖ HỮU CA
 
Trước đây, tôi đã có một stt thuật lại câu chuyện anh Đoàn Văn Vươn sau khi ra tù, biết tin Dương Tự Trọng đang ở tù, nên đã vào thăm. Dương Tự Trọng là Phó Giám đốc, Thủ trưởng cơ quan cảnh sát điều tra CA TP Hải Phòng tại thời điểm cưỡng chế Cống Rộc, Tiên Lãng. 
 
Stt đó kể rằng: Hôm đó là 31.1.2018, tôi và mấy anh chị em Hà Nội đi viếng thân mẫu Chị Hoàng Thị Hà ở Hải Dương. (Chị em tôi cùng Đại tá Nguyễn Đăng Quang, anh Nguyễn Lân Thắng và anh Tuấn - lái xe của KTS Trần Thanh Vân là những người mang quà Tết của bà con khắp nơi lo cho gia đình họ Đoàn, có mặt ở Tiên Lãng chỉ 10 ngày sau ngày cưỡng chế 16 tháng Chạp âl). Gia đình Anh Vươn đến viếng Cụ bà và chúng tôi gặp nhau ở đó.