VỀ DANH HIỆU THÁNH MẪU LIỄU HẠNH: MÃ VÀNG CÔNG CHÚA, MẠ VÀNG CÔNG CHÚA hay là MÃ HOÀNG CÔNG CHÚA
Trong cuốn Tiên phả dịch lục, Kiều Oánh Mậu đã viết về Thánh Mẫu Liễu Hạnh” “Bất giác trong tôi dấy lên lòng kính sợ và cho rằng: Người là Nho, là Phật, là Pháp, là Tiên, là Thần cả đó”.
Như lâu nay chúng ta cùng biết, trong Vân Cát thần nữ, Liễu Hạnh công chúa có hai thần hiệu là 禡黃公主 Mã Hoàng công chúa và 制勝和妙大王 Chế Thắng Hòa Diệu Đại vương. Cả hai đều là của triều đình sắc phong.
Danh hiệu 制勝和妙大王 Chế Thắng Hòa Diệu Đại vương được phong vì chúa có công giúp triều đình trừ giặc, vậy còn 禡黃公主 Mã Hoàng công chúa thì khởi nguồn từ đâu?
Theo khảo cứu và phát hiện của bạn Lê Tùng Lâm, thì:
"Vân Cát thần nữ chép năm Cảnh Trị, ngài được triều đình phong làm Mã Hoàng công chúa. Tuy nhiên khi đọc các văn bản thần tích hữu quan, chúng tôi phát hiện hai chữ “Mã Hoàng” có ba cách viết khác nhau.
Có 4 bản thần tích chép là 鎷鐄,
Có 2 thần tích ghi là 禡黃,
và cách viết phổ biến nhất là 禡鐄 trong 16 thần tích.
Riêng cách viết 鎷鐄 còn được nhiều người kiến nghị nên đọc là “Mạ Vàng”. Về tự dạng thì đọc như vậy là không sai, nhưng chúng tôi cho rằng phải đọc là MÃ HOÀNG vì hai chữ này chỉ việc quân đội tế thần.
Từ điển Từ nguyên chú thích: 古代行軍於所止處祭神曰禡。其神或曰黃帝，或曰蚩尤 (Cổ đại hành quân ư sở chỉ xứ tế thần viết mã. Kì thần hoặc viết Hoàng Đế, hoặc viết Si Vưu). Dịch là: Thời cổ đại hành quân tế thần ở nơi dừng lại gọi là mã. Tế thần là Hoàng Đế hoặc Si Vưu.
Tra ngược lại văn bản Truyền kỳ tân phả (A.48), văn bản này chép là 禡黃. Kết hợp với những lần Chúa Liễu âm phù triều đình dẹp giặc, thậm chí còn có lúc đích thân dẫn quân đi cứu giá…, ta có thể khẳng định phong hiệu chính xác của ngài phải là 禡黃公主 Mã Hoàng công chúa. Còn việc thêm bộ “kim” vào bên trái thần hiệu chỉ là để tăng phần long trọng".
Bình: Thế thì quá chuẩn rồi! Cả hai hai thần hiệu là 禡黃公主 Mã Hoàng công chúa (chữ Nôm còn đọc được là MÃ VÀNG công chúa) và 制勝和妙大王 Chế Thắng Hòa Diệu Đại vương đều liên quan đến việc dẹp giặc, cứu giá, đều là việc giúp nước cứu vua, thì vua ban sắc là đúng rồi!
@ Nguồn: Bài của Lê Tùng Lâm, in trong Nghiên cứu Hán Nôm năm 2020, trang 583-584.
Ảnh Thánh Mẫu Liễu Hạnh ở Chùa Hương, huyện Mỹ Đức, Hà Nội. In trên bìa 4 cuốn sách Kiều Oánh Mậu - Cuộc đời và Tác phẩm do Nguyễn Xuân Diện biên soạn, dịch chú. Nxb. Thế Giới, Hà Nội, 2016. Ảnh Thánh Mẫu do Nguyễn Xuân Diện chụp.
Không có nhận xét nào :
Đăng nhận xét