Thứ Bảy, 21 tháng 7, 2018

PGS.TS Ngô Văn Giá: DỐI TRÁ TRÀN LAN, GIÁO DỤC TAN HOANG


DỐI TRÁ TRÀN LAN, GIÁO DỤC TAN HOANG

Ngô Văn Giá

Vừa rồi VTC kéo tôi vào chương trình talk show để thảo luận về câu hỏi: Tại sao càng lớn lên, người ta càng hay nói dối?

Đặt vấn đề như vậy là thú vị. Khởi đầu câu chuyện này là từ một kết quả nghiên cứu của ông Trần Ngọc Thêm. Bằng phương pháp test, thống kê, phân tích, kết quả đưa ra là vậy.

Căn bệnh nói dối thì thời nào cũng có. Nhưng mỗi thời, mức độ có khác nhau. Có thời, trong bối cảnh chiến tranh, toàn dân bị hút vào cái sống cái chết, căn bệnh này có phần suy giảm. Trong thời bình, khi con người ta phải đối diện với miếng cơm manh áo, với gánh nặng mưu sinh…căn bệnh nói dối lại có cơ bùng phát. Cho đến ngày hôm nay, bệnh nói dối đã trở nên kịch phát, trở thành một đại dịch, không kiểm soát được.


Căn bệnh nói dối, giả trá tràn lan, không trừ một nơi chốn nào.

Cao thì ở nghị trường. Họ diễn thuyết cái mà họ chưa chắc đã nghĩ. Họ bấm nút đồng ý cái mà họ chưa chắc đã mong. Họ trả lời phỏng vấn những điều mà họ không tin là thật. Họ đăng đàn diễn thuyết dạy dỗ thiên hạ những điều mà chính họ hoang mang. Họ nói dối một cách…tâm huyết. Thấp thì ở các cơ quan, công sở, trường học, bệnh viện..., tất tật, trong cả các sinh hoạt dân sự hàng ngày.

Lạ lắm. Có người nói dối mãi nên lâu dần tin vào chính điều mà mình nói dối, đinh ninh đó là sự thật. Căn bệnh ám thị đã đẩy họ đến tình trạng như vậy.

Đại dịch nói dối do đâu?

Thì đấy thôi, cụ Nguyễn Trãi đã nói từ hơn 5 thế kỷ trước: “Dối trời lừa dân đủ muôn ngàn kế”. Trên lừa dưới, dưới lừa trên, trên dối trá trên, dưới lường gạt dưới…Một xã hội đang vận hành bằng sự lừa gạt lẫn nhau thử hỏi làm sao không loạn?

Trong bối cảnh ấy, giáo dục là nơi tập trung sự dối trá nhiều nhất. Căn bệnh thành tích, khai khống đã hoành hành từ lâu, đến nay vẫn chưa hề suy suyển. Trên lớp, nhiều thày cô nói những điều mà chính họ cũng không tin. Các đề thi được ra theo cách trở thành mảnh đất tốt để học trò triển khai những lời nói dối. Các đáp án thi cử, cái mà giáo viên chờ đợi không phải là tinh thần tự do, khai phóng, sáng tạo, mà là những khuôn phép, giáo điều, sách vở đã định sẵn. Họ gieo vào đầu con trẻ tinh thần nói dối, nói dối mới là khôn ngoan, mới hợp thời, “Thật thà ăn cháo/Láo nháo ăn cơm”. Lòng trung thực bị coi là dại dột. Họ chấp nhận những học vẹt, nói dối từ phía học trò – như là sản phẩm giáo dục của chính mình.

Và đỉnh cao của sự dối trá là việc nâng điểm hàng loạt ở Hà Giang trong vụ thi cử vừa qua. Vậy còn ở các nơi khác? Vậy còn những năm trước, khi mà chuyện thi cử bị lái sang cái gọi là hai trong một? Đại dịch dối trá đã tràn vào cả tầng lớp chóp bu của ngôi nhà cai trị Hà Giang.

Tôi nhớ lại ý của GS. Hoàng Ngọc Hiến, ông cho rằng ở Việt Nam, giữa một bên là việc đi giáo dục người khác, và bên kia là việc tự giáo dục chính mình (tu thân, tự giác) thì cái vế thứ hai rất kém. Vâng, người ta quen lớn tiếng rao giảng những điều cao quý, tử tế, trong khi đó sống không ra gì, sống ác, sống giả, sống mưu mô, đểu cáng.

Chưa bao giờ ý thức tu thân, tự kỷ luật với chính mình lại xuống dốc như bây giờ.

Liệu có chữa trị được không? Thật là một bài toán cam go đối với toàn xã hội.

Có lẽ phải bắt đầu từ tinh thần thượng tôn pháp luật. Và cùng với nó là ý thức tu thân.

VG

15 nhận xét :

  1. Hôm qua, nhân đi thăm anh Nguyễn Thanh Hiền ở bệnh viện Hữu Nghị, được nghe câu chuyện từ một trợ lý của siêu siêu VIP: ai đó nhận xét, giáo dục thiên hạ dạy trẻ con nói thật, còn giáo dục của ta thì ngược lại dạy trẻ con nói dối. Ông trợ lý vui vẻ hỏi anh Phạm Gia Toàn xem có điều gì tư vấn cho các VIP, anh Toàn chỉ nhờ nói với siêu VIP về bệnh dối tra tràn lan đang hủy hoại đất nước.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Lừa dối cả dân tộc này mấy chục năm nay thì là gì???

      Xóa
    2. Xã hội này xây dựng từ những lý thuyết gian dối thì đòi hỏi GD phải trung thực là thế nào nhỉ?

      Xóa
  2. chân lý cảm ơn ông ngô văn giá đau đớn thay

    Trả lờiXóa
  3. Năm 2010, tôi tham gia vào một đề tài nghiên cứu của Hội đông lý luận TW do ông Phạm Đức Lượng, Phó tổng biên tập báo Nhân Dân là chủ nhiệm đề tài (mã số: KHBĐ (2009) - 24). Trong đó tôi đã viết về sự dối trá trong đảng. Tôi xếp thứ tự sự dối từ thấp đến cao: nói dối thường, nói dối trắng trợn, nói dối có tổ chức, và nói dối có lý luận đảm bảo, tức là có lý luận để nói dối.

    Trả lờiXóa
  4. Lý luận dối trá dẫn đường, mọi thứ đều dối trá. Vấn đề là thổ ngơi, hệ thống xã hội, CON NGƯỜI. Thử tìm thời nay, cái gì không gian dối? Lãnh đạo cấp cao còn cảnh báo nạn chạy, mua chủ trương, đường lối, chính sách. Cây nào quả ấy. Hệ thống nào quan ấy. Mua điểm, mua dâm, mua quy hoạch, mua dự án, mua danh hiệu, mua hàm GS, vị TS... là đúng quy trình tự nhiên, là quả của cây. Thay cây hay ghép cành?. Chống gian dối thi cử giống hệt chống bão, nắm chắc phần thua, giảm ti tí lặt vặt, tự an ủi!.

    Trả lờiXóa
  5. Một cách tổng quát, đây là nhận định sai, khi nói thời chiến tranh ít dối trá hơn.
    -Chuyện Lê Văn Tám, xẩy ra trong thời nào?
    Chuyện tuyên truyền dối trá trong chiến tranh nhan nhản ra đấy, tác giả đã quên sao?

    Trả lờiXóa
  6. Văn Giá ơi, làm sao không dối trá dược đây?

    Trả lờiXóa
  7. Tồn tại xã hội quyết định ý thức xã hội !

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Rất đúng
      - tiên trách đảng, hậu trách dân.

      Xóa
  8. Hậu quả tất nhiên . Gian dối chỉ đẻ ra gian dối chứ đâu đẻ ra điều tốt lành được ! Chế độ dung dưỡng gian dối là chế độ hại Dân hại Nước , ND không chấp nhận !

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Rất chính xác: lưu manh cầm quyền thì chỉ có thể đẻ ra lưu manh mà thôi:"giải phóng dân tộc"(he he, giải cái con bà nó gì đâu- cướp quyền cai trị bằng bạo lực thay cho việc cạnh tranh thi tài cho dân tự do chọn bầu lên lãnh đạo bằng lá phiếu); với lũ cán bộ lãnh đạo mà toàn tại chức với lại dán mác linh tinh mà toàn thấy giáo sư tiến sỹ mà đọc viết không thạo, chỉ nói phét nói lấy được thì việc lấy gian dối cướp đoạt là lẽ sống là lý tưởng của nó rồi .
      bố tổ sư cái băng cướp khốn nạn Cosavina Group? bao giờ dân mới lật đổ được cái lũ khốn nạn cướp và giữ quyền bằng bạo lực để vơ vét ấy- một khi lúc nào chúng cũng dùng đủ các mưu hèn kế bẩn, có hàng mấy triệu lính lăm lăm dùi cui nhà tù, súng đạn trong tay để đàn áp giết hại dân?

      Xóa
  9. Có nhiều trường hợp đứng ngiêm dưới cờ , đọc văn bản nói dối tổ chức , rồi giơ tay xin thề , rưng rưng nước mắt cảm động (vì cứ tưởng mình đang nói thật ! )

    Trả lờiXóa
  10. Họ nói dối một cách...tâm huyết .

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. "quay mặt vào đâu cũng phải ghìm cơn mửa:
      cả một thời đểu cáng đã lên ngôi"

      Xóa