Chu Hảo: PHAN ĐÌNH DIỆU - MỘT KHỐI NGHĨ SUY, ĐÃ ĐI XA...

Giáo sư Phan Đình Diệu, sau một thời gian lâm bệnh đã từ trần hồi: 10h00’ ngày 13 - 5 - 2018 (tức ngày 28/3 năm Mậu Tuất). Hưởng thọ 83 tuổi.  

Lễ viếng bắt đầu từ 09h15, Thứ Sáu ngày 18 - 5 - 2018 (tức ngày 4/4 năm Mậu Tuất) tại Nhà tang lễ số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội. Lễ truy điệu hồi 10h45. An táng cùng ngày tại Nghĩa trang Lạc Hồng Viên, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Hòa Bình.

Tưởng nhớ Giáo sư, chúng tôi xin giới thiệu bài viết của Giáo sư Chu Hảo, nguyên Thứ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ, người bạn thân thiết của Giáo sư Phan Đình Diệu.

Phan Đình Diệu - một khối nghĩ suy, đã đi xa…

Chu Hảo

Chúng tôi biết anh Diệu lâm bệnh nặng đã lâu và khó lòng qua khỏi, nhưng tin anh mất vào sáng nay, 13/5/2018, vẫn làm chúng tôi bàng hoàng. Lại thêm một người tử tế nữa ra đi, lại thêm một nhân cách của giới khoa học phiêu du về nơi vĩnh hằng. Nơi chín suối anh hãy an nhiên: có chúng tôi và các thế hệ làm khoa học mai sau sẽ noi gương anh sống một cuộc đời trung thực, sáng tạo, dũng cảm biểu đạt và bảo vệ quan điểm riêng của mình trong mọi vấn đề, kể cả trong những thời điểm được coi là “nhậy cảm nhất”

Có thể nói, triết lý sống và tâm trạng của anh đã được đúc kết một cách hết sức cô đọng và sáng rõ trong hai bài thơ (Phan Đình Diệu là một nhà thơ thực thụ !) mà chúng tôi xin được giới thiệu với quý vị và các bạn sau đây.

Bài thứ nhất nhà thơ viết nhân dịp mừng sinh nhật lần thứ 70 của cố GS Trần Đại Nghĩa  (1983):

Nghĩa lớn gọi về với nước non/Buồn vui đã trải cuộc vuông tròn/Rèn tài văn võ thời phiêu bạt/Gánh vác giang sơn thưở mất còn/ Tình nặng ấy chưng tình đất nước/Nghiệp đời há chỉ nghiệp vàng son/Gốc thông đứng thằng dầu mưa nắng/Để gió lành reo với nước non.

Bài thứ hai nhà thơ viết để viếng cố GS Tạ Quang Bửu (1986):

Một khối nghĩ suy, một khối tình/ Nước non là đó, nọ là mình/Nghĩa nặng nhân tình còn lưu luyến/Ánh ngời tài trí vẫn lung linh/ Nỗi đời chất chứa lòng ưu ái/ Một khối nghĩ suy một khối tình.

Đó là sự nghiệp và thân phận của thế hệ trí thức vàng trước và sau Cách mạng tháng Tám. Đó cũng là tâm tư tình cảm của thế hệ Phan Đình Diệu, của cả chúng ta và có thể còn của nhiều thế hệ sau..

Một nhà khoa học lớn, một trí thức dấn thân, một nhà thơ trữ tình thông tuệ của đất nước đã đi xa…Chúng tôi thương tiếc anh Diệu với tất cả tấm lòng trân quý và trừu mến!