Thứ Ba, 4 tháng 7, 2017

"ĐẬM ĐÀ BẢN SẮC" HAY MÔNG MUỘI DÃ MAN?


"ĐẬM ĐÀ BẢN SẮC" HAY MÔNG MUỘI DÃ MAN?

Đặng Văn Sinh

Ngày 29 tháng 6 năm 2017, tức mồng 6 tháng 6 âm lịch, trong lễ hội thường niên Chọi trâu Đồ Sơn, một ông chủ bị chính con trâu của mình húc chết ngay ở ở vòng sơ khảo. Sự việc đã dấy lên mối quan ngại về mặt trái của một số lễ hội truyền thống như là "phản ứng phụ" bởi thứ trò chơi bạo lực vượt quá tầm kiểm soát. 

Không phải bất lễ hội nào trong số hơn 8 nghìn lễ hội hàng năm đều nằm trong quỹ đạo văn hóa, lại càng phi văn hóa khi mà không ít những trò chơi mang màu sắc bạo lực có liên quan đến tính mệnh con người và động vật, nhất là con trâu, từng gắn bó với các dân tộc Việt Nam từ cả ngàn năm nay, góp phần quan trọng làm nên Văn minh Sông Hồng rực rỡ. 

Lẽ nào gọi là "đậm đà bản sắc" khi cả nhóm người cầm những con dao sắc nhọn xông vào chém chú lợn hiền lành một cách dã man chỉ để mua vui cho công chúng trong Lễ hội Chém lợn làng Ném Thượng? Lẽ nào cũng là "phong tục truyền thống", khi đám đông say máu khua chiêng gióng trống kích động những con vật bạn của nhà nông lao vào quyết đấu, để rồi, cuối cùng cả bên thua cuộc cũng như bên thắng cuộc đều bị phanh thây mổ bụng? Chưa hết, chuyện cướp lộc ở Đền Gióng , hay cướp ấn ở Đền Trần dẫn đến không ít người sứt đầu mẻ trán, phải chăng cũng là một thứ "văn hóa" như ông  tiến sĩ Phan Đăng Long, nguyên Phó Ban Tuyên giáo thành ủy Hà Nội hùng hồn tuyên bố? 

Để kích động bạo lực không gì hiệu quả bằng đưa những con vật lên sàn đấu từ chọi dế đến chọi gà, chọi trâu... Đừng tưởng đó chỉ là trò chơi vô thưởng vô phạt. Bạo lực thẩm thấu (chứ không phải là thấu cảm nhé) rất nhanh vào tâm lý con người, nhất là lớp trẻ còn ngồi trên ghế nhà trường. Trong khi đó, các loại hình truyền thông  lại cố tình đưa tin "giật gân" câu khách mà không biết rằng họ đang đầu độc các thế hệ tương lai bằng những hình ảnh, clip phi nhân bản. 

Nhân loại tiến bộ, ngoài việc đối xử tử tế với gia súc, gia cầm, ngay từ đầu thế kỷ XX đã luật hóa việc bảo vệ các loài động vật hoang dã. Chính vì thế, hươu nai mới đủng đỉnh dạo bước trên đường phố Ulanbato dưới ánh đèn màu, gấu trắng ban ngày lang thang tìm thức ăn ở các nông trại Bắc Mỹ, còn báo hoa, báo đốm ban đêm thoải mái "vào thăm"  khu dân cư các bang vùng núi Ấn Độ.  Các nước Châu Âu thuộc khối EU, chỉ duy nhất Tây Ban Nha là còn duy trì hình thức đấu bò tót. Đây là loại trò chơi vô cùng nguy hiểm. Theo Express cho biết, từ thế kỷ XVIII đến nay, Tây Ban Nha có hơn 500 matado (đấu sĩ) thiệt mạng vì đấu bò. Trong khi đó, số phận của loài bò còn bi đát hơn bởi mỗi năm có khoảng 10.000 con bị mổ thịt trong các lễ hội. Vì thế, những người biểu tình bảo vệ quyền động vật đã  gọi một cách hài hước là "nỗi nhục quốc gia và di sản văn hóa". 

Ngay sau sự kiện Đồ Sơn, nhà thơ Phạm Xuân Trường gần như bị sốc. Trong giây phút xuất thần, ông viết bài lục bát  đầy tâm trạng mà mỗi câu thơ đều hàm chứa một thông điệp nghệ thuật. Xin chép ra đây để bạn đọc cùng suy ngẫm về một dạng lễ hội mang tính bạo lực tiềm ẩn nhiều rủi ro nhưng lại được những nhà quản lý văn hóa cổ xúy như một nét "đậm đà bản sắc".

KHI LOÀI TRÂU CÒN BIẾT NỔI GIẬN

PHẠM XUÂN TRƯỜNG

Hiền như đất khác gì đâu
Cỏ non xanh biếc một bầu trời mây
Sinh ra vốn để đi cày
Cày xong bỏm bẻm miệng say "bã trầu"
Cũng là máu đỏ như nhau
Khác nào bầu bí một màu đấy thôi
Con người thỏa mãn thú chơi
Đóng gióng, mang chọi để rồi phanh thây
Nghìn xưa có một hôm nay
Chủ là "vua" bị trâu giày dưới chân
Hình như nghiệp chướng xoay vần
Nhìn trâu húc đổ "vương quân" bạo quyền...

P.X.T.

Chí Linh, 3.7.2017
Đ.V.S.


6 nhận xét :

  1. Tôi đồng ý!

    Trông thấy trâu bị trói vào cột, mọi người lấy giáo phóng cho đến chết, ghê quá, cấm luôn
    Trông thấy lợn bị chém trong hội thi chém lơn, ghê quá, cấm luôn
    Trông thấy trâu nổi điên húc lòi ruột nài trâu, cấm luôn…

    Thôi khỏi bàn chuyện hàng xóm ấu trĩ như Tây Ban Nha, bò húc lòi ruột hàng trăm đấu sĩ mà vẫn chưa chịu cấm.
    Để an lành, để có văn hóa hiện đại mang tính người, thiết nghĩ còn phải tiếp tục cấm nhiều thứ khác nữa như:

    Trông thấy ô tô, xe máy đâm chết người đi bộ ngang đường, cấm luôn
    Trông thấy máy bay gặp sự cố bị rơi, cấm luôn
    Kể cả đi xe đạp mà không cẩn thận cũng đâm bị thương người khác, cấm luôn
    Giàn giáo xây nhà rất dễ bị sập, cấm luôn…

    Tôi hình dung, một ngày nào đó, đất nước tươi đẹp này thật là tươi đẹp, vì con người sẽ không bao giờ còn gặp một tai nạn nào nữa. Người ta không sản xuất dao nhọn nữa, nói chung là không còn dao súng nữa, cuốc thuổng gậy gộc cũng cấm hết, con người được bảo vệ và an toàn tuyệt đối…

    Hình như có vấn đề gì đó ở đây?
    Hay là tôi bị tâm thần?

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Câu hỏi hay: "Hay là tôi bị tâm thần?" đúng là tâm thần bởi không phân biệt đâu là "Tội ác" đâu là "Thương tâm"

      Xóa
  2. Các lễ hội như chọi trâu , chém lợn , cướp ấn thực chất là lễ hội cổ xúy bạo lực , đậm đà bản sắc ... " đồng tiền " .

    Trả lờiXóa
  3. Đã đến lúc nên chấm dứt các trò man dợ: chém lợn, đâm trâu, chọi trâu nếu không muốn chuốc họa vào thân. Các trò man dợ bày ra là do con người xưa nay không biết con vật do đâu mà có, không biết nó nghĩ gì, nhưng ít nhất là nó biết phản ứng trả thù...

    Trả lờiXóa
  4. Có xảy ra trâu chọi đâm chết chủ mới ngưng được trò chơi hoang dã này !

    Trả lờiXóa
  5. DẸP NGAY TRÂU CHỌI

    Chọi trâu chẳng có hay đâu
    Phải chăng bạo lực bấy lâu diễn hoài
    Khi hăng diễu võ giương oai
    Nhiều con lòi mắt, toác tai thấy rồi
    Được thua cũng bỏ vào nồi
    Con người như thế mới tồi biết bao
    Mua vui trò đấy gớm sao
    "Tâm linh" nói vậy tào lao thôi mà
    Giống này gần gũi cùng ta
    Cày bừa giúp ích gần xa nhiều đời
    Bây giờ đồng ruộng phải rời
    Xông vào đấu chọi tơi bời bấy lâu
    Cùng loài chẳng ngại ngần đâu
    Vẫn hăng máu để vỡ đầu, tan thây
    Khách xem đắc chí ngất ngây
    Vỗ tay, gào rống đó đây tưng bừng
    Hay chi sao cứ tưng bừng
    Dã man kiểu ấy xin dừng ngay cho!


    Trả lờiXóa