Vụ cá chết: VIỆT NAM KHÔNG LÀM THÌ ĐÀI LOAN LÀM

Vụ cá chết: Việt Nam không làm thì Ðài Loan làm 

Người Việt
Thursday, June 16, 2016 4:37:23 PM

ÐÀI BẮC (NV) - Nhiều giới tại Ðài Loan yêu cầu chính quyền Ðài Loan tổ chức điều tra xem Formosa có trách nhiệm liên đới đến thảm họa cá chết trắng bờ biển bốn tỉnh phía Bắc miền Trung Việt Nam hay không.

Nhiều người tại Việt Nam tin rằng, thảm họa cá chết trắng đoạn bờ biển dài khoảng 250 cây số, chảy qua các tỉnh: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế, hồi đầu tháng 4 vừa qua là vì tác động của hóa chất độc hại trong nước do Formosa thải ra biển khi vận hành thử nhà máy sản xuất thép ở khu công nghiệp Vũng Áng, tại Hà Tĩnh.

Bãi biển Thiên Cầm, cách thành phố Hà Tĩnh 20 cây số trong mùa du lịch. Không chỉ ngư nghiệp chết mà du lịch cũng chết sau thảm họa cá chết. (Hình: Lao Ðộng)

Formosa là một tập đoàn đa ngành của Ðài Loan. Năm 2008, Formosa đề nghị chính quyền Việt Nam cho phép đầu tư để xây dựng một nhà máy thép lớn tại khu công nghiệp Vũng Áng thuộc tỉnh Hà Tĩnh (bộ phận phụ trách dự án này được gọi là Formosa Hà Tĩnh). Cũng kể từ đó, Formosa liên tục nhận được những ưu ái khác thường về tiền thuê đất, tiền thuế...

Thậm chí theo luật, chính quyền các tỉnh chỉ được phép cho doanh nghiệp ngoại quốc thuê đất trong 50 năm nhưng khi chính quyền tỉnh Hà Tĩnh ký hợp đồng cho Formosa sử dụng khu công nghiệp Vũng Áng đến 70 năm, tuy nhiều người phản đối, ông Nguyễn Tấn Dũng - lúc đó là thủ tướng Việt Nam vẫn gật đầu.

Vào lúc này - 12 tuần tính từ ngày thảm họa cá chết bùng phát, chính quyền Việt Nam chỉ mới xác nhận, cá chết là vì trong nước biển có độc tố. Còn đó là độc tố (hoặc những loại độc tố) nào và từ đâu ra thì chính quyền Việt Nam lần lữa chưa công bố.

Ngày 16 tháng 6, 2016, ba dân biểu của Quốc Hội Ðài Loan và đại diện một số tổ chức phi chính phủ (NGO), trong đó có Liên Minh Theo Dõi và Thực Thi Công Ước Về Nhân Quyền, Hiệp Hội Luật Sư Môi Trường, Văn Phòng Trợ Giúp Công Nhân và Cô Dâu Việt Nam ở Ðài Loan đã tổ chức một cuộc họp báo, đề nghị chính quyền Ðài Loan phải điều tra xem Formosa có lên quan đến thảm họa cá chết tại Việt Nam hay không.

Tại cuộc họp báo, một chuyên viên của Ủy Ban Ðầu Tư thuộc Bộ Kinh Tế Ðài Loan tên là Chow Ching-sway, cho biết, Ðài Loan có quy định nếu dự án đầu tư ở ngoại quốc gây ô nhiễm cho môi trường thì ủy ban này sẽ không cấp giấy phép. Tuy nhiên luật lệ hiện hành tại Ðài Loan chưa cho phép điều tra hoạt động của các doanh nghiệp Ðài Loan tại ngoại quốc gây ô nhiễm cho môi trường. Muốn điều tra Formosa phải có luật mới và việc xử lý hoạt động gây ô nhiễm môi trường của các doanh nghiệp Ðài Loan tại ngoại quốc sẽ do quốc gia nhận đầu tư thực hiện.

Tin mới nhất liên quan đến Formosa Hà Tĩnh là bộ phận này đã hoãn ngày khai trương hoạt động của lò số 1 (25 tháng 6). Ðại diện Formosa Hà Tĩnh giải thích với BBC rằng, họ đang chờ một giấy phép liên quan đến môi trường và khẳng định, Formosa Hà Tĩnh sẽ hoạt động bình thường vì việc xây dựng đã hoàn tất.

Báo chí Ðài Loan thì cho rằng Formosa Hà Tĩnh hoãn ngày khai trương hoạt động của lò số 1 vì Formosa Hà Tĩnh bị truy thu thuế. Cuối tháng trước, báo chí Việt Nam loan báo, Formosa Hà Tĩnh bị Bộ Tài Chính Việt Nam truy thu 2,000 tỷ đồng tiền thuế, trong đó có hơn 2/3 khoản tiền này (1,554 tỷ đồng) là bị buộc nộp lại vì sử dụng hóa đơn hoàn thuế không đúng quy định. Dựa trên một số nguồn tin từ Việt Nam, Taipei Times bảo rằng, quyết định truy thu thuế đối với Formosa Hà Tĩnh là vì những lý do chính trị không tiện nêu ra. Thuế đối với Formosa Hà Tĩnh từng gây thắc mắc vì là một trong những “ưu đãi quá mức” dành cho tập đoàn này của Ðài Loan.

Hồi đầu tháng 5, ông Tô Văn Trường, một chuyên gia trong lĩnh vực tài nguyên-môi trường, từng gửi một thư ngỏ cho ông Trần Hồng Hà, bộ trưởng Tài Nguyên-Môi Trường của Việt Nam. Thư nhấn mạnh, khi Formosa - một tập đoàn từng được tặng “Giải Hành Tinh Ðen” do hủy hoại môi trường trên thế giới, lại được Việt Nam dành cho đủ thứ ưu đãi hết sức bất thường thì tự nhiên là dân chúng sẽ liên tưởng đến “đa kim ngân, phá luật lệ.” (G.Ð)