Nguyễn Anh Tuấn: MUỐN TRAO ĐỔI THÊM VỚI PHẠM MẠNH HÀ

Phạm Mạnh Hà (ảnh dưới), người được VTV giới thiệu là tiến sĩ, chuyên gia tâm lý học.

Trao đổi với Phạm Mạnh Hà

Nguyen Anh Tuan

"Vì sao Phan Anh share clip cá chết trên Facebook?

- Vì nhu cầu quyền lực."

Đây là lý giải của Phạm Mạnh Hà (ảnh dưới), người được VTV giới thiệu là tiến sĩ, chuyên gia tâm lý học.

Vì Phạm Mạnh Hà nói rằng kết luận trên dựa trên nghiên cứu về động cơ của David McClelland, nên mình cũng gắng bỏ thời gian đọc các tài liệu về lý thuyết này.

Thì thấy vài điểm cần bàn như sau:

1, Phạm Mạnh Hà nói David McClelland đưa ra 3 nhu cầu gồm:

- tồn tại,
- liên kết,
- quyền lực.

Trong khi đó, lý thuyết 3 Nhu cầu (Three Needs Theory) do nhà tâm lý học này đưa ra trong sách The Achieving Society lại bao gồm:

- nhu cầu đạt thành tựu (need for achievement),
- nhu cầu liên kết (need for affiliation),
- nhu cầu quyền lực (need for power).

Nghĩa là, "need for achievement" được Phạm Mạnh Hà dịch là "động cơ tồn tại" với lý giải "con người chúng ta mong muốn người khác biết đến mình".

Hoàn toàn không hiểu vì sao Phạm Mạnh Hà lại dịch và lý giải như thế.

Cách lý giải này của Phạm Mạnh Hà thực ra gần gũi với mô tả về dạng tính cách là hệ quả của loại nhu cầu quyền lực của David McClelland, đó là 'thích thú với sự công nhận và địa vị'. (enjoys status and recognition.)

Nghĩa là, Phạm Mạnh Hà dường như mới chỉ ra 2 trong số 3 nhu cầu của lý thuyết trên, và tập trung chủ yếu vào nhu cầu thứ 3 - nhu cầu quyền lực - để mà, một cách miễn cưỡng, ép cho bằng được vào hành động share của Phan Anh.

2, Lý thuyết 3 Nhu cầu trên chủ yếu được sử dụng để lý giải hành động của các cá nhân trong bối cảnh quản lý, thường được các nhà quản lý áp dụng để xây dựng hệ thống tạo động lực làm việc trong tổ chức, nên không thực sự phù hợp khi dùng để lý giải việc share trên FB hay những việc khác.

Nếu lý thuyết này có thể lý giải thích được động cơ của mọi hành động trên đời, theo logic của VTV và Phạm Mạnh Hà, thì cả hai có vẻ sẽ rơi vào một trạng thái trớ trêu nếu có ai đó đặt câu hỏi rằng phải chăng động cơ của VTV và Phạm Mạnh Hà khi xuất hiện 60' trên truyền hình quốc gia để nói lên quan điểm cũng chỉ vì "muốn người khác biết đến mình", hoặc là để thỏa mãn nhu cầu quyền lực, (chứ đâu thể lý giải là vì "nhu cầu liên kết" được).

Gần gũi hơn nhiều với chủ đề này và do đó theo mình đáng được áp dụng hơn trong trường hợp này là một nghiên cứu của The New York Times Customer Insight Group về động lực của việc chia sẻ thông tin, trong đó lý do đầu tiên (vì nghĩ tới người khác, muốn họ có được thông tin mà người chia sẻ nghĩ là có giá trị, hữu ích) và cuối cùng (lan tỏa tiếng nói cho một mục tiêu mà người chia sẻ tin tưởng) tương đối phù hợp với cách lý giải của chính Phan Anh.

PS: Ai biết FB của bác Phạm Mạnh Hà, làm ơn giúp mình tag bác ấy vào. Mình hi vọng được nghe thêm kiến giải của bác ấy cùng các reference về lý thuyết mà bác ấy đã dẫn, hoặc bạn nào rành về tâm lý học hành vi vui lòng cho xin vài lời chỉ giáo, để mình có thể học hỏi thêm trong lĩnh vực này.

----------

Tóm tắt lý thuyết: https://www.mindtools.com/…/art…/human-motivation-theory.htm

Sách The Achieving Society bản pdf: 

http://www.cla.csulb.edu/…/facu…/documents/McClelland_DC.pdf

Nghiên cứu của The New York Times Customer Insight Group: 

http://nytmarketing.whsites.net/mediakit/pos/

Clip Phạm Mạnh Hà phát biểu (từ 3'30''): 

http://kienthuc.net.vn/…/clip-vtv-dau-to-mc-phan-anh-trong-…