Bộ Chính trị định đoạt về Biển Đông?
TS. Dương Danh Huy/Quỹ Nghiên cứu Biển Đông
Tường thuật của ngư dân và clip về việc tàu cá Việt
Nam bị tàu Trung Quốc bao vây, đuổi và đâm chìm làm tôi nhớ lại một
chuyên thời sinh viên.
Hôm đó, tôi thấy trong một thư viện của đại học một quyển sách với một chuỗi hình chụp từ máy bay.
Những hình này chụp lại cảnh một chiếc thuyền cuả người Việt tỵ nạn trong thập niên 1980 bị nhiều thuyền hải tặc bao vây. Thuyền hải tặc dùng bạt che số hiệu và đâm húc cho đến khi chiếc thuyền xấu số chìm. Không biết bao nhiêu sinh mạng đã bị dập tắt trong lòng biển. Lần này may mắn là các nạn nhân được cứu.
Từ năm 2009, Trung Quốc đã đâm húc tàu thuyền ngư dân Việt Nam, bắn
họ, đánh đập họ, bắt họ, đòi tiên chuộc, cướp phá hoại tài sản của họ
biết bao nhiêu lần. Hoàng Sa thì từ khi Việt Nam và Trung Quốc bình
thường hóa quan hệ ngoại giao, họ khăng khăng là không có tranh chấp,
không có gì để đàm phán. Trong cuộc đối đầu về giàn khoan HD-981, họ đã
đâm hư hại 24 tàu của cơ quan nhà nước Việt Nam, coi nhà nước Việt Nam
không ra gì.
Trung Quốc không nhượng bộ
Với thực tế đó, còn có gì để nấn ná với khái
niệm “kiên trì đàm phán” nữa? Chắc chắn là Trung Quốc sẽ không nhượng bộ
gì về chủ quyền đối với các đảo. Về vùng đặc quyền kinh tế có thể có
chung quanh các đảo nói chung và vấn đề giàn khoan HD-981 nói riêng, nếu
Trung Quốc có nhượng bộ, chắc chắn là họ sẽ ra giá. Giá đó có thể là
công nhận “chủ quyền Trung Quốc” trên quần đảo và trong vùng nội thủy và
lãnh hải mà họ tuyên bố, hay là để cho họ cùng khai thác trong vùng Tư
Chính - Nam Côn Sơn. Thậm chí, cũng có thể một trong những mục đích
chính của Trung Quốc trong việc triển khai giàn khoan Hải Dương 981 là
để gây áp lực buộc Việt Nam cho họ cùng khai thác trong vùng Tư Chính -
Nam Côn Sơn.
Như vậy, thực chất của biện pháp “kiên trì đàm
phán” chính là vì “đại cục” mà hy sinh Hoàng Sa, và vùng biển Hoàng Sa
có thể có. Biện pháp thứ nhì, đối đầu trên thực địa, là không thể thiếu
được, nhưng là một cuộc chiến không cân sức cho Việt Nam. Việt Nam phải
bổ xung bên cạnh lòng dũng cảm, sự chịu đựng và hy sinh của cảnh sát
biển Việt Nam, kiểm ngư và ngư dân với biện pháp thứ ba: biện pháp pháp
lý.
Ngày 23/5, bà Nguyễn Thị Thanh Hà, Vụ trưởng Vụ
Luật pháp quốc tế Bộ Ngoại giao Việt Nam trả lời phóng viên Reuters, “Cá
nhân tôi là một luật gia, tôi luôn luôn hỏi mình khi nào là thời điểm
để sử dụng biện pháp pháp lý. Tuy nhiên, chúng ta phải chờ đợi quyết
định của Chính phủ.” Theo Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Bộ Chính trị sẽ
quyết định “thời điểm nào hợp lý” cho việc kiện. Tuy không phải là luật
gia, tôi cũng tự hỏi, “Bao giờ Bộ Chính trị Việt Nam mới quyết định xử
dụng biện pháp pháp lý, một biện pháp hòa bình, văn minh, và là biện
pháp duy nhất trong đó Việt Nam có thể chiến đấu một cách bình đẳng với
Trung Quốc?”
Dường như có điều gì đó làm họ chần chừ. Có phải là họ ngại trả đũa kinh tế từ Trung Quốc chăng?
Hệ quả?
Ngày xưa, khi trả lời câu hỏi “Hòa hay chiến?”,
có lẽ lãnh đạo và người dân Đại Việt cũng đã nghĩ tới những hệ quả xấu
cho nông nghiệp từ vó ngựa Mông Cổ. Có lẽ họ cũng đã nghĩ đến chiến lược
đồng không nhà trống có thể ảnh hưởng đến kinh tế thế nào. Và họ còn
phải nghĩ sẽ sinh bao nhiêu xương máu trước quân đội thiện chiến nhất
thế giới lúc đó. Nhưng trả lời của họ vẫn là trả lời mãi có tiếng thơm
trong lịch sử.
Ngày nay, câu hỏi không khắc nghiệt bằng “Hòa
hay chiến?”, nó là “Kiện hay không kiện?” (Kiện ở đây là kiện Trung Quốc
đã vi phạm UNCLOS trong sự kiện giàn khoan Hải Dương 981, không phải là
kiện để đòi lại Hoàng Sa, vì không có tòa nào có thẩm quyền để thụ lý
vụ kiện kiện để đòi lại Hoàng Sa).
Ngày nay, việc ra tòa để giải quyết tranh chấp
là một phương tiện văn minh. Hàng chục nước trên thế giới đã ra tòa để
giải quyết tranh chấp lãnh thổ, biển đảo, trong đó có cả Thái Lan,
Campuchia, Malaysia, Singapore và Indonesia. Philippines cũng đã phải
hỏi câu hỏi “Kiện hay không kiện?”, và họ đã có một trả lời không bị cột
vào nỗi sợ Trung Quốc sẽ trả đũa kinh tế, hay nỗi sợ nào đó khác.
Trả lời của Bộ chính trị cho câu hỏi “Kiện hay
không?” sẽ trả lời những câu hỏi, “Lãnh đạo Việt Nam có dùng tất cả các
biện pháp hòa bình không? Có dùng tất cả những biện pháp cần thiết
không? Có dùng tất cả những biện pháp trong đó Việt Nam có thể đấu tranh
một cách bình đẳng không?”.
Trả lời cho những câu hỏi đó sẽ là những chỉ số quan trọng về lãnh
đạo Việt Nam đối phó với Trung Quốc thế nào trong cuộc tranh chấp có
tính sống còn cho Việt Nam, có thể giúp chúng ta dự đoán về tương lai,
và có thể giúp Trung Quốc đánh giá về ý chí trên thực tế của lãnh đạo
Việt Nam.
Trung Quốc đã cố ý triển khai giàn khoan ở một
địa điểm mà Việt Nam có thể đơn phương kiện. Có thể đó là phép thử của
họ, xem lãnh đạo Việt Nam có dám kiện hay không. Nếu Trung Quốc cho rằng
lãnh đạo Việt Nam sợ trả đũa kinh tế, hay sợ điều gì khác, cho nên
không dám kiện, họ sẽ lấn tới và làm cho tình hình của Việt Nam nguy
khốn hơn.
Hiện nay, cảnh sát biển và kiểm ngư đang dũng
cảm thi hành nhiệm vụ của họ, ngư dân Việt Nam đang kiên trì bám biển
dưới mũi tàu sắt Trung Quốc, lòng dân đang bức xúc, nhưng chưa biết Bộ
chính trị sẽ thi hành nhiệm vụ của họ thế nào.
Nguồn: BBC Việt ngữ.
Nguồn: BBC Việt ngữ.