Nguyễn Khắc Mai - LẤY PHIẾU TÍN NHIỆM - CÁCH CỦA VIỆT NAM

Ông Nguyễn Khắc Mai, GĐ Trung tâm Minh triết Việt Nam. Ảnh: N.X.D

Lấy phiếu tín nhiệm - cách của Việt Nam

Nguyễn Khắc Mai

Đọc báo Tuổi trẻ hôm nay thứ Hai 24-2-2014,có mục “Lấy phiếu tín nhiệm cho thực chất,”. Thấy mấy nghị sĩ quốc hội hăm hở bàn. Họ có mấy ý: 1. Dừng là phải,vì để bàn cách làm cho thực chất. 2. Tập trung cho đối tượng hành pháp. 3. Chỉ nên có hai tiêu chí,tin nhiệm và không tín nhiệm,không nên có tiêu chí thứ ba như đã làm.4.Nên làm cho giống như thế giới.

​Làm cho thực chất,tôi đồng ý. Chỉ hai tiêu chí Tín và không tín, tôi cũng nhất trí. Duy có làm như thiên hạ, tôi thấy không được. Các nghị sĩ bàn chưa ra nhẽ. Tôi xin góp ý như sau.

​Không thể làm như thế giới. Thế giới, nhất là thế giới văn minh hiện đại, họ khẳng định Tam quyền phân lập. Ba nghành Lập pháp, Hành pháp, Tư pháp của họ có triết lý và cấu trúc phân lập khá rõ ràng. Còn ở ta phân lập nữa vời và đánh tráo khái niệm thành ra chỉ là sự phân công giữa ba cơ quan hành, tư, lập, thậm chí cũng không phải là phân công giữa ba nghành. Từ phân lập đến phân công là sự khác nhau như đỉnh cao và vực sâu.  Chế độ chính trị của ta là “tiến lên chủ nghĩa xã hội” mặc dầu CNXH một trăm năm nữa cũng chưa có. Một thể chế vừa hư vừa thật, vừa nghiêm túc vừa đùa bỡn, làm sao giống thiên hạ được. Hơn nữa cái cấu trúc hệ thống chính trị của VN hiện nay là chế độ Đảng Cọng sản cầm quyền, toàn trị, độc đảng, độc quyền mà Hiến pháp mới đã tái khẳng định.

​Phải làm khác thế giới. Không thể làm giống. Đó là luật chơi. Dù có muốn chơi luật khác cũng không được!. Có một lần, một nghị sĩ nêu vấn đề từ chức với Thủ Tướng. Thủ tướng trả lời rành mạch, đúng với luật chơi không chê được. Rằng tôi làm thủ tướng do Đảng phân công. Đảng bảo làm tôi làm. Đảng bảo thôi tôi thôi. Không úp mở,rõ ràng như thế là cùng. Cho nên muốn giống thiên hạ phải đổi luật chơi.

​Trong khi chưa đổi luật chơi, phải làm theo cách Việt Nam.

​Cách đó như sau:

1.- Phải lấy phiếu tín nhiệm đối với Đảng CSVN. Chủ yếu là đối với Tổng Bí thư và Bộ chính trị. Vì cơ chế tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách. Nội dung là tư cách, năng lực và chủ trương. Ví dụ, cho đến nay, Đảng vẫn  giữ quyền quyết định về bộ máy và đội ngũ cán bộ, công chức.Bộ máy và đội ngũ hư hỏng cũ kỹ tuyệt đối, tác hại vô cùng nặng nề.Có hai cá nhân phải chịu trách nhiệm,là Tổng Bí thư và Trưởng ban Tổ chức TƯ.Có một tập thể là bộ Chính trị. Hay là cái chủ trương Tập đoàn kinh tế chẳng hạn. Phải làm cho cái câu trong điều 4 của HP là Đảng chịu trách nhiệm có nội hàm pháp quyền cụ thể, mới giúp Đảng cố gắng sữa chữa sai lầm khuyết điểm đặng tiến lên.

​Phải lấy phiếu tín nhiệm từ trong Đảng một cách có thực chất, không hình thức vô trách nhiệm. Thật sự dân chủ trong Đảng. Lấy phiếu tín nhiệm trong toàn đảng, có thể theo cách điều tra xã hội học về tin nhiệm. Do một hệ thống độc lập với các cấp ủy, may ra có thể có hiệu quả tích cực, kết hợp với lấy phiếu của các cấp ủy từ địa phương,nghành và TƯ.

​Ở VN nếu gạt Đảng ra ngoài mọi cuộc lấy phiếu tín nhiệm đều vô nghĩa. Hiện nay sự tín nhiệm đối với Đảng và ban lãnh đạo của Đảng đã xuống đến mức thấp nhất chưa từng có. Những dư luận, những lời đồn xấu không ai có thể cải chính nổi. Đảng đang thả nổi tín nhiệm của mình trước nhân dân và Dân tộc.

2.- Phải lấy phiếu tín nhiệm của cả ba nghành quyền lực. Vì sao. Vì Luật lệ như hiên nay, thiếu đồng bộ, có nhiều điều ông chằng bà chuột, một người đứng đầu Hành pháp có ba đầu sáu tay cũng khó làm gì cho tử tế.

Tất nhiên cách và nội dung lấy phiếu tín nhiệm của mỗi nghành phải khác nhau.

Chúng ta đang đứng trước cuộc tổng kết 30 năm đổi mới (cho nó được như cũ) thì nội dung tín nhiệm không thể chỉ là tín nhiệm hay không tín nhiệm. Mà là tín nhiêm về cái gì. Như Hàn quốc chẵng hạn. Trong vòng 30 năm họ xây dựng xong hạ tầng luật lệ,định hướng đàng hoàng cho sự phát triển tự nhiên, hợp quy luật thời đại. Họ quản lý Đất nước, hình thành những nghành, lĩnh vực kinh tế sử dụng công nghệ tiên tiến, sản phẩm có hàm lượng tri thức cao, bước hẵn vào sân chơi sánh với những nền kinh tế ở top teen của thế giới. Họ xây dựng xong cơ sở hạ tầng của văn hóa và trí tuệ, với nền khoa học, công nghệ và giáo dục hiện đại, tiên tiến. Điều đáng nói hơn nữa là họ đã sử dụng một khối lượng giá trị vật chất”econome” (tiết kiệm) hơn hẵn chúng ta rất nhiều. Còn, chúng ta, cả bốn nghành quyền lực vĩ đại của Dân tộc là Đáng, Quốc hội, Chính phủ và Tư pháp đã làm như thế nào trong một thời gian lịch sử như họ với một nhân dân anh hùng, văn hiến,với một khối lượng vật chất và tài chính khổng lồ, với một môi trường thế giới và khu vực hết sức thuận lợi chưa bao giờ có.? ? ?!

Nếu có lấy phiếu tín nhiệm xin các Nghị sĩ hãy tính đến những vấn dề như vậy. Xin đừng sờ soạng bên ngoài như những kẻ bất lực, khiến VN như một cô gái có đến bốn đời chồng mà chẳng thể sinh đẻ gì.

3.- Để có thể làm được như thiên hạ,hãy chú ý tạo tiền đề,có mặt bằng và sân chơi như thiên hạ,có thể không giống y chang,nhưng cốt lõi của cấu trúc, tức cơ chế phải tương đồng. Xin lưu ý, giới trí thức nước ta rất dễ bằng lòng với đánh tráo khái niệm, và hạ thấp ý nghĩa của khái niêm, hoặc pham trù. Chẳng hạn như đem khái niệm bao cấp để thay thế cho cái chế dộ tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc lên Chủ Nghĩa Xã Hội. Như với khái niệm cơ chế, chúng ta chỉ sử dụng một cái nghĩa rất hình thức, bề ngoài,nội hàm rất hẹp,nó chỉ như là một số hình thức,phương thức thể hiện hiện tượng hay sự vât. Trong khi cơ chế chính là cái “me’canisme”(cái cốt lõi của sự vận hành-tồn tại của sự vât,hiên tượng). Chẳng hạn cái gọi là thể chế chính trị của một Đất Nước hiện đai,phù hợp, tương đồng với luật chơi của thế giới ngày nay là gì. Chắc chắn cái mê ca nixm của nó phải là dân quyền. tam quyền phân lập,tự do công dân…Không có cái mê ca nixm ấy chắc chắn cái thể chế mà anh hình dung và cố xây dựng, nếu không là “sự tráo trở của Phương pháp luận”(tên một tiểu thuyết của Mỹ Latinh), thì cũng là một vật quái dị hổ lốn một chút văn minh, với chất quân quyền lạc hậu, với những nhân cách chúa phong kiến cướp giật, ăn trên ngồi trốc.Và như thế thì đục nước béo cò,lũ gian manh lợi ích nư kiểu Yanoukovisch xuất hiện, chứ không thể có người tử tế, đàng hoàng xuất hiện.Thần thoại Hy lạp có câu chuyện chiếc lọ Pandora, khi mở nắp tưởng là thánh thần xuất hiện, hóa ra là một lũ ma quỹ. Thể chế hiện nay của chúng ta thật sự đã được Các Mác dự báo. Ông nói một khi giai cấp công nhân giành được chính quyền họ sẽ được tạo ra một chế độ ủy quyền, người ta sẽ phó thác cho một nhóm người tự ứng cử và bầu cử, đặng đại diện, cai trị họ (CN). Điều đó khiến cho họ không tránh khỏi bị rơi tõm vào mọi sự dối trá và lệ thuộc. Sau một hồi hưng phấn cách mạng trong một Nhà Nước kiểu mới, họ lập tức bừng tỉnh thấy mình là nô lệ, là con rối, là con mồi (nạn nhân) của những tham vọng mới (dẫn theo Marx sa vie et son oeuvre, Jean Eleinstein). Như thế ngay giai cấp Công nhân hiện đại,  họ cũng chỉ có thể cải thiện số phận của mình trong một nền dân quyền phát triển, đích thực.

4.-Nên tìm tòi sự mách bảo của Minh Triết

​Thomas Jefferson (Mỹ): Nếu biết hòa nhập minh triết vào quyền lực, sẽ ít dùng quyền lực mà hiệu quả lớn.

​Triết gia Fichte: Minh Triết là nghệ thuật chọn lựa những vấn đề liên quan đến lợi ích của con người.

​Stuart Mill (Anh quốc): Nếu cả nhân loại, trừ một người, có cùng một ý kiến,và chỉ người đó có ý kiến đối lập,thì nhân loại cũng không có lý do gì chính đáng để bắt người ấy im tiếng,mà người đó dẫu có quyền lực cũng không có quyền chính đáng bắt nhân loại im tiếng…

​Phan Bội Châu: Phàm là Dân nước ta không cứ sang hèn, giàu nghèo,lớn bé,đều có quyền bỏ phiếu bầu cử.Trên là vua, nên để hay truất,dưới là quan nên thăng hay dáng, Dân ta đều có quyền quyết đoán cả.

A. Einstein: Những khó khăn mà chúng ta đang gặp phải hôm nay,sẽ không thể nào giải quyết được ở trình độ tư duy, mà trước đây chúng ta tạo ra chúng.

N.K.M