VietNamNet giới thiệu góc nhìn của TS. Nguyễn Văn Thuận, ủy viên thường trực Ban Biên tập dự thảo sửa đổi Hiến pháp,
nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội.
Dự thảo sửa đổi HP 1992, trong
phần Lời nói đầu có sử dụng một cụm từ mới: chủ quyền nhân dân. Mới vì đây là
lần đầu tiên khái niệm vốn vẫn được giới học thuật sử dụng lâu nay, giờ được
nâng lên thành hiến định. Nhưng cũng không thực sự mới, bởi chủ quyền nhân dân
vẫn đang hiện diện, ít nhất dưới quan điểm đã được khẳng định từ lâu: tất cả
quyền lực nhà nước đều thuộc nhân dân.
Chuyện người...
Trở lại lịch sử phát triển nhân
loại, giá trị đã trở nên phổ quát này chỉ bắt đầu xuất hiện từ sau cách mạng tư
sản. Đây là bước tiến lịch sử, là sự thay thế mang tính cách mạng, xóa bỏ chế độ
chuyên chế của nhà nước phong kiến, nơi mọi quyền lực thuộc về một người - nhà
vua, mọi bổng lộc quốc gia đặt dưới sự chi phối của nhà vua và hoàng tộc.
Các quốc gia văn minh đương đại
kế thừa và phát huy giá trị phổ quát ấy, với hệ thống chính trị luôn gồm các
thành tố cơ bản như đảng chính trị, nhà nước, các tổ chức xã hội. Các thành tố
này vận hành trong sự chi phối của chủ quyền nhân dân. Theo đó, đảng chính trị
là lực lượng lãnh đạo nhà nước và xã hội. Mô hình nhà nước, chính thể, tổ chức
quyền lực nhà nước, sự phân công quyền lực cũng như chức năng, nhiệm vụ của mỗi
thiết chế nhà nước được quy định bởi hiến pháp - khế ước nhân dân. Và các tổ
chức xã hội dân sự vận hành như một biểu hiện khẳng định quyền công dân trên
những lĩnh vực cụ thể mà tổ chức đó hoạt động.
Tại các quốc gia theo chế độ đa
nguyên chính trị, đa đảng, quyền lực nhà nước được tổ chức và vận hành chủ yếu
theo lý thuyết phân quyền. Ở đó, chủ quyền nhân dân được thực hiện thông qua
nhiều hình thức dân chủ trực tiếp, đồng thời qua dân chủ đại diện - thể hiện rõ
nhất qua các cuộc bầu cử.
|
| Ông Nguyễn Văn Thuận, ủy viên thường trực Ban Biên tập dự thảo sửa đổi Hiến pháp. Ảnh: Lê Anh Dũng |
