VUA MINH MẠNG TRỊ TỘI BỌN CƯỜNG HÀO TỈNH, HUYỆN, XÃ
Bùi Xuân Đính
Thời phong kiến, hệ thống thanh tra của nhà nước gồm các cơ quan: Đô Ngự sử (từ thời Nguyễn đổi thành Viện Đô sát) ở cấp trung ương, Giám sát Ngự sử ở cấp liên trấn (thời Nguyễn là cấp liên tỉnh) và Hiến ty ở cấp trấn (thời Nguyễn là tỉnh). Mỗi cơ quan, mỗi cấp thanh tra này có chức năng, nhiệm vụ riêng, song đều có nhiệm vụ chung là kiểm tra, giám sát quan lại, phát hiện các vụ việc tiêu cực của họ.
TẤM LÒNG CỦA BẬC ĐẾ VƯƠNG
(Trời rét, nhớ câu thơ của Hoàng đế Minh Mạng)
Cách đây 188 năm, sau một trận mưa rào giữa đêm, Hoàng đế Minh Mạng của nước Đại Nam đã thức dậy rất sớm (nhà vua thường dậy vào giờ Dần, tức là 3h sáng) và viết một bài thơ, trong đó có những câu thơ:
Y ôn niệm chức tồn dư ý.
Thực bão tư nông động ngã tâm.
衣 溫 念 織 存 余 意,
食 飽 思 農 動 我 心
(Mặc ấm nhớ người dệt vải, đó là điều còn mãi trong ý ta.
Ăn no, nhớ người cày ruộng, điều đó còn lay động tâm can ta).
Trong tâm tình ấy, ông tiến hành cải cách hành chính và cai trị đất nước bằng cả tài trí, tâm lực của mình, đưa nước Đại Nam thành một quốc gia hùng mạnh nhất trong khu vực lúc bấy giờ!
Vua Minh Mạng (1791 - 1841) nổi tiếng trong lịch sử nhà Nguyễn nói riêng, các vương triều phong kiến Đại Việt nói chung không chỉ là vị vua giỏi việc hành chính, giỏi thơ văn mà còn rất nghiêm khắc với trăm quan, người thân; không để các tình cảm thân quen làm ảnh hưởng công việc; không để vợ con, anh em ỷ thế mình mà làm những việc ngang trái. Ông còn nổi tiếng trong việc dạy con. Tuy có tới 142 người con (gồm 78 trai - thường có tên gắn với chữ “Miên”, 64 gái) và tuy rất bận với công việc trong triều, song ông luôn để ý đến họ, thấy họ sai là chấn chỉnh luôn. Câu chuyện dưới đây là ví dụ điển hình về việc răn dạy con rất nghiêm khắc của ông.  |
| Hoàng đế Minh Mạng |
