Hoàng Hưng: VĨNH BIỆT TÔ HẢI - CON NGƯỜI TRUNG THỰC

Hoàng Hưng

Vĩnh biệt nhạc sĩ Tô Hải, con người trung trực.

Tôi có quen biết nhạc sĩ Tô Hải và theo dõi các bước đường sáng tác âm nhạc cũng như chuyển biến tư tưởng của ông. Ông là một nhân vật khá tiểu biểu cho những trí thức, văn nghệ sĩ trong giới “tiểu tư sản thành thị” có lòng yêu nước, trung thực và tự trọng trong lịch sử VN hiện đại. Do yêu nước mà hăm hở đi theo Việt Minh, vì chỉ biết VM đánh Tây giành độc lập, rồi tiếp tục hăng hái phục vụ công cuộc “đấu tranh giải phóng miền Nam” cũng vì bị bưng bít thông tin, cho miền Bắc là chính nghĩa vì độc lập thống nhất quốc gia. Các ca khúc của ông, từ một “Nụ cười sơn cước” lãng mạn trước 1945 đến những bài kháng chiến vui tếu “trường lục quân đang cần lính đanh Tây”, “nhà sư giết giặc”… và đỉnh cao là “Tiếng hát người chiến sĩ biên phòng”, thể hiện bước chuyển lớn từ anh chàng “tạch tạch xè” mơ màng mây gió qua người chiến sĩ “lạc quan cách mạng” vô tư lự. Cả đến sau Đổi mới những năm 1980, 1990, mặc dù bản thân là một nhạc sĩ hiếm hoi thông thạo ngoại ngữ, biết nhiều thông tin thế giới, ông vẫn viết hàng loạt bài chê trách nền âm nhạc thị trường thoát khỏi truyền thống “yêu nước, cách mạng”. Nhưng đến cuối đời, trước thực tế đất nước và nhờ internet, ông đã có bước chuyển đột ngột về tư tưởng. Nó đã âm thầm trong nhiều năm, và bùng ra công khai khi ông từ bỏ đảng CS và công bố cuốn “Hồi ký của một thằng hèn” mà ông chủ động gửi in ở Mỹ năm 2007. Đó là những hành động thật dũng cảm vào thời điểm ấy. Ông đã mở con đường công khai từ bỏ đảng cho nhiều người, mở đường công bố bản thảo ở nước ngoài cho nhiều cây bút “phản tỉnh”, như Trần Đĩnh, Lê Phú Khải… Và từ đó, cái tên “nhát sĩ” Tô Hải đã nổi bật trên không gian mạng với hàng loạt bài viết sắc bén, có lửa, có thép, tố cáo, phê phán, phản biện rất kịp thời và hấp dẫn bởi lối viết có kiến thức, có tâm huyết, có trải nghiệm bản thân.

Cũng không ít người theo Cộng sản rồi từ bỏ, nhưng Tô Hải ở trong số ít người không bị “phía bên kia” moi móc chê trách quá khứ. Một lý do là ở thái độ quyết liệt, rõ ràng, tự nhận sai lầm một cách dứt khoát, không biện bạch. Thái độ mà ông minh bạch ngay trong lời tựa cuốn hồi ký: “Tôi cũng mong sao mỗi người trong các văn nghệ sĩ sắp giã từ cõi đời nhầy nhụa này hãy để lại một “bản di chúc” nói lên Sự Thật, dù chỉ là 1/1000 Sự Thật, để tạ tội với đồng bào, về những gì mình đã vì miếng cơm manh áo, vì yếu hèn mà phải cúi đầu làm thân trâu ngựa”. Dũng cảm với chính mình là khó nhất, và cần có trước tiên để có thể dũng cảm đấu tranh với bất công, sai trái trong đời!

Trường hợp Tô Hải khiến tôi vững tin và hy vọng: ngày càng nhiều người trong hàng ngũ CSVN “giác ngộ” sự thật, dũng cảm với chính mình để dũng cảm tham gia chuyển hoá đất nước, xã hội theo con đường văn minh tiến bộ.

Kính trọng nhạc sĩ Tô Hải. Vĩnh biệt ông. Tin là ông đã nhắm mắt an lành như một con người trung trực, không “ăn gian” cuộc đời!

Hoàng Hưng 

11/8/2018