Đức cha Phaolo Nguyễn Thái Hợp tại đại bản doanh của Formosa ở Đài Loan
để bày tỏ thái độ thay mặt cho hơn 90 triệu dân Việt.
Đức Cha Nguyễn Thái Hợp:
"Công ty Formosa, một tổ chức ma mãnh"
RFA
11 - 08 -2017
Hơn một năm sau khi thảm họa môi trường biển, do công ty
gang thép Formosa gây ra tại 4 tỉnh bắc miền Trung, cũng là địa phương
có Giáo phân Vinh do Đức Giám Mục Phao Lô Nguyễn Thái Hợp phụ trách. Đại
diên cho những giáo dân cũng là ngư dân bị tác động bởi thảm họa, Giám
Mục Nguyễn Thái Hợp đã dẫn đầu phái đoàn đến tại Đài Loan nơi có trụ sở
chính của công ty Formosa để đòi công lý cho người bị tác động.
Trở về từ Đài Loan, Đức Giám Mục đã dành cho Thanh Trúc cuộc nói chuyện về chuyến làm việc. Trước hết ông cho biết:
Đức GM Nguyễn Thái Hợp: Với tính cách là Ủy
Ban Hỗ Trợ Các Nạn Nhân Của Thảm Họa Môi Trường Biển, nhóm chúng tôi có
ba bốn người, rồi cũng có một số trong nhóm hiện ở Đài Loan như Cha
Hùng. Đặc biệt tại Đài Loan chúng tôi được gặp một số luật sư, giáo sư,
những thành viên của xã hội dân sự cũng đang trong tiến trình khiếu kiện
chống lại thảm họa môi trường mà công ty Formosa gây ra trên chính quê
hương của mình trong những năm qua. Tôi rất vui mừng về chuyến đi đó.
Tôi thấy hồ sơ đó mặc dù họ làm rất kỹ, nhưng Formosa cũng là một tổ chức ma mãnh, không phải vô lý mà một cơ quan của Đức đã tặng họ danh hiệu “Hành Tinh Đen”.
-Đức GM Nguyễn Thái Hợp
Tôi cũng được đi thăm một số làng, thấy những nơi đó coi
như hoang tàn bỏ trống, có lúc làng này có lúc làng kia trực tiếp
hưởng khói của công ty Formosa tùy theo chiều hướng gió. Đến đó mới
thấy cái thảm trạng.
Có những người dân Đài Loan, có lẽ bị công ty
Formosa tuyên truyền như thể là chính phủ Việt Nam ép buộc họ phải trả
500 triệu USD cho người dân ở Kỳ Anh, Vũng Áng. Họ biến họ thành một thứ
nạn nhân thì chúng tôi cũng có giải thích là chính phủ Việt Nam đang
bắt tay với Formosa để làm giảm nhẹ thảm họa môi trường, hơn nữa rất
nhiều lần đàn áp những người ủng hộ các nạn nhân của thảm họa môi
trường.
Thanh Trúc: Thưa Đức Cha Nguyễn
Thái Hợp, nhiều người dân ở các tỉnh miền Trung nói rằng họ chưa nhận
được tiền bồi thường. Lúc qua Đài Loan chắc Đức Cha cũng có nêu điều đó ?
Đức GM Nguyễn Thái Hợp: Nói đa số chưa nhận
được đồng nào thì cũng không đúng, có nhiều nạn nhân đã nhận được rồi
nhưng mà có những nạn nhân vẫn chưa nhận được, con số đó thì ít hơn con
số đã nhận. Vấn đề đặt ra là Nhà Nước với công ty Formosa tiên thiên xác
định được nhận đền bù là 4 tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa
Thiên Huế, nhưng Nghệ An là tỉnh thiệt hại cũng nhiều mà lại không được
vào danh sách. Thành thử ra ai đưa ra danh sách đó, dựa trên cái gì,
tại sao Nhà Nước với công ty Formosa lại có thể tiên thiên xác định số
tiền đền bù là bao nhiêu, ai được đền bù. Vấn đề công bằng và công lý
thì chúng tôi cũng đã đặt ra với chính quyền tỉnh Nghệ An. Rất may nhà
cầm quyền Nghệ An đã công nhận chuyện còn nợ của dân nhưng mà chưa có
tiền để đền bù.Vấn đề là đòi hỏi Formosa cũng như nhà cầm quyền trả lại
cho dân số tiền dựa trên phân tích cụ thể số thiệt hại của dân.
Hơn nữa tiền đền bù đó trên nguyên tắc cho đến cuối 2016 thì từ đó đến đây, từ rày về saunhư thế nào là vấn để đặt ra.
Thanh Trúc: Thưa khi Đức Cha trình bày những vấn đề này với những người Đức Cha gặp bên Đài Loan thì họ có đóng góp ý kiến gì không?
Đức GM Nguyễn Thái Hợp: Chúng tôi đã học
được khá nhiều kinh nghiệm của tổ hợp luật sư bên đó, học được kinh
nghiệm của các giáo sư, nhất là Đại Học Đài Loan họ đã bỏ ra hàng năm
trời cùng với các sinh viên để nghiên cứu về nước biển, về khói, để đưa
ra một hồ sơ mang tính khoa học.
Trong một xã hội mà quyền ngôn luận quyền con người chưa được công nhận thì vấn đề khiếu kiện một công ty được nhà nước bảo trợ là chuyện rất khó, chúng tôi đang ở trong hoàn cảnh rất là bất thuận lợi.
-Đức GM Nguyễn Thái Hợp
Tôi thấy hồ sơ đó mặc dù họ làm rất kỹ, nhưng
Formosa cũng là một tổ chức ma mãnh, không phải vô lý mà một cơ quan
của Đức đã tặng họ danh hiệu “Hành Tinh Đen”. Họ cũng mượn luật sư và
những luật sư đó cũng dùng những mưu mẹo để đặt những câu hỏi, nêu nghi
vấn về những bằng chứng mà các nhà khoa học Đài Loan đưa ra để tiếp tục
tranh kiện. Nhìn vậy để thấy rằng có nhiều cái chúng tôi không thể đi
vào con đường khiếu kiện vì Nhà Nước ở Việt Nam không cho phép, không
tạo điều kiện để có những nghiên cứu khoa học chính thức. Ngay cả đến
bây giờ Nhà Nước chỉ tuyên bố là nước sạch hay nước không sạch dựa trên
lời nói, tuyên truyền, nhu cầu chính trị chứ không dựa trên một phân
tích khoa học nào.
Trong một xã hội mà quyền ngôn luận quyền con
người chưa được công nhận thì vấn đề khiếu kiện một công ty được nhà
nước bảo trợ là chuyện rất khó, chúng tôi đang ở trong hoàn cảnh rất là
bất thuận lợi.
Thanh Trúc: Thưa Đức Giám Mục,
lên đường đi tìm công lý cho nạn nhân Formosa ở Việt Nam, lệnh của bề
trên hay lý do nào thúc đẩy ông đứng ra gánh vác việc này?
Đức GM Nguyễn Thái Hợp: Không có lệnh nào
cả, nhưng mà luôn luôn có tiếng gọi giáo huấn của xã hội Công Giáo,
nhất là của Đức Giáo Hoàng Phan Xi Cô. Ngài mời gọi chúng ta đồng hành
với các nạn nhân, đồng hành với người nghèo.
Hơn nữa thuộc thành phần lãnh đạo của Giáo phận
Vinh thì chúng tôi không thể khoanh tay trước những thiệt thòi của người
dân ở đấy. Chính vì vậy chúng tôi lên đường nói lên tiếng nói, làm
được cái gì. Hơn nữa Formosa là một ty ma mãnh, nhiều tiền nhiều thế
lực, vấn đề không phải ta thành công hay không mà từ đó ta thành nhân,
ta nói lên tiếng nói của công lý, và ít ra các nạn nhân cũng thấy có
người đang đứng về phía họ, đang muốn làm cái gì cho họ.
Thanh Trúc: Xin cảm ơn Đức Cha Phao Lô Nguyễn Thái Hợp về bài nói chuyện này.
Không có nhận xét nào :
Đăng nhận xét