CHUYẾN ĐI MỸ CỦA ÔNG TRỌNG QUAN TRỌNG NHẤT LÀ Ở ĐIỂM GÌ?

 Chuyến đi Mỹ của ông Nguyễn Phú Trọng diễn ra từ ngày 06/07 đến 10/07 - Reuters

Chuyến đi Mỹ của ông Nguyễn Phú Trọng:

Quan trọng nhất là giải tỏa sự nghi kỵ

Thanh Phương

RFI 

04.07.2015 

Hôm qua, 03/07/2015, Hoa Kỳ đã chính thức thông báo là Tổng thống Barack Obama sẽ tiếp Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng vào ngày 07/07 tới tại Nhà trắng. Đây sẽ là một sự kiện lịch sử vì chưa bao giờ có một lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam đến thăm Hoa Kỳ và đặt chân vào Nhà trắng.

Chuyến đi của ông Nguyễn Phú Trọng, kéo dài từ ngày 06/07 đến 10/07, diễn ra đúng 20 năm sau khi Washington và Hà Nội bình thường hóa bang giao và 40 năm sau khi kết thúc chiến tranh Việt Nam. 

Tuy là nhân vật lãnh đạo số một của Việt Nam, nhưng đối với Hoa Kỳ, ông Trọng chỉ là lãnh đạo của một đảng cầm quyền, tương tự như đảng Dân chủ, nên chuyến đi này đặt ra nhiều rắc rối về nghi thức. Tuy vậy, theo lời một quan chức cao cấp của Bộ Ngoại giao Mỹ, chính quyền Obama sẽ tiếp Tổng bí thư Đảng CS như một lãnh đạo hàng đầu của Việt Nam. 

Có thể nói việc Tổng thống Obama tiếp ông Nguyễn Phú Trọng, một nhân vật bị xem là bảo thủ, thân Trung Quốc, tại Nhà trắng là bước phát triển đương nhiên của cả một tiến trình Hoa Kỳ, trong khuôn khổ chiến lược “xoay trục” sang Châu Á, ra sức lôi kéo Việt Nam về phía mình. 

Tiến trình này có thể nói là đã bắt đầu kể từ khi xảy ra vụ giàn khoan Hải Dương 981 tháng 5 năm ngoái, khiến quan hệ Việt-Trung trở nên cực kỳ căng thẳng. Tuy quan hệ giữa hai nước nay đã bớt căng thẳng, nhưng Hà Nội nay thấy rõ là Bắc Kinh ngày càng dứt khoát độc chiếm Biển Đông, thậm chí không loại trừ khả năng Trung Quốc dùng vũ lực để đánh chiếm toàn bộ quần đảo Trường Sa. 

Điều quan trọng nhất mà Hoa Kỳ trông chờ từ chuyến viếng thăm của ông Nguyễn Phú Trọng, đó là bồi đắp thêm sự tin cậy giữa hai quốc gia cựu thù và nếu hay hơn nữa thì xóa tan hoàn toàn sự nghi kỵ giữa hai bên. Nếu như những thành phần cấp tiến trong giới lãnh đạo Việt Nam chủ trương thắt chặt quan hệ với Mỹ, thì trong phe bảo thủ, nhiều người vẫn nghi ngờ thực tâm của Washington. 

Có lẽ nhằm xóa tan những nghi ngại đó, trong thời gian qua, nhiều lãnh đạo cao cấp của Hoa Kỳ đã liên tiếp đến thăm Việt Nam, Tổng tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Martin Dempsey, Ngoại trưởng John Kerry, Bộ trưởng Quốc phòng Ashton Carter, Thượng nghị sĩ Cộng hòa John McCain, lãnh đạo khối nghị sĩ Dân chủ Nancy Pelosi, Bộ trưởng Nội vụ Sally Jewell. Ấy là chưa kể cựu Tổng thống Bill Clinton đang có mặt ở Việt Nam nhân ngày Lễ Độc lập của Hoa Kỳ. 

Tiến trình mà tiếng Anh gọi là “charm offensive” ( tung đòn quyến rũ ) có lẽ đã gặt hái kết quả, vì ngay chính Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, trả lời hãng tin Bloomberg ngày 03/07 đã tuyên bố rằng : “Mỹ là một trong những đối tác quan trọng nhất trong chính sách đối ngoại giao của chúng tôi ”. 

Như nhận định của ông Ernest Bower, một chuyên gia về Đông Nam Á tại Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược, chuyến đi của ông Trọng chính là nhắm phá bỏ những hàng rào cản trở sự tin cậy. Theo ông Bower, hai nước cần phát triển một mức độ tin cậy và tôn trọng lẫn nhau. 

Trong bối cảnh mối đe dọa Trung Quốc ngày càng lớn, một trong những hồ sơ chính mà ông Nguyễn Phú Trọng sẽ đề cập với Tổng thống Obama đó là dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí sát thương của Mỹ đối với Việt Nam. Lệnh cấm vận này chỉ mới được dỡ bỏ một phần vào tháng 10 năm ngoái.

Nhưng việc bãi bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí này lại tùy thuộc vào những tiến bộ về nhân quyền tại Việt Nam. Một quan chức cao cấp Bộ Ngoại giao Mỹ hôm qua cho biết là phía Mỹ sẽ không quên chủ đề nhân quyền trong cuộc gặp gỡ giữa Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng với Tổng thống Obama. Khi tiếp Chủ tịch nước Trương Tấn Sang vào mùa hè năm 2013 tại Nhà trắng, ông Obama đã nhấn mạnh đến việc tôn trọng các quyền tự do ngôn luận, tự do tín ngưỡng và tự do biểu tình ở Việt Nam. 

Hai lãnh đạo Việt Mỹ dĩ nhiên cũng sẽ bàn về hiệp định tự do mậu dịch Đối tác xuyên Thái Bình Dương, do Hoa Kỳ chủ xướng và Việt Nam cũng là một trong những nước sẽ tham gia.