Nhà văn Nguyễn Quang Lập (bìa trái) và bạn bè, độc giả, người hâm mộ
Vài suy nghĩ về
vụ nhà văn Nguyễn Quang Lập bị bắt
vụ nhà văn Nguyễn Quang Lập bị bắt
GS Nguyễn Đăng Hưng
Mấy ngày nay, từ khi nghe tin nhà văn Nguyễn Quang Lập, người chủ
trương chiếu rượu nổi tiếng QUÊ CHOA bị bắt, tôi thấy cuộc sống tại Việt
Nam của chính tôi có điều gì bất ổn. Sau một vụ kiện phí lý, một vụ
bôi nhọ vô cớ dài gần năm tháng, tôi đã có chút mệt mỏi.
Nay hay tin Bọ Lập, một nhà văn mà tôi ngưỡng mộ bị bắt, tôi lại càng cảm thấy bị hụt hẫng vì không hiểu được nguyên do..
Tôi chưa hề gặp gỡ nhà văn Nguyễn Quang Lập, chưa hề giao lưu với
ông. Chỉ biết ông là thuộc dòng chủ lưu trong giới văn nghệ học thuật
Việt nam, đã từng đi bộ đội và là hội viên của Hội Nhà văn Việt Nam, Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, Hội Điện ảnh Việt Nam và Hội Nhà báo Việt Nam.
Ông chính là con đẻ của thời đại xã hội chủ nghĩa, là người sống và
lớn lên trong lòng chế độ. Đọc những cuốn sách gần đây của ông như “Ký ức vụn (2009, Bạn văn (2011), tôi thấy ông có cách viết hóm hỉnh, chân chất hồn nhiên và mới lạ, một hiện tượng đặc biệt trên văn đàn Việt Nam ngày nay.
Trên trang blog Quê Choa, nhà văn này đã sớm tỏ rõ ông chính là một
trí thức thứ thiệt, có cái nhìn sắt bén về thế thái nhân tình, về hiện
tình xã hội – chính trị Việt Nam. Ông không ngần ngại đăng tải những bài
khá nhạy cảm, những lập trường phản biện khá dứt khoát có thể làm cho
cơ quan chức năng khó chịu.
Thái độ của ông chính là thái độ của một nhà văn chân chính, một kẻ
sỹ có tinh thần trách nhiệm với xã hội mình đang sống, tuy bị tai nạn
ngặt nghèo vẫn hết mình cống hiến. Khác với Nguyễn Khải, phải chờ đợi
đến cuối đời mới đi tìm cái tôi đã mất, Nguyễn Quang Lập nhìn lại chính
mình, chính cái lò sản sinh ra mình ngay trong giai đoạn sung mãn nhất
của cuộc đời một nhà văn.
Trong một khung cảnh một xã hội đang có những xáo trộn trầm trọng,
kinh tế, giáo dục trên đà khủng hoảng, trong giai đoạn nhà cầm quyền
hằng khuyến khích trí thức phản biện, hiến kế để vươn lên và hoà nhập
cùng thế giới phát triển, sự có mặt của những người như Nguyễn Quang Lập
sẽ tạo lòng tin, sẽ là cơ may cho dân tộc..
Thế mà chợt một ngày đầu đông, có tin ông đã bị “bắt quả tang đang
tải bài vở đăng những nội dung được cho là xuyên tạc, chống nhà nước”.
Tôi thật sự hụt hẫng và không thể không viết ra vài lời gọi là giải
toả những bức xúc triền miên xâm chiến hồn tôi trong mấy ngày nay.
Lập trường tôi về điều luật 258 đã được tỏ rõ qua bài :“Vài suy nghĩ về vụ xét xử nhà báo Trương Duy Nhất” đăng tải vào đầu tháng ba năm nay.
Tôi cho rằng điều luật này đã phương hại đến uy tín của nhà nước Việt
Nam trên trường quốc tế vì nó phủ nhận quyền căn bản của công dân Việt
Nam đã được ghi trong hiến pháp, đã vi phạm bản Tuyên ngôn Quốc tế nhân
quyền, điều khoản về quyền tự do tư tưởng, tự do thu nhận, quảng bá tin
tức và truyền đạt ý kiến mà Việt Nam đã ký kết.
Nhưng tác hại của nó không chỉ có thế. Nó có thể đem lại những hậu
quả ngược lại với những gì nhà cầm quyền mong mỏi. Nó làm tắt lịm những
tiếng nói chân thật của những công dân tốt, của những trí thức tâm huyết
với hướng đi lên của dân tộc. Nó tạo điều kiện cho sự bất cập, trầm
trọng hoá những mâu thuẫn, ngăn cản sự đồng thuận xã hội, đẩy lùi những
giải pháp ôn hoà có lợi cho sự phát triền hài hoà của xã hội theo hướng
tích cực.
Bà Hồ Thị Hồng, vợ blogger Bọ Lập đã cho bạn bè hay lời cuối cùng của
ông ngày bị bắt: “Anh Nguyễn Quang Lập dặn, yên tâm, nếu sau 9 ngày
không thấy về thì chắc khoảng 3 năm”.
Một trí thức có khí phách như vậy sẽ không dễ nhận những tội mà mình không hề vi phạm.
Mong thay nhà văn Nguyễn Quang Lập bảo tồn được sức khoẻ, sớm trở về với gia đình và bè bạn.
GS Nguyễn Đăng Hưng
Sài Gòn ngày 10/12/2014
