Trần Lê Hoa Tranh: "QUỐC GIA HƯNG VONG, THẤT PHU HỮU TRÁCH"

"QUỐC GIA HƯNG VONG, THẤT PHU HỮU TRÁCH"

Tran Le Hoa Tranh

 

Hồi nhỏ tôi thích xem cải lương lắm, thích nhất là đoàn cải lương tuồng cổ Minh Tơ. Có lần xem vở "Tô Hiến Thành xử án", nhớ nhất câu Tô Hiến Thành vỗ bàn đáp lời của bà hoàng hậu: “Quốc gia hưng vong, thất phu hữu trách”.

Tôi tự hào là với quá trình chơi FB lâu năm, tôi có nhiều bạn đàng hoàng, gần 4000 bạn nhưng toàn là trí thức yêu nước, tuyệt không thấy có dạng viết lách chửi bậy bừa phứa, hay linh tinh. Thành ra, cứ lướt FB là mình đọc được bao nhiêu là tin mà các bạn ấy đã chọn, từ các nguồn, báo trong nước, ngoài nước, tiếng Việt, tiếng Anh, lề phải, lề trái,…Đọc mà đau!

Nước mình đang trải qua một thời kỳ biến động dữ dội. Mọi mặt đều suy thoái, từ lập pháp, hành pháp, y tế, giáo dục, kinh tế, môi trường,…vì cái cơ thể đã suy, thì các bộ phận cũng suy theo. Đoán chừng trong 20 năm tới, chúng ta sẽ chứng kiến một Việt Nam rất biến động, nhưng chắc xấu nhiều hơn tốt.

“Quốc gia hưng vong, thất phu hữu trách”. Ừ, sự hưng thịnh hay suy vong của một quốc gia, chính là trách nhiệm của mọi người, trong đó có kẻ sĩ, trí thức. Nhưng chúng ta làm được gì?

Tôi dạy môn Văn học Trung Quốc. Ai cũng bảo đang ghét, chống Trung Quốc, dạy môn này chi? Nhưng qua từng buổi, tôi muốn chứng minh với sinh viên rằng, chúng ta có thể học được họ rất nhiều. Làm sao mà Khuất Nguyên, không thể sống ở cái nước Sở xấu xa, muốn ra đi nhưng không đành lòng, cuối cùng chọn cái chết cùng với sự tàn lụi của nước Sở lại không giống với tình cảnh mình cho được? Làm sao mà Đỗ Phủ, người dân thường bé mọn nhưng có ý thức công dân cao độ, luôn gắn chặt vận mệnh đất nước với nỗi buồn cá nhân? Làm sao mà Tô Thức, dù bị đày tận đảo Hải Nam, vẫn đóng góp cho việc mở mang dân trí của người dân ở đảo? Làm sao mà Lục Du, trước khi chết vẫn đau đáu ngày nước nhà thống nhất vì triều đình nhà Tống nhu nhược yếu hèn,...Tôi muốn sinh viên hiểu rằng, trước khi là một thầy giáo, một biên tập viên, một phóng viên,…tức là một cái nghề mà anh theo đuổi sau khi ra trường, anh phải là một CÔNG DÂN, một công dân có trách nhiệm, và đó, mới là “chuẩn đầu ra”, mục tiêu giáo dục của tôi, triết lý giáo dục thực sự của tôi, tôi mong muốn.

Nhưng hôm nay, nhìn lại những vấn đề ngổn ngang của dân tộc mình, sao có thể kể cho hết: chuyện môi trường sinh thái biển bị hủy hoại-nhất là dọc biển miền Trung quê tôi, chuyện người dân ngang ngược bị truy tố, chuyện em bé bất hạnh bị cưa chân vì tắc trách của bệnh viện, chuyện chất lượng đào tạo xuống dốc đến độ một đơn vị đào tạo thành phần tinh anh nhất của trí thức một nước bị gọi là “lò đào tạo tiến sĩ”, chuyện nợ công ngập đầu, chuyện bị mất đất, mất biển,…Tôi, một công dân. Tôi, một kẻ sĩ, có thể làm được gì đây? Tôi biết ăn nói sao với sinh viên? Tôi để lại gì cho con tôi? Một đất nước kiệt quệ, nợ nần, môi trường huỷ hoại, tài nguyên cạn kiệt,...?

Câu hỏi đó, làm tôi bật khóc, làm tôi mất ngủ!