KHÓ LẬT LẠI HỒ SƠ ĐỐI XỬ HẬU 30/4 ?

Khó lật lại hồ sơ đối xử hậu 30/4?
BBC
24-04-2015

Nhà nước Việt Nam nhiều lần cho rằng các học viên học tập ở các trại cải tạo sau 30/4/1975 đều được đối xử tốt đẹp, nhân đạo.

Việc điều tra các cáo buộc về ngược đãi ‘tù cải tạo’ hậu 30/4/1975 tại Việt Nam do bên thắng cuộc tiến hành với bên thua cuộc ‘là khó’, theo một nhà nghiên cứu lịch sử quân sự Việt Nam từ Hà Nội.

Ý kiến trên được đưa ra tại Bàn tròn với chủ đề ‘Có ngược đãi hay không hậu 30/4?’ của BBC hôm 23/4, nhân đánh dấu bốn thập niên cuộc chiến Việt Nam chấm dứt.

Tuy nhiên, cũng tại bàn tròn này, ý kiến phản biện cho rằng ‘không có gì là khó’ để lật lại vụ việc và tiến hành điều tra tìm hiểu sự thực và truy cứu trách nhiệm.

Hôm thứ Năm, BBC đặt câu hỏi sau 40 năm, liệu nhà nước có nên mở hay không các cuộc điều tra trước các cáo buộc của tù nhân cải tạo và thân nhân về việc họ bị ngược đãi trong thời gian đi cải tạo sau 30/4, và nếu phát hiện có ngược đãi, thì cần xử lý ra sao.

Từ Hà Nội, Đại tá Phạm Hữu Thắng, nguyên chuyên viên nghiên cứu cao cấp của Viện Lịch sử Quân sự, Bộ Quốc phòng Việt Nam, nói:

“Tôi nghĩ bây giờ tìm lại những bằng chứng để có những việc tìm lại những việc đó cũng hơi khó và tôi cho rằng dần dần pháp luật quy định lại thì có thể những điều nào vô pháp luật quá, sẽ tìm và có bằng chứng rõ ràng thì người ta cũng sẽ tìm.

“Người ta cũng sẽ giải quyết, nhưng mà bây giờ thành một chính sách riêng, bản thân tôi nghĩ là hơi khó vì nó cũng lâu lắm,” nhà nghiên cứu lịch sử quân sự nói.

‘Không có gì khó’
.

Ý kiến phản biện cho rằng sự kiện 30/4 mới diễn ra trong vòng bốn thập niên và hoàn toàn có thể hồi cứu chứng cứ, tìm sự thật.

Phản biện lại ý kiến này tại Bàn tròn, Tiến sỹ luật Cù Huy Hà Vũ, người mà từ năm 2010 đã gửi Quốc hội Việt Nam kiến nghị ‘đòi trả tự do cho tất cả’ tù nhân cựu quân nhân và viên chức Việt Nam Cộng Hòa mà ông tin là vẫn còn bị giam giữ khi đó, nói:

“Tôi nghĩ rằng không có gì là khó cả, lịch sử Việt Nam có khi đến hàng nghìn năm còn tiếp tục khai quật các di chỉ, còn tìm để đưa ra những chứng cứ để chứng minh lịch sử lúc ấy đã diễn ra như thế nào.

“Huống chi là sự việc ấy mới xảy ra cách đây 40 năm, 30 năm, 20 năm, tùy theo thời gian mà có những người Việt Nam Cộng Hòa bị tù ở trong các trại tập trung như thế.

“Bây giờ nhìn chung cho dân tộc Việt Nam, chúng ta muốn hàn gắn những vết thương chiến tranh, thì có những sự thật nghiệt ngã đến đâu, chúng ta cũng phải điều tra và có những trả lời một cách đích đáng.”

‘Phải đưa bằng chứng’
.

Ngay sau ngày 30/4/1975, Chính quyền mới tiếp quản Sài Gòn đã yêu cầu các thành phần cựu binh sỹ, quan chức, nhân viên chế độ cũ ra trình diện.

Tiến sỹ Cù Huy Hà Vũ đặt vấn đề về trách nhiệm nhà nước điều tra sự thực, ông nói:

“Thế thì về phía chính quyền cộng sản Việt Nam phải đưa ra những bằng chứng, bởi vì hiện nay nhà nước Việt Nam về mặt chính thức mà nói, tự nói đó là một nhà nước pháp quyền, Hiến pháp Việt Nam 2013 cũng khẳng định đấy là một nhà nước pháp quyền.

“Mà pháp quyền thì phải làm dựa trên pháp luật, những cái nghi vấn, những cái được coi là tội ác ở trong lịch sử, mà chính quyền phạm phải, theo sự tố cáo, thì cũng phải làm rõ ra, có tội ác đó hay không.

“Còn quan điểm riêng của tôi việc tập trung cải tạo hàng trăm nghìn cựu sỹ quan, cựu viên chức Việt Nam Cộng Hòa vào các trại tập trung cải tạo đó là môt tội ác, bởi vì về nguyên tắc, con người được sinh ra phải được bình đẳng.

“Sau khi chiến tranh kết thúc, tức là không còn sự xung đột nữa, thì không thể có trả thù. Còn nếu ai phạm tội, thì phải đưa ra xử theo pháp luật, dù pháp luật đó là thế nào và phải có bản án.

“Chứ còn chuyện mà cứ đưa đi mà không có một bản án, kéo dài hết năm này, hết năm kia, thậm chí rất nhiều người mất mạng có thể do việc bị xử bắn, hoặc do chuyện rừng thiêng nước độc, hoặc do ăn đói kém, thì những chuyện đấy tôi cho là tội ác.

“Còn cuộc sống chung của đất nước khó khăn, thì nó là một chuyện khác, không thể đồng nhất việc những người dân ở những giai đoạn sau năm 1975 đến 1980 hay sau đó đói kém, tất nhiên cái đấy cũng là tội của chế độ xã hội chủ nghĩa đã làm xụp đổ kinh tế, phá hoại kinh tế, cho nên mới dẫn đến sự đói kém đó.

“Nhưng không thể đồng nhất chuyện ở chung quanh mà người dân đói kém, mà đồng nhất với sự đói kém của những người cựu sỹ quan, hoặc cựu viên chức Việt Nam Cộng hòa bị tập trung cải tạo,” Tiến sỹ Cù Huy Hà Vũ nói với BBC từ Washington DC., Hoa Kỳ.
.

Nhà nghiên cứu lịch sử quân sự từ Hà Nội nói hiện khó có thể có chính sách riêng hồi cứu về các trường hợp được cho là bị ‘ngược đãi’ vì ‘thời gian đã quá lâu rồi’.

Cũng hôm 23/4/1975, nữ nghệ sỹ điện ảnh Kim Chi, người từng tham gia đóng trong nhiều phim lớn của điện ảnh cách mạng Việt Nam Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trước và sau 1975, nói với Bàn tròn:

“Cái việc hai bên đánh nhau thì đó là chuyện đã rồi rồi, tôi không nói lại nữa…

“Nhưng mà tôi thấy rằng là tôi không thể nào đồng tình với Đảng Cộng sản Việt Nam, với Nhà nước Việt Nam, cách cư xử.

“Khi đã gọi mình là người chiến thắng rồi, thế mà lại vào rồi bắt người ta đi.

“Gọi là đi học tập, thế rồi sau đó thì lại bỏ tù, có người tới mười mấy năm luôn, có người chết ở trong tù.

“Rất nhiều cảnh bi thương, thì điều đó chính là đã làm cho tôi rất là đau đớn và phẫn uất.

“Tôi không đồng tình với chuyện đó.

“Cho nên nói gì thì nói, tôi cũng nói là chỉ có cộng sản mới cư xử tàn bạo như thế thôi, đó là theo cái suy nghĩ của tôi như thế,” bà Kim Chi nói với BBC từ Việt Nam.

‘Sự thật vì tương lai’
.

Cựu sỹ quan dù từ Hoa Kỳ cho rằng cần nhìn nhận sự thật hậu 30/4 

để cùng xây dựng tương lai tốt hơn.

Chia sẻ ở cuối cuộc Tọa đàm của BBC từ San Diego, California, ông Nguyễn Quý, nguyên Đại úy Sư đoàn Nhảy Dù, quân lực Việt Nam Cộng Hòa, người trải qua 8 năm tù cải tạo và sang Mỹ định cư theo diện HO, nói:

“Thông điệp mà nhà nước kêu là hòa hợp, hòa giải dân tộc, thực sự quả banh đang nằm ở trong chân của người cầm quyền cộng sản.

“Chúng tôi không có khả năng gì để kêu gọi hòa hợp, hòa giải dân tộc với chúng tôi.

“Quý vị hãy thể hiện sự hòa hợp, hòa giải dân tộc đó thứ nhất với 90 triệu người dân ở trong nước.

“Làm sao họ có dân chủ, nhân quyền, có cuộc sống được nâng lên.

“Chúng tôi không phải nói lên sự thật để chúng tôi căm thù, hạch sách gì.

“Nhưng mình phải nhìn nhận sự thật để mình cùng xây dựng một đất nước cho tương lai tốt hơn,” ông Nguyễn Quý nói với Tọa đàm của BBC nhân tròn bốn thập niên sự kiện 30/4.

Mời quý vị theo dõi toàn văn cuộc Tọa đàm của BBC tại đây.

.