.
Không có lý do trì hoãn việc kiện Trung Quốc
Sau khi Trung Quốc đưa giàn khoa HD981 vào vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam, báo chí trong nước và quốc tế đã đề cập nhiều đến việc Việt Nam sẽ sử dụng biện pháp pháp lý. Song song đó, ít nhất đã có hai yêu cầu chính thức từ người dân Việt Nam yêu cầu nhà nước Việt Nam kiện Trung Quốc ra tòa.
Đó là tuyên bố (1561 chữ ký) trên Bauxite lên án Trung Quốc và yêu cầu nhà nước Việt Nam kiện Trung Quốc ra tòa.
Đó là lá thư yêu cầu lãnh đạo Việt Nam kiện Trung Quốc ra tòa ngày 26/5/2014.
Thư đã gửi đến văn phòng của ông Nguyễn Tấn Dũng, ông Nguyễn Sinh Hùng,
và ông Trương Tấn Sang cùng danh sách 3711 chữ ký. Đến hôm nay số chữ
ký vẫn tăng lên và đang là 4435.
Tuy nhiên hơn một tháng
sau ngày Trung Quốc rút giàn khoan, việc kiện Trung Quốc không còn được
nhắc đến trong báo chí trong nước. Các hoạt động ngoại giao của Việt Nam
gần đây, đặc biệt là chuyến thăm Trung Quốc của ông Lê Hồng Anh với mục
tiêu “thúc đẩy mối quan hệ giữa hai đảng” càng cho thấy khả năng Việt
Nam kiện Trung Quốc thấp dần.
Có nhiều cách giải thích
cho lựa chọn này của các lãnh đạo Việt Nam. Đó có thể là sự lệ thuộc
sâu nặng Trung Quốc về ý thức hệ, chính trị, cách điều hành xã hội và
kinh tế đến độ những người đứng đầu Việt Nam không đủ can đảm đưa ra
quyết định kiện Trung Quốc. Đó có thể là sự lo lắng nếu quyết định kiện,
Trung Quốc có thể tiết lộ những điều không hay của lãnh đạo Việt Nam
trong quá khứ hay hiện tại.
Khi lãnh đạo Việt Nam
không có những giải trình và hoạch định chiến lược rõ ràng về mối quan
hệ của Việt Nam đối với Trung Quốc, cũng như đối với quốc tế, thì những
suy nghĩ trên là khó tránh khỏi.
Nhà nước Việt Nam hoàn
toàn có thể có những chiến thuật quan hệ khác nhau và không nhất thiết
phải thông báo cho người dân. Tuy nhiên các chiến thuật trên phải mạch
lạc và nằm trong một chiến lược rõ ràng, định vị mối quan hệ giữa Việt
Nam và Trung Quốc, giữa Việt Nam và thế giới. Đó là điều mà người dân
Việt Nam không thấy. Nhất là sau khi Trung Quốc đã có hành động xâm phạm
vùng biển của Việt Nam.
Để biện minh cho việc
trì hoãn kiện Trung Quốc, có thể những lãnh đạo Việt Nam cho rằng 1) kết
cục của sự kiện giàn khoan HD981 là một thắng lợi của Việt Nam; 2) kiện
nên là vũ khí để sử dụng sau cùng, và khi chưa dùng thì nó có tác dụng
răn đe; 3) trong tình hình hiện nay Việt Nam nên tập trung phát triển
thực lực và chưa nên kiện.
Đó là những suy nghĩ, nhận định sai lầm và không đầy đủ.
1. Kết cục của vụ giàn khoan HD981 hoàn toàn không phải là một thắng lợi cho Việt Nam
Sau hai tháng rưỡi,
HD981 hoàn toàn đã có thể thực hiện xong nhiệm vụ khoan thăm dò, tức
Trung Quốc đã thực hiện quyền chủ quyền của họ trên một vùng đặc quyền
kinh tế của Viêt Nam. Và nếu họ có thực sự không khoan được gì đi nữa
(điều đó thì không ai biết được), Trung Quốc cũng đã, đang và sẽ tuyên
bố là giàn khoan đã hoàn thành nhiệm vụ thực thi quyền chủ quyền của
Trung Quốc. Đó sẽ là một tiền lệ cho những xâm phạm sau nếu Việt Nam
không ý thức sâu sắc đó là một sư xâm phạm và yêu cầu công lý.
Một cách so sánh đơn
giản: kẻ cướp đã vào nhà, với tàu hộ tống, vũ trang bằng vòi rồng, và
máy bay chiến đấu, đã làm những điều cần làm và đi ra trước thời gian
hoạch định. Có lẽ do người nhà và hàng xóm hô hoán lên (như những người
lạc quan suy nghĩ), nhưng có lẽ cũng chỉ vì kẻ cướp muốn đi ra. Dầu gì
thì kẻ cướp cũng đã đủ thời gian để làm việc chúng cần làm.
Hơn nữa, kẻ cướp thậm
chí không cần che giấu những hành vi vi phạm công pháp quốc tế, mà còn
tuyên bố rõ ràng, và sử dụng như tiền lệ để làm tiếp các lần sau. Sự
tăng tiến các hành vi Trung Quốc vi phạm chủ quyền và quyền chủ quyền
của Việt Nam trong quá khứ đã chứng tỏ rõ điều này.
Kẻ cướp ra khỏi nhà thì
vẫn tốt hơn là không. Nhưng hài lòng với việc đó mà không ý thức sâu sắc
rằng đó là một sư xâm phạm nghiêm trọng và tìm kiếm những phản ứng pháp
lý thích hợp vừa là sự tự ru ngủ, vừa là sự đồng lõa.
2. Kiện không nên là vũ khí để dành dùng sau
Có thể lãnh đạo Việt Nam
nghĩ rằng kiện là “vũ khí” chỉ dùng khi hết cách nào khác, và khi chưa
dùng thì nó còn có tác dụng răn đe. Nếu họ suy nghĩ như vậy thì đó cũng
là một sai lầm.
Thứ nhất, việc Việt Nam để dành việc kiện lại như một cách răn đe chỉ có ý nghĩa nếu việc đó làm Trung Quốc chùn bước trong tương lai.
Thực tế hoàn toàn không phải vậy, vì Trung Quốc chắc chắn sẽ không chùn
bước trong việc thực hiện tham vòng chữ U của họ, trong việc xâm chiếm
thêm trên các quần đảo và vùng biển trên Biển Đông. Đó là tham vọng từ
hơn 60 năm của họ, đã được ghi vào sách, viết thành luật, và gần đây
trên hộ chiếu của từng công dân.
Như vậy việc để dành đó
hoàn toàn không có ý nghĩa răn đe trước một đối thủ như Trung Quốc.
Ngược lại Trung Quốc sẽ tận dụng thời gian đó để tiến xa hơn, bằng cách
này hay cách khác: từ bàn hội nghị đến trên thực địa.Trong khi đó kiện
những vi phạm trong quá khứ tăng khả năng ngăn ngừa những vi phạm đã
được hoạch định cho tương lai.
Thứ nhì, việc chần chừ
trong việc dùng biện pháp pháp lý sẽ gây nhiều bất lợi ngoại giao cho
Việt Nam. Kiện Trung Quốc ngay từ bây giờ sẽ thu hút sự chú ý ngoại giao
của quốc tế, và sẽ cho thấy sự tích cực của Việt Nam trong việc bảo vệ
quyền chủ quyền của mình bằng giải pháp pháp lý. Một năm sau, tình hình
thế giới, quan hệ chính trị, ngoại giao sẽ khác, và câu chuyện giàn
khoan HD981 sẽ chìm vào quên lãng, không còn là đề tài nghị sự của thế
giới. Khi đó có thể Việt Nam và thế giới lại phải đối phó với một loạt
hành vi xâm phạm mới của Trung Quốc. Đó rõ ràng là điều không ai muốn.
Thứ ba, kiện không phải
là biện pháp độc hại, nguy hiểm, không phải là một “vũ khí nguyên tử” để
phải tránh sử dụng đến cùng. Biện pháp pháp lý không tàn phá, không gây
chết người, không đi ngược lại hòa bình thế giới, không bị lên án. Kiện
ra tòa án quốc tế là biện pháp giải quyết tranh chấp lành mạnh, tiến
bộ, được thế giới đề cao và khuyến khích. Nhiều lãnh đạo các nước, học
giả, tổ chức dân sự, người dân đã lên tiếng ủng hộ và kêu gọi Việt Nam
sử dụng giải pháp này. Nước duy nhất không tán thành, đó là Trung Quốc.
3. Kiện sẽ góp phần thúc đẩy việc chuẩn bị thực lực cho Việt Nam
Có thể những người hoạch
định chính sách Việt Nam cho rằng Việt Nam nên tập trung phát triển
thực lực và chưa nên kiện. Đó là một cách đẩy công việc về tương lai và
trốn tránh trách nhiệm đối với đất nước.
Trước tiên việc chuẩn bị
thực lực tốt về kinh tế, chính trị, quốc phòng là trách nhiệm của lãnh
đạo đất nước trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Nếu để đất nước rơi vào một
tình thế yếu kém và bị nước ngoài xâm phạm thì đó là lỗi của lãnh đạo
Việt Nam. Một nhà nước không thể dùng điều đó để biện minh cho việc
không/chưa thực hiện một nhiệm vụ và quyền lợi cơ bản của dân tộc, của
quốc gia mà họ đại diện: yêu cầu công lý thông qua các định chế quốc tế
khi chủ quyền quốc gia bị xâm phạm. Không làm được điều cơ bản đó, nhà
nước Việt Nam hiện tại không còn đại diện cho quốc gia và dân tộc Việt
Nam.
Có người nói kiện sẽ làm
xấu quan hệ kinh tế Việt Nam – Trung Quốc và ảnh hưởng đến sự chuẩn bị
thực lực kinh tế của Việt Nam. Tuy nhiên nếu quan sát kỹ sẽ thấy mối
quan hệ này đã rất xấu và Việt Nam đang chịu vô cùng bất lợi: nhập siêu
từ Trung Quốc, nhân công Trung Quốc tràn lan, Trung Quốc thắng thầu hầu
hết và làm rất kém các công trình xây dựng cơ bản, năng lượng, công
nghiệp… Kiện Trung Quốc, Việt Nam sẽ gặp khó khăn về kinh tế, nhưng đó
cũng là cơ hội để Việt Nam tìm kiếm giải pháp nghiêm túc để thật sự
thoát ra khỏi ảnh hưởng kinh tế từ Trung Quốc và xây dựng thực lực kinh
tế cho chính mình về lâu dài.
Nếu tiếp tục như hiện
nay, tình hình hoàn toàn không có triển vọng sáng sủa hơn: hai nước đã
ký kết đẩy kim ngạch ngoại thương lên 60 tỷ USD trong năm 2015 với phần
nhập siêu càng lớn cho Việt Nam, hàng nghìn công nhân Trung Quốc lại
đang đến Hà Tĩnh… Nếu hiện giờ không thể kiện Trung Quốc vì lý do kinh
tế, thì trong vài năm nữa, khi ảnh hưởng kinh tế từ Trung Quốc càng lớn
hơn, Việt Nam càng không có cơ hội làm điều đó. Như vậy Việt Nam có còn
là nước độc lập nữa không?
Về mặt chính trị và đối
ngoại, kiện Trung Quốc cũng gửi một thông điệp rõ ràng về chiến lược của
Việt Namđến với các quốc gia hay cộng đồng mà Việt Nam muốn tranh thủ
sự ủng hộ, chuẩn bị thực lực đối ngoại hay tìm kiếm đồng minh. Không ai
có thể tin một quốc gia mong muốn sự ủng hộ của quốc tế trong khi vẫn
tiếp tục “thắt chặt quan hệ giữa hai đảng”, vẫn “hợp tác toàn diện” với
quốc gia vừa mới xâm phạm mình. Thông điệp “quan hệ giữa hai đảng” là
một cách phá hoại tốt nhất lòng tin của quốc tế về sự thực tâm của các
lãnh đạo Việt Nam.
Cuối cùng, kiện Trung
Quốc là một phần của nhiệm vụ bảo vệ đất nước của nhà đương cục Việt
Nam, nhất là khi họ đã được yêu cầu thực hiện điều đó một cách rõ ràng
và thẳng thắn trong thời gian qua.
Tác giả cảm ơn ông Dương Danh Huy và ông Lê Vĩnh Trương đã góp ý cho bài viết.
L. T. T.
Tác giả gửi BVN.
Tác giả gửi BVN.
Nghe câu chuyện ở các quán cafe vỉa hè : VN còn kiện TQ nữa không ? Ai cũng lắc đầu ! Vậy là sao ? Việc đó để Đ và NN lo . Thôi rồi . VN và TQ lại đề huề !
Trả lờiXóaThôi rồi, thằng con hoang đàng, ăn chơi lêu lổng bị ông bố xách tai lôi xềnh xệch về trị đòn! Ở đó mà dám kiện bố?
Trả lờiXóaKhi kẻ cướp vào nhà mình lấy của, biết rõ là người hàng xóm, có bằng chứng hẳn hoi, các bác có kiện không? Nếu không kiện, chỉ có thể là:
Trả lờiXóa- Tài sản mất chẳng đáng là bao nhiêu, án phí và tiền chạy chọt còn lớn hơn của bị mất nhiều lần;
- Kẻ cướp- hàng xóm quá hung hãn, đe dọa đến tính mạng. Thôi thì của đi thay người;
- Kẻ cắp là người nhà nên sợ vạch áo cho người xem lưng;
- Kẻ cắp là ân nhân nên há miệng mắc quai;
- Kẻ cắp là người bảo kê, nó đi tù thì lấy ai bảo vệ mình.
Có thể còn nhiều lý do không nên kiện, mời các bác bổ sung.
Nếu Trung quốc đã thừa nhận và chúng ta có đầy đủ bằng chứng về hành động cải tạo đảo trái phép của TQ, thì tôi xin hỏi các ông chính phủ của mình sẽ làm cái gì?
Trả lờiXóaNhà nước, Đảng CS, đoàn thể chúng ta tại sao không lên tiếng hay bày tỏ bất cứ chính kiến nào?
Tôi muốn hỏi về sách lược đối phó với những hành vi ngang ngược đó của TQ sẽ như thế nào đây? Tại sao các ông lãnh đạo cứ mãi im lặng?
Có kiện TQ hay không? Có dám kéo tàu ra ngăn cản TQ hay không? Hay là các ông đợi "gạo nấu thành cơm" rồi mới lên tiếng phản đối?
Nói thẳng là tôi không tin vào hiệu quả của những cái gọi là "đấu tranh bằng biện pháp hòa bình" mà các ông rêu rao. Vì lịch sử nhân loại đã chứng minh hàng ngàn năm nay rồi, đối với tranh chấp lãnh thổ thì chỉ có chiến tranh, bạo lực mới giải quyết được.
Còn kẻ nào yếu hèn hơn thì phải chấp nhận mất chủ quyền, thế thôi!
"Biện pháp hòa bình" gì đó chỉ nói cho con nít nghe thì được.
Có quá nhiều lí do:
Trả lờiXóaTrung cộng là ân nhân của đảng ta.Nếu không có Trung cộng,đảng ta làm gì có quyền lãnh đạo toàn diện và tuyệt đối
Trung cộng là cha của đảng ta,cha bợp tai con mấy cái thì củng là dạy dỗ con nên người thôi,làm gì mà phải kiện
Lâu nay,đảng ta đã nhồi sọ cho dân chúng nghĩ rằng Trung cộng là bạn vàng.Nếu bây giờ mà kiện hoá ra đảng ta tự tát vào mặt mình à.
Hiện nay,trên thế giới,chỉ còn đảng ta và Trung cộng là còn có chút ít uy tín,nếu bây giờ mà kiện nhau thì bọn tư bản giãy chết nó cười cho thúi mũi à,hết uy tín thì làm sao xây dựng cnxh được nữa
Phùng Quang Thanh đã nói:
Trả lờiXóa"Trên thực tế, ngay ở trong quốc gia, hay mỗi gia đình cũng còn có những mâu thuẫn, bất đồng, huống chi là các nước láng giềng với nhau còn tồn tại tranh chấp về biên giới, lãnh thổ, hoặc va chạm là điều khó tránh khỏi. Vấn đề là ở chỗ, lãnh đạo cấp cao của các nước nên hết sức bình tĩnh, kiềm chế, đặt lợi ích của quốc gia trong lợi ích của khu vực và quốc tế; lựa chọn giải pháp hòa bình thông qua đàm phán ngoại giao để giữ gìn quan hệ hữu nghị giữa các nước.
Quan hệ giữa Việt Nam và nước bạn láng giềng Trung Quốc về tổng thể trên các mặt đang phát triển tốt đẹp, chỉ còn tồn tại vấn đề tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông nên đôi khi cũng có những va chạm gây căng thẳng như sự việc ngày 1/5/2014"
Các ông bà còn muốn gì hơn. Toàn tào lao chi khươn