CHƯA NÊN UNESCO LÀNG CỔ ĐƯỜNG LÂM!

Lập hồ sơ Di sản văn hóa thế giới với làng cổ Đường Lâm: Nên hay không?

Đường Lâm là ngôi làng đầu tiên được công nhận là di sản văn hoá cấp quốc gia năm 2005. Ngần ấy thời gian chưa đủ cho loại hình du lịch cộng đồng phát triển nhằm đem lại lợi ích cho người dân ở đây thì mâu thuẫn nội tại đã tăng trước cơn bão đô thị hoá. Thế nhưng, thay vì giải quyết bài toán giữa bảo tồn và phát triển, UBND thị xã Sơn Tây lại có dự kiến làm hồ sơ di sản trình UNESCO.

Danh hiệu chưa đi cùng lợi ích

Đường Lâm hiện còn lưu giữ hơn 100 ngôi nhà cổ loại 1 (niên đại trên 100 năm), có 10 nhà xếp hạng di tích cấp thành phố. Bên cạnh đó còn nhiều công trình tôn giáo, cổng làng, nhà thờ họ… giá trị về nghệ thuật kiến trúc, một số đã được xếp hạng như cổng làng Mông Phụ, chùa Mía, đình thôn Mông Phụ, đình Cam Thịnh, đình Đoài Giáp, đền Phùng Hưng, đền và lăng Ngô Quyền…

Với những giá trị văn hoá và cảnh quan kiến trúc nghệ thuật như vậy, nhẽ ra Đường Lâm phải "hút khách". Thế nhưng, từ khi trở thành di tích lịch sử văn hoá cấp quốc gia đến nay, đa phần các cư dân sống tại làng không được hưởng lợi gì nhiều từ du lịch.

Bà Phan Hải Linh (Đại học Quốc gia Hà Nội), tác giả của đề tài nghiên cứu "Giá trị phi vật thể ở làng cổ xã Đường Lâm", khi tiến hành khảo sát, cho biết: Mức sống của người dân nơi đây rất thấp, trung bình từ 14-15 triệu/người/năm. Điều này cho thấy du lịch vẫn chưa thực sự đến được với Đường Lâm. Ngoài ra, sự chênh lệch trong việc hưởng lợi từ du lịch khiến mâu thuẫn giữa người dân đang gia tăng, nguy cơ phá vỡ khối đoàn kết làng xã - điều làm nên hồn cốt làng cổ - rất lớn.

Ông Phạm Hùng Sơn, Trưởng ban quản lý Di tích làng cổ Đường Lâm, cho biết: "Có một bộ phận nhỏ người dân trong làng tỏ ra bất mãn và đề nghị trả lại danh hiệu làng cổ. Đó là do những mâu thuẫn từ sự chênh lệch trong việc hưởng lợi từ du lịch đem lại".

Mong muốn bảo tồn làng cổ, giữ một lối sống ngày xưa trong bối cảnh cuộc sống đang tiếp diễn là một bài toán hết sức phức tạp. Hiện chính quyền địa phương nghiêm cấm mua bán, chuyển nhượng (nhà cổ), cấm cơi nới, sửa chữa. Nếu xây mới thì không được xây nhà quá 1 tầng. Trong khi đó, áp lực dân cư ngày càng nặng nề. Các thế hệ cứ tiếp tục sinh sôi, nhưng quỹ đất… vẫn thế. Nhà cửa tiếp tục xuống cấp, hư hỏng, bảo tồn chậm (mới có 8 công trình cổ được tu bổ), còn quy hoạch đến giờ vẫn chưa hoàn thiện.

Hiện, thị xã Sơn Tây đã có dự án quy hoạch một khu tái định cư để giãn dân trong khu vực làng cổ. Tuy nhiên, nếu dự án được phê duyệt, làng cổ Đường Lâm lại đứng trước nguy cơ không còn là "bảo tàng sống".

Nên hay không?

Trong số 10 tiêu chí UNESCO đưa ra để công nhận một di sản thế giới, các chuyên gia nhận định hồ sơ làng cổ ở Đường Lâm có thể đáp ứng tiêu chí số năm (là một ví dụ nổi bật của một khu định cư của con người truyền thống). Chính vì vậy, đại diện phía UNESCO, bà Dương Bích Hạnh cho rằng, Sơn Tây cần cân nhắc kỹ lưỡng việc có nên hay không làm hồ sơ di tích, bởi "nếu cứ dựa vào tiêu chí đây là làng cổ thuần Việt thì chưa thoả đáng".

Bà Hạnh cũng cho biết: Sắp tới, UNESCO sẽ siết chặt việc công nhận di sản. Theo đó, một số tiêu chí và điều khoản sẽ thay đổi, đồng nghĩa với việc các hồ sơ sẽ được thẩm định gắt gao và khó khăn hơn. Trong khi đó, từ lúc làm một bộ hồ sơ đến lúc được công nhận là cả một quá trình gian nan, cần sự đồng thuận của toàn bộ người dân, chính quyền và xã hội.

UNESCO đánh giá giá trị di tích dựa vào giá trị nổi bật mức độ toàn cầu chứ không phải chỉ nổi bật của riêng Việt Nam. Bởi thế, quá trình nghiên cứu, khảo sát và đánh giá sẽ là một quá trình lâu dài. Chưa kể, quy mô 1.500 hộ dân với hơn 6.000 người đang sống tại đây, bảo tồn di tích nguyên trạng đã là một điều khó khăn.

Cho đến thời điểm này, khi vấn đề trình hồ sơ được đưa ra thảo luận, những người tham gia thực hiện đều chưa thể đưa ra một mốc thời gian cụ thể nào. Và như thế, việc nên hay không nên làm hồ sơ di sản cho làng cổ Đường Lâm, vẫn còn là câu hỏi lớn chưa lời giải đáp.

 Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng: Thay vì làm hồ sơ, các nhà quản lý nên dành công sức và tiền của đó vào việc giải bài toán làm sao để làng cổ Đường Lâm phát triển một cách bền vững. Hồ sơ di sản có thể đợi, danh hiệu không quá quan trọng. Quan trọng là trước mắt phải gìn giữ cho được những gì cha ông đã để lại.

Nguồn: Nông Nghiệp Việt Nam.

LETTRE OUVERTE A NOS FRERES DES CENTS PEUPLES VIETS

 Xin cảm ơn Ông Trần Nguyên đã dịch và gửi trực tiếp tới NXD-Blog bản dịch này:
.

Bản gốc Tiếng Việt:  THƯ NGỎ GỬI NHỮNG NGƯỜI ANH EM BÁCH VIỆT Phạm Quang Anh Trong lúc những cái đầu đang rất nóng ở đâu đó muốn kích động người dân Trung Quốc để tạo bầu không khí Sô-vanh cho cuộc xâm chiếm toàn bộ Biển Đông, là một công dân từng thuộc gia đình Bách Việt tôi trộm nghĩ nước Việt Nam chúng tôi – quốc gia Việt cuối cùng còn giữ được nền độc lập sẽ chèo chống thế nào đây trước sức mạnh bạo tàn của chủ nghĩa nước lớn. Bách Việt chúng ta từng là một trong những cái nôi của nền văn minh lúa nước, vậy mà nay chỉ còn một nước Việt Nam , như thế phỏng có xót xa hay không! Bách Việt có một biểu tượng văn hóa hiếm có trong lịch sử nhân loại là những chiếc trống đồng mà nước Việt nào cũng từng sở hữu. Vậy mà ngày nay chỉ còn Việt Nam đại diện cho nền văn hóa đó đưa trống đồng giới thiệu cho thế giới tại trụ sở Liên hiệp quốc, nghĩ cho kỹ mới thấy điều này cũng có những xót xa. Hỡi những người anh em Bách Việt, một nước Việt đau thì cả tàu Bách Việt có thể ăn những ngọn cỏ mà tổ tiên của chúng ta đã từng phải ngậm đắng nuốt cay hay không ? Toàn bộ đất trời phía Nam sông Dương Tử là của người Bách Việt chúng ta. Thế mà ngày nay chỉ còn có mỗi nước Việt Nam là vùng đất còn lại để thờ cúng ông bà tổ tiên Bách Việt . Hỡi những người anh em Bách Việt, các bạn hãy có những hành động tùy vào khả năng của mình để giữ lấy một vùng đất hương hỏa còn lại của tổ tiên chúng ta. Đã cả ngàn năm nay người dân Việt Nam trên dưới một lòng , dù có lúc phải nín nhịn để giữ lẽ hòa hiếu nhưng cũng rất ngoan cường, tự lực tự cường bảo vệ vững chắc vùng đất, vùng trời, vùng biển còn lại của Bách Việt. Hỡi những người anh em cùng dòng máu Bách Việt, dù các bạn nghĩ gì, làm gì cho phần còn lại của tổ tiên, những người Việt Nam thời hiện đại đều rất biết ơn và quý trọng. Theo truyền thống của cha, ông để lại chúng tôi luôn hòa hiếu, tôn trọng và học hỏi những điều tốt đẹp của nền văn minh Trung Hoa- một trong những cái nôi lớn của văn minh nhân loại. Nhưng chúng tôi đã sẵn sàng một lần nữa đương đầu với những bất trắc có thể xảy ra với người dân Việt nam. Những người anh em Bách Việt, những người dân Trung Hoa tốt bụng và nhân loại tiến bộ, bạn bè gần xa nhất định sẽ đứng bên cạnh nhân dân Việt Nam chúng tôi ! Từ mảnh đất cuối cùng còn lại của Bách Việt xin gửi một lời chào quý mến tới những người anh em. Thăng Long - Hà Nội 10/6/2011 P.Q.A

Traduction française LETTRE OUVERTE A NOS FRERES DES CENTS PEUPLES VIETS Pham Quang Anh Alors que certaines têtes fanatiques voulaient agir par  provocation en créant un climat de haine chauvine en Chine dans l'intention de s'emparer entièrement Biển Đông (mer de  Chine),  en tant que citoyen du Vietnam, dernier pays indépendant des Peuples Viets (Bai Yue, Cent-Viet), je me pose des questions quant au moyen à faire face contre les forces brutales de l'expansionnisme moderne. De nos peuples Viets (Bai Yue) constituant le berceau de la belle civilisation rizicole, il ne reste plus que le peuple du Vietnam. C'est bien une triste situation. Les peuples Viets possédaient tous chacun un tambour de bronze typique rare dans l'histoire de l'humanité, symbolisant chaque nation. Aujourd'hui, seul le peuple Vietnamien représente cette belle culture avec son merveilleux tambour de bronze exposé au siège des Nations Unies. C'est bien une douloureuse histoire! Nous faisons appel à vos sentiments, nos chers frères et sœurs des peuples Viets. Ayant les mêmes ancêtres que nous, accepteriez-vous que les vietnamiens connaîtront le même triste sort de l'ancienne histoire? Le territoire des peuples Viets s'étendait à l'entière partie du sud du Yangzi Jiang. De nos jours,  il ne reste plus que le Vietnam qui a encore la possibilité du culte de nos ancêtres communs. Chers frères et sœurs des peuples Viets, nous vous prions de faire votre possible pour nous aider à préserver le seul territoire de culte qui reste de nos ancêtres. Depuis des millénaires, doués d'amour de paix et d'amitié, nous avions été unis sans faille au prix tant d'efforts et de sacrifices, parfois tant de concessions, pour survivre, pour défendre les parties qui restent des  terres, des ciels, des mers des peuples Viets. Quoi qu 'il arrive, le peu que vous pourriez faire pour ce dernier territoire, chers frères et sœurs des peuples Viets, nous en sommes très reconnaissants. Selon la tradition millénaire, nous chérissons la paix et l'amitié,  nous respectons notre voisin la Chine qui constitue une des plus belles civilisations de l'humanité. Toutefois, nous sommes prêts à faire face à l'éventualité d'une nouvelle invasion qui peut entraîner des souffrances et des destructions au peuple vietnamien. Nous sommes convaincus que le valeureux peuple chinois et les peuples progressistes du monde seront à nos côtés face aux présentes épreuves. Du territoire restant des peuples Viets, nous adressons nos bons vœux amicaux et respectueux  à tous nos frères et sœurs des peuples Viets. Thang Long - Hanoi, 10/6/2011 P.Q.A Trần Nguyên dịch

PHILIPPINES NHỔ CỌC CỦA BỌN TÀU TRÊN BIỂN ĐÔNG

Philippines gỡ bỏ các cột trụ của TQ

ở vùng tranh chấp Biển Đông

Cập nhật lúc 15/06/2011 03:44:55 PM (GMT+7) 

 

Philippines hôm nay (15/6) cho hay, hải quân nước này đã gỡ bỏ những cột trụ “nước ngoài” lắp đặt tại ba bãi đá ngầm trong khu vực tranh chấp ở Biển Đông.

Mỹ điều 3 tàu chiến tập trận cùng Philippines
Philippines: Trung Quốc sẽ mất mặt với những vụ xâm nhập

Việc tháo dỡ các cột trụ gỗ diễn ra trong tháng 5, chỉ ngay trước lúc chính phủ Philippines chính thức phản đối các vụ xâm nhập của tàu Trung Quốc ở vùng biển chủ quyền Philippines, phát ngôn viên hải quân Omar Tonsay nói.

"Đó là các cột trụ nước ngoài vì không phải do quân đội hay chính phủ của chúng tôi dựng nên. Nên chúng tôi gỡ bỏ chúng vì đó là một phần lãnh thổ Philippines”, ông Tonsay nhấn mạnh.

Ảnh do Bộ Ngoại giao Philippines cung cấp về việc một tàu hải giám Trung Quốc bị phát hiện ở gần Reed Bank

Chính phủ Philippines gần đây đã cáo buộc Trung Quốc dựng cột trụ, thả phao ở vùng biển mà Manila tuyên bố chủ quyền. Tuy nhiên, Tonsay nói rằng, hải quân không thể xác định ai dựng nên các cột gỗ bị gỡ bỏ trong tháng 5. Các cột trụ này đã được dựng ở Boxall Reef thuộc quần đảo Trường Sa và ở gần Amy Douglas Bank, Reed Bank. Tất cả đều ở khu vực mà cả Philippines và Trung Quốc đều tuyên bố chủ quyền.

Biển Đông, vùng biển giàu tài nguyên và có ý nghĩa chiến lược vô cùng quan trọng, là nơi diễn ra tuyên bố chủ quyền chồng lấn giữa Trung Quốc và bốn nước Đông Nam Á gồm Philippines, Brunei, Malaysia và Việt Nam.

Căng thẳng đang gia tăng ở khu vực này trong thời gian gần đây. Cả Philippines và Việt Nam đều cáo buộc Trung Quốc trở nên gây hấn hơn trong việc tuyên bố chủ quyền trong vùng biển. Trong tháng này, Philippines đã lên án Trung Quốc làm xói mòn hòa bình và ổn định tại châu Á bằng cách điều động các tàu hải quân tới gần Reed Bank để hăm dọa những bên tuyên bố chủ quyền khác, đồng thời lắp đặt cột trụ và thả phao ở vùng lân cận.

Philippines cũng không ngừng phản đối Trung Quốc về các vụ việc xảy ra từ tháng 2 – tháng 5, cáo buộc hải quân Trung Quốc bắn vào ngư dân của họ, quấy nhiễu một tàu thăm dò dầu khí Philippines.

Vì sao phải tranh chấp khi tuân thủ luật pháp quốc tế

Hôm qua (14/6), Tổng thống Philippines Benigno Aquino tuyên bố, nước ông cần sự giúp đỡ từ đồng minh lâu dài là Mỹ trong chuyện tranh chấp với Trung Quốc ở Biển Đông. Ông nói: "Có lẽ, sự hiện diện của Mỹ sẽ đảm bảo rằng tất cả chúng ta sẽ được hưởng tự do hàng hải và sẽ tuân theo luật pháp quốc tế".

Trong khi đó, phát biểu nhân khởi động Chương trình Năng lượng Tái tạo Quốc gia (NREP) của Bộ Năng lượng Philippines, Đại sứ Mỹ tại Philippines Harry Thomas đã khẳng định rằng, Mỹ đảm bảo ủng hộ Philippines “trong mọi vấn đề” kể cả các vấn đề về Biển Đông. Ông khẳng định: "Tôi đảm bảo với các vị rằng Mỹ sẽ sát cánh với Philippines trong tất cả các vấn đề. Mỹ và Philippines là những đồng minh chiến lược. Chúng tôi sẽ tiếp tục tham vấn và hợp tác với nhau trong các vấn đề, bao gồm cả Biển Đông". 

Ông Aquino tỏ ý vui mừng với phát biểu của ông Thomas. Tổng thống Philippines cũng khẳng định việc nước này có quyền tìm kiếm dầu khí trong phạm vi lãnh thổ của họ. Ông viện dẫn Công ước LHQ về Luật Biển (UNCLOS) về vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý. 

UNCLOS quy định: "Vùng đặc quyền kinh tế rộng 200 hải lý tính từ đường cơ sở. Trong vùng này, quốc gia ven biển có quyền thuộc chủ quyền về thăm dò, khai thác, bảo tồn và quản lý các tài nguyên thiên nhiên, sinh vật hoặc không sinh vật, của vùng nước bên trên đáy biển và lòng đất dưới đáy biển, cũng như về những hoạt động khác nhằm thăm dò và khai thác vùng này vì mục đích kinh tế… Trong vùng đặc quyền kinh tế, nước ngoài có quyền tự do hàng hải và đường không, tuân theo sự kiểm soát của quốc gia ven biển. Nước ngoài cũng có thể đặt các đường ống ngầm và cáp ngầm… nhưng phải thông báo và thỏa thuận với quốc gia ven biển".

Recto Bank cách Palawan 80 hải lý và cách Trung Quốc 576 hải lý. "Vì thế, con số 576 rõ ràng lớn hơn nhiều 200. Vậy tại sao phải có tranh chấp nếu chúng tôi tuân thủ luật pháp quốc tế”, ông Aquino nói. "Họ là một siêu cường, dân số của họ gấp 10 lần dân số chúng tôi, chúng tôi không muốn đối đầu xảy ra. Và có lẽ sự hiện diện của Mỹ sẽ đảm bảo rằng tất cả chúng ta sẽ được hưởng tự do hàng hải và sẽ tuân theo luật pháp quốc tế".

• Thái An (Theo abs-cbnnews)
  Nguồn: VietNamnet.