PHẨM CÁCH QUỐC GIA, PHẨM HẠNH CON NGƯỜI

Bức họa nổi tiếng: Hai tướng Mỹ thuộc bên thắng cuộc (Ulysses S. Grant) và bên thua cuộc (Robert E. Lee) bắt tay nhau sau nội chiến. Photo Courtesy 

Phẩm cách quốc gia, phẩm hạnh con người

Nguyễn Tiến Tường
3-11-2019

Phẩm cách quốc gia được xây dựng từ phẩm hạnh con người. Giá trị một quốc gia được đo định ở sự phồn thịnh nhưng sự tồn vong quốc gia phụ thuộc vào độ dày của phẩm cách.

Đôi khi trong tai hoạ mới biết được độ dày phẩm cách quốc gia và phẩm hạnh con người. Và cũng có khi tạo hoá mang đến những phép thử khắc nghiệt để những giá trị đó được khơi gợi, trường tồn qua thăng trầm thời gian. Phẩm cách đó chính là hồn phách được lưu truyền và bất tử.

Người Mỹ “dân chơi” khi kết thúc cuộc nội chiến, họ không có kẻ thắng người thua. Họ không nhìn về phía sau lưng, vì ở đó họ đều thất bại. Họ cầm tay đi về phía trước, ở đó có vinh quang.

Người Nhật giàu đức hy sinh đi qua một lịch sử tàn khốc, sống chung với một thiên nhiên tàn khốc. Đức hy sinh đến từ sự nhường nhịn hàng ngày. Phẩm hạnh cá nhân hoà quện nâng lên thành phẩm cách quốc gia. Nhờ vậy, tất cả tai ương sẽ đi qua, chỉ có người Nhật ở lại.

Người Do Thái thông tuệ và giàu đức tin, đã trải qua cả nghìn năm lưu lạc. Người Do Thái lưu vong trên khắp thế giới lưu giữ một lời hẹn ước trở về, một ngọn đuốc hy vọng miên mãi.

Họ thực hành tâm linh thầm kín, họ có thể truyền ngọn lửa đức tin qua nhiều thế hệ. Đã có lúc cả thế giới quay lưng với họ nhưng họ vĩnh viễn không quay lưng lại với nhau.

Phẩm cách làm từ phẩm hạnh, phẩm hạnh làm nên từ sự khoan dung và lòng trắc ẩn. Phản xạ của phẩm hạnh khi đứng trước tai ương là tìm giải pháp trước khi nói về sai lầm.

Nói về phẩm cách, người Việt có thể tự hào với nhân loại về tình đoàn kết keo sơn đã giúp họ đi qua nghìn năm thiên tai địch hoạ. Đáng tiếc, nếu tìm một ví dụ về tình đoàn kết thì phải ngược thời gian tìm về thời… quân chủ.

Trong sự suy vong hôm nay, điều dễ nhận thấy nhất là sự ly loạn của lòng người. Một bước trượt dài từ gừng cay muối mặn đến mạnh ai nấy sống cũng có nghĩa là phẩm cách quốc gia đã tàn rũ, linh khí quốc gia đang dần rệu rã.

Không có nhiều hy vọng về những sự chấn hưng vĩ đại nào cả nếu không hàn gắn phẩm chất nghìn năm bị đánh mất.

“Hẹn gặp lại ở Jerusalem”, câu cửa miệng người Do Thái hẹn nhau tìm về phẩm cách. Còn ở nơi phẩm hạnh tàn phai, kỷ nguyên hỗn loạn chỉ mới bắt đầu…