LS. Nguyễn Anh Vân: BÓ CỦI TƯƠI TRONG VƯỜN RAU LỘC HƯNG

BÓ CỦI TƯƠI TRONG VƯỜN RAU LỘC HƯNG

LS. Nguyễn Anh Vân

Tết tết tết tết đến rồi ..,. Giai điệu vui tươi, rộn ràng đang tràn ngập trên mọi ngóc ngách của phố phường, làng xóm. Mỗi lần nghe thấy giai điệu bài hát vui nhộn này về tết, chắc bà con Vườn rau Lộc Hưng bị cưỡng chế nhà cửa sẽ cảm thấy như bị hàng tấn muối chà xát vào tim gan. Nguyên do dẫn tới nỗi đau của họ có lẽ là tại sự vô cảm và bất chấp pháp luật của chính quyền sở tại.

Xét ở bất kỳ góc độ nào thì việc cưỡng chế, giải toả nhà của người dân tại thời điểm tết cổ truyền đang cận kề là việc làm tàn nhẫn, nó đáng bị nguyền rủa và bị lên án.

Còn xét ở góc độ pháp lý thì chính quyền đã có những dấu hiệu vi phạm pháp luật một cách thô bạo, trắng trợn vì đã cố tình hiểu và áp dụng sai các quy định của luật pháp về quản lý đất đai, về xử lý vi phạm hành chính.

Các chứng cứ về nguồn gốc đất mà người dân cung cấp cho nhóm luật sư Lộc Hưng cho thấy, không phải tất cả nhưng có rất nhiều người dân đã sử dụng diện tích đất này từ những năm 1955, tức trước thời điểm giải phóng khoảng 20 năm. Còn theo thông tin báo chí thì phía chính quyền chỉ có một quyết định hành chính (Quyết định số 07 ngày 12/10/1991 của Trưởng ban quản lý ruộng đất TPHCM cấp cho Bưu điện) là căn cứ pháp lý quan trọng nhất để chứng minh cho quyền sử dụng đất của mình.

Vấn đề cần phải làm rõ ở đây là người dân có các chứng cứ chứng minh cho nguồn gốc và quá trình sử dụng đất của mình thì tại sao họ lại không được chính quyền xem xét dưới góc độ luật đất đai của các thời kỳ để đảm bảo các quyền hợp pháp về đất, về tài sản trên đất của họ? Và tại sao chỉ có một quyết định hành chính mà chính quyền đã mặc nhiên khẳng định đây là đất công để làm căn cứ pháp lý cưỡng chế phá nhà, chiếm đất của người dân?.

Chưa cần bàn đến vấn đề quyền sử dụng đất là của chính quyền hay của người dân thì việc cưỡng chế giải tỏa là hoàn toàn trái luật. Bởi lẽ, luật pháp đã quy định, dù là đất không có giấy tờ hoặc do người dân lấn chiếm, xây dựng trái phép đi chăng nữa thì việc giải toả, thu hồi đất cũng phải tuân thủ theo trình tự. Cụ thể:

- Đối với việc giải toả: do việc xây dựng đã quá thời hiệu xử phạt hành chính nên chính quyền phài lập Tổ công tác kiểm tra tình hình quản lý, sử dụng đất và xây dựng công trình để làm rõ nguồn gốc cũng như các căn cứ xác lập quyền sở hữu tài sản. Sau đó căn cứ vào Biên bản kiểm tra xem xét, phân loại từng trường hợp cụ thể để xử lý. Nếu phát hiện vi phạm lấn chiếm, xây dựng trái phép trên đất công thì ra thông báo tháo dỡ trả lại hiện trạng ban đầu. Quá thời hạn phải tháo dỡ thì ra Quyết định hành chính áp dụng biện pháp khắc phục do hành vi phạm hành chính gây ra để buộc khắc phục hậu quả, trả lại mặt bằng, hiện trạng ban đầu. Trường hợp người dân cố tình không tháo dỡ thì cấp có thảm quyền ban hành quyết định cưỡng chế và thực hiện cưỡng chế. Người dân không đồng ý với các quyết định hành chính và hành vi hành chính thì thực hiện quyền khiếu kiện theo quy định về khiếu nại và tố tụng hành chính.

- Đối với việc thu hồi đất, thi sau khi kiểm tra, xác minh thực trạng sử dụng nếu xác định đất có đủ điều kiện được bồi thường thì khi thực hiện Dự án cơ quan thẩm quyền lập hồ sơ thu hồi đất theo quy định như ra thông báo, quyết định thu hồi, lập phương án bồi thường ... về đất và tài sản trên đất.

Phải xử lý đúng theo quy trình này thì các quyền về sử dụng đất, về sở hữu tài tài sản trên đất của người dân mới không bị đánh cắp.

Gải toả Vườn rau Lộc Hưng được thực hiện theo chiến thuật đánh úp và té nước theo mưa (cưỡng chế giải tỏa nhà gấp nhiều lần so với thông báo). Hay nói theo kiểu dân dã là chiến thuật úp sọt và lợi dụng trời mưa đái bậy. Kiểu đánh này mức độ tàn bạo còn cao hơn nhiều so với vụ cưỡng chế của "Trận đánh đẹp" Tiên Lãng và vụ giải toả Văn Giang năm nào. Nói nó tàn bạo hơn là vì trong trận đánh úp này tài sản (nhà ở hợp pháp nhiều đời của người dân và nhiều tài sản khác) bị phá huỷ, san bằng không còn dấu vết và thời điểm trận đánh rơi vào những ngày giáp tết cổ truyền.

Rõ ràng việc cưỡng chế giải toả của chình quyền là sai, không thể chối cãi vì nó không tuân theo quy định và có nhiều bằng chứng về quyền sử dụng đất, tài sản trên đất của người dân Vườn rau Lộc Hưng được luật pháp bảo vệ.

Cho nên việc cưỡng chế, giải toả ngoài hành vi hành chính trái luật còn có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự về quản lý đất, về thu hồi đất trái pháp luật … và về huỷ hoại tài sản.

Các đồng nghiệp nhận trợ giúp pháp lý ngoài việc hướng dẫn khiếu kiện thì có thể nghiên cứu thêm, tìm những căn cứ pháp lý theo hướng hình sự để đưa những thanh củi trong Vườn rau Lộc Hưng vào lò.

Lò "Bát quái" hiện đang nguội dần vì có quá nhiều củi tươi to không cháy được, thì nay trong vườn rau này có rất nhiều củi vừa vừa, dễ cháy sẽ là nguồn nhiên liệu làm cho lò đỏ lửa trở lại.

Hi vọng người dân Vườn rau Lộc Hưng sẽ vơi đi được chút ít nỗi đau mất nhà, mất đất, mất tết khi được chứng kiến những thanh củi được đưa vào lò.

Hi vọng lời ca "Tết tết tết tết đến rồi" không trở thành câu ta thán "Chết chết chết chết hết rồi" của người dân thấp cổ bé họng.!!

Ls Nguyễn Anh Vân