RÁC VĂN HÓA - THẦY & CHỮ CỦA THẦY

RÁC VĂN HÓA

Nguyễn Phan KhiêmHôm qua nói các thầy cúng, tiện thể hôm nay nói thêm các thầy đồ mới. Xin dẫn chứng bằng mấy tấm hình anh em yêu Hán Nôm thu gom để dễ bàn.

Mở đầu các bài văn tế ngày xưa thường có câu: "Vật bản hồ Thiên, Nhân bản hồ Tổ", nghĩa là mọi vật do Trời sinh ra, mọi người hình thành do Tổ. Trong đó Hồ là giới từ, trong câu này có thể dịch là “do”, “ở” … nhưng Thầy chắc tra Google ẩu đã thay chữ hồ đó bằng chữ Hổ, con hổ. Vì vậy bức hoành đáng lẽ viết “BẢN HỒ TỔ” thành ra “BẢN HỔ TỔ”.
.

Bản Hổ Tổ, nghĩa là Gốc ở con/loài hổ. ( ảnh 1)

 

Ở bức hoành chắc treo ở đình, đền có bốn chữ “SẮC PHONG THƯỢNG ĐẲNG” nghĩa là Thần ở đây đã được Vua ban sắc phong là Thượng đẳng thần. Tiếc là chữ Sắc, chỉ loại văn bản hành chính của vua, bị viết nhầm thành Sắc đẹp, sắc màu… (ảnh 2)

Một bức khác ở chùa có hoành phi đề bốn chữ quen thuộc “ĐẠI HÙNG BẢO ĐIỆN” nghĩa là Điện quý thờ Phật, "Đại Hùng" là cách gọi tôn quý Phật tổ Thích Ca Mâu Ni, ý nói Cụ có sức mạnh hàng phục tứ ma. Trong kinh Pháp Hoa có lời tán tụng như sau: "Thiện tai, thiện tai Đại Hùng Thế Tôn (tốt lành thay, tốt lành thay, đức Thế tôn Đại Hùng). Nhưng ở đây thay vì chữ HÙNG là hùng mạnh thì Thầy cho chữ HÙNG là con Gấu. Do đó, bốn chữ này có nghĩa là Điện quý thờ gấu to. (ảnh 3)…
.

Còn nhiều nữa nhưng xin dẫn ba ví dụ thôi. Ở nhà thì vái lạy tổ tiên con Hổ, ra đình làng thì vái lạy Sắc đẹp, sang chùa thì lạy con Gấu… Tâm linh người Việt đang ở giai đoạn nào kỳ vậy?!

Các cụ vốn khiêm tốn, không phải ai cũng dám cho chữ, nhất là làm hoành phi câu đối, khắc bia… nhưng nay thì các Thầy mọc lên như nấm, cứ Google mà chơi, dễ dàng quá. Xã hội bây giờ cũng lắm tiền, làm hoành phi câu đối dễ quá nên họ cũng chả coi trọng nội dung, miễn là có để trang trí, để “thể hiện” vậy thôi. Và thế là rác lên bàn thờ…

THẦY...và Chữ của Thầy.
Bây giờ xã hội rộ lên rất nhiều thầy cúng, thầy bói. Hành nghề tín ngưỡng cũng ok vì xã hội có nhu cầu, nhưng chết nỗi các thầy này không ai kiểm định chất lượng, năng lực, chưa kể đạo đức nghề nghiệp... mà tín chủ có tin mới tìm đến, nên hậu quả lắm phen bị hài.

Hôm trước, một thiếu phụ gọi điện giọng rất thành kính nói: Anh đọc giúp em mấy chữ này. Đây là chữ thầy cho. Nhà có việc quan trọng, bọn em đến nhờ thì thầy viết cho những chữ này và bảo: Gói gọn trong này hết, cứ mang về mà đọc.
.

Chết cười vì cái thứ giống như mẫu giáo tập cầm bút này, đành phải nói ngay: 

Nó bịp em đấy, đây không phải là chữ. (ảnh).

Tiện đây kể thêm, có gia đình bạn bè thân thiết, có nhà to nên làm hẳn một gian thờ gia tiên đàng hoàng. Mời lên coi thì thấy đồ thờ hoành tráng, giữa treo bảng bài vị, ngó vào đọc thì thấy ghi rất nhiều vị Thần thánh Phật tiên... nhưng không có Tổ tiên. Ngại quá không dám nói, sau đó lâu lâu mới nhắc họ xem lại. Họ gọi điện cho thầy, thầy bảo không sao đâu...

Ông em khánh thành nhà, ngó bàn thờ thấy chính giữa dán tờ bùa trấn trạch, nơi đáng lẽ để bài vị, ảnh tổ tiên hay để trống... Bùa trấn trạch thì phải dán ở chỗ ngăn được ma quỷ, kiểu như biển: Cấm quay phim, chụp ảnh hay Không phận sự miễn vào... phải dán ngoài cổng chứ. Nhưng thầy bảo dán giữa bàn thờ, thì dán thôi.

Lại nhớ tôi có ông anh họ, vốn lao động lam lũ, bỗng một dạo thấy nói ông ấy đi cúng cho nhiều nơi, lắm người tin. Một hôm bác ấy đến chơi nói nhỏ: Chú có quyển sách chữ Nho nào của ông cho anh xin một cuốn. Tôi hỏi sách gì, bác ấy bảo có chữ Nho là được... Nể quá, lấy cho bác ấy cuốn Dụ am ngâm lục của Phan Huy Bích, nhưng có cả quốc ngữ phiên dich. Bác ấy xem rồi tần ngần trả lại vì... có cả quốc ngữ. Mà hình như quốc ngữ bác ấy cũng không biết hay sao đó.

Nhìn ở góc độ văn hóa, không bàn chuyện linh hay không linh, thấy nhiều cái nhảm nhí quá mức, xa lạ với văn hóa dân tộc có lịch sử ngàn năm, đang được dẫn dắt bởi các thầy như thế. Đáng buồn là nhiều người, kể cả có trình độ đại học trở lên cũng thành kính tin theo.

Tóm lại, có nhu cầu thì tìm thầy cẩn thận nha bà con.

19 - 9 - 2018

  
Bác Nguyễn Khanh cung cấp thêm cái này: