Hoài Hương: NỮ THẦN CÔNG LÝ Ở TPHCM

Hoài Hương

NỮ THẦN CÔNG LÝ Ở TPHCM
Cảm nghĩ của một thẩm phán cao cấp về phiên toà Nga- Mỹ.
(Theo fb của nguyên thẩm phán Nguyễn Hoài Linh)

PHẦN 1.

Tôi có mặt trong phiên toà xét xử bị cáo Trương Hồ Phương Nga và Nguyễn Đức Thuỳ Dung là do anh Công Hùng rủ tôi. Ngày 16/6 anh có mặt ở Hà Nội để đi dự đám cưới con của một người bạn. Gặp tôi anh kể: hôm kia chị Hồ Mai Phương mẹ của Phương Nga đến công ty anh do một người cũng đã là bị cáo được anh bào chữa với tất cả nhiệt huyết của một người yêu nghề dẫn đến. Chị Mai Phương nói là có biết luật sư Công Hùng, chị muốn mời anh bào chữa cho con gái lắm nhưng chị không có tiền, hiện tại chị thuê một căn nhà nhỏ tại TP HCM để thăm nuôi, để được ở bên cạnh con gái mặc dù con đang bị giam ở khám Chí Hoà. Chị lấy đâu ra tiền để thuê luật sư, nhất là luật sư như anh Công Hùng.

Thấy người mẹ hết lòng vì con, kiên cường, bản lĩnh và chị cũng là chỗ dựa duy nhất cho Phương Nga lúc này, anh thấy thương ... Nghe chị kể chuyện về vụ án, những nghi ngờ, thắc mắc, nhưng băn khoăn về vụ án bị dàn dựng, những sự không khách quan của điều tra viên, anh thấy có điều gì đó không ổn nên anh nhận lời bào chữa cho Phương Nga và bào chữa miễn phí. Mặc dù Nga đã có vài Luật sư bào chữa nhưng chị vẫn muốn có anh để các luật sư cùng tìm kiếm những chứng cứ bào chữa cho con chị, vì chị tin con chị- Hoa hậu Phương Nga không có tội.

Rồi anh bảo:

- Em có thể vào với anh cùng nghiên cứu hồ sơ được không, vì 22/6 phiên toà được mở rồi, gấp quá anh sợ không đọc kịp. Không nghiên cứu được kỹ lưỡng...em hãy đọc hồ sơ nghiên cứu hồ sơ như một Thẩm phán, nếu là em, em xử như thế nào? Hãy giúp người mẹ này. Anh tin chị ấy.

Thế là tôi có mặt ở Sài gòn. Hồ sơ nhiều, mấy anh em đọc ngày đọc đêm, và quả là thấy rất nhiều vấn đề, rất nhiều điều phải nói. Câu hỏi lớn nhất mà tôi quan tâm: phải chăng cơ quan điều tra đã không khách quan trong vụ án này? Vì cơ quan điều tra đã để lại những điều rất kỳ lạ trong hồ sơ...

Tuy nhiên, tôi chưa vội bình luận việc T. H. P. Nga và Nguyễn Đức Thuỳ Dung có phạm tội như đại gia Cao Toàn Mỹ tố cáo hay không? Mà tôi chỉ quan sát, lắng nghe với nghiệp vụ của một Thẩm phán đã từng xét xử nhiều vụ án hình sự để xem HĐXX xử như thế nào? Viện Kiểm sát thẩm vấn ra sao, bởi đó là những người trẻ, thế hệ sau của tôi. Họ được học nhiều, họ làm có đúng không?

Và tôi thất vọng.

Thất vọng nhất là đại diện Viện Kiểm sát tại phiên toà. Tôi cảm thấy xấu hổ thay cho họ. Nhiều người hỏi tôi, nhiều người bình luận về sự không khách quan áp đặt của VKS mà tôi không biết trả lời sao?

PHẦN 2.

Tôi thất vọng về cách thẩm vấn, xét hỏi, giải thích của đại diện VKS. Thất vọng vì VKS vặn vẹo, áp đặt mà nếu bị cáo không tập trung, không để ý mà trả lời thì rơi vào cái bẫy vô hình ngay lập tức. Thậm chí nhiều người còn kể cho tôi rằng VKS đã che mặt nhắc vở cho Mỹ, rỗi hơi ngồi đọc lại lời khai của các bị cáo (mà các bị cáo cho rằng việc khai rõ ràng mạch lạc như vậy là do điều tra viên đọc cho bị cáo chép, nay ra toà các bị cáo không thừa nhận các lời khai đó nữa). Sau đó vị KSV này bình luận "tôi cảm thấy lời khai này là thật" hoặc trước khi công bố một chứng cứ nào đó VKS nói rằng "tôi sẽ công bố một chứng cứ mà tôi cảm thấy là thật". Sao lại cảm thấy? Mà phải là "thật" và "không thật", pháp luật đâu có cho phép cảm thấy, cảm nhận...

Mấy ngày nay báo chí đã đưa nhiều tin bài về thái độ này của VKS, tôi chắc nếu tôi nêu lên mọi người cũng đã thừa biết, song tôi vẫn muốn trích ra đây cho mọi người thấy tôi đang rất khách quan với con mắt nghề nghiệp của một cựu Thẩm phán cao cấp.

Đại diện VKS là 1 nam và 1 nữ, tôi xin phép không nêu tên.

VKS nữ hỏi Nguyễn Đức Thuỳ Dung:

VKS:bị cáo cho rằng các lời khai tại cơ quan điều tra là do điều tra viên đọc cho bị cáo chép?

- Thưa đúng!

VKS: Và tại phiên toà hôm nay bị cáo vẫn khẳng định như vậy?

- Thưa vâng, tôi khẳng định như vậy từ phiên toà lần trước ngày 21/9/2016 và hôm nay tôi giữ nguyên các lời khai tại phiên toà trước đây, tôi không trình bày gì thêm.

VKS: Bị cáo cho rằng mình oan, thế tại sao khi có mặt KSV bị cáo không kêu oan?

-Vì không ai giải thích cho bị cáo biết đó là VKS, bị cáo nghĩ họ là cán bộ điều tra nên bị cáo khai theo sự sắp đặt đã có trước.
......

VKS hỏi Nga.

VKS: Bị cáo Nga có khai nhận về việc đã lừa đảo anh Mỹ đúng không?

-Những gì tôi khai tại phiên toà ngày 21/9/2016 tôi giữ nguyên và hôm nay tôi xin được thực hiện quyền im lặng của mình.

VKS: Tại cơ quan điều tra, sau khi bị bắt bị cáo không khai báo, bị cáo thực hiện quyền im lặng. Bị cáo kêu oan, nhưng tại sao khi có mặt KSV bị cáo lại không kêu oan mà im lặng?

- Thưa toà, khác với bị cáo Dung, tôi biết đó là VKS nhưng tôi không tin VKS, tôi không tin cơ quan điều tra.

VKS: Vậy bây giờ bị cáo khai có phải anh Mỹ nhờ bị cáo mua đất không?

- Thưa, tôi nhắc lại 1 lần nữa tôi xin được thực hiện quyền im lặng. Đề nghị VKS tôn trọng quyền của tôi. Tôi không tin VKS.

VKS: Bây giờ bị cáo chỉ cần trả lời "có" hay "không" thôi.

- Tôi nhắc lại một lần nữa, tôi không trả lời VKS, tôi không tin cơ quan điều tra và VKS.

VKS giải thích nếu không khai báo thì các cơ quan tố tụng không bảo vệ được bị cáo. Bị cáo nghĩ sao?

-Tôi không tin VKS nên xin được im lặng. Nghĩa vụ chứng minh tội phạm thuộc về cơ quan tố tụng, không phải của bị cáo.

VKS: nếu VKS thấy đủ chứng cứ kết tội bị cáo?

- Tôi tin rằng với các tài liệu giấy tờ giả, toà án sẽ đánh giá xem xét tôi không có tội. 

VKS: bị cáo im lặng là đồng ý?

- Không ai nói rằng im lặng là đồng ý hay không đồng ý, im lặng chỉ có nghĩa là im lặng.

Do chủ toạ phiên toà cắt câu hỏi tiếp theo của VKS nên VKS dừng tại đây.

(Đó là phiên toà ngày 22/6). Và khi Nga trả lời như vậy cả phòng xử vỗ tay rào rào. Tôi nhìn thấy cả người ngồi phía sau Mỹ cũng vỗ tay, chủ toạ phải nhắc nhở mọi người giữ trật tự.

Tôi đã từng thẩm vấn ở những phiên toà kêu oan, cũng có những phiên toà lớn, nhưng thật sự tôi cũng thấy choáng với câu hỏi và lập luận của KSV nữ này. Cô ấy nói với cái giọng the thé, chanh chua, dồn dập, vặn vẹo và thể hiện sự non nớt trong cái nghề cần bề dầy kinh nghiệm và "chí công, vô tư" này. Hay giọng nói của người Sài gòn chanh chua vậy? Để rồi đáp lại cô ấy là câu trả lời nhẹ nhàng nhưng dứt khoát, mạch lạc của hai bị cáo nữ.

Tại sao cô ấy phải hỏi dồn dập và điên cuồng như vậy? Với biểu cảm trên khuôn mặt vị nữ kiểm sát viên này và thái độ như thế tôi cũng không tin cô ấy là người "tử tế", khách quan trong phiên toà này.

Tại sao? Tại sao? Tại sao một cựu Thẩm phán như tôi mà còn không hiểu nổi nữa. Tôi chỉ thấy hai cô gái dù là bị cáo, là tù nhân nhưng sáng rực, xinh đẹp và bản lĩnh trước phiên toà và lu mờ cả VKS.

Tôi sẽ còn phân tích về những gì tôi quan sát được và đọc đươc. Tuy nhiên mỏi mắt quá.

(Tài liệu tham khảo: Các bạn hãy tham khảo các bài viết và các video tại các báo).